پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی موشیر دیوان،
28-03-2024
سارا سەردار
پارت و ڕێکخراوەکان
کارۆ
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
28-03-2024
سارا سەردار
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ژیاننامە
بەرزان بەلەسۆیی
28-03-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
شارستانیی کۆلاپس، ژیان و خۆشەویستی لە سەردەمی سەرمایەدارییدا
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
تیپی وەرزشی گوندی کارێز لە کفری ساڵی 1993
27-03-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
بە ئەوینت ڕابردووم بسڕەوە
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
ئەسحابەسپی-سلێمانی ساڵی 1968
27-03-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
گەڕەکی عەقاری سلێمانی ساڵی 1960
27-03-2024
زریان عەلی
ئامار
بابەت 514,888
وێنە 104,261
پەرتووک PDF 18,882
فایلی پەیوەندیدار 94,723
ڤیدیۆ 1,232
شەهیدان
موسا عەنتەر
ژیاننامە
کەرەمێ سەیاد
ژیاننامە
سمکۆ عەزیز
شەهیدان
ژینا ئەمینی
وێنە و پێناس
جگەرخوێنی شاعیر لەناو خۆپیش...
Xece Nine: Bir hayat iki sürgün
کوردیپێدیا، زانیارییەکانی هێندە ئاسان کردووە! بەهۆی مۆبایڵەکانتانەوە زۆرتر لە نیو ملیۆن تۆمار لە گیرفانتاندایە!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: Türkçe
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Xece Nine: Bir hayat iki sürgün

Xece Nine: Bir hayat iki sürgün
Xecê Nine, Dersim Soykırımı’nda ailesiyle Denizli'ye sürülürler. Sürgünde 10 yıl kaldıktan sonra Dersim’e geri dönüş yaparlar. 90’larda tekrar Kürdistan’daki köy boşaltmalarıyla ikinci bir sürgün yaşarlar.
Bir halkın acıları kaç şarkı, kaç ağıt, kaç öykü eder? Kaç kere kırılır bir halk, kaç katliamla yok edilmek istenir?
İnsanı, doğası ve inancıyla birlikte tecrit altında tutulan Dersim, direngenliğiyle barındırdığı hakikati dünyaya duyurmayı sürdürüyor. Dersim Soykırımı, 1937-38'de olup bitmiş bir olay değildir. Türk devletinin inkarcı politikalarına bakıldığında kültürel bağlamda tamamlanması gereken bir sorun olarak görülüyor.
Dersim, Kürt-Alevi-Kızılbaş inancını yaşatan, kendine özgü bir kültürel havzadır. Bu kültürel doku yüzlerce yıl çok yönlü ağır bir kuşatma altında tutulmuş, ancak uzun zaman hedeflenen sonuçlara ulaşılamamıştır. Xecê Nine de bunlardan biri.
Axzunîg a vesayî ağıdı
Xecê Nine, 1935-1936 yılları arasında Dersim’de dünyaya gelir. Annesi doğum sırasında hayatını kaybeder. Dersim Tertelesi’nde ailesiyle Denizli'ye sürülürler. Sürgünde 10 yıl kaldıktan sonra Dersim’e geri dönüş yaparlar. 90’larda tekrar Kürdistan’daki köy boşaltmalarıyla ikinci bir sürgün yaşarlar.
Dersim Tertelesi’nde iki-üç yaşındayken ablasının onu elbisesinin altına saklayarak kurtardığını söyleyen Xecê Nine Bu dağlar, topraklar büyüklerimin kanlarıyla sulandı. Nasıl ki bu topraklar bize ihanet edenlere yar olmadıysa düşmana da yar olmayacak. Keşke ben de ölseydim orda” dedikten sonra başlıyor “Axzunîg a vesayî” ağıdını söylemeye:
Axzunîg kowo vêsayî yo wî lemin
No çi miz û dûman o wayî lemine bûko
Cemşî Axayî bi Memed Alî Axayî ra
Binê singûyan de milqî danê wayî lemin lemin!
De wayî wayî wayî, lemin lemin wayî !..
Cemşî vano to dima yeno niyade
No çiko ma sero voreno lemin wayî
Koyê Axzunîge miz û dûmano
Na hukmatê tereşî rê îtivar nêbeno lemin wayî!
De wayî wayî, lemin wayî!
Axzunîg katliamı
Askerler, Seyid Turabi Baran ve Seyid Hasan Canan ailesinden 24 canı tutuklar. Tutukladıkları insanları elleri kolları tellerle bağlanarak Sekesur denen yerleşim alanına getirirler. Zulüm başlar; askerler tutukladıkları bu insanları, kasaturalarla delik deşik ettikten sonra samanlıkta benzin döküp diri diri yakarlar.
Anlatıyor ağıdın hikayesini; Axzonig katliamını. Cemşi ve Memed Ali Ağa’nın, devletten söz aldığını, kendilerine dokunulmayacağını ama Dersim Katliamı’nın sonunda tarafsız kalan Memed Ali Ağa ve Cemşi gibi ağaların devlete inanmakla hata ettiklerini. Hozat halkının da yakılıp yıkıldığını...
Zarife, hevalê min
Xecê Nine, anlatmaya devam ediyor: “Biz Kürtlerin yaşadığını kimse yaşamadı. Şahin Ağa kardeşini katletmeseydi bizim sonumuz böyle olmazdı. Dersim dağları kimsesizleşmezdi. Düşman Rêber’e; Alîşer’i öldür Dersim dağları sana kalır, demiş. Rêber, Alişer Efendiyi öldürmeden önce Zarife, hevalê min -heval kelimesi bize onlardan kalmıştır- kalk, bu hayırlı bir şey için gelmiyor, seni öldürecek, diyor. Alişer inanmıyor, buyur ediyor. Zarife silahını alamadan Reber ikisini de öldürüyor. Biz kendi kendimize ihanet ederek, birbirimizi öldürerek sonumuzu getirdik.”
Açlık, yoksulluk
Xecê Nine, babasının kendisine Seyit Rıza'nın bütün Dersim aşiretlerini toplayıp Türkiye-Rus savaşına götürdüğünü, açlık yoksulluğa rağmen savaştırıldıklarını anlattığını dile getiriyor ve ekliyor: Türkiye ne yaptı? Silahlarını bize doğrulttu. Bizi bir yere toplayıp üç gün üç gece aç susuz bıraktılar. Gördüğümüz tek şey gökyüzüydü. Dersim Katliamı’nda düşman ‘dur kaçma’ sesinden sonra oradaki bütün insanları tarayıp öldürdü.
Babama ninniler söylerdim
Ardından sürgün başlar... Xecê Nine o günlere dair, “Babam hep ağlardı, ağladığını sorduğumda sürgün edildiklerinde kadınların ve kız çocuklarının askerlerce alınıp götürüldüğünden bahsederdi. Sürgün edilenlerin kaydı da tutulmuyormuş. Kim bilir ne yaptılar o insanlara… Sürgünde 10 yıl kaldık. Düşmanın zulmü orada da bitmedi. Babamı alıp götürüp şiddet uyguluyorlardı. Bir seferinde öyle bir dövmüşlerdi ki, o çocuk halimle babama 6 ay baktım. Babam acıdan çocuk gibi ağlıyordu. Belki uyur, [1]acısı diner diye bebek uyutur gibi babama ninniler söylerdim.
Toprağımıza sahip çıkalım[1]
Sürgünden yıllar sonra Dersim’e döndüklerinde ise artık düşmanın kendileriyle uğraşmayacağını sanırlar, ancak zülüm artarak devam eder. Xecê Nine, 90’larda gelip bizi tekrar yerimizden yurdumuzdan ettiler. 'Çıkın gidin' deyip evlerimizi yaktılar.[1] Gitmem, beni evimle beraber yakın, dedim. Ben daha kundaktayken beni yerimden yurdumdan ettiniz. Bu sefer toprağımı bırakıp gitmem, dedim ve gitmedim diye konuştu.
Xecê Nine son olarak gözyaşlarını silip şöyle seslendi: ”Düşmana karşı toprağımıza sahip çıkalım. Tarihimizi unutmayalım.”
ئەم بابەتە بەزمانی (Türkçe) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
ئەم بابەتە 1,036 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | Yeni Özgür Politikasi
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 1
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
زمانی بابەت: Türkçe
ڕۆژی دەرچوون: 24-03-2022 (2 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
زمان - شێوەزار: تورکی
شار و شارۆچکەکان: دێرسیم
وڵات - هەرێم: باکووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 97%
97%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( سارا ک )ەوە لە: 28-05-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هاوڕێ باخەوان )ەوە لە: 28-05-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( هاوڕێ باخەوان )ەوە لە: 28-05-2022 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 1,036 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.1129 KB 28-05-2022 سارا کس.ک.
پەرتووکخانە
بە ئەوینت ڕابردووم بسڕەوە
پەرتووکخانە
بە تیشکی ئیشقت ئەدرەوشێمەوە
پەرتووکخانە
شارستانیی کۆلاپس، ژیان و خۆ...
ژیاننامە
ژیان عەلادین
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
27-01-2024
ژیاننامە
مەلا عەبدوڵڵای وەڕازی
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
14-03-2024
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
19-03-2024
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
04-03-2024
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
مەیان خاتوون
ژیاننامە
سەید ئەحمەد حەسەنی فەرد
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
مژدە جەمال کەمالەدین
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
بەرزان بەلەسۆیی
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
پەرتووکخانە
فلاشباک؛ لە دەفتەری بیرەوەر...
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێ...
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
29-01-2024
پەرتووکخانە
دووبارە پێناسەکردنەوەی کورد...
ژیاننامە
درەخشان فەرەج سەعدون
ژیاننامە
کەمال محەمەد ڕەمزی

