Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
Di ziman de xêva fonolojik Abdusamet Yîgît
24-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Ziman û Xêv
22-03-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Necat Baysal
20-03-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Bedri Adanır
19-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 38
16-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Vejîna Kurdistana Xeyalî
15-03-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Xutbeya Şamê
15-03-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Sî û Sê Pencere
15-03-2024
Aras Hiso
Cih
Mêrdîn
12-03-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
XÊV Çî ya?
10-03-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 514,832
Wêne 104,284
Pirtûk PDF 18,893
Faylên peywendîdar 94,732
Video 1,235
Kurtelêkolîn
Çanda Newrozê li Rojhilat û...
Jiyaname
ŞEREFÊ EŞIR
Jiyaname
Bedri Adanır
Jiyaname
Necat Baysal
Kurtelêkolîn
NIMÊJA VÊ DESTMÊJÊ BIVÊNEVÊ YE
Kürdler ve Kürdistan: Kürdlerde ittifak
Em agahiyan bi kurtî berhev dikin, ji aliyê tematîk û bi awayekî zimanî rêz dikin û bi awayekî nûjen pêşkêş dikin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: Türkçe
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Celadet Ali Bedirhan

Celadet Ali Bedirhan
-İttifaka her zamandan ziyade muhtacız-
Cemiyetlerin beka ve devamında, özellikle oluşum ve meydana çıkış dönemlerinde, ittifak ve yardımlaşmanın hakkıyla elde ettiği seçkin ve yüksek mevkii, şark ve batı uleması tarafından layık olduğu ehemmiyet ve genişliğiyle izah ve tekrar edilmiş bir apaçık hakikattir.
Hatta bu hususta kadim ve daha sonra gelen dinlerde, birçok dogma ve hükümler konulmuştur.
Bilhassa iftiharla mensup olduğumuz İslam dini, bu noktaya ayeti kerimlerle ve hadisi şeriflerle izahatta bulunmuştur.
Her zaman ve özellikle geçirmekte olduğumuz şu tarihi anlarda ittifak ve yardımlaşmanın Kürdlerde lüzum ve gereklilik derecesinden bahsederken üzülerek mazinin bu hususta bazı hatalara şahit olduğunu kaydetmek zorunluluğundayız.
Kürdün yüksek izzeti nefsinin suiistimale uğramış bir istihalesi [başkalaşması] diye tefsir edeceğimiz mağrur benliği, Kürdler arasında “Menem diğer nist” [Benim başkası yok] davasının genellemesine büyük hizmetler ettiği inkâr olunamaz.
Kürd; ittifak nimetinin ilmi esaslarına vakıf olmayışı, yaratılışındaki asabiyet maddi muhitin zorluğu arasında esinlendiği şiddet ve hiddet ile serbestçe yaşamayı, geniş ve hiçbir kaydı kabul etmeyen mutlak bir hürriyet içinde yaşamayı, şahsının ve mensup olduğu cemaatin refah ve saadetini temin edecek mesut bir ittifak ve birlikteliğe tercih etmiştir.
Bu nokta etrafında biraz izahat vermek lüzumunu hissediyoruz. Çünkü Kürdün yiğitlik ve yürekliliği hakkında vermiş olduğumuz malumattan, fertlerin her birine birer birer tatbik olunarak Kürdün haklı, haksız, faydalı, zararlı itaat etmeği bilmediği zannı hasıl olabilir.
Halbuki Kürd; bilakis sınırlı ve sayılı hususi cemiyetin fertleri arasında iyi niyetle yaşar, aile ve kabile reisine adeta dindar bir boyun eğişle itaat eder.
Bütün ihtilaf; küçük kabilesi üzerindeki hakimiyetle hoşlanan bazı kabile ve aşiret reislerine münhasırdır ki, sebeplerini arz ettiğimiz bu ihtilaf, hakikatte hiçbir kötü niyete yüklememekle birlikte, netice itibariyle elde ediliş, gayenin teminine tarih sayfalarında çoğunlukla karşı çıkılmıştır.
