پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
شۆخان تاریق بلباس
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
قارەمان خۆشناو
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شیلان زرار ڕەحمانە شەل نانەکەلی
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شێخ عەلی کاریتانی
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
هەورین عەلی کانی کوردەیی
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
حیکمەت وەڵاشی
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
نوژەن ئازاد مستەفا عوزێری
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
فەهیمە سابیر حەمۆک
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
حسێن کەمال نیا
09-10-2024
شادی ئاکۆیی
وێنە و پێناس
وێنەی خانووەکانی دەوروبەری قەڵای هەولێر
07-10-2024
زریان سەرچناری
ئامار
بابەت
  537,012
وێنە
  110,286
پەرتووک PDF
  20,293
فایلی پەیوەندیدار
  104,222
ڤیدیۆ
  1,567
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
303,967
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,153
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,052
عربي - Arabic 
30,942
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,384
فارسی - Farsi 
10,017
English - English 
7,583
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,731
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
125,982
ژیاننامە 
25,820
پەرتووکخانە 
25,702
کورتەباس 
18,376
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,819
پەند و ئیدیۆم 
13,645
شوێنەکان 
12,000
شەهیدان 
11,893
کۆمەڵکوژی 
10,907
هۆنراوە 
10,395
بەڵگەنامەکان 
8,348
وێنە و پێناس 
7,364
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,387
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
ڤیدیۆ 
1,456
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
822
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
274
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
27
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
31,432
MP4 
2,558
IMG 
201,832
∑   تێکڕا 
236,145
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
کاکەی فەلاح
ژیاننامە
مەهاباد قەرەداغی
ژیاننامە
مەلای گەورەی کۆیە
ژیاننامە
یەحیا ئەفەندیی وێنەگر
ژیاننامە
نەسرین فەخری
ئەو شاعیرە ئۆکرانییەی بەکورد دەڵێت شۆڤینیزم خراپترین دوژمنی هەردوو گەلی کورد و ئۆکرانیيە
هەر وێنەیەک بەرامبەر سەدان وشەیە! تکایە پارێزگاری لە وێنە مێژووییەکان بکەن..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
بەشکردن
Facebook1
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

ئەو شاعیرە ئۆکرانییەی بەکورد دەڵێت شۆڤینیزم خراپترین دوژمنی هەردوو گەلی کور...

ئەو شاعیرە ئۆکرانییەی بەکورد دەڵێت شۆڤینیزم خراپترین دوژمنی هەردوو گەلی کور...
ئەو شاعیرە ئۆکرانییەی بەکورد دەڵێت شۆڤینیزم خراپترین دوژمنی هەردوو گەلی کورد و ئۆکرانیيە
نوسینی: جوان عومەر ئەحمەد

هۆنراوەی بۆ برا کوردەکانم (Курдському братові) 59 ساڵ بەر لە ئێستا لەلایەن شاعیری بەناوبانگی ئۆکرانی، یان باوکی ئەدەبیاتی ئۆکرانی، ڤاسیل سیمۆنێنکۆ (Vasyl Symonenko، Василь Андрійович Симоненко) لە مارسی ساڵی 1963 ەوە نووسراوە و ساڵی 1965 لە سەمیزدات (Samizdat بڵاو کراوەتەوە. سەمیزدات، تێرمێک بووە لە (Soviet dissidents) و ئەگەر وەرگێرانی وشەيی بۆ بکەين، دەکاتە بڵاوکراوەی خۆی (النشر الذاتي). ئەم بڵاوکراوەيە زیاتر دەستنووس بووە، یان بە شێوەی کۆپی کۆپیکراو پەخش کراوه، تا خۆی لە مۆلەت و سانسۆری یەکێتی سۆڤیەت ڕزگار بکات. بڵاوکراوەکە بە نهێنی نووسراوەکانی بڵاوکردووەتەوە. وشەی سەمیزدات لە ڕووی ئیتیۆمۆلۆژیيەوە، بە واتای: سام، یان خود دێت. هەربۆیە زۆرێک لە بیروڕاکان بە بڵاوکراوەی خودی، يان خۆیی ناويان بردووە. بە بۆچونی شاعیری بەناوبانگی ڕووسی (نیکۆلا گلاسکۆڤ)، سەمیزدات واتە: بڵاوکراوەی نهێنی.
