Bibliotek Bibliotek
Sök

Kurdipedia är de största källorna för kurdiska information!


Search Options





Avancerad sökning      Tangentbord


Sök
Avancerad sökning
Bibliotek
kurdiska namn
Händelseförlopp
Källor
Historia
Användarsamlingar
Aktiviteter
Sök Hjälp ?
Publikation
Video
Klassificeringar
Random objekt !
Skicka
Skicka artikel
Skicka bild
Survey
Din feedback
Kontakt
Vilken typ av information behöver vi !
Standarder
Användarvillkor
Produkt Kvalitet
Verktyg
Om
Kurdipedia Archivists
Artiklar om oss !
Lägg Kurdipedia till din webbplats
Lägg till / ta bort e-post
besöksstatistik
Föremål statistik
teckensnitt Converter
kalendrar Converter
Stavnings kontroll
språk och dialekter av sidorna
Tangentbord
Praktiska länkar
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Språk
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Mitt konto
Logga in
Medlemskap!
glömt ditt lösenord !
Sök Skicka Verktyg Språk Mitt konto
Avancerad sökning
Bibliotek
kurdiska namn
Händelseförlopp
Källor
Historia
Användarsamlingar
Aktiviteter
Sök Hjälp ?
Publikation
Video
Klassificeringar
Random objekt !
Skicka artikel
Skicka bild
Survey
Din feedback
Kontakt
Vilken typ av information behöver vi !
Standarder
Användarvillkor
Produkt Kvalitet
Om
Kurdipedia Archivists
Artiklar om oss !
Lägg Kurdipedia till din webbplats
Lägg till / ta bort e-post
besöksstatistik
Föremål statistik
teckensnitt Converter
kalendrar Converter
Stavnings kontroll
språk och dialekter av sidorna
Tangentbord
Praktiska länkar
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Logga in
Medlemskap!
glömt ditt lösenord !
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Om
 Random objekt !
 Användarvillkor
 Kurdipedia Archivists
 Din feedback
 Användarsamlingar
 Händelseförlopp
 Aktiviteter - Kurdipedia
 Hjälp
Nytt objekt
Bibliotek
Öster om Eufrat: -i kurdernas land
25-05-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliotek
Kurdistan; ‏Rapport från SAC:s studieresa 1994
03-01-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
Bibliotek
Den Kurdiska Fragen I Turkiet
23-06-2019
زریان سەرچناری
Biografi
Tara Twana
09-09-2018
هاوڕێ باخەوان
Bibliotek
Recueil de textes Kourmandji
24-10-2011
هاوڕێ باخەوان
Statistik
Artiklar 514,877
Bilder 104,261
Böcker 18,882
Relaterade filer 94,723
Video 1,232
Artiklar
En sorg att MP får bli till...
Bibliotek
Den sista flickan
Artiklar
Amineh Kakabaveh slår tillb...
Biografi
Şîlan Diljen
Bibliotek
Öster om Eufrat: -i kurdern...
زانیاری زیاتر لەسەر شارەدێی تەقتەق
Grupp: Artiklar | Artiklarna språk: کوردیی ناوەڕاست
Share
Facebook1
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link2
Ranking objektet
2 Rösta 5
Utmärkt
Mycket bra
Genomsnitt
Dåligt
Dålig
Lägg till i mina samlingar
Skriv din kommentar om den här artikeln !
objekt History
Metadata
RSS
Sök i Google efter bilder med anknytning till det valda objektet !
Sök i Google för valda objekt!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

زانیاری زیاتر لەسەر شارەدێی تەقتەق

زانیاری زیاتر لەسەر شارەدێی تەقتەق
یەکەم ناحیەی قەزای کۆیەیە، بەدووری(23)کیلۆمەتر لەباشوری قەزاکە لەکەناری لای ڕاستی(زێی بچووک) هەڵکەوتووە،کە وەک دیاردەیەکی سروشتی لەناحیەی(شوان) وناحیەی(ئاغجەلەر)ی قەزای چەمچەماڵی جیادەکاتەوە،لەوپەڕی باشوری خۆرهەڵاتی پارێزگای هەولێرە بەدووری(58)کیلۆمەتر، لەباکوریدا ناحیەی (ناوەند)ی قەزای کۆیە و لەخۆرهەڵاتی ناحیەی(ئاشتی)و لەخۆرئاوای ناحیەی(سێگردکان) ولەباکوری خۆرئاوایی ناحیەی(شۆرش)سنوری داوە،تەقتەق خاڵی بەیەکگەیاندنی هەرسێ پارێزگای کەرکووک وهەولێروسلێمانی-یە.
37فەرمانگەی جۆراوجۆری خزمەتگوزاری و کارگێری و 22قوتابخانەوخوێندنگەی بنەڕەتی وئامادەیی و باخچەی ساوایانی تێدایە، لەگرنگترین فەرمانگەکانی(بەرێوەبەرایەتی ناحیەوسەرۆکایەتی شارەوانی و فەرمانگەی ئاو و دابەشکردنی کارەبا و خانەی داد و دادنوس وبانک وتێبینەرایەتی تۆمارکردنی خانوبەرەونەخۆشخانەی تایپ ئەی 50قەڕەوێلەیی و...تاد).
تێکرایی سنوری ناحیەکە لەمڕۆدا 474کیلۆمەترچوارگۆشەیە و 22گوندی بەسەرەوەیە.
ناوی تەق تەق لەچیەوە هاتووە؟
دوو بیروبۆچونی سەرەکی لەسەر ناوی تەقتەق هەیە:
یەکەم:دانیشتوانی ڕەسەنی شارۆچکەکە دەلێن لە(تاک تاک)ماڵەوە هاتووە، واتە تاق تاق لێرەو لەوێ هاتوون و نیشتەجێبوون.
دووەم: بیروای دووەم پێی وایە تەقتەق ناوێکی سروشتییە و پەیوەستە بەخاک-ی ناوچەکە، کە زەوییەکی بن بەردو ڕەقە، و ووشەی تەقتەق لەزمانی کوردی واتە(زەوی بەردینە) هەریەک لە(جەمال بابان) لەکتێبی(ناوی شارەکانی عێراق) و(ئاراس ئیلنجاغی) لەکتێبی(تەقتەق، پەلکەزێرینەی کەنار زێی بچووک) پەسندی ئەم بیروبۆچوونەیانکردووە، وەک شاعیری مەزن(گۆران) لە دێرە شیعرێکی وەسفی سروشتی هەورامان دەلێت:
ناو ڕێگا(تەق تەق) لا ڕێ بەردی زل
کەهێشتا گەردوون پێی نەداوە تل
مێژووی تەقتەق ویەکەکارگێرییەکەی
مێژووی شارۆچکەی تەقتەق وەک ئاوایی و ئاوەدانی مێژووەکی کۆنی هەیە و بۆ سەرەتای سەدەی حەڤدەیەم(1600)زایینی دەگەرێتەوە، چونکە تەقتەقی ئەمڕۆ بەسێ قۆناغی جیاجیاوە تێپەڕی کردووە، یەکەم قۆناغی لەگوندی(کوچک نەخشینە)ەوە بووە، دووەم قۆناغی لەگوندی(کەڵەکچن)ەو ئینجا سێیەم قۆناغی (تەقتەق)ی ئەمرۆیە و سەرچاوە لەو ڕووەوە کەم بەدەست دەکەوێت تەنها گۆتەو گێرانەوەی پشتاو وپشتە.
سەبارەت بەمێژوی یەکەی کارگێری لەنیوەی دووەمی سەدەی نۆزدەیەم(1850-1900)، فەرمانگەی(ڕێژە)ی کۆکردنەوەی باج وسەرانەی عوسمانیەکان و بنکەی جەندرمەوزەفتیەی لێبووە، چونکە لەکۆنەوە ناوچەیەکی ترانزێت بووە بۆ بەرووبومەکانی پشدەروبیتوێن وکۆیەو هەولێرلەرێگەی ئاوی زێی بچووکەوە بۆکەرکووک و بەغداد گوازراونەتەوە لەرێگەی دوبەوقەیاغەوە،دوای هاتنی ئینگلیزساڵی 1918بایەخی(تەقتەق)لەرووی کارگێرییەوە زیادیکردووە بەتایبەت دوای ڕاپۆرتە کارگێرییەکانی ناوچەکانی کەرکووک لەنێوان ساڵانی(1918-1919)کە لەلایەن یارمەتیدەرانی ئەفسەرەسیاسیەکانەوە کە بەحاکمی مەدەنی ناسرابوون،پێشکەش دەکران،(کاپیتان های) حاکمی مەدەنی هەولێر لە 15-12-1918گەیشتۆتە کۆیە و (حەماغای گەورەی غەفوری) کردووە بەقایمقامی کۆیە و (عەبدوللا ئاغای حەوێزی) کردووە بە بەرێوەبەری ناحیەی تەقتەق.
تاوەکو 2-10-1986وەک یەکەی کارگێری بەرێوەبەرایەتی ناحیە بووە ولەوبەروارە بەبریارێکی سیاسی پارێزگای هەولێر کراوەتەوە بەگوند بەناوی(گوندی عەزیزیە)،تا دوای ڕاپەرینی 1991و دامەزراندنی حکومەتی هەرێم هەربە گوندێکی ئیداری مایەوە تا بریاری ئەنجومەنی وەزیرانی حکومەتی هەرێمی ژمارە(1/1/3/415)ی 20-6-1995کرایەوە بە بەرێوەبەرایەتی ناحیەو(کاکەخان نەسرەدین ئەمین) بووە یەکەم بەرێوەبەری ناحیەی تەقتەقی حکومەتی هەرێم.
