Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi’nin 16 Kürt kentindeki saha araştırmasının sonucu, Kürt seçmenlerin hem sorunların hem de sorunlarının kaynağının farkında olduğunu ortaya koyuyor.
Seçmenlerin yüzde 68'e yakını savaş ile ekonomik kriz arasındaki ilişkiye; Kürt sorununun diğer temel meselelere etkisini teyit etti. AKP'den kaçışın hızlandığı, HDP'deki artış ivmesinin de sürdüğü anlaşıldı.
Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi’nin 16 kentte gündem ve seçmen eğilimine dair yaptığı araştırmada katılımcıların yüzde 66,1’i Kürt sorunun ülkenin temel sorunlarına etki ettiğini ifade etti.
Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, 26-30 Ağustos 2022 tarihleri arasında gündem ve seçmen eğilimine dair Kürt kentlerinden Amed, Mardin, Urfa, Van, Batman, Siirt, Şırnak, Hakkâri, AğrıAğrı, MuşMuş, BingölBingöl, BitlisBitlis, AdıyamanAdıyaman, KarsKars, DersimDersim ve Iğdır’da, bin 501 haneyle yüz yüze yaptığı anket çalışmasının sonuçlarını açıkladı. Katılımcılara, Türkiye’nin öncelikli sorunu soruldu. Buna göre katılımcıların yüzde 71,6’sı ekonomik kriz ve işsizlik, yüzde 9,3’ü Kürt sorunu, yüzde 3’ü eğitim sistemi, yüzde 2,9’u Cumhurbaşkanlığı sistemi, yüzde 2,5’i hukuk sisteminin mevcut durumu, yüzde 2,4’ü demokrasinin olmayışı, yüzde 2,2’si muhalefetsizlik, yüzde 2,1’i mülteci sorunu, dedi. Kürt sorununu en büyük sorun olarak tarifleyenlerin oranında ciddi artışlar görüldüğü ifade edildi.
Temel sorunlara etkisi
Kürt sorununun ülkenin temel sorunlarına etkisine ilişkin katılımcılara yöneltilen soruya verilen cevaplarda ise yüzde 66,1’i, Kürt sorununun temel sorunları etkilediğini, yüzde 6,6’sı ise “Böyle Bir Sorun Yok” cevabını verdi. Yine ankette sorulan “Kürt Sorununun Demokrasi Sorununa Ne Ölçüde Etki Ettiğini Düşünüyorsunuz?” sorusuna katılımcıların toplamda yüzde 64,1’i “etkiliyor” cevabını verdi. “Kürt Sorununun Hukuk Sistemi Sorununa ne ölçüde etki ediyor” sorusuna ise katılımcıların yüzde 63,1’i “Etkiliyor” şeklinde cevap verdi. Yine Kürt sorununun Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi sorununa etkisine de cevap veren katılımcıların 60,5’i “etkiliyor” yanıtını verdi.
Kürt sorunu ileekonomik kriz ilişkisi
Ankette yer alan diğer dikkati çekici cevap ise savaş ile yaşanan ekonomik kriz arasındaki ilişkiye verilen cevap oldu. Öyle ki, katılımcılara sorulan “Çatışma ve şiddet politikaları ile sınır ötesi operasyonların mevcut ekonomik krizi etkilediğini düşünüyor musunuz?” sorusuna cevap veren katılımcıların yüzde 67,2’sinin Evet, yüzde 14,2’sinin “Hayır”, Yüzde 11,1’i ise “Kısmen” cevabını verdi.
HDP'nin artış ivmesi sürüyor
Katılımcılara yönlendirilen bir diğer soru ise 24 Haziran 2018’de gerçekleşen genel seçimlerde hangi partiye oy verdiniz” ile “Bu Pazar seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz? soruları oldu. İlk soruya cevap veren katılımcıların yüzde 36,4’ü HDP, yüzde 25,5’i AKP, yüzde 6,5’i CHP, Yüzde 3,7’si MHP, yüzde 2’si İYİ Parti, yüzde 0,9’u Saadet Partisi, yüzde 0,6’sı Hüda-Par ve yüzde 24,3’ü ise ‘Oy Kullanmadım’ oldu. “Bu pazar bir genel seçim olursa hangi partiye oy verirsiniz?” sorusuna ise katılımcıların yüzde 39,6’sı HDP, yüzde 16,4’ü AKP, yüzde 12,3’ü CHP, yüzde 4,4'ü İyi Parti, yüzde 3’ü Deva Partisi, yüzde 2,6’sı MHP, yüzde 1,3’ü Gelecek Partisi, yüzde 0,7’si Saadet Partisi, yüzde 0,6’sı Hüda-Par, yüzde 0,3’ü TİP, yüzde 0,3’ü Vatan Partisi, yüzde 0,2’si Zafer Partisi ve yüzde 0,2’si Yeniden Refah derken; yüzde 8,4'ü kararsızım, yüzde 9,7’si ise oy kullanmayacağı cevabını verdi.
