Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 519,473
Wêne 106,576
Pirtûk PDF 19,270
Faylên peywendîdar 97,131
Video 1,391
Kurtelêkolîn
Cihên geştiyarî yên parêzge...
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
Pirtûkxane
Lenînîsm
دراسات في الجغرافيا والاثنوغرافيا الشرقيتين – كتلة جبل سمعان ويزيدية سوريا – الجزء الثالث
Her bûyereke li seranserî welêt, ji rojhilat heta rojava û ji bakur heta başûr... Wê bibe çavkanî ji bo Kurdîpêdiya!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English1
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

دراسات في الجغرافيا والاثنوغرافيا الشرقيتين – كتلة جبل سمعان ويزيدية سوريا ...

دراسات في الجغرافيا والاثنوغرافيا الشرقيتين – كتلة جبل سمعان ويزيدية سوريا ...
دراسات في الجغرافيا والاثنوغرافيا الشرقيتين – كتلة جبل سمعان ويزيدية سوريا – الجزء الثالث
تأليف : الأب هنري لامنس
الترجمة عن الفرنسية : الدكتور عبد الجليل العبود
” القرى اليزيدية في عفرين وجبل سمعان بين الاندماج والأسلمة ”
القرى اليزيدية ها هي قائمة بأسماء القرى التي يسكنها الآن اليزيديون. أُعدَّت بناءً على المعلومات المأخوذة من حلب ومن عرشقيبار, وبناءً على مذكرات الأب دو فونكليير. وعلى معظم هذه البلدات يمكن أن نكرر ملاحظة السيد شاپو التالية بخصوص قيمار: “لا تشير إليها أية خارطة”.
القرى اليزيدية:
– باشمرة :(Baśamra) المقطع الصوتي الأول «با» هو اختزال معروف ل «بيت». قارن ذلك أدناه ب باشوفان.
– بَراد (Barad): تُلفَظُ أيضاً بَرَدة: لا توجد فيها منازل ثابتة؛ لكنْ هنالك من خمس إلى ستّ خيام منصوبة على الأنقاض؛ واسم برَدَة يُذكِّر ب برَدَى كما يكتبها ياقوت” من قرى حلب من ناحية السهول (I, 558, 5). وبردة لاتزال موجودة في الجبل لكن على ارتفاع منخفض. لنقارنها فيما يلي ب قرزاحِل التي أيضاً وصلها ياقوت الحموي بسهل العمق, أو بسهل جومة الذي لا يبعد كثيراً عن بردة, وأنا أجنح لتشبيه بَرَدَة هذه ب بَرَدَى ياقوت, الجغرافيّ العربيّ.
– باتوفان (Bâtoûfan): الضبط الصحيح لهذا الاسم يضمنه اللفظ العربي الذي يعتمده الأب دو فونكليير في قائمته. يضمنه أيضاً الشكل الذي ورد في وثائق القرون الوسطى وهو بيتوفان. وحده الشكل بشوفان أفضى إلى بيتوفان في الكتابة الصوتية. في الوقت الحاضر نلفظ بَشوفان وكأنّ الكلمة تُقسَمُ إلى مقطعين صوتيين بَ + شوفان وهو طبعاً اللفظ المعتمد في سالنامة[1] عام 1324 هجريّ. يوجد في القرية من 30 إلى 40 بيت متقن البناء, وهي من أكثر قرى الجبل ازدهاراً, إذ يمكن مقارنتها ب بيسادان وبيفادان وبارسولدان.
– برج كاي (Borģ Kai): راجع خارطة الجغرافي ريشارد كييبير[2].
– كفر نبو (Kafar Nabô): لا يوجد سوى بيت واحد مسكون. سبق ذكر هذه القرية من قبل المؤلفين العرب.
– برج القاس(Borģ al-Qâs) : وليس برج الهاس (Bordj el-Hâss) أو برج القاز.
– كبيشين (Kebbâśîn): تُكتب بالكاف وليس بالقاف حسب ما نقلها فون كليير وتم تدقيقه من قبلنا في حلب. لا أجدها على الخرائط. لكن ينبغي تمييزها عن تل قباسين.
(Tall Kabbâsîn)الواقعة شمال شرقي حلب بين هذه المدينة وبزاعة وفي الاتجاه نفسه تشير خارطة كييبير إلى خرابة باسم(Kubbesîn) قد تكون هي المكان نفسه الذي تقع عليه(Tall Kabbâsîn) قباسين الحالية. وكباشين (Kebbâśîn) تطابق تماماً كبيشين (Kbeshîn) السيدة بيل[3]. في السالنامه, تُكتَبُ أيضاً كباشين التابعة ل قائمقامية جبل سمعان.
– كيمار(Kîmâr) : يوجد فيها من 25 إلى 30 منزل تامة البناء, نصفها يزيدية.
– كوكبه (Kaukabâ): نصفها إيزيدية. اسمها يذكرنا ب كوكبي الأخطل. هذه الأخيرة تقع في مركز سوريا أو ربما في بلاد الرافدين. أما كوكبه التي نحن بصدد ذكرها فهي تقع في سهل جومه. تُكتب في السالنامه كوكبه, وتُعَدُّ من بين محلات مديرية جومه التابعة ل قائمقامية كلس.
– فافرتين(Fafartîn) : تشير السيدة جيرتريد بيل إلى وجود يزيديين في هذه القرية (ص. 274-282).
– صوغانة (Şõûgâna): تُكتب صوغانى.
– سرقانيا (Şorqanaiâ): أو Şorqanié. تكتبها السيدة بيل Şurkanyâ (ص. 281).
– ياير:(yâir) الأب دو فونكليير الوحيد الذي أشار إليها؛ ليست معروفة لا في حلب ولا عند اليزيديين. قد تكون نفسها ياكير Yâkir الواقعة بين معرة وكفر باسين. لكن لم تشر السالنامه إلى اسمٍ من هذا القبيل.

