پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
ئازاد عەبدوڵڵا ئیسماعیل عەبدوڵڵا
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
باقی تۆفیق محەمەد شەریف
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
محەمەد عەبدولڕەحمان سۆفی عەلی
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
عەبدولقادر عەبدولڕەحمان سۆفی عەلی
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شەهلا عەلی
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
چنور حەمە سەعید
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
قەیس عەبدولقادر
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
هەردی سەرکەوت ساڵح
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئاواز ساڵح محەمەد
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئەرکان عەبدوڵڵا مەحمود خەلیفە
13-10-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  536,316
وێنە
  110,316
پەرتووک PDF
  20,295
فایلی پەیوەندیدار
  104,285
ڤیدیۆ
  1,566
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
303,300
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,295
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,074
عربي - Arabic 
31,071
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,534
فارسی - Farsi 
10,062
English - English 
7,598
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,746
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
125,081
ژیاننامە 
25,960
پەرتووکخانە 
25,703
کورتەباس 
18,422
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,824
پەند و ئیدیۆم 
13,658
شوێنەکان 
12,000
شەهیدان 
11,906
کۆمەڵکوژی 
10,911
هۆنراوە 
10,395
بەڵگەنامەکان 
8,349
وێنە و پێناس 
7,365
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,387
ڤیدیۆ 
1,463
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
822
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
گیانلەبەرانی کوردستان 
277
فەرمانگەکان  
276
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
27
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
31,452
MP4 
2,566
IMG 
201,950
∑   تێکڕا 
236,291
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
مەلای گەورەی کۆیە
ژیاننامە
سامی هادی
ژیاننامە
ئەسعەد عەلی نەبی ئەحمەد - ف...
ژیاننامە
عەلی ئاشق - عەلی عاشق
ژیاننامە
نەسرین فەخری
جینی خۆپەرەست
هەر کونج و ڕووداوێکی وڵات، لە ڕۆژهەڵاتەوە تا ڕۆژاوا، لە باکوورەوە تا باشوور... دەبێتە سەرچاوەی کوردیپێدیا!
پۆل: زانستە سروشتییەکان | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0
جینی خۆپەرەست
زانستە سروشتییەکان

جینی خۆپەرەست
زانستە سروشتییەکان

$جینی خۆپەرەست$
نووسینی: حوسەین ڕابی
مانای ژیان گەورەترین پرسی هەموو بوارەکانی مەعریفەی بەشەرییە. ئیتر ئەم بوارانە ئایین و عیرفان بێت یان هونەر و زانست پرسەکە هەر هەمان شتە. مرۆڤ لە هەر بارودۆخ و دڵمەشغوڵی و سەرگەرمییەکدا بژی ئەم پرسیارە بەردەوام یەخەی دەگرێت. ئەو پرسیارەی من بۆچی هەم و دوای مەرگ چیم بەسەر دێت بەدرێژیی مێژوو بزوێنەرو سەرچاوەی هەموو چالاکی و خەڵاقییەتە گرنگەکانی مرۆڤ بەچاک و خراپییەوە بووە. هەر سەرلێشێوای سەبارەت بەم پرسیارەیە مرۆڤ دەکات بە عارف، دەیکا بە فەیلەسوف و یان زانای سروشتناس. هەر هەوڵێکی گریمانەکراو لە دەرەوەی ئەم پرسیارە لە کۆتاییدا دەکەوێتە وە چوارچێوەی خۆی، کارەکانمان، هەوڵەکانمان، خوردوخۆراکمان و زاوزێمان هەمووی لە چوارجیوەی پرسی ئەرێ بۆ من لێرەم و بۆ کوێ دەچم؟” جێگەی دەبێتەوە. ئەم پرسیارە دەکرێ ورد ببێتەوە بۆ چەند پرسیاری تر کەهەرکامیان سەرچاوەی چەندین بواری مەعریفەی بەشەرین. من بۆ لێرەم دەکرێ ببێت بە پرسیار لەسەرچاوەی گەردوون و سەرچاوەی ژیان و تەنانەت سەرچاوەی ئاگامەندی ئێمە، ئەرێ گەلۆ ئێمە ئەم پرسیارانە بۆ دەکەین، ئایا ئاژەڵانی تریش هەمان پرسیار دەکەن؟
قسەکردن لەسەر ئەپرسیارانە لانیکەم بەشێوەی سیستەماتیک دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی یۆنانی کۆن. لەو سەردەمەوەیە مرۆڤ هەندێک سیستەمی هزری دادەهێنێت تاوەکو لەناو ئەو سیستەمانەدا بەشێوەیەکی سوودمەند وڵامی پرسیارەکانی بداتەوە، کە بە شێوەیەک لەخزمەتی ڕێکخستنی ژیان لەسەردەمی کۆیلەدارییدا بێت.