İlmi sebepleri layıkıyla anlaşılmamasından neşet eden bu gerçek durum, bugün hemen hemen zail olmuş gibidir. Fakat bu kayboluşun devamını teminen bu nokta hakkında Kürdlük ve Kürd aşiret reisleri aydınlatılmalı ve irşat edilmelidir.
Bu ihtilafın tarihte meydana getirdiği problemlerden bahsetmiştik. Bir misal verelim: Çaldıran seferinden dönem Yavuz Sultan Selim’in Şerafeddin Bitlisi’nin vasıtasıyla Kürdistana ne şekilde savaşsız boyun eğdirdiğini herkes bilir. Bunu izah edecek değiliz. Yalnız Kurdistan’ın o tarihte bulunduğu durumu tetkik edelim.
Merkezi Diyarbekir’de olmak üzere teşekkül eden Ali Mervan [Mervaniler] hükümetinin malum olan tesirler ile çöküşü üzerine, bütün Kurdistan küçük küçük aşiretlerin toplanmasıyla vücuda gelmiş birkaç emirlik tarafından idare olunmaktaydı. Malik bulundukları bölgenin genişliği ve nüfusun çokluğuyla aralarında bir konfederasyon teşkil etmeleri, kuvvetli bir ilişkiyle bir devlet halini iktisap etmeleri mümkün iken, seçilen hastalıklı hareket tarzı neticesinde adı geçen emirlikler, yavaş yavaş taksimata uğramış ve Yavuz Sultan Selim’e boyun eğen emirliklerin sayısı yirmibire ulaşmıştır.
Yavuz Sultan Selim Hazretleri, savaşsız arzı teslimiyet eden bu Müslüman emaretlerinin boyun eğişleriyle, maslahatlarını nazarı dikkate alarak tümünü içişlerinde muhtar ve müstakil bırakarak, az bir vergilendirmeyle Memalik-i Osmaniye havuzuna bağlamıştır.
Muhtar [otonom] bir idare şeklinin mümtaz ve kesin bir timsali olan bu idare, maalesef Kurdistan’da uzun müddet devam etmemiş ve iki esas etkinin tesiri altında kalarak adı geçen emirliklerin iç idarelerindeki nüfuz ve düzeni, oluşma sebepleri ve ilerlemeyi ihmal ile muhtariyet şeklini ve esaslarını birer birer kaybetmişlerdir.
Bu çözülmeyi hazırlayan iki temel etken vardır: Biri ve en etkili olanı; civar vilayetlerde bulunup fitneyle diğerini istifaya zorlayan valilerin kötü yönetimleridir. Diğeri ise; Kürt ümerası içinde arasıra zühur eden ihtilaf, noktayı nazardır. Bu ihtilaf hiçbir zaman temel ve hayati meselelerden çıkmamıştır. Adı geçen ihtilafların çıkışı biraz evvel izah ettiğimiz benlik sevdasından başka bir şey değildir. Bu pek kara ve feci sevdadır ki milli Kürd kültürünün meydana gelmemesinde önemli rol oynamıştır. Çünkü adı geçen emirlikler, Yavuz Sultan Selim ve halefleri zamanında olduğu gibi zamanımıza kadar aynı şekli muhafaza etmiş olsaydı, Kürd milli lisanının ortaya çıkmasına ve gelişmesine daha müsait bir fırsat bularak şimdiye kadar dil ve kurallarını düzenli şekil ve esaslar altına almış bulunacaktı. Bütün bu başarısızlıkların kuvvetli ve sarsılmaz bir ittifak ve yardımlaşmanın eksikliğinden kaynaklandığı aşikârdır.
Dolayısıyla bundan sonra bu mühim ve hayati noktayı layıkıyla idrak ederek mukadderatımızı ellerinde bulunduran Avrupa’nın bizi dikkat ve ehemmiyetle tetkik ettiği bu esnada ve ilelebet en küçük ihtilafa bile itiraz edelim.
Tarih, ittifaksızlık yüzünden ölmüş milletlerin enkazıyla doludur.
Bir İngiliz dostum bir gün konuşurken bana demişti ki: Bize bakmayın, biz İngilizler iki saat zarfında bir fikir etrafında elibin kişi toplanırız ve iki saat daha müsaade ederseniz elibin yüzelibin de olur.