– زوق الكبير (Zoûq al-Kabîr): ضيعة من 4 إلى خمس أكواخ مبنية من مواد قديمة و فيها نفس العدد من الخيم.
– زوق الصغير: تذكر السالنامة فقط زوق الكبير.
– طُرند أو تُرند (Turund): نصفها يزيدية. تُكتب في السالنامه طورندة وتتبع مديرية جومه. قد يكون ميشيل السوري هو من سماها طورندة. تقع مباشرةً قبل جرجوم[4] عاصمة المَرَدَة[5] في منطقة الأمانوس.
– شادر: (Şâdir) أو Şîa -ad dairومنها الادغام الكردي Şâdir. تحتوي فقط على بضعة بيوت يزيدية.
– قجوما (Qogoûmâ): نصفها يزيدية. قد تكون قجمان التابعة لمديرية جومه
– عرش و قيبار (Arśé-wa-Kibâr): يسكنها القره باش حصرياً. تحتوي على ما يقارب خمسين بيتا وخيمة. وهي مكونة من تجمع قريتي: عرشه و قيبار (مذكورة في السالنامة على شكل عرشه قبار بدون واو بينهما). و نعتقد أنها Arcicant المذكورة في مصادر الفرنجة و التي أهدتها سيسيل دو فرانس (أرملة تانكريد) ل بونس (كونت طرابلس حينها) مهراً أثناء زواجها منه. يجدر الذكر أن هذا الأخير قد غزا قديماً جبل(ليلون) سمعان.
– قطمة (Qațmâ): نصفها يزيدية.
– قسطل (Qașțal): «قرب معرين» وهي العلامة المكانية التي زودنا بها االيزيديون. هذه القرية غير موجودة على الخرائط. تُكتَب قسطل, والاسم يتردد كثيراً في الجغرافية السورية.
– سنكان (Sinkân): موقعها غير معروف.
– جومكي (ĠoumKé): في سهل جومة. غير مسجلة في السالنامه.
– فقيران (Fakîrân): في سهل جومة, قرب الشيخ عبد الرحمن, محاذاة طريق حلب-إسكندرونة.
– قوربه (Qorbé): في سهل جومه. غير مسسجلة في السالنامه.
– كفر زيت (Kafr-zît): في سهل جومة. غير مسجلة في السالنامه.
– فُرينيه (Forainiyé): في سهل جومة. غير مسجلة في السالنامه. شكل الاسم غير مؤكد.
– أبو كعب (Aboû Ka ̍b): في سهل جومة. يكتبها كييبير Aboû Ka ̍be.
مسجلة أبو كعبية في السالنامه.
وفق التحريات التي أَجريناها في عرش قيبار, كان عدد الأبنية اليزيدية سابقاً أكبر من الآن بكثير. خصوصاً أنهم كانوا يمتلكون سهل جومة بأكمله. وأغلب حالات التأسلم (التي على الأرجح تمت طوعاً) لا يتجاوز عمرها النصف قرن. يظهر ذلك بشكل صريح في القائمة السابقة من خلال عبارات مثل: “بعض البيوت اليزيدية, نصفها يزيدية…”. وها هي قائمة أخرى بأسماء القرى اليزيدية القديمة التي أصبحت مسلمة, قائمة يمكن القول أنها مفتوحة.