لە دوای کۆچی دوایی (ڤاسیل سیمۆنێنکۆ) لە گۆڤاری سوچاسنیست، یان زوخئاسنێست (Suchasnist) لە لاپەرە 10دا ئەم ناوەرۆکە بڵاوکراوەتەوە.
کورد کۆمۆ براتۆڤی بە یەکێک لە گەورەترین کارەکانی ڤاسیل سیمۆنێنکۆ وەسف کراوە و سیمۆنێنکۆی کردووە بە پاڵەوانی نەتەوەیی و یەکێک لە گرنگترین کەسایەتییەکانی ئەدەبی ئۆکرانی، ئەم هۆنراوەیەيەتی کە لە لوتکەی جەنگی نێوان ئێراق و کورددا دەرکەوتووە، کاتێک یەکێتی سۆڤیەت تێیدا بەشدار بوو. لە ساڵی 2008دا کۆبەرهەمەکانی ڤاسیل سیمۆنێنکۆ دووبارە چاپکرايەوە و لە لاپەڕە22 دا، (بۆ برا کوردەکانم)ی تێدا بڵاوکراوەتەوە.
هۆنراوەکەی ڤاسیل سیمۆنینکۆ، شەش ستانزای (چوارینە)ييە و لە چوارینەی یەکەمدا، بە پێناسەی شۆڤێنیستەکان دەست پێدەکات کە خاکی کورد داگیر دەکەن. لە چوارینەی دووەمدا، سیمۆنێنکۆ داوا لە کوردەکان دەکات و هانیان دەدات تا شەڕ لەگەڵ داگیرکەر و ستەمکاردا بکەن، کە ئامانجیان بنبڕکردنی زمانی کوردی و گەلی کوردە. لە چوارینەی کۆتایشدا سیمۆنێنکۆ وشەی 'ئێمە' دەناسێنێت و دووپاتی دەکاتەوە کە شۆڤێنیزم و فێڵ و تەڵەکەکانی لە خراپترین دوژمنەکانی هەردوو گەلی کورد و ئۆکراینییەکانن.
هەڵبەت وەرگێرانی دەقێکی ئەدەبی و بەتایبەتیش بە زمانی ئۆکرانی نووسرابێت (کە من شارەزای ئەو زمانە نیم و بەکاری خۆمی نازانم) ئاراستەی کار و شارەزايی ئه و خوێندکارە کوردانەی دەکەم کە زمانی ئوکرانی دەزانن و لە یەک لە زانکۆکانی ئەوێ دەخوێنن. ئەوەی دەتوانم لێرەدا پێشکەشی بکەم، دەقی هۆنراوەکەيە بە زمانی ئۆکرانی لەبەرانبەر زمانی ئۆکرانی لەسەرچاوەکاندا، وەرگێرانە کوردييەکەم دەستکەوت کە بە تیبپی لاتینی نووسراوە.
لە ساڵی 1968 مامۆستایەکی کۆلێژی کشتوکاڵ بە ناوی (میکۆلا کۆتس) بە حەوت ساڵ لە ئۆردوگا و پێنج ساڵ لە تاراوگە سزا درا، پاش بڵاوکردنەوەی کۆپی هۆنراوەکە کە تێیدا وشەی کوردی بە ئۆکرانی گۆڕیبوو.
سڤیلانا کۆبتسی مامۆستای وێژە و زانستە مرۆییەکانە لە زانکۆی تۆرۆنتۆ، هەڵگری بڕاوانامەی دکتۆرایە لە زمانی سلاڤی لە زانکۆی ئیرینۆس، توێژینەوەکانی تایبەتن بە ئەدەب و کەلتوری ڕووسی، ئۆکرانی و بەراوردکاری ئەدەبیاتی ڕیالیزم بە ئینگلیزيی و جیهانی. سڤیلانا کۆبتسی باس لەوە دەکات کە هۆنراوەکەی سیمۆنێنکۆ بووبووە سیمبوڵی زیندووکردنەوەی بیری نەتەوەیی و بەرگری لە چەوساندنەوەی سۆڤیەت، کاتێک هۆنراوەکە بەنهێنی بڵاو کرایەوە، پەیوەندی بەخواستەکانی ئازادکردنی ئۆکرانیا لە یەکێتی سۆڤیەتەوە هەبوو و وەرگرتنی سیمۆنێنکۆش بۆ بزووتنەوەی ڕزگاریخوازيی کورد واتايەکی جیهانی بەبزوتنەوەی ڕزگاریخوازيی ئۆکرانی بەخشی.
سیمۆنێنکۆ خۆی ئەوە دووپات دەکاتەوە کە هاوشێوەیی مێژوویی پێویستە، چونکە تاوانباری باو شۆڤێنیزمە و ئاماژەی بەوە کردووە کە ئۆکرانییەکان سەبارەت بە بێ دەوڵەتی، ئەگەر شەڕی ڕژێمی سۆڤیەت نەکەن لە هەمان دۆخی کورددا کۆتایی پێ دێت!
لە 08-01- 1935 لە گوندی بیڤیتسی، خارکیڤ لەدایک بووە. شاعیریکی ناسراوی ئۆکرانی، ڕۆژنامەنووس، چالاکوانی بزووتنەوەی ناڕەزای بووە. بە یەکێک لە کەسایەتییە گرنگەکانی ئەدەبی ئۆکرانی سەرەتای 1960 دادەنرێت. بەڕای مۆزەخانەی بزووتنەوەی ناڕازی لە کیڤ، کارەکانی ڤاسیل سیمۆنێنکۆ کاریگەرییەکی زۆريان هەبووە لەسەر سەرهەڵدانی بزووتنەوەی ديموکراتيی نەتەوەیی لە ئۆکرانیادا.
ڤاسیل لە خێزانێکی جوتیار لە گوندی بیڤیتسی، خارکیڤ ئۆبلاست(Biyivtsi, Kharkiv Oblast) (ئەمڕۆ - پۆڵتاڤا ئۆبلاست) لەدایک بووە.
پاش تەواوکردنی خوێندن، لە زانکۆی ویلایەتی کیڤ لە ساڵی 1957، لە چەندین ڕۆژنامە جیاواز لە هەرێمی چەرکەسی ئۆبلاست کاری کردووە.
یەکەمین پەرتووکی شیعری بەناوی (بێدەنگی و هەورەبروسکە) Silence and thunder لە ساڵی 1962دا بڵاوکراوەتەوە و بەهرەی سیمۆنێنکۆی لە ناو شاعیرە لاوەکاندا ئاشکرا کردووە.
لە کۆتایی ساڵەکانی تەمەنيدا، ڤاسیل سیمۆنێنکۆ پەرتووکی دووەمی بە ناوی (هێزی ڕاکێشانی زەوی) (Earth’s gravity) چاپ کرا.
سیمۆنێنکۆ لە ساڵی 1963 لەلایەن کارمەندەکانی میلیتسیا پۆلیس و سوپای ئەوکاتی یەکێتی سۆڤیەت، لە وێستگەی شەمەندەفەری سمێلا (Smila) زۆر بە توندی ئەشکەنجەی دەدرێت و ئەم کارە دەبێتە هۆی سستبوونی گورچیلەکانی و دواجار بە هۆی وەستانی گورچیلەکانيیەوە لە نەخۆشخانەی ناوخۆیی لە 13ی کانوونی یەکەمی 1963 کۆچی دوایی دەکات.
پاش کۆچی دوایی، هۆنراوەی (گەشتکردن بۆ وڵاتی بە پێچەوانەوە) لە ساڵی 1964دا بڵاوکرایەوە.
