Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
17-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
13-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
RONÎ WAR
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
KUBRA XUDO
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 517,425
Wêne 105,714
Pirtûk PDF 19,160
Faylên peywendîdar 96,493
Video 1,307
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnameg...
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
مينا خانم قاضي أمّ الكرد أو السّيدة الأمّ
Mebesta me ew e ku em wek her gelî bibin xwedî bingeheke niştimanî û netewî.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

مينا قاضي

مينا قاضي
ظلمها التّاريخ وظلمها شعبها #الكرديّ#، إذ أهملوا الحديث وذكر عطاءاتها ومحاسنها لنا، ولكنّها لم تأبه لذلك، بل ظلّت تنعشنا بنسائم عطائها الوفير وحنانها وحبّها الذي يسع الكون بموجوداته، لأنّها كانت أمّ الكرد ومعلّمتهم الوفيّة وصديقتهم المخلصة، وما تزال نسائم روحها تهب علينا وتبشّرنا بغدٍ نحلم به وإن طال الأمد، أجل إنّها السّيدة #مينا# خانم قاضي زوجة الرّئيس #القاضي محمد#.
ولدت السيدة مينا في مدينة مهاباد في #شرقي كردستان# “كردستان إيران” في عام 1908م لعائلة كردية مرموقة ووطنية هي عائلة حجي حسن خاني أو حسن بك في منطقة موكريان، والدها هو أحمد، ووالدتها كول أَندام.
تزوّجت من القاضي محمد وهي في عمر ال 19 سنة في عام 1928، وأنجبا ثمانية أولاد، وبعد زواجها صارت تُعرَف باسم مينا قاضي، وكان اسم كنيتها قبل الزّواج اسكندري.
عندما تأسس الحزب الدّيمقراطيّ الكردستاني في شرقي كردستان بزعامة القاضي محمد، كانت السيدة مينا من أوائل النساء اللواتي انتسبن إليه، لأن الحزب أبدى اهتماماً كبيراً بالمرأة قولاً وفعلاً، ومن مختلف نواحي الحياة، كما إن جمهورية مهاباد التي كانت أولى جمهورية كردية في العصر الحديث برئاسة القاضي محمد اهتمت بالمرأة ودعت إلى انخراطها في النّضال السّياسي للدّفاع عن نفسها وقضيتها، بغية تأسيس أسرة كردية متكاملة الأركان، وتكون بدورها أساساً للمجتمع الكرديّ، وكانت السيدة مينا قبل ذلك أميّة لا تتقن القراءة ولا الكتابة ولكنّها تعلّمتهما فيما بعد، وأتقنتها إلى أن أصبحت معلّمة جديرة بالتّقدير والاحترام، وفي ذلك تقول:
“طلب إليّ القاضي أن أنخرط في صفوف الحزب والعمل لصالح الجمهوريّة، فأجبته: أنا لا أجيد القراءة ولا الكتابة، فكيف لي ذلك؟ فأجابني على الفور: يجب أن تتعلّمي القراءة والكتابة، وأن تعلّمي فيما بعد نساء وبنات الكرد أيضاً، لأنّك زوجة رئيس الجمهورية، وعليك أن تكوني في مركز الرّيادة والقيادة، وأن تقودي النّساء وتساهمي في توعيتهم وتثقيفهم، وأنا واثق أنّك ستحقّقين ذلك بالإرادة والتّصميم”.
هذا الاهتمام الكبير بالمرأة، دفعها لأن تناضل في صفوف الحزب، وأوّل عمل قامت به هو إسراعها إلى تأسيس الاتحاد النّسائي الكردستاني في 14آذار 1946م، وترأسته بجدارة وثقة، ومن خلاله بدأت تدعو المرأة إلى العمل والمشاركة بفعالية ضمن الجمهورية الفتيّة جنباً إلى جنب مع الرّجل، ولأجل تحقيق ذلك دعت النّساء والفتيات إلى الالتحاق بمدارس اللغة وتعلّم اللغة كتابة وقراءة، كما أنشأت ورش خياطة وتطريز لتساهم المرأة في ميدان العمل الفعليّ، وقد كان لها ولزميلاتها الفضل الأكبر في خياطة العلم الذي رُفع في سماء جمهورية مهاباد أثناء تأسيسها، وكان لها الدّور الأكبر في سنّ قانون التّكافل الاجتماعي والذي من خلاله يضمن الجميع حقوقهم، وكانت ترى أنّه على النّساء جميعاً أن يسعين ويكافحن من أجل حقوقهنّ للتّوصل إلى إيجاد حلول مرضية لقضاياهنّ ومشاكل المجتمع ككلّ. وكانت تفعل ذلك من خلال الاجتماعات المتواصلة والدّراسات والمحاضرات التي كانت تلقيها في عموم مناطق الجمهورية، ومن خلال عملها مع بعض النّساء الأخريات كمدرّسة ومعلّمة في المدارس الكردية، وقد خرّجت الكثير من النّساء والفتيات وقتها وقدّمتهنّ إلى صفوف المجتمع الأولى ومن ضمنها بناتها اللواتي أصبحن رموزاً لنضال المرأة وعملها مثل أمهنّ تماماً.
سعت السّيدة مينا إلى إصدار المجلات والجرائد الخاصة بالمرأة، لذلك عملت مع صديقتها “كوليزر شكاكي” على إصار مجلة باسم “هلاله”، دعون من خلالها إلى توعية المرأة وفتح مدارك وعيها وإبداعها في شتى المجالات.
تتميّز السيدة مينا بموقف شجاع وقويّ حين تبرّعت بكل مصاغها من الذّهب والفضة وغيرها لصالح جمهورية مهاباد، ما دعا باقي النّسوة إلى انتهاج سبيلها والتّبرع بمصاغهنّ، ويعدّ هذا الموقف دليلاً قاطعاً على أنّ القائد أو المسؤول وفي أي مجال منصب إذا كان صالحاً وجديراً بمكانته، فإنّ الرّعية سيحذون حذوه.
بعد انهيار جمهورية مهاباد، واستشهاد الرّئيس “قاضي محمد” ورفاقه، تابعت أمّ الكرد الحنون مسيرة نضالها ووفائها، وعاهