یە کیکە لە شارە دێرینە کانی باشوری کوردستان، ئە م شارە لە ساڵی 1918 بووە بە قە زاو شێخ عوسمانی سە رگە ڵو شە رە فی یە کە م قایمقامی کۆیە ی پێ بە خشراوه،کۆیە لە روی ئیداری لە پێنج ناحیە پێک دیت : ئاشتی،تە قتە ق. شۆڕش، سکتان، سێگرتکان، هە روە ها 134 گوند سە ر بە قە زای کۆیە ن.هە ر وە ا کۆیە لە روی ئیدارە وە سە ر بە پارێزگای هە ولێره.
لە روی جوغرافیا کۆیە بە 79 کیلۆمە تردە کە وێتە باشوری رۆژهە ڵاتی شاری هە وڵیرو بە 75 کیلۆمە تر لە شاری کە رکوک دوورە و سنوری شارە وانیە کە ی دە ک وێتیتە مابە ینی هە رسێ پاریزگای سولە یمانی هە وڵیر،کە رکوک.
ئە و شارە کە وتۆتە نێوان هە رددو چیای سە رکە شی باواجێ و هە یبە سوڵتان و باشوری شارە کە ش دە شتێکی پان و بە رین و بە پیت و بە رە کە تی کۆیە یە و سە نتە ری شارە کە ش دە کە وێتە ناوچە یە کی نیمچە شاخاوی و روبارێکیش بە لای رۆژهە ڵاتی شارە کە دا تێدە پە ری ولە رێگا چە ند جۆگە لە و کانی دە رژیتە سە ری و بە رووباری کۆیە دە ناسرێ و بە بناری کۆیە تێدە پە رێ و گە ورە دە بێ.
زۆربە ی سە رچاوە مێژویە کان ئاماژە بە وە دە کە ن کە شاری کۆیە لە دێر زە مانە وە ناوچە یە کی پڕ جمو جۆل و ئاوە دان بووە و بە بێ دابڕان مرۆڤ تێیدا نیشتە جی بووە بۆ نمونە گوندی پیبازۆک یە کێکە لە گوندە دێرینە کانی ناوچە یکۆیە کە 3000 ساڵ زیاترە کە ئە م گوندە بە ئاوە دانی ماوە تە وه،بە پێی هە نذی سە رچاوە ی تریش دیرۆکی دروست کردنی ئە م گوندە دە گە رێتە وە بۆ 10000 ساڵ پێش زاین دە گە رێتە وە جگ لە وە ش لێکۆڵینە وە نوێە کان ئە وڕاستیە دە سە لمێنن کە رۆڵ و ناوی کۆیە لە دە قە دێرینە کان دا هاتووە و ئە وە ش بە مانای ئە وە یە کە کۆیە مێژویە کی دێرینی هە یە و هە ر لە کۆنە وە ناوچە یە کی گرنگی شارستانیە ت بووه