بە پێزترین کۆکراوەی کارەکانی سیمۆنێنکۆ لە دەرەوەی وڵات، بە ناونیشانی Ччы لە میونشن (1963) بڵاو کراوەتەوە.
لە ساڵی 1967 خانەی بڵاوکردنەوەی سمۆلۆسکیپ لە بالتیمۆر کە لەلایەن کۆچبەرانی ئۆکرانیيەوە دروست کراوە، بەناوی ناوی ڤاسیل سیمۆنێنکۆی ناونراوە.
لە کانوونی یەکەمی 2008دا، بانکی نەتەوەیی ئۆکرانیا، دراوێکی یادکردنەوەی ڤاسیل سیمۆنێنکۆ لە زنجیرەی کەسایەتییە دیارەکانی ئۆکرانیا بە ناوی ئەمەوە دەرکرد.

سەبارەت بە لەیەکچوونی شۆڕشی ئۆکرانیا و کورد
لە 13 ئابی ساڵی 2004 لە ڕادیۆی سڤۆدا (Svoboda ئۆکرانی بەرنامەیەکی تایبەت سەبارەت بە لەیەکچوونی کورد و ئۆکرانی لەلایەن ڤۆلۆدیمیر لیاشکۆ)کە هەر خودی خۆی پێشکەشکار و ئامادەکاری پرۆگرامەکە بوو، پێشکەش کرا.
ڤۆلۆدیمیر لیاشکۆ (Volodymyr Lyashko) بەوردی پێناسەی کورد و نەهاماتيیەکانی و مێژوو و شۆڕشە یەکلەدوایەکەکانی کوردی کرد و ئاماژەی بەوە کرد کە کوردیش هاوشێوەی ئۆکرانيیەکان لە 200 ساڵی ڕابردوودا بەئێستاشەوە بەردەوام شەڕی زمان و کەلتوور و خاکی کردووە.
ڤۆلۆدیمیر لیاشکۆ، ئاماژەی بەوە کرد کە دەرئەنجامی جەنگ و ئاوارەبوون و داگیرکاری کوردانێکی زۆری ئاوارەی وڵاتانی دنیا و بە تایبەتریش ئەوروپا کردووه. لە وڵاتی ئۆکرانیاش بە پێی سەرژمێریيەکانی ساڵی 2001 زیاتر لە 2088 کەس خۆیان بە کورد ناساندووە کە هەندێکیان بە زمانی ڕووسی گفتوگۆ دەکەن.
لە هەمان پرۆگرامدا، ڤۆلۆدیمیر بانگێشتی عەلی ئاتی (Atti Ali) نوێنەری دیاسپۆرای کوردی لە ئۆکرانیا کردبوو، ئەويش ئاماژەی بەوە کرد کە لە ئێستادا زیاتر لە 25 هەزار کورد دانیشتووی ئۆکرانیان، بەڵام هیچ سەرچاوە و ئامارێکی فەرمی نيیە بۆ پشتڕاستکردنەوەی. کوردەکان زیاتر دانیشتووی شارەکانی: میکولایڤ، خەرسۆن، ئۆدیسا، سیمفەرۆپۆل و دەژانکان. کورد لە خارکیڤ و کیڤ کورد زۆرە. بە پێی خەمڵاندنەکانی عەلی، زیاتر لە هەزار کورد لە کیڤ دەژین. لە درێژەی قسەکانیدا عەلی تیشکی خستەسەر جێگیربوونی کوردانێکی زۆری باشوور و ڕۆژئاوای کوردستان و تێدا بەڕوونی باسی لە زەمینە نەتەوەییەکان کرد کە بوونەتە هۆکارێک بۆ نیشتەجێبوونی کوردەکان و هاتنیان تەنانەت لە جۆرجیا و ئەرمینیاوە بۆ ئۆکرانیا. هەروەها باسی لە ئاهەنگەکانی نەورۆز و کۆنسێرتەکان کرد کە کوردێکی زۆر ئامادەی دەبن. لە کۆتاييشدا عەلی سوپاسی ڕادیۆی سڤۆدا (Svoboda کرد کە گرنگيیان بە نەتەوەکەی داوە و بەرنامەیەکی تایبەتيیان لەسەر ئامادە کردووە.