هەڵکەوتەی جوگرافیای تەقتەق
1- شوێنی گەردونی و ئاووهەوایتەقتەق
دەکەوێتە نێوان بازنەی پانی(35-36)پلەی باکوری نیوەگۆی زەوی و نێو هێلی درێژی (44_45)ڕۆژهەڵاتی زەوی، هەرچەندە بەشێکە لەتێکرای ئاووهەوای ناوچەکە، کە ئاووهەوای هەرێمی دەریای ناوەڕاستە، بەڵام ئەوشوێنە گەردونیەی تەقتەق لەهەرێمی کوردستاندا ئاووهەوایەکی ڕاگوێزراوی نێوان گەرمێن و کوێستانی پێبەخشیووە،لەناوچەی بارانی نیمچە مسۆگەردایە و باران بارینی ساڵانەی لەنێوان(200-500)ملم دایە،هاوینی گەرم و ووشکەو زستانیشی فێنک وباراناوییە.
2- تۆبۆگرافیای تەقتەق
پێکهاتەی ڕووی تەقتەق کەوتۆتە ناوچەی زورگانەوە، 60%ی ڕووبەرەکەی گردۆلکە و زورگانە و38%دەشتی زێکردی کەناریەو2%شاخاوییە،سنوری ناحیەکە بەهێلی کانتۆری بەرزییەکەی(350-750)مەتر لەئاستی دەریاوە بەرزە و بەرزترین لوتکە چیای(تەکەڵتو)ە کە 810مەتربەرزە و دواترچیای(گۆرقەرەج)ی زێدی گەورەشاعیری کورد(حاجی قادری کۆیی)یە بەدووری(3)کیلۆمەتر لەخۆرئاوای تەقتەق بەبەرزی(710)مەتر لەئاستی ڕووی دەریاوە،هەروەها هەردوو بانۆکەی(تاڵەبانی گەورە وئیلنجاغی گەورە) لەباکوری خۆرئاوای تەقتەق-ە کە بەرزیان لەنێوان(400-500)مەترە لەرووی دەریاوە بەهەزاران دۆنمی دێمەکاری پشتاودەبن و وە لەباکوری خۆرئاوادا هەردوو ڕووبارۆچکەی وەرزی(کۆیە)و(داربەسەر)پێدا گوزەردەکات و لەنێوانی گوندی(کانی لەلە)وگوندی(ئۆمەرگومبەت)دەرژێنە زێی بچووکەوە،جگە لەگوزەرکردنی زێی بچووک لەباشوریدا و بەهۆشیەوە هەزاران دۆنمی دەشتی زێکردی دروستکردووە کەسەرچاوەی کشتیاری وبژێوی دانیشتوانی سنورەکەیە.
باری ئابوری تەقتەق
بەگوێرەی ئامارێکی فەرمی وەزارەتی پەروەردەی حکومەتی هەرێمی کوردستان و ڕێکخراوی یونسێف لەمایسی 2001ژمارەی دانیشتوانی شارۆچکەی تەقتەق و گوندەکانی دەوروبەری(24254)کەس بووە،بەداخەوە ئامارێکی تازە لەسەر ئەو شارۆچکەیە نیە سەبارەت بەتوانامرۆڤیەکانی شارۆچکەکە لە ئێستادا، بەڵام لەبواری ئابورییەکانی تری وەک سامانی ئاژەڵی و بەروبومی کشتوکاڵی نزیکەی 10هەزار سەرمەروبزن ونزیکەی 3هەزار ڕەشەولاخی تێدا بەخێودەکرێت و 74حەوزی بەخێوکردنی ماسی و 34پڕۆژەی بەخێوکردنی پەلەوەری تێدایە، هەروەها لەکەرتە کشتوکالیەکاندا لەبەراوەکاندا ساڵانە زیاتر لە 1000تۆن سەزەواتی زستانە وهاوینەی وەک تەماتەوخەیارو کود وبامیە وبیبەروشوتی وکاڵەگ بەرهەم دەهێنرێت،جگە لەبەرهەمهێنانی دانەوێلەی گەنم وجۆ لە زەوییە پشتاوەکانی سنورەکە، هەروەها میوەکانی هەناروهەنجیروقەیسی وترێ ومزەرەمەنی لەسنورەکە ڕەزوباخیان هەیە و جگە لەدارستانە چێنراوەکانی بەشی ڕەزگەری ودارستانی هۆبەی کشتوکاڵی تەقتەق.
سەبارەت بەرووەکی سروشتی بەهۆی زێی بچووکەوە هەزاران دۆنمی کەناراوی بووە بەلێرەوارو بێشەلان ودارستانی چڕی داربی و پەرک وتوتڕک وگەز،وە لەناوچە زورگان وچیایەکانی گۆرقەرەج وتەکەڵتوو درەختیلەی وەک داربەلالوک وگێوژومۆردوترش، هەروەها پوش وپەلاش وپاوانی پاوانەکانی سنورەکە گرنگترین درخت و پۆشاکی ڕووەکی سنورەکەن.
سامانە سروشتیەکانی تەقتەق ئەوەی تا ئێستا پەیپێ براوە بریتیە لەسامانی کانزای نەوت وگازی سروشتی و کەرەستەی خانوبەرەی غەسالەکانی کەنار زێی بچووک وئاوی سەرزەوی و ژێرزەوی کەبنەمای سەرەکین بۆ پیشەسازی وگەشەکردنی لەداهاتوودا.
باری کۆمەڵایەتی و ئاینی تەقتەق
لەشارۆچکەی تەقتەق دانیشتوانەکەی هەمووی موسلمانن و لەسەرمەزهەبی ئیمامی شافعین ولە6گەرەکی شارۆچکەکەدا 8مزگەوتی تێدایە،لەساڵی 2001ژمارەی دانیشتوانەکەی (24254)کەس بووە و ژمارەی نێر تەنها(4)کەس لەژمارەی مێ کەمتربووە، ژمارەی نێر(12125)کەس بووە و ژمارەی مێ-ش(12129)کەس بووە،ژمارەی دانیشتوانی شاریش زۆرتربووە لەگوندنشینانی، چەقی تەقتەق (15001)کەس بووە وگوندنشینانی(9253)کەس بووە.