Belki bütün İngiliz büyük teşkilatının içeriği bu sırra muvaffakiyeti, hiç olmazsa bundan sonra arızalı ve uçurumlu olan ilerleme güzergâhı ve ortaya çıkışımıza takdir olmuş bir nur gibi kullanalım. Ve bütün vatandaşların kalbi, bir nur ve nur ile yansın…
Osmanlıcadan çeviren: Cemîl Amedî[1]
Ev babet bi zimana (Türkçe) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
Ev babet 751 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | kovarabir.com
Gotarên Girêdayî: 2
Dîrok & bûyer
Jiyaname
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: Türkçe
Dîroka weşanê: 24-09-2022 (2 Sal)
Cureya belgeyê: Werger
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Doza Kurd
Kategorîya Naverokê: Raport
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Turkî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Sara Kamela ) li: 29-10-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Burhan Sönmez ) ve li ser 29-10-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Burhan Sönmez ) ve li ser 29-10-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 751 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Mîran Janbar
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
Zîlan Tîgrîs
Jiyaname
Xecê Şen
Pirtûkxane
Ziman û Xêv
Jiyaname
ŞEREFÊ EŞIR
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Necat Baysal
Cihên arkeolojîk
Kaniya Eyne Rom û dîrokeke ...
Cihên arkeolojîk
Minareya Çolî
Pirtûkxane
Ji şerê malazgirê û heta şe...
Cihên arkeolojîk
Zêwiye
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 38
Cihên arkeolojîk
Keleha Kerkûkê xwediyê dîro...
Jiyaname
Bedri Adanır
Pirtûkxane
Di ziman de xêva fonolojik ...
Cihên arkeolojîk
Kel Daw
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Müslüm Aslan
Pirtûkxane
XÊV Çî ya?

Rast
Kurtelêkolîn
Çanda Newrozê li Rojhilat û Îranê
29-06-2023
Evîn Teyfûr
Çanda Newrozê li Rojhilat û Îranê
Jiyaname
ŞEREFÊ EŞIR
26-02-2024
Burhan Sönmez
ŞEREFÊ EŞIR
Jiyaname
Bedri Adanır
19-03-2024
Sara Kamela
Bedri Adanır
Jiyaname
Necat Baysal
20-03-2024
Sara Kamela
Necat Baysal
Kurtelêkolîn
NIMÊJA VÊ DESTMÊJÊ BIVÊNEVÊ YE
26-03-2024
Aras Hiso
NIMÊJA VÊ DESTMÊJÊ BIVÊNEVÊ YE
Babetên nû
Pirtûkxane
Di ziman de xêva fonolojik Abdusamet Yîgît
24-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Ziman û Xêv
22-03-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Necat Baysal
20-03-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Bedri Adanır
19-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 38
16-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Vejîna Kurdistana Xeyalî
15-03-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Xutbeya Şamê
15-03-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Sî û Sê Pencere
15-03-2024
Aras Hiso
Cih
Mêrdîn
12-03-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
XÊV Çî ya?
10-03-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 514,832
Wêne 104,284
Pirtûk PDF 18,893
Faylên peywendîdar 94,732
Video 1,235
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Mîran Janbar
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
Zîlan Tîgrîs
Jiyaname
Xecê Şen
Pirtûkxane
Ziman û Xêv
Jiyaname
ŞEREFÊ EŞIR
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Necat Baysal
Cihên arkeolojîk
Kaniya Eyne Rom û dîrokeke ...
Cihên arkeolojîk
Minareya Çolî
Pirtûkxane
Ji şerê malazgirê û heta şe...
Cihên arkeolojîk
Zêwiye
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 38
Cihên arkeolojîk
Keleha Kerkûkê xwediyê dîro...
Jiyaname
Bedri Adanır
Pirtûkxane
Di ziman de xêva fonolojik ...
Cihên arkeolojîk
Kel Daw
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Müslüm Aslan
Pirtûkxane
XÊV Çî ya?

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.33
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.172 çirke!