ڕۆژەڤ
شەهیدان
موسا عەنتەر
10-11-2008
هاوڕێ باخەوان
موسا عەنتەر
ژیاننامە
کەرەمێ سەیاد
08-03-2015
هاوڕێ باخەوان
کەرەمێ سەیاد
ژیاننامە
سمکۆ عەزیز
17-11-2012
هاوڕێ باخەوان
سمکۆ عەزیز
شەهیدان
ژینا ئەمینی
17-09-2022
شەنە ئەحمەد
ژینا ئەمینی
وێنە و پێناس
جگەرخوێنی شاعیر لەناو خۆپیشاندەران
26-03-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
جگەرخوێنی شاعیر لەناو خۆپیشاندەران
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی موشیر دیوان،
28-03-2024
سارا سەردار
پارت و ڕێکخراوەکان
کارۆ
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
28-03-2024
سارا سەردار
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ژیاننامە
بەرزان بەلەسۆیی
28-03-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
شارستانیی کۆلاپس، ژیان و خۆشەویستی لە سەردەمی سەرمایەدارییدا
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
تیپی وەرزشی گوندی کارێز لە کفری ساڵی 1993
27-03-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
بە ئەوینت ڕابردووم بسڕەوە
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
ئەسحابەسپی-سلێمانی ساڵی 1968
27-03-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
گەڕەکی عەقاری سلێمانی ساڵی 1960
27-03-2024
زریان عەلی
ئامار
بابەت 514,888
وێنە 104,261
پەرتووک PDF 18,882
فایلی پەیوەندیدار 94,723
ڤیدیۆ 1,232

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.33
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.36 چرکە!