هەروەها لە 4 حوزەیرانی ساڵی 2003 عەلی ئاتی لە چاوپێکەتنێکی تردا کە سەبارەت بە دۆزی کورد لە لایەن سەرنووسەری ڕۆژنامەی خرێشاتیکەوە ئامادە کرابوو، لە وەڵامی پرسیارێکدا ئاماژەی بەوە کرد کە دۆزی ئەم دوو نەتەوەیە و سەربەخۆ نەبوونی کورد دۆخێکی ئێجگار ئاڵۆزە و پەیوەستە بە دووبارە داڕشتنەوەی نەخشەی ڕۆژهەلاتی ناوەند و ڕێککەوتنی هەر چوار وڵاتی داگیرکەر (ئێراق، ئێران، تورکیا و سوریا)وە. هەر بۆنموونە من وەک کوردێکی ڕۆژئاوای وڵات، گەر بمەوێت لە زانستگایەکی وڵاتی سوریا بخوێنم، دەبێت وەک عەرەب تۆمار کرابێتم نەک کورد!

عەلی ئاتی (Atti Ali) سەرۆکی دیاسپۆرای کوردی لە ئۆکرانیا Kurdish Diaspora in Ukraine
عەلی ئاتی: لە ساڵی 1965 لە شاری کۆبانی ڕۆژئاوای کوردستان لە دایک بووە. لە ساڵی 1986 بۆ خوێندن چووەتە یەکێتيی سۆڤێتی جاران. عەلی لە خێزانێکی جوتیار چاوی بە دنیا هەڵهێناوە و خاوەنی پێنج برا و چوار خوشکە. لە وڵاتی دایک ساڵی یەکەمی کۆلێژی یاسای خوێندووە و دواتر چووەتە کیڤ و لەوێ لەبەر بوونی ئارازوی بۆ ماتماتیک، بڕیاری گۆڕینی کۆلیژەکەیداوە و لەدوای خوێندنی زمانی ڕووسی، کۆلێژی ئەندازیاری فڕۆکەی تەواو کردووە. ساڵی 1993 دکتۆرای لە زانکۆی کییڤ بەدەست هێناوە. عەلی لە ساڵی 1987 هاوسەرگیری لەگەل کچێکی کورد کردووە و هەر لە کێیڤ نیشتەجێيه و و خاوەنی دوو کیژۆڵەن بە ناوەکانی: سیڤان و ئارین.

تێبینی:
مێژوی کۆچی کورد و نیشتەجێبوونیان لە ئۆکرانیا بە پێی داتا فەرميیەکانی ئۆکرانیا
بەپێی سەرژمێریی کیڤ لە 16ی ئازاری 1919دا، 2 کورد لەو شارەدا ژیاون کە بە شێوەزاری کرمانجی قسەیان کردووە. هەروەها بەپێی سەرژمێریی ساڵی 1926ی ئۆکراین، تەنها یەک کورد هەبووە کە ئەویش نیشتەجێی یەکێک لە گوندەکان بووە. بە تێپەربونی کات، ژمارەی کورد لەئۆکرانيا زیادی کرد بەڵام بێبایەخ مایەوە تا سەربەخۆیی ئۆکرانیا کە ژمارەیان نزیکەی 50-250 بوون بەپێی سەرژمێریی ساڵی 1939، 90 کورد لە ئۆکراین ژیاون
بەپێی سەرژمێریی ساڵی 1959ی ئۆکرانیا، 65 کورد لەو وڵاتە نیشتەجێ بوون.
بەپێی سەرژمێریی ساڵی 1970، 117 کورد لە ئۆکرانیا ژیاون.
بەپێی سەرژمێریی ساڵی 1979، 122 کوردی لێ بووە.
