لەیلا والی حسێن ناسراو بە ڤیان جاف و ڤیان کارۆخ و ڤیان سۆرانسۆران لە ساڵی 1981 لە شاری سلێمانیسلێمانی چاوی بەژیان هەڵهێناوە، هەر لەم شارەدا قۆناخەکانی سەرەتایی و ناوەندی خوێندووە و یەکێک بووە لەخوێندکارە دیار و هەڵکەوتووەکانی قوتابخانە و هەمیشە نموونە بووە بۆ هاوڕێکانی. شەهیدی نەمر هەر لەمنداڵییەوە دەرکی بەزوڵم و ستەمی سیستەمی کۆمەڵایەتی کردووە و پێی پەسندنەکراوە، هەربۆیە هەمیشە ڕووبەڕووی ئەو ئەقڵییەتە کۆنە بۆتەوە کە ژنی کۆتگیر و بێ ئیرادە کردووە.
لەئاکامدا هەرچەندە یەکێک بووە لەخوێندکارە هەرە زیرەک و زرنگەکان بووەو هەموو ساڵ لە یەکەمینەکان بووە، بەڵام خوێندن ناتوانێ پەی بە خەیاڵ و خەونە ئازادیبەخشەکانی ببات، ئیدی لەمیانەی لێگەڕینە قووڵەکانی بۆ ترووسکاییەکانی ئازادی لەبەهاری ساڵی 1997دا دەستبەرداری خوێندن دەبێت و بەشداری ڕیزەکانی پارتی کرێکارانی کوردستان PKKپارتی کرێکارانی کوردستان PKK دەبێت.
وەک هاوڕێیانی باسی لێوە دەکەن لەماوەیەکی زۆر کورتدا لەمیانەی پەروەردە و خۆ پەروەردەکردندا بەشێوەیەکی زانستی دەرک بەراستینەی کۆمەڵگا و کەسێتی ژن دەکات و وزە و توانستی شاراوەی زیاتر دەردەکەوێتەڕوو و بەجۆش و خرۆشێکی مەزنەوە بەشداری پەروەردەو ژیان و چالاکییەکانی ژیان دەبێت. هەر لەسەر داخوازی و پێداگری خۆی گۆڕەپانی شەێ وەک یەکەمین هەنگاوی تێکۆشانی شۆڕشگێڕانە هەڵدەبژێرێت و بەشداری ڕیزەکانی گەریلایی دەبێت و بەشداری چالاکانە لە چەندین چالاکی گەریلاییدا دەکات.
ڤیان کە کەسێکی زیرەک و لێهاتوو بووە بەهۆی زرنگی و لێهاتووییەوە لەکۆتایی ساڵی 1997دا لەلایەن هەڤاڵانییەوە دەپاڵێورێ بۆ بینینی پەروەردە لەگۆڕەپانی سەرۆکایەتی، بەڵام بەهۆی بارودۆخی دژواری ئەو کاتە ئەو دەرفەتەی بۆ ناڕەخسێ. لە ساڵی 1998 دا بەشداری کۆنفرانسی باشووری کوردستان دەبێت. دواتر وەک کادێرێکی لێهاتوو بەشداری لەکۆنفرانسی ڕۆژهەڵاتی ناوین ساڵی 2000 لەکوێستانەکانیچیای قەندیلقەندیلدا دەکات و بە ڕاوبۆچوونە وردو قووڵەکانییەوە کۆنفرانسەکە بەپێز و بەرهەمدارتر دەکات.
