$سنگنبشته اورامان$ یا کتیبه یوزیدر ،نقش برجستهای متعلق به تمدن آشور است که به همراه یک کتیبه به خط میخی در روستای یوزیدر، در شهرستان کامیاران استان کردستان بر فراز کوه زینانه حجاری شده است.کتیبه باستانی یوزیدر این اثر در تاریخ 25 اسفند 1380 با شمارهٔ ثبت 5117 بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
$موقعیت سنگنبشته$
سنگنبشته اورامان بر روی صخرهای در دهانه تنگ جنوب یوزیدر و بر دیواره کوه زینانه ایجاد شده است. این کوه در حدود 1 کیلومتر جنوب غربی روستای یوزیدر و در در 45 کیلومتری شمال غربی کامیاران قرار دارد.
$نقش برجسته:$
نقش برجسته در یک تاق نما به ارتفاع 120 و پهنای 170 و عمق 35 سانتیمتر در سال 706 پیش از میلاد حجاری شده است. درون تاق نما نقش برجستهای از یک انسان به چشم میخورد که 150 سانتیمتر طول و 35 سانتیمتر عرض دارد. این نقش که آن را متعلق به سارگون دوم پادشاه آشور دانستهاند، نقش انسانی را به صورت نیم رخ در لباس شاهی نشان میدهد که کلاهی استوانهای بر سر و شلاقی در دست دارد. پای راست این نقش در جلو و پای چپش در عقب قرار گرفته و دست راستش به طرف بالا بلند شده است. دست چپ نیز بر روی شکم قرار داده شده است.
$کتیبه:$=KTML_ImageCaption_Begin==KTML_StyleDiv=width:30%;height:20%;float:right;=KTML_ImageCaption_Target_Link=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2019/375534/0001.JPG=KTML_ImageCaption_Title=نقش سارگن دوم در تنگی ور، اورامان، کردستان=KTML_ImageCaption_CaptionStyle=000000=KTML_ImageCaption_Caption=نقش سارگن دوم در تنگی ور، اورامان، کردستان=KTML_ImageCaption_End=
کتیبهای به خط میخی و به زبان آشوری باستان در ابعاد 120× 120 سانتیمتر شامل 50 سطر در کنار نقش برجسته نقر شده است. در متن کتیبه، پس از ستایش خدایان آشوری مانند خدای آشور، مردوخ، نابو، سین، شمش و ایشتار به شرح پیروزیهای آشوریان پرداخته شده و در ادامه به نقاط مختلف شهرها، روستاها و مناطقی که در این جنگ تصرف و ویران شده، اشاره میشود.
$خوانش کتیبه:$
سنگنبشته اورامان نخستین بار در سال 1347 هجری شمسی توسط هیئت باستانشناسی ایرانی به سرپرستی علی اکبر سرفراز مورد بررسی قرار گرفت. سرفراز قدمت کتیبه و نقش برجسته را مربوط به اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول قبل از میلاد و مربوط به امپراتوری آشور دانسته است.
نخستین مقاله به زبان انگلیسی در رابطه با سنگنبشته اورامان با عنوان «کتیبه سارگن دوم، کتیبه یوزیدر » به قلم گرانت فریم استاد آشورشناسی در مجله شرق به چاپ رسید که جامعترین مطالعه را در مورد این کتیبه انجام داده است. این کتیبه و نقش برجسته با دو کتیبه دیگر مربوط به زمان سارگون دوم به نامهای سنگ استل در قبرس و سنگ استل در نجف آباد کرمانشاه، قابل مقایسه است و موارد مشترک زیادی دارد.[1]