پڕۆژە خزمەتگوزارییەکانی تەقتەق
لەگەڵ گەڕانەوەی بەرێوەبەرایەتی ناحیەی تەقتەق لەساڵی 1995ەوە تا 2012بەسەدان پڕۆژەی جۆراوجۆر خزمەتگوزاری لەناحیەکە بونیاتنراوە، هەر لەماوەی نێوان ساڵانی (2000-2012) زیاتر لە 18فەرمانگەی نوێ لەشارۆچکەکە کراوەتەوە وەک(تاپۆ وبانک ودادگا ودارایی وگواستنەوە وکتێبخانە وچاودێری کۆمەڵایەتی وخانەی ڕۆشنبیری مناڵان وهۆلی سیمناروکۆبونەوە وبنکەکانی پۆلیسی هاتوچۆودارستان وبەرگری شارستانی وسەنتەری لاوان وڕۆشنبیری و نەخۆشخانەی 50قەرەوێلەیی و...تاد).وەهەروەها لەبواری گەشتوگوزارەوە گازینۆی گەشتیاری تەقتەق وکۆرنیشی کەنارزێی بچووک وە لەبواری دابەشکردنی کارەبا وێستگەیەکی 11/33کەی ڤی 32مێگاواتی تێدا دروستکراوە.
11قوتابخانەی بنەڕەتی و 5ئامادەیی و4خوێندنگەی ئێواران و2باخچەی ساوایانی تێدایە ولەساڵی خوێندنی 2011-2012 نزیکەی 7هەزار قوتابی وخوێندکاروساوای تێدابووە.
ناوی بەرێوەبەری یەکە کارگێرییەکانی تەقتەق
1-عەولڵا ئاغای حەوێزی 1-1-1919
2-مەلا ئەحمەد ئاغای غەفوری
3-فەتحوللائاغای حەوێزی
4-عەبدولفەتاح ئاغای عەبدولڵا
5-بەهجەت ئاغای حەوێزی
6-موحەمەد ئەمین ئەحمەد زەکی1931-1932
7-شێخ یونس خانەقا 1946
8-شێخ فازڵ تاڵەبانی 1948-1951
9-ئیحسان جەمال موحەمەد تاڵەبانی 1959
10-عەلی حەمادی
11-بوڕهان سلێمان
12-رەئوف حیکمەت
13-کەمال عەلەمدار
14-مەلا ڕەشید
15-شێخ نوری شێخ ساڵح
16-عەلی عەزیز بەڕانی
17-سامی ئەسعەد نائب
18-قەحتان محەمەد
19-سەدام شێخ حلاوی
20-مومتازبیلال
21-محەمەد پاشای دزەیی 1970
22-خدراغای بلباس
23-حەسەن هادی سلێمان 1979
24-سەباح محێدین
25-ئەبوئەحمەد1985
26-ملازم لەتیف بەغدادی
27-کاکەخان نەسرەدین ئەمین 1995-2000
28- حاکم ساڵح محەمەد کلێسەیی 2000-2001
29-کاکەخان نەسرەدین ئەمین 2001-2010
30-حاکم فاتح حوسێن حەمەدەمین(4-7-2010/10-2-2013)
3-سەرکەوت عەزیز ڕەسول لە 10-2-2013ەوە
ڕوواڵەتە دیارەکانی شاڕۆچکەی تەقتەق
1- کێلگەی نەوتی تەقتەق 1959-2013
2- پردی تەقتەق1954-1958
3- گردی ساتوقەڵای شوێنەوار3200پ.ز
4- چیای گۆرقەرەج زێدی حاجی
5- زێی بچووک شادەماری ژیان وئاوەدانی تەقتەق
6- گازینۆی گەشتیاری تەقتەق
7- پارکی سایەی گەشتیاری
بۆزانیاری زیاتر لەسەر شارۆچکەی تەقتەق سەرچاوەی:ئاراس ئیلنجاغی، (تەقتەق، پەلکەزێرینەی کەنار زێی بچووک) چاپخانەی لەیاد، سلێمانی،مایسی 2007بخوێنەوە
Denna post har skrivits in (کوردیی ناوەڕاست) språk, klicka på ikonen för att öppna objektet på originalspråket!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Denna post har tittat 23,894 gånger
HashTag
Länkade objekt: 7
Grupp: Artiklar
Technical Metadata
Upphovsrätten till denna punkt har utfärdats till Kurdipedia av objektets ägare !
Produkt Kvalitet: 90%
90%
Tillagt av ( هاوڕێ باخەوان ) på 16-12-2013
Denna post nyligen uppdaterats med ( هاوڕێ باخەوان ) om : 24-10-2023
URL
Denna post enligt Kurdipedia s Standarder inte slutförts ännu !
Denna post har tittat 23,894 gånger
Attached files - Version
Typ Version Editor Namn
Foto fil 1.0.151 KB 16-12-2013 هاوڕێ باخەوانهـ.ب.
Bibliotek
Den Kurdiska Fragen I Turkiet
Biografi
Tara Twana
Bibliotek
Kurdfrågan En bakgrund
Biografi
Şîlan Diljen
Bibliotek
Kurdistan; ‏Rapport från SA...
Bibliotek
Svensk - Kurdisk ordlista
Bibliotek
Öster om Eufrat: -i kurdern...

