کۆنترين شارەدێی شارۆچکەی #کۆيە# يە، دەکەوێتە باشوری کۆيە بەدوری 23کيلۆمەتر وباشوری ڕۆژهەڵاتی شاری #هەولێر# بەدوری 58کيلۆمەتر، دەکەوێتە نێوان بازنەی پانی(35-36)ی باکوری نيوەگۆی زەوی و نێو هێڵی درێژی(44-45) ڕۆژهەڵاتی زەوی، لەناوچەی بارانی نامسۆگەردايە باران بارينی ساڵانەی(200-500)ملم دايە، کەوتۆتە ناوچەی زورگانەوە60%ی گردۆڵکەيە و 38%زەوی زێکردە و 2%شاخاوييە، بەهێڵی کەنتوری بەرزييەکەی لەنێوان(350-750) مەترە لەئاستی ڕووی دەرياوە.
دەکەوێتە کەناری لای ڕاستی #زێی بچوک#، بەهۆی هەڵکەوتەی لەسەر زێی بچوک چەند خاسيەتێکی ئاوەدانی و گەشتياری و کشتوکاڵی و بەخێوکردنی سامانی ماسی تێيدا گەشەی کردووە، هەر لەبەر ئەمەشە کۆييەکان:(تەقتەق بە دەڵتای کۆيە ناو دەبەن).
مێژوەکەی وەک ئاوايی دەگەڕێتەوە بۆ سەرەتای سەدەی حەڤدەيەم بەڵام بەناوی جياجياوە وەک(کوچک نەخشينە، کەڵەکچن و دواجار تەقتەق) کە هەمويان لە بەردەوە وەرگيران وەک شاعيری مەزن(#گۆران#) لەوەسفی سروشتی هەورامان فەرمويەتی:
ناو ڕێگا(تەقتەق) لاڕێ بەردی زل
کەهێشتا گەردوون پێی نەداوە تل
لە15-12-1918 کاپيتان(های) ئينگليزی دوای جەنگی جيهانی يەکەم گەيشتۆتە کۆيە و پێکهاتەيەکی کارگێڕی نوێی بە کۆيە بەخشيوە و کردويەتی بە(قەزا) و حەمە ئاغای گەورە-غەفوری کردۆتە قايمقام و گوندی تەقتەقی کردووە بەشارەدێ و(عەوڵائاغای تاهير ئاغای حاجی بەکراغای حەوێزی) کە باوکی لە(هيبۆ)ی خوشکی عەلی بەگ داسنی بووە، کردووە بە بەرێوەبەری شارەدێی تەقتەق.
رووبەری شارەدێيەکە لە ساڵی 1918-1977 خۆی داوە لە(1073)کيلۆمەتر چوارگۆشە، بەڵام لەنێوان ساڵانی(1977-2005) ڕووبەرکەی کەمبۆتەوە بۆ(276)کيلۆمەتر چونکە شارەدێيەکانی(شۆرش-دێگەڵە و سێگردکان و ئاشتی) لەسەر ئەژماری گوندەکانی شارەدێی تەقتەق دروستکراون.
ئەمرۆ تەقتەق(21) کەرتی کشتوکاڵيە وتێکڕاشی(23) گوند و ئاوەدانی بەسەرەوەيە بڕوانە(#زێودەر#).
لە ڕواڵەتە مێژويی و جوگرافی وشارستانی و ئابورييەکانی شارەدێی تەقتەق:
1-#کێڵگەی نەوتی تەقتەق#1959-2018
2-#پردی تەقتەق#1954-1958
3-شوێنەواری مێژويی #ساتوقەڵا#1230-800پ.ز
4-#کێڵگەی بەخێوکردنی پەلەوەری دايکانەی تەقتەق#1983
5- چيای #گۆرقەرەج# 710مەتر زێدی گەورە شاعيری کورد حاجی قادری کۆيی(حاجی)
6-چيای #تەکەڵتو#810مەتر، سەنگەری داستانی بەرەنگاری دوژمن لە ئەنفالەکان.
7-هەردوو بانۆکەی(#ئيلنجاغی گەورە#) و(تاڵەبانی گەورە) دێمەکاری پشت بەباران بەستوو.
8-زێی بچوک شادەماری ژيان و ئاوەدانی تەقتەق.
9-گازينۆی گەشتياری تەقتەق.
10-پارکی سايەی گەشتياری.
11-پارکی چەمی کێخوارەشيدی گەشتياری.
12-کۆرنيشی کەناری زێی بچوک.