Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
17-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
13-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
RONÎ WAR
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
KUBRA XUDO
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 517,442
Wêne 105,710
Pirtûk PDF 19,160
Faylên peywendîdar 96,454
Video 1,307
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnameg...
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
نامق هورامي: نص جديد لملحمة مم وزين في طريقه للمكتبة الكوردية
Kurdîpêdiya dîroka duh û îro ji bo nifşên siberojê arşîv dike!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

نامق هورامي

نامق هورامي
الكاتب والباحث نامق هورامي اكتسب شهرته من تتبع النصوص النادرة للادب الكوردي المدوّن باحدى اقدم واعرق اللهجات الكوردية، حيث كانت اللهجة الهورامية (احد افرع مجموعة لهجات كوران) لغة الادب والثقافة والفنون في كوردستان طوال القرون الماضية وايضا في بدايات الالفية الاولى للميلاد...
حاوره: طارق كاريزي

الكاتب والباحث نامق هورامي اكتسب شهرته من تتبع النصوص النادرة للادب الكوردي المدوّن باحدى اقدم واعرق اللهجات الكوردية، حيث كانت اللهجة الهورامية (احد افرع مجموعة لهجات كوران) لغة الادب والثقافة والفنون في كوردستان طوال القرون الماضية وايضا في بدايات الالفية الاولى للميلاد، وربما قبل هذا التاريخ ايضا. هذه اللهجة التي يقول عنها الباحث هورامي، بان اغلب النصوص الكوردية القديمة التي تعود الى ما قبل العصر الاسلامي كتبت بالهورامية (الكورانية). ولعل محاورة هذا الباحث الكوردي تفتح الآفاق واسعة امام المتتبع والباحث للالمام بجواهر مخفية من الادب الكوردي، وايضا نصوص موروثة من عصور سابقة للادب الكوردي الذي شهد فقدان العديد من النصوص هي في غاية الاهمية.
بداية حوارنا معه كان بهذا السؤال:
*عهدتنا دوما بكشوفات جديدة في عالم الادب الكوردي، فهل من جديد؟
-سؤال جاء في وقته بالتحديد، فانا مولع بتتبع نصوص الادب الكوردي القديم او النصوص التي لم تنشر حتى الآن ومازالت مخفية عن الوسط الثقافي الكوردستاني وهي بالتالي مركونة كمخطوطات في زوايا المعابد الدينية او محفوظة لدى بعض الاسر الثقافية العريقة في كوردستان، وبل وفي بعض المكتبات العالمية العريقة في اوربا وروسيا واراشيف مخطوطاتها. ولعل اخر مشروع لي هو نص ملحمة (مم وزين) الشهيرة باللهجة الهورامية. وهو الآن تحت الطبع وسيرى النور قريبا باذن الله بعد انقشاع ظاهرة كورونا.
*ومن هو صاحب هذه الملحمة ومؤلفها باللهجة الهورامية؟
-من المعروف ان الامة الكوردية هي امة العشق والملاحم، امة لديها عشرات ملاحم الحب والغرام، ولعل البيئة الطبيعية الغناءة لكوردستان واعتدال مناخ هذا البلد الجبلي كان المحفز الاكبر للمشاعر الانسانية لدى افراد شعب كوردستان، دفعهم للتعايش مع مشاعر المحبة ونشدان السرور، وان يبدعوا الكثير في مضمار فنون الحب والجمال. مم وزين هي ملحمة كوردية خالصة لها نصوص عديدة، وهي ملحمة متداولة في الوسط الشعبي وكان الحكواتيون الكوردستانيون يرددونها في مجالس السمر شتاء، وهي حقيقة ملحمة رائعة يعرف نصها الذي دونه الشاعر الاشهر (احمدي خاني) في الوسط العالمي بانها ملحمة الكورد. ان الذي انجزه هذا الشاعر الكوردي الكبير قبل اربعة قرون من الآن، كان حقيقة انجازا ادبيا رائعا. وقد اضاف خاني الكثير من لمساته للملحمة مضمنا اياها الآمال والطموحات الكوردية في الاستقلال والتقدم. اما النص الذي هو الآن تحت الطبع لملحمة (مم وزين) فقد دون باللهجة الهورامية وقد اعتمدت في تحقيقها على نصين لمخطوطتين، احداهما كتبت قبل 380 عاما والآخرى كتبت قبل قرنين من الآن. الاولى والاقدم قد تلفت عدد من صفحات الاولية والنهائية، الا ان المخطوطة التي تعود الى قرنين قبل الآن، هي كاملة بلا نواقص. وقد قارنت النصين واعددت بحثا حول الفروق بينهما. ومن المهم الاشارة هنا الى فحوى سؤالك وهو عن مؤلف الملحمة، ان نصي المخطوطتان لا تشيران الى مؤلف للملحمة، ومن المعروف فان ملحمة مم وزين هي احدى ملاحم الغرام الشهيرة في الادب الفلكوري الكوردي، كما اسلفنا. والنص الذي انجزه الشاعر احمدي خاني، مثلما اشرنا، فقد اضاف اليه الكثير من لمساته ملخصا فلسفة شعبه في الحياة الكريمة، لكن يبدو مدوّنا النص الهورامي للملحمة لم يجدا ما يبرر الحاق اسميهما بالملحمة، وهذا يعني انهما التزما بالنص المتداول شعبيا وجاء تدوين الملحمة من باب الاعجاب بفحواها، وايضا من باب الحرص على الحفاظ على النص المأخوذ من الخيال والذاكرة الشعبيتين.
*لك آراك الخاصة باللغة الكوردية والدور التاريخي للهجات هذه اللغة من حيث اغناء موروثها الادبي، وتاثيرات نصوص الادب الكوردي على آداب شعوب الجوار الكوردستاني. هل من ايضاحات تقدمها للقارئ؟