بەپێی سەرژمێریی ساڵی 1989 کوردەکان ژمارەیان 238 و 132 یان (55.46٪) کورد بە زمانی دایکی گفتوگۆیان کردووە، 77 (32.35٪) - ڕووسی، 13 (5.46٪) - ئۆکرانی، 16 (6.72٪) - زمانەکانی تر بەپێی سەرژمێریی ساڵی 1989 لە کۆی 238 کورد 151 (63.45٪) و 87 ژن (36.55٪) بووە 179 کەس (75.21٪) لە ناوچە شارستانییەکاندا ژیاون، 59 کەس (24.79٪) لە گوندەکاندا. هۆکاری هەڵئاوسان و زیادبوونی ژمارەی کوردەکانی ئۆکرانیا بەپێی سەرژمێری ساڵی 1989 بەبەراورد لەگەڵ سەرژمێری ساڵی 1979دا لێشاوی ئاوارە ئەرمەنییەکان بوون. لەدوای بوومەلەرزەی سپیتاکی ساڵی 1988 کە ناوچە کوردنشینەکانی ئەرمەنستان هەژاندبوو، سەرەڕای ئەوەش لێکهەڵوەشانی یەکێتيی سۆڤیەت ئاسانکاری کرد بۆ کۆچکردنی کورد لە یەکێتيی سۆڤیەتی پێشووەوە بۆ ئۆکرانیا. زۆربەی کوردە ئێزیدیيەکان بە شەپۆلێکی تری پەنابەران هاتن بۆ ئۆکرانیا لە ئەنجامی یەکەم جەنگی ناگۆرنۆ - کەراباخ لە ساڵی 1993 کە لە ناوچەکە ڕووی دا، کە لە مێژوودا بە کوردستانی سوور ناسراوە، ئەم شەپۆلەی کۆچکردن هەردوو کوردی موسڵمان و ئێزدی لەخۆ گرتبوو.
ژمارەی کوردانی ئۆکرانیا بەپێی هەرێم بەپێی سەرژمێریی ساڵی 2001
لەماوەی ساڵانی سەربەخۆیی ئۆکرانیادا چەندین جار دیاسپۆرای کوردی گەشەی کردووە. بەپێی سەرژمێریی ئۆکرانی ساڵی 2001، 2088 کورد لە ئۆکرانیا ژیاون (0.004٪ ی دانیشتوانی ئەو وڵاتە)، کە نزیکەی 10 جار زیاترە لە دوایین سەرژمێری ساڵی 1989. بەپێی سەرژمێریی ساڵی 2001، 1173 کوردی ئۆکرانیا (56.18٪)، ئۆکرانیا - 236 کەس (11.30٪)، ڕووسی - 396 کەس (18.97٪)، زمانەکانی تر - 278 کەس (13.31٪) زۆربەی کوردەکان بەپێی سەرژمێرییەکە لەناوچەی لوهانسک ژیاون (470 کەس کە 22.51٪ ی هەموو کوردەکانی ئۆکرانیان) کە 200 کەس لە شارۆچکەی دۆڤژانسکی (1.41٪ ی دانیشتووانی شارۆچکەبوون)
لە 28ی ئەیلولی 1995، کۆمەڵەی ڕێکخراوە گشتییەکانی کورد MIDIA (AKGO MIDIA) بە فەرمی لە کیڤ دامەزرا.
جگە لە کورد، ئێزیەديیەکانیش وەک گروپێکی کەمە نەتەوەی سەربەخۆ خۆیان دەناسێنن و لە هیچ کام لەو سەرژمێریانەدا خۆیان بە کو ڕد ناوزەند نەکردووە و لە ئامارەکاندا ئاماژەیان پێ نەکراوە.
لە کاتێکدا ئەوان پەیڕەوی ئاینی ئێزیدی دەکەن و بە شێوەزمانی کرمانجی کوردی دەئاخڤن.