Kararsızların dağılımından sonra
Çalışmada ayrıca, kararsız ve oy kullanmayacaklar dağıtıldıktan sonra ise oranlara dair şu bilgiler paylaşıldı. Katılımcıların 48,6'sı HDP, yüzde 20,1'i AKP, yüzde 15'i CHP, yüzde 5,4'ü İyi Parti, yüzde 3,7'si Deva Partisi, yüzde 3,2'si MHP, yüzde 1,5'i Gelecek Partisi, yüzde 0,8'i Saadet Partisi, yüzde 0,7'si Hüda-Par, yüzde 0,3’ü TİP, yüzde 0,3’ü Vatan Partisi, yüzde 0,2’si Zafer Partisi ve yüzde 0,2’si Yeniden Refah'ı tercih etti.
Yine HDP diyenler yüzde 92
AKP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların yüzde 57,4’ünün yine AKP'ye, CHP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların yüzde 90,8’inin yine CHP'ye, HDP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların yüzde 92,7’sinin yine HDP'ye, MHP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların yüzde 57,1’inin MHP'ye oy vereceği ölçüldü. Yine en büyük kararsız seçmen grubunun AKP ve MHP’de biriktiği, AKP’ye önceki seçimde oy verenlerin öncelikli olarak ve sırasıyla Deva, CHP ve HDP’ye belli oranlarda kaydığı tespit edildi.
Erdoğan hepsinde kaybediyor
Araştırmada dikkat çeken noktalardan biri de HDP adayı dışında Erdoğan'ın karşısına çıkması muhtemel adaylarla ilgili oldu. Bu pazar bir cumhurbaşkanlığı seçimi olsa, aşağıdaki ikili adaylarda oy verme tercihiniz nasıl olur? diye soruldu. Erdoğan, tüm adaylara karşı kaybediyor.
* Yüzde 20,5'i Recep Tayyip Erdoğan, yüzde 45'i Kemal Kılıçdaroğlu
* Yüzde 20,3'ü Recep Tayyip Erdoğan, yüzde 39,4'ü Ekrem İmamoğlu[1]
* Yüzde 20,3'ü Recep Tayyip Erdoğan, yüzde 28,9'u Ali Babacan,
* Yüzde 20,2'si Recep Tayyip Erdoğan, yüzde 28,1'i Mansur Yavaş,
* Yüzde 20,3'ü Recep Tayyip Erdoğan, yüzde 24,4'ü Meral Akşener'e oy vereceğini söyledi. AMED
MHP, anketçileri hapsetmek istiyor
MHP lideri Devlet Bahçeli
Neredeyse tüm şirketlerce “baraj altı” gösterilen MHP, söz konusu şirketlerin “kamuoyunu yanıltmak ve algı oluşturmak” suçundan yargılanmasını ve sorumluların 5 yıla kadar hapisle cezalandırılmasını istiyor. MHP, Meclis açılır açılmaz konuyla ilgili yasa teklifini Genel Kurul’a getirmeyi amaçlıyor.
Son dönemde yapılan anketlerde MHP “baraj altı” gösteriliyor. MHP lideri Devlet Bahçeli, bu ay başından itibaren konuşmalarının bir bölümünü anket şirketlerine ayırıyor. Bahçeli, son mitingini yaptığı Bursa’da da anket firmalarına ilişkin “MHP’yi küçümseme ve küçük görme yanlışına düşen soytarılara diyorum ki cesaretiniz varsa Sivas’tan sonra gelin de Bursa’ya bir bakın. Ey parayı verenin düdüğünü çalan kiralık anket şirketleri, biz sizin ederinizi de ciğerinizi de cibilliyetinizi de ciddiyetsizliğinizi de çok iyi biliriz” ifadelerini kullanmıştı.
MHP’de uzun süredir “anket firmalarıyla ilgili yasal düzenleme” tartışılıyor. Bu konuda Genel Başkan Yardımcısı Mevlüt Karakaya’nın da Meclis'e sunduğu yasa teklifi bulunuyor. Şirketlerle ilgili düzenleme mitinglerle birlikte MHP’nin “ana gündem maddelerinden biri” oldu. MHP yönetimi, anket firmalarıyla ilgili düzenlemenin Meclis açılır açılmaz Genel Kurul’a gelmesini istiyor.
MHP’li kurmaylar, “Genel Başkan Bahçeli son dönemde anket firmalarına yönelik eleştirilerini neden sertleştirdi” sorusuna ise şu yanıtı veriyor: “Anket şirketleri boş bırakılamaz, mutlaka bir düzenleme yapılmalı. Bu kişiler ile ilgili 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası öngören bir yasa teklifimiz zaten var. Bununla birlikte araştırmanın kim için yapıldığı, finansmanının nasıl karşılandığı, tutarının belgeleriyle birlikte paylaşılmak zorunda olması da teklif metnimizde var. Bu seçim dönemi bir kez daha anketçilerle ilgili bir düzenlemenin yapılması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Meclis'in 1 Ekim’deki açılışının ardından teklif bekletilmeden Genel Kurul’a gelmelidir.”