Actual
Artiklar
En sorg att MP får bli tillhåll för islamister
19-05-2018
هاوڕێ باخەوان
En sorg att MP får bli tillhåll för islamister
Bibliotek
Den sista flickan
07-10-2018
زریان سەرچناری
Den sista flickan
Artiklar
Amineh Kakabaveh slår tillbaka mot Vänsterpartiets ledning efter uteslutningen: ”Ljuger”
22-09-2019
نالیا ئیبراهیم
Amineh Kakabaveh slår tillbaka mot Vänsterpartiets ledning efter uteslutningen: ”Ljuger”
Biografi
Şîlan Diljen
04-07-2020
ڕێکخراوی کوردیپێدیا
Şîlan Diljen
Bibliotek
Öster om Eufrat: -i kurdernas land
25-05-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Öster om Eufrat: -i kurdernas land
Nytt objekt
Bibliotek
Öster om Eufrat: -i kurdernas land
25-05-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliotek
Kurdistan; ‏Rapport från SAC:s studieresa 1994
03-01-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
Bibliotek
Den Kurdiska Fragen I Turkiet
23-06-2019
زریان سەرچناری
Biografi
Tara Twana
09-09-2018
هاوڕێ باخەوان
Bibliotek
Recueil de textes Kourmandji
24-10-2011
هاوڕێ باخەوان
Statistik
Artiklar 514,877
Bilder 104,261
Böcker 18,882
Relaterade filer 94,723
Video 1,232

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.33
| Kontakt | CSS3 | HTML5

| Sida generation tid : 1 sekund(er)!