لە کۆتایدا بەهیوام توانیبێتم هەندێک بەرچاو ڕونی و زانیاری سەبارەت بە مێژوی پەیوەندی کورد و ئۆکراینیا بە خوێنەران گەیاندبێت، هیوای ئاشتی و ئاشتەوایی بۆ گەلی کورد و بۆ سەرجەم گەلانی دوونیا و گەلی ئۆکراینیا ئەخوازم.[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە 1,761 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | awene.com
فایلی پەیوەندیدار: 2
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 5
1. ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 07-03-2022
1. هۆنراوە بۆ برایانی کورد
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
ڕۆژی دەرچوون: 07-03-2022 (2 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: پۆلێننەکراو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
شار و شارۆچکەکان: سلێمانی
وڵات - هەرێم: ئۆکرانیا
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 07-03-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس ئیلنجاغی )ەوە لە: 07-03-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ڕۆژگار کەرکووکی )ەوە لە: 19-05-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 1,761 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.134 KB 07-03-2022 ڕاپەر عوسمان عوزێریڕ.ع.ع.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
شێخ عەلی کاریتانی
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
کورتەباس
چیرۆکی هەوڵی تیرۆرکردنی مەلا مستەفا بارزانی؛ '50 بۆمب نەیانتوانی سەرۆکی کوردان بکوژن'
وێنە و پێناس
خولی بەخێوکردنی هەنگ ساڵی 2001 ڕێنمایی کشتوکاڵی شارباژێڕ
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی کورد لە کۆلێژی یاسا لە بەغدا ساڵی 1973
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
شیعری بۆنە لە ئەدەبی کوردیدا (کرمانجی ناوەڕاست ) (1914-1945ز)
ژیاننامە
فەهیمە سابیر حەمۆک
پەرتووکخانە
تەنز لەڕۆژنامەنووسیی باشووری کوردستاندا ( 1920-1950)
ژیاننامە
حسێن کەمال نیا
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
ژیاننامە
نوژەن ئازاد مستەفا عوزێری
کورتەباس
جەژنی جەمای کوردانی ئێزدی لە لالش ساڵی 2024
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
پەرتووکخانە
یاخیبوون لەشیعری کوردیدا (1970-1991) کرمانجی ناوەڕاست
ژیاننامە
هەورین عەلی کانی کوردەیی
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
کورتەباس
شێرەژن
ژیاننامە
شیلان زرار ڕەحمانە شەل نانەکەلی
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
کورتەباس
سوپای ئیسرائیل: ژنێکی ئێزدی لە غەززە ڕزگارکرا و نێردرایەوە ئێراق
وێنە و پێناس
چەند گەنجێکی گوندی باناڵێ ساڵی 1986
کورتەباس
بیرمەندێکی عێراقی: تاوەکو پرسی کورد و فەڵەستین چارەسەر نەکرێت ناوچەکە سەقامگیر نابێت
پەرتووکخانە
ڕووناکیە زۆر ڕووناکەکە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
وێنە و پێناس
دوو خوێندکاری شاری سلێمانی لە ڕۆمانیا ساڵانی حەفتاکانی سەدەی بیستەم
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
وێنە و پێناس
وێنەی خانووەکانی دەوروبەری قەڵای هەولێر
پەرتووکخانە
سەنگ و بەهای بیر لە یەکگرتنی ناولێنراو بە ناولێنەرەوە لەزمانی کوردیدا
ژیاننامە
قارەمان خۆشناو
ژیاننامە
لانە ڕزگار کەمال
ژیاننامە
حیکمەت وەڵاشی
ژیاننامە
شۆخان تاریق بلباس

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
کاکەی فەلاح
07-11-2008
هاوڕێ باخەوان
کاکەی فەلاح
ژیاننامە
مەهاباد قەرەداغی
30-10-2009
هاوڕێ باخەوان
مەهاباد قەرەداغی
ژیاننامە
مەلای گەورەی کۆیە
01-02-2010
هاوڕێ باخەوان
مەلای گەورەی کۆیە
ژیاننامە
یەحیا ئەفەندیی وێنەگر
12-05-2022
زریان سەرچناری
یەحیا ئەفەندیی وێنەگر
ژیاننامە
نەسرین فەخری
26-08-2022
زریان سەرچناری
نەسرین فەخری
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
شۆخان تاریق بلباس
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
قارەمان خۆشناو
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شیلان زرار ڕەحمانە شەل نانەکەلی
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شێخ عەلی کاریتانی