ویست و هەستی مرۆڤ بۆ مانەوەو نەمری بووە بەهۆی ئەوەی چەندین بواری مەعریفە بێتە ئاراوە و ببن بە سیستەم بۆ ڕێکخستنی کۆمەڵگەی مرۆیی. جگە لە هەستی مرۆڤ بۆ نەمری لە دوای مردن چی شتێک دەتوانێ تا ئەو ڕادە سیستەمی ئایینی وئایین بەهێز بکات کە بە ئێستاشەوە هەموو لایەنەکانی ژیانی ئێمەی داگیر کردووە. ئێمە لێرەدا بەشێوازێکی تر سەیری ئەم پرسی نەمری و هەرمانە دەکەین بەڕاستی ڕیشەی ئەمە لە کوێدایە. بازدەدین بەسەر هەزاران ساڵ هەوڵی مرۆڤ بۆ تێگەیشتن لە خۆی و دەوروبەری و دێین بۆ سەدەی نۆزدەهەم واتە سەدەی تەحەدا گەورەکانی مرۆڤایەتی. دینە سەدەی بەرهەمی هزری کانت و هێگل و ڕۆسۆ و ڤۆلتەر و دەیان فەیلەسوفی مەزنیتر، دینە سەدەی لوتکەی شۆڕشی پیشەسازییەگەورەکانی بەرهەمی شۆڕشی زانستی سەدەکانی ناوەڕاست لە گالیلۆ و کۆپرننیکۆسەوە بۆ نیوتن و لایبنیتز ودەیان و سەدانیتر.
گۆڕانکارییەکان لەبواری زیندەناسیدا لەچاو بوارەکانی تری زانستی سروشتی تاوەکو سەدەی بیستەم زۆر هێواش بوو، کە ئەمەش هۆکارە سەرەکییەکەی دەگەڕێتەوە بۆ ئاڵۆزی سیستەمی زیندوو. ئیمە بۆ لێکۆڵینەوە لە سیستەمێکی زیندوو، پێوستە زانستەکانی تری وەکو فیزیا و کیمیا بەکاربهێنین، لە ڕاستیدا ئەو زانستانەی تر ئامرازن لەم بوارەدا. واتە پێشکەوتنی گەورەی ئەوان لە کۆتاییدا دەبێت بەهۆی پێشکەوتنی بچوک لە زیندەناسیدا.
زانست و تێڕوانینی مرۆڤ بۆ ژیان دوای دەرکەوتنی تیۆریی پەرەسەندنی داروین و میکانیزمی هەڵبژاردنی سروشتی، ڕێڕەوێکی تری گرتە بەر. تیۆریی داروین هەوڵێکە بۆ پاساوی بەبەردبووەکان و جۆراجۆری بوونەوەرە زیندووەکان و تیۆرییەکە بۆ زانستی زیندەناسییە لە ئاستی گەورەدا. واتە گێڕانەوەی بوونەوەرەکان بۆ باوانی هاوبەش و ڕؤلی سروشت لە بەجۆرکردنی بوونەورەکان و ڕیکخستنیان لە جۆر و پۆل و تیرە و گروپی جیاوازدا.
کاریگەرییەکانی تیۆریی داروین تەنها سنوردار نەما بەبواری زیندەناسیی و بەشێوەی تایبەتی بە لقێکی ئەم زانستە واتە ئاژەڵناسیی. زۆر زوو ئەم تیۆرییە لەلایەن ئایدۆلۆژییە سیاسیی و کۆمەڵایەتییەکانی سەدەی بیستەم بەتایبەتی لەلایەن فاشیسمەوە پێشوازی لێکرا. بۆیە ئێمە شایەدی دەرکەوتنی زڕەزانستی داروینیسمی کۆمەڵایەتین، کە بەرپرسە لەچەندین تاوانکاریی گەورە.، فاشیستەکان ئەم تیۆرییەیان بۆ بەرژەوەندی ڕەگەزیی ئەفسانەیی ئاریایی بەکاردەهێنا وهەموو ڕەگەزەمرۆییەکانی تریان بە پلەیەکی نزمتر دادەنا و تەنانەت ڕەگەزی ئەفریقاییان بەنزیک لە مەیمونەکان وێنە دەکرد. هەر بۆیە تەنانەت ئێستاش حەزەرێکی گەورە هەیە کە تیۆریی داروین بۆ پەیوەندییە کۆمەڵاتییەکان و تەتبیقی لەسەر مرۆڤی ئەم سەردەمە وەکو بوونەوەرێک لە بوونەوەرەکانی تر هەیە. بەبەئاگابوون لە مەترسییە هەوڵ دەدەین تیۆریی داروین وڵامی پرسەسەرەکییەکە کە لەسەرەوە باسمان کرد بەکاربهێنین. بەڵام دەبێت ئاگادار بین بەکارهینانی زانست وەکو بەکارهێنانی تەکنیکێکی کوێر نییە. زانست هەڵگری بەهایەکی بەرزە، بەهایەک کە پرسیارە سەرەکییەکانی ژیانی مرۆڤی لەسەر بەندە. لێرەدا من نامەوێ باسی فەلسەفەی زانست بکەم. تەنها ئاماژە بەوە دەدەم زانست لە دوای عیرفان و ئایین و هونەر دوایین دەسکەوتی مەعریفەی بەشەرییە کە بەندە لەسەر فەلسەفە بۆ پشکنینی سروشت و بۆ تێگەیشتن لە بوونی خۆمان، کە هەڵبەت لەگەڵ بوارەکانیتردا جیاوازییەکی گەورەی هەیە، ئەویش بریتییەلەوەی کە تەکنەلۆژیای لێدەکەوێتەوە کە دەکرێ ژیانی مرۆڤ باشتر بکات.
تیۆریی پەرەسەندنی داروین دەکرێ بۆ یەکەم مەشینەکانی خۆ دووپاتکەرەوە، وەکو باوانی سەرەتایی بوونەوەری زیندوو، بەکاربهێنرێت. بەپێی ئەم تیۆرییە گونجاوترین مۆڵکیوڵە ئاڵۆزەکانی شلەی سەرەتایی لەکاتی خۆدووپاتکردنەوەدا دەکرێ دەرباس ببن، ئەوانەی زیاتر هەلی خۆ دووپاتکردنەوەیان هەیە. خۆ دووپاتکردنەوە بەشێوەی 100% نییە، دەکرێ تۆزێک جیاوازی هەبێت، هەر ئەمە دەبێت بەهۆی تەنەوع لە مادە دووپاتبووەکان، بەرەبەرە تەنەوعی زیاتر دەبێت. بەهۆی ئاڵۆزی زیاتر و مەشینی ئاڵۆزت، مەشینە ئاڵۆزەکان بەردەوام لەماوەی چەندین میلیارد ساڵدا ئاڵۆزتر و فروانتر دەبن تاوەکو لە کۆتاییدا ئەم بوونەوەرانەی لێدەکەوەێتەوە کە لەماوەی ئەم چەند سەد میلیۆن ساڵەدا هاتوونەتەوە ئاراوە. ئێمە ئێستا دەزانین لەناو خانەکاندا مۆڵکیوڵێکی ئاڵۆز هەیە بەناوی (DNA) کە سیفەتەکانی ئاژەڵان لە وەچەیەکەوە بۆ وەچەیەکی تر بەهەندێک گۆڕانی زۆر بچوکەوە دەگوازێتەوە. ئەم مۆڵکیوڵە لەگەڵ هەندێک مادەی تری. ناوخانەی مەشینی زیندوەە هەڵگری جینەکانن کەئەم جینانە سیفەتەکانی گیانداران بە ئێمەشەوە دەپارێزن، ئێشی جەستە وەکو مەشینێکی مانەوە پارێزگاری لەم جینانەیە بۆ ئەوەی بۆ نەوەی داهاتووی بگوازێتەوە، هەموو هەڵسوکەوتەکانی ئاژەڵان (حەزەر دەکەم کە بڵێم بە مرۆڤیشەوە) بەشێوەی خۆنەویست بۆ پاراستنی ئەم جینانەیە. خوردو خۆراک زاوزێ، حەزی عاتیفی دەکرێ بەم شێوە پاساو بدرێتەوە. بۆ نموونە (تەنانەت لە نموونەی مرۆڤدا) بۆچی ئیمە هەوڵدەدەین براوخوشکەمان بپارێزین یان تەنانەت دایکوباوکمان بپارێزین. بۆچی ژن هەوڵدەدا پیاوێکی بەهێز بەتەواوەتی پابەستەی خۆی بکات، بۆچی پیاو حەزی لە فرەژنی و مێ بەپێچەوانەوەوە، هەمووی لە چوارچێوەی جینی خۆپەرەستدا وەڵامبدرێتەوە. ژن بەدوای کوالیتی(چۆنایەتی)یەوە و نێر بەدوای کوانتیتی(چەندیەتی) چونکە هەرکام لەوان تواناییان لە یەکێکیاندا هەیە. نێر دەتوانێت لەماوەیەکی کەمدا ژمارەیەکی زۆر مێ ئاوس بکات و بەم ڕیگە ئەگەری دەرباسبوونی جینەکانی بەرزبکاتەوە، بەڵام مێ ئەو تواناییەیی نییە، بۆیە گرنگی بەکوالیتی ئەو ژمارە کەمە بێچووە دەدا کە دەکرێ لەماوەی ژیانیدا بیبێت. لەنموونە ی ئاژەڵە کێوییەکاندا بۆچی هەندێک ئاژەڵ لاوازترین بێچووەکانیان دەخۆن؟ ڕوونە بۆ پاراستنی جینەکانیانە چونکە لە کەم خۆراکیدا ناکرێ هەموو بێچەوەکان گەورە بکات، هەندێکیان دەکات بەخۆراک بۆ ئەوەی ئەوانیتر دەرباس بکات. ئێمەی مرۆڤ دێین ئەمە لێکدانەوەی لۆژیکی و زانستی بۆ دەکەین(بۆیە مەترسیدارتریشین) بەڵام ئاژەڵەکان بیر ناکەنەوە، ئەم شتە بەپێی پەرەسەندنی داروین دەکرێت. جینی مناڵخۆری لەو ئاژەڵانەدا هەیە، و پارێزراوە و دەرباسی بووە، ، ئەو ئاژەڵانەی جینی مناڵخۆرییان نەبووە نەیانتوانیوە لە بارودۆخی قورسدا دەرباس ببن و سڕاونەتەوە.
شیردەرەکان بەشێوەی خۆنەویست لەبەرامبەر بینینی مارو دوپشکدا کارادنەوەیان هەیە یان لە بەرزی دەترسن، لە ماردا چی هەیە کە شیردەرەکان بەشێوەی زاتی لێی دەترسن و لێی ڕائەکەن. هۆکارەکەی دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمێک کە خشۆکەکان فەرمانڕەوای سەرزەوی بوون، تەنها ئەو شیردەرانە توانیویانە دەرباسبن کە هەڵگری جینی ترس و خۆپارێزی لە خشۆکەکانن یانی ئەو کاتەی لەدارستانەکان و بۆ خواپارێزی لە دوژمنە سروشتییەکان لەسەر دارەکان دەحەسانەوە تەنها ئەوانە دەرباسبوون کە بەئاگا لەسەردارەکان نووستوون ترساون بەربنەوە، ئەوانەی نەترساون بەربوونەتەوە و جینەکانیان بۆ ئەم سەردەمە ڕزگاری نەبووە.