-يهمني هنا الاشارة الى نقطة مهمة جدا، فالادب الكوردي هو الاكثر قدما والاكثر ثرائا بين آداب امم الشرق، لكن الموروث الادبي والثقافي والروحي والعمراني والحضاري الكوردي تعرض مع توالي الغزوات التي طالت كوردستان حتى الآن الى الضيّاع، فاولى الغزوات التي افنت الكثير من الموروث الكوردستاني والتي وردتنا معلومات عنها عبر المصادر التاريخية هي غزوة الاسكندر الكبير للشرق والذي اجتاح ربوعه حتى بلغ نهر السند في الهند (باكستان الحالية) بعد واقعة غوغميلا (اربيللا) التي هزم فيها الملك الاخميني دارا (داريوش) شمال غرب اربيل في القرن الرابع قبل الميلاد، ومن ثم غزوات الفتح العربي وايضا توالي غزوات الشعوب الاورالية (التركية المغولية) طوال القرون الوسطى، حيث الحقت استمرار هذه الغزوات الاخيرة لاكثر من الف عام افدح الخسائر بالموروث الثقافي والادبي الكورديين. وللاسف فان مسلسل ضياع نصوص الثقافة الكوردية لم ينتهي حتى هذه اللحظة في بلد محروم من نعمة الاستقلال وشعب مصادر الحرية. ولعل الكثير من الموروث الادبي لشعوب الجوار الكوردستاني له جذور كوردية، وابرز مثال على ذلك ادب الشاهنامة الذي اشتهر به محيّ اللغة الفارسية ومدون ملحمة الفرس الكبرى الشاهنامة، اصل ومنبع الشاهنامة هو الادب الشعبي الكوردي، ويقرّ الفردوسي بذلك عندما ذكر بان زوجته هي من غربي البلاد (بلاد الكورد: كوردستان) وقد كانت هي ووالدتها تسردان الكثير من القصص والاساطير. وان كان للفرس شهنامة واحدة وهي التي دونها شاعرهم الاشهر الفردوسي، فان الادب الكوردي يقدم العديد من نصوص الشهنامة اسوة بنصوص ملحمة مم وزين وعشرات نصوص الملاحم الكوردية سواء اكانت غرامية ام بطولية تتناول الابطال الاسطوريين الذين تزدحم الذاكرة الكوردية بسيرهم. وهذا يعني ان الادب الكوردي يعد المعين الاكبر لثيمة النصوص الادبية والملاحم والاساطير الشرقية، ونجد الق كل ذلك التراث في الادب الشفاهي الكوردي الذي تلاشي تقريبا بعد سيادة عصر التقنية.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 1,009 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | www.gulanmedia.com
Gotarên Girêdayî: 6
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 19-04-2020 (4 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 95%
95%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 14-06-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 14-06-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 14-06-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 1,009 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.121 KB 14-06-2022 Hejar KamelaH.K.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Jiyaname
Kerim Avşar
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
Jiyaname
RONÎ WAR
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Necat Baysal
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Çanda xwarinê ya Kurdan
Kurtelêkolîn
Rojnamegerî û Kovargerîya Kurdî di Navbera Salên 1918-1923an de
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 39
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Destpêka Nivîsandina Kurdan
Jiyaname
KUBRA XUDO
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Kurtelêkolîn
Cureyên helva Urmiyê yên herî baş û bi navûdeng
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî

Rast
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
24-04-2024
Burhan Sönmez
Rojnameya Serbestî
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
24-04-2024
Burhan Sönmez
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Şekroyê Xudo Mihoyî
Babetên nû
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
17-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
13-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
RONÎ WAR
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
KUBRA XUDO
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 517,442
Wêne 105,710
Pirtûk PDF 19,160
Faylên peywendîdar 96,454
Video 1,307
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Jiyaname
Kerim Avşar
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
Jiyaname
RONÎ WAR
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Necat Baysal
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Çanda xwarinê ya Kurdan
Kurtelêkolîn
Rojnamegerî û Kovargerîya Kurdî di Navbera Salên 1918-1923an de
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 39
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Destpêka Nivîsandina Kurdan
Jiyaname
KUBRA XUDO
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Kurtelêkolîn
Cureyên helva Urmiyê yên herî baş û bi navûdeng
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.42
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.235 çirke!