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
هەورین عەلی کانی کوردەیی
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
حیکمەت وەڵاشی
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
نوژەن ئازاد مستەفا عوزێری
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
فەهیمە سابیر حەمۆک
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
حسێن کەمال نیا
09-10-2024
شادی ئاکۆیی
وێنە و پێناس
وێنەی خانووەکانی دەوروبەری قەڵای هەولێر
07-10-2024
زریان سەرچناری
ئامار
بابەت
  537,012
وێنە
  110,286
پەرتووک PDF
  20,293
فایلی پەیوەندیدار
  104,222
ڤیدیۆ
  1,567
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
303,967
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,153
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,052
عربي - Arabic 
30,942
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,384
فارسی - Farsi 
10,017
English - English 
7,583
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,731
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
125,982
ژیاننامە 
25,820
پەرتووکخانە 
25,702
کورتەباس 
18,376
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,819
پەند و ئیدیۆم 
13,645
شوێنەکان 
12,000
شەهیدان 
11,893
کۆمەڵکوژی 
10,907
هۆنراوە 
10,395
بەڵگەنامەکان 
8,348
وێنە و پێناس 
7,364
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,387
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
ڤیدیۆ 
1,456
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
822
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
274
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
27
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
31,432
MP4 
2,558
IMG 
201,832
∑   تێکڕا 
236,145
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
شێخ عەلی کاریتانی
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
کورتەباس
چیرۆکی هەوڵی تیرۆرکردنی مەلا مستەفا بارزانی؛ '50 بۆمب نەیانتوانی سەرۆکی کوردان بکوژن'
وێنە و پێناس
خولی بەخێوکردنی هەنگ ساڵی 2001 ڕێنمایی کشتوکاڵی شارباژێڕ
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی کورد لە کۆلێژی یاسا لە بەغدا ساڵی 1973
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
شیعری بۆنە لە ئەدەبی کوردیدا (کرمانجی ناوەڕاست ) (1914-1945ز)
ژیاننامە
فەهیمە سابیر حەمۆک
پەرتووکخانە
تەنز لەڕۆژنامەنووسیی باشووری کوردستاندا ( 1920-1950)
ژیاننامە
حسێن کەمال نیا
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
ژیاننامە
نوژەن ئازاد مستەفا عوزێری
کورتەباس
جەژنی جەمای کوردانی ئێزدی لە لالش ساڵی 2024
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
پەرتووکخانە
یاخیبوون لەشیعری کوردیدا (1970-1991) کرمانجی ناوەڕاست
ژیاننامە
هەورین عەلی کانی کوردەیی
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
کورتەباس
شێرەژن
ژیاننامە
شیلان زرار ڕەحمانە شەل نانەکەلی
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
کورتەباس
سوپای ئیسرائیل: ژنێکی ئێزدی لە غەززە ڕزگارکرا و نێردرایەوە ئێراق
وێنە و پێناس
چەند گەنجێکی گوندی باناڵێ ساڵی 1986
کورتەباس
بیرمەندێکی عێراقی: تاوەکو پرسی کورد و فەڵەستین چارەسەر نەکرێت ناوچەکە سەقامگیر نابێت
پەرتووکخانە
ڕووناکیە زۆر ڕووناکەکە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
وێنە و پێناس
دوو خوێندکاری شاری سلێمانی لە ڕۆمانیا ساڵانی حەفتاکانی سەدەی بیستەم
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
وێنە و پێناس
وێنەی خانووەکانی دەوروبەری قەڵای هەولێر
پەرتووکخانە
سەنگ و بەهای بیر لە یەکگرتنی ناولێنراو بە ناولێنەرەوە لەزمانی کوردیدا
ژیاننامە
قارەمان خۆشناو
ژیاننامە
لانە ڕزگار کەمال
ژیاننامە
حیکمەت وەڵاشی
ژیاننامە
شۆخان تاریق بلباس

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.92
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.282 چرکە!