بەنزیکەیی هەموو ڕەفتارو هەڵسوکەوتەکانی ئاژەڵان دەکرێ لە چوارچێوەی جینی خۆپەرەستدا کە هەوڵدان بۆ نەمرییەکەی لە کۆتاییدا دەبێت بەهەوڵدان بۆ پارێزگاری لە جینە خۆپەرەستەکەی وەڵام بدرێتەوە، بەڵام سەبارەت بە مرۆڤ شتەکە تۆزێک ئاڵۆزترە. مرۆڤ تەنها بەڕێگەی جینەکانی نییە کە دەکرێ نەمر بێت، لە ڕاستیدا جینی دەرباسبووی کەسێک دوای چەند وەچە زۆر تراو دەبێتەوە، مرۆڤ بە ڕێگەیەکی تریش هەوڵی نەمری دەدا ئەویش مێمی خۆپەرەستە. [1]
ئەم بابەتە 403 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی دابڕان
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 1
1. پارت و ڕێکخراوەکان پلاتفۆڕمی دابڕان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 82%
82%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هومام تاهیر )ەوە لە: 17-11-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 18-11-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ڕۆژگار کەرکووکی )ەوە لە: 05-04-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە 403 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
باقی تۆفیق محەمەد شەریف
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
ژیاننامە
ئاواز ساڵح محەمەد
پەرتووکخانە
یاخیبوون لەشیعری کوردیدا (1970-1991) کرمانجی ناوەڕاست
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
ژیاننامە
چنور حەمە سەعید
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
کورتەباس
چیرۆکی هەوڵی تیرۆرکردنی مەلا مستەفا بارزانی؛ '50 بۆمب نەیانتوانی سەرۆکی کوردان بکوژن'
پەرتووکخانە
ڕووناکیە زۆر ڕووناکەکە
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
ژیاننامە
شەهلا عەلی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
پەرتووکخانە
سەنگ و بەهای بیر لە یەکگرتنی ناولێنراو بە ناولێنەرەوە لەزمانی کوردیدا
ژیاننامە
شۆخان تاریق بڵباس
کورتەباس
جەژنی جەمای کوردانی ئێزدی لە لالش ساڵی 2024
ژیاننامە
محەمەد عەبدولڕەحمان سۆفی عەلی
کورتەباس
بیرمەندێکی عێراقی: تاوەکو پرسی کورد و فەڵەستین چارەسەر نەکرێت ناوچەکە سەقامگیر نابێت
کورتەباس
سوپای ئیسرائیل: ژنێکی ئێزدی لە غەززە ڕزگارکرا و نێردرایەوە ئێراق
ژیاننامە
عەبدولقادر عەبدولڕەحمان سۆفی عەلی
ژیاننامە
قەیس عەبدولقادر
ژیاننامە
شیلان زرار ڕەحمانە شەل نانەکەلی
وێنە و پێناس
چەند گەنجێکی گوندی باناڵێ ساڵی 1986
ژیاننامە
ئازاد عەبدوڵڵا ئیسماعیل عەبدوڵڵا
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی کورد لە کۆلێژی یاسا لە بەغدا ساڵی 1973
وێنە و پێناس
خولی بەخێوکردنی هەنگ ساڵی 2001 ڕێنمایی کشتوکاڵی شارباژێڕ
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
وێنەی خانووەکانی دەوروبەری قەڵای هەولێر
پەرتووکخانە
شیعری بۆنە لە ئەدەبی کوردیدا (کرمانجی ناوەڕاست ) (1914-1945ز)
وێنە و پێناس
دوو خوێندکاری شاری سلێمانی لە ڕۆمانیا ساڵانی حەفتاکانی سەدەی بیستەم
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
تەنز لەڕۆژنامەنووسیی باشووری کوردستاندا ( 1920-1950)
کورتەباس
شێرەژن
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
مەلای گەورەی کۆیە
01-02-2010
هاوڕێ باخەوان
مەلای گەورەی کۆیە
ژیاننامە
سامی هادی
25-01-2013
بەناز جۆڵا
سامی هادی
ژیاننامە
ئەسعەد عەلی نەبی ئەحمەد - فەتحی تۆپچی
27-06-2013
هاوڕێ باخەوان
ئەسعەد عەلی نەبی ئەحمەد - فەتحی تۆپچی
ژیاننامە
عەلی ئاشق - عەلی عاشق
22-04-2020
هاوڕێ باخەوان
عەلی ئاشق - عەلی عاشق
ژیاننامە
نەسرین فەخری
26-08-2022
زریان سەرچناری
نەسرین فەخری
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
ئازاد عەبدوڵڵا ئیسماعیل عەبدوڵڵا
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
باقی تۆفیق محەمەد شەریف
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
محەمەد عەبدولڕەحمان سۆفی عەلی
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
عەبدولقادر عەبدولڕەحمان سۆفی عەلی
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شەهلا عەلی