فالحذر الذي كان ينتابهم ونحن نكتب على لسانهم جعل القره باش من سكان عرشقيبار يمتنعون عن إعطائنا مزيداً من المعلومات الخاصة سواءً بضبط شكل المفردات أو بتحديد المواقع الجغرافية بدقة. وهذا ما يُفسِّر الشكوك التي سنصادفها خلال مسارنا القادم.[1]

[1] كلمة مكونة من مقطعين من أصل فارسي, إلا انها اُستخدمت في التركية العثمانية, حيث كلمة «سال» تعني السنة, و«نامة» تعني الكتاب أو الكتيب, لذا يُقصد بها الكتاب السنوي أو التقويم السنوي.
[2] Richard Kiepert جغرافي ألماني 1846- 1915.
[3] جيرتريد لوثيان بيل, مؤرخة ودبلوماسية إنكليزية, المصممة الأولى لخارطة العراق زمن الاحتلال الإنكليزي. وُلدت في ولاية واشنطن ب إنكلترا عام 1868 وماتت ودُفنت في بغداد 1926.
[4]– مدينة جرجوم بضم الجيمين تقع في جبال الأمانوس شمال أنطاكية. الجراجمة هم أهالي جرجوم وهي مدينة في الجبل الأسود بين بياس وبوقا.
[5]– المردة هم مجموعة سكانية موطنهم الأصلي المناطق المحيطة بجبال الأمانوس[5]. ظهروا كشعب قاوم الأمويين في مناطق الثغور. لا يُعرف الكثير عن أصلهم غير أنه من المرجح اعتناقهم المسيحية الميافيزية, ويرجح مؤرخون أن يكونوا مجموعة أرمنية أو إيرانية.
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 1,064 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | medaratkurd.com
Faylên peywendîdar: 1
Gotarên Girêdayî: 11
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 14-01-2020 (4 Sal)
Bajêr: Efrîn
Cureya belgeyê: Werger
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Kategorîya Naverokê: Coxrafya (Erdnîgarî )
Welat- Herêm: Rojawa Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Zimanê eslî: Fransî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Burhan Sönmez ) li: 06-05-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 06-05-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( ڕۆژگار کەرکووکی ) ve li ser 18-05-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 1,064 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Pirtûkxane
Lenînîsm
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
AYNUR ARAS
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Kurtelêkolîn
Çand di çarçoveya giştî de
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Kerim Avşar
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
Necat Baysal

Rast
Kurtelêkolîn
Cihên geştiyarî yên parêzgeha Îlamê – Beşa 1em
07-04-2024
Aras Hiso
Cihên geştiyarî yên parêzgeha Îlamê – Beşa 1em
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Di ziman de xêv û morfolojî
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Şekroyê Xudo Mihoyî
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Lenînîsm
Babetên nû
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 519,473
Wêne 106,576
Pirtûk PDF 19,270
Faylên peywendîdar 97,131
Video 1,391
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Pirtûkxane
Lenînîsm
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
AYNUR ARAS
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Kurtelêkolîn
Çand di çarçoveya giştî de
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Kerim Avşar
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
Necat Baysal

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.313 çirke!