ڤیان جاف هەوڵی داوە لە هەر چوارپارچەی کوردستاندا لەبەرانبەر بە داگیرکەران تێبکۆشێت و لەدوای ئەو کۆنفرانسە بەشداری لە کار و خەباتی ڕێکخستنی لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان دەکات و هەر زوو دەچێتە دڵی خەڵکی ئەم پارچەیەی کوردستانەوە. دواتر لەپێناو بەگوڕکردن و برەودان بەتێکۆشانی ئازادی لەباشووری کوردستاندا ڕۆڵێکی مێژوویی و گرنگی بینی لەو تێکۆشانەدا و وەک ئەندامێکی دەستەی دامەزرێنەری بزاڤی چارەسەری دیموکراتی و پاشانیش لەیەکەمین کۆنگرەی پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستان پ. چ. د. ک لە ساڵی 2002دا وەک ئەندامێکی دەستەی کارگێڕی و مەکتەبی سیاسی خاوەن ڕۆڵێکی بەرچاو دەبێت لەپێشخستنی خەباتی ڕێکخستنی و ڕاگەیاندنی و بوارەکانی دیکەی تێکۆشانی پ. چ. د. کدا. هەر لەو ساڵەدا لەچوارەمین کۆنگرەی بزاڤی ژناندا دەبێتە ئەندامی ئەنجوومەنی بەڕێوەبەرایەتی پارتی ژنی ئازاد (PJA) و ڕۆڵێکی کاریگەریی لەتێکۆشانی تەڤگەری ئازادی ژندا دەگێڕێت و ئەوکاتە بەزوویی تایبەتمەندییەکانی سەرکردەیی و ملیتانبوونی لەکەسێتیدا دەرکەوتووە.
ڤیان جاف وەکوو نووسەرێکی بەتواناش سەبارەت بەکێشە و ئازادییەکانی ژنانی کورد و مەسەلە هزری و سیاسی و کۆمەڵایەتییەکاندا چەندین وتار و لێکۆڵینەوەی نووسیوە، پرسی شۆڕشی باشوور شۆڕشی ژنە لەلای ڤیان دەبێتە پرسێکی گرنگ و خۆی لەبەرانبەر تێکۆشانی ژن لە دژی ستەمکاری بە بەرپرسیار دەبینێ و بەرپرسیارێکی مێژوویی ڕۆڵی سەرکردایەتی ژنانی لەباشوور دەگێڕا. لەم چوارچێوەیەدا ڕۆڵێکی بەکاریگەریی لەدامەزراندنی تەڤگەری ئازادیخوازی ژنانی کوردستان TJAKدا بینوە.
ڤیان جاف لەسەرجەم نووسین و وتار و ڕاپۆرتەکانیدا هەوڵیداوە پەیامی ئەوە بدات کە پێویستە دیوار لەنێوان تیۆری و پراکتیکدا درووست نەکرێ و بەتایبەتمەندێتی کەسێتی پێشەنگبوونەوە ئەوەی تێیدەگەیشت لەپراکتیکیشدا بەرجەستەی کردووە، هەوڵیداوە ببێتە نموونەی کچە کوردێکی ئازاو بەجورئەت و ویژدانێکی نەسرەوتوو، بەهەڵوێستی ڕادیکاڵانە و چاوانەترسانە لەبەرانبەر سەرجەم ئەو زوڵم و ستەمەی لەژنی کورد بەتایبەتی و تەواوی گەلی کوردستان بەگشتی دەکرا هەڵوێستی خۆی دەردەبڕی و ڕووبەڕووی دەبۆوە، بەهەست و ڕۆح و هزری خۆی لەگەڵ ئازارە مەزنەکانی ژنان و گەلەکەیدا دەژیاو لەپێناوی ئازادی و سەرفرازی و یەکسانی لەنێو تێکۆشانێکی بێوچاندا بوو. وەک کچە کوردێکی ژیرو زیرەک بەوردبینی لەرووداوەکانی دەڕوانی و هەڵوێستی وەردەگرت. هەر بەهۆی لێهاتوویی خۆیەوە بەبەرپرسیارێتی هەڵسوکەوتی لەگەڵ ڕووداو و پێشهاتەکاندا دەکرد.
لە ساڵی 2003دا وەک ئەندامێکی دەستەی گشتی بەشداری لەدامەزراندنی کۆنگرەی گەلدا کرد و لەدەستەی بەڕێوەبەرایەتیدا ئەرکی خۆی بەجێ دەگەیاند و لەکۆمیتەی کاروباری ژناندا بەبەرپرسیارێتی ڕێکخستنی و هۆشیارییەکی مەزنەوە لەگەڵ ئەو ڕووداو و کێشانە هەڵسوکەوتی دەکرد، بەتایبەتی ئەو کێشە ناوخۆییانەی بزاڤی ئازادی لەوکاتەدا تێیدا دەژیا، لەدژی هەموو هەوڵە ڕادەستکاری و پاکتاوکارییەکاندا لەنێو تێکۆشان و خەباتدا بوو.
لەسەر داخوازی هەڤاڵانی دەبێتە ئەندامی دەستەی دامەزرێنەر و سەرلەنوێ بوونیادنانەوەی (PKK) . دواتر لەگەڵ هاتنەوە ئارای ڕەوشی شەێ و پێکدادان، لەسەر بنەمای پێشنیار و پێداگری خۆی دەچێتە ڕیزەکانی هێزی پاراستنی گەل HPG وە و وەکوو فەرماندەیەکی یەکینەکانی ژنی ئازاد (YJA-STAR) لەناوچەی حەفتانینی بادیناندا بە بەرپرسیارێتییەکی مەزنەوە لەبەرانبەر قۆناخی هەستیار و چارەنووسسازی گەلەکەمان تێدەکۆشێت.
لەلایەنی باوەڕی و ئیرادەشەوە پێگەیەکی تایبەتی هەبووە و بە باوەڕی و ئیرادەیەکی مەزنەوە سەیری کێشەکان و ڕووداوەکانی دەکرد و هیچ کاتێک نەبوو بڵێ: نابێ و هەرگیز ناکرێ، بەڵکوو بەپێچەوانەوە هەمیشە دەیگووت:بۆ گەیشتن بەئامانجە مەزنەکان پێویستە ڕەنجێکی مەزنیش بدرێ، چونکە وەک خۆی دەیگوت لە بەردەم تێکۆشەردا شتێک بەناوی موستەحیلەوە نییە. هەروەک لەنامەکەیدا نووسیویەتی: ڕۆژێک بەرانبەر هیچ زۆری و زەحمەتییەکی شۆڕش دوودڵی و بێ مۆراڵی و بێ باوەڕیم ژیان نەکرد.
ڤیان جاف چۆن هەر لەسەرەتاوە نەیتوانی پیلانگێڕی نێودەوڵەتی 15-02-199915-02-1999 پەسند بکات و وەک قەدەرێک بیبینێ، وەکوو خۆی ئاماژەی پێکردووە پێویستە وەکوو ملیتانێکی سەردەم بەشداری لە شەرمەزارکردن و پووچەڵکردنەوەی ئەو پیلانگێڕییە نەگریسەدا بکەم کە لە دژی گەلەکەمان و ڕێبەرەکەیدا پەیڕەو دەکرێت
هەروەک خۆی لەنامەکەیدا دەڵێت: هەرگیز نەمدەتوانی هەشتەمین ساڵوەگەڕی پیلانگێڕی 15ی شوبات داقورتێنم و قبوڵ بکەم، بۆیە پێویست بوو وەک بورکانێک ڕووبەڕووی سیاسەت و پیلانگێڕییەکانی دوژمنانی ئازادی ژن و گەلی کوردستان ببمەوە.
لەروانگەی بێ سەرۆکایەتی و بێ ئازادی هەرگیز ژیان نابێت تادەهات هزر و هەست و ڕۆحی خۆی بۆ ئەنجامدانی چالاکییەکی مێژوویی مەزن ئامادە کردبوو. تا لەشەوی 2/1ی مانگی شوباتی 2006دا لەناوچەی حەفتانین و بە دروشمیسەرلەنوێ واتادان بەگوتەکانمان گڕ لەجەستەی خۆی بەردەدا.