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
چنور حەمە سەعید
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
قەیس عەبدولقادر
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
هەردی سەرکەوت ساڵح
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئاواز ساڵح محەمەد
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئەرکان عەبدوڵڵا مەحمود خەلیفە
13-10-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  536,316
وێنە
  110,316
پەرتووک PDF
  20,295
فایلی پەیوەندیدار
  104,285
ڤیدیۆ
  1,566
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
303,300
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,295
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,074
عربي - Arabic 
31,071
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,534
فارسی - Farsi 
10,062
English - English 
7,598
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,746
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
125,081
ژیاننامە 
25,960
پەرتووکخانە 
25,703
کورتەباس 
18,422
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,824
پەند و ئیدیۆم 
13,658
شوێنەکان 
12,000
شەهیدان 
11,906
کۆمەڵکوژی 
10,911
هۆنراوە 
10,395
بەڵگەنامەکان 
8,349
وێنە و پێناس 
7,365
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,387
ڤیدیۆ 
1,463
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
822
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
گیانلەبەرانی کوردستان 
277
فەرمانگەکان  
276
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
27
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
31,452
MP4 
2,566
IMG 
201,950
∑   تێکڕا 
236,291
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
باقی تۆفیق محەمەد شەریف
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
ژیاننامە
ئاواز ساڵح محەمەد
پەرتووکخانە
یاخیبوون لەشیعری کوردیدا (1970-1991) کرمانجی ناوەڕاست
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
ژیاننامە
چنور حەمە سەعید
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
کورتەباس
چیرۆکی هەوڵی تیرۆرکردنی مەلا مستەفا بارزانی؛ '50 بۆمب نەیانتوانی سەرۆکی کوردان بکوژن'
پەرتووکخانە
ڕووناکیە زۆر ڕووناکەکە
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
ژیاننامە
شەهلا عەلی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
پەرتووکخانە
سەنگ و بەهای بیر لە یەکگرتنی ناولێنراو بە ناولێنەرەوە لەزمانی کوردیدا
ژیاننامە
شۆخان تاریق بڵباس
کورتەباس
جەژنی جەمای کوردانی ئێزدی لە لالش ساڵی 2024
ژیاننامە
محەمەد عەبدولڕەحمان سۆفی عەلی
کورتەباس
بیرمەندێکی عێراقی: تاوەکو پرسی کورد و فەڵەستین چارەسەر نەکرێت ناوچەکە سەقامگیر نابێت
کورتەباس
سوپای ئیسرائیل: ژنێکی ئێزدی لە غەززە ڕزگارکرا و نێردرایەوە ئێراق
ژیاننامە
عەبدولقادر عەبدولڕەحمان سۆفی عەلی
ژیاننامە
قەیس عەبدولقادر
ژیاننامە
شیلان زرار ڕەحمانە شەل نانەکەلی
وێنە و پێناس
چەند گەنجێکی گوندی باناڵێ ساڵی 1986
ژیاننامە
ئازاد عەبدوڵڵا ئیسماعیل عەبدوڵڵا
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی کورد لە کۆلێژی یاسا لە بەغدا ساڵی 1973
وێنە و پێناس
خولی بەخێوکردنی هەنگ ساڵی 2001 ڕێنمایی کشتوکاڵی شارباژێڕ
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
وێنەی خانووەکانی دەوروبەری قەڵای هەولێر
پەرتووکخانە
شیعری بۆنە لە ئەدەبی کوردیدا (کرمانجی ناوەڕاست ) (1914-1945ز)
وێنە و پێناس
دوو خوێندکاری شاری سلێمانی لە ڕۆمانیا ساڵانی حەفتاکانی سەدەی بیستەم
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
تەنز لەڕۆژنامەنووسیی باشووری کوردستاندا ( 1920-1950)
کورتەباس
شێرەژن
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.92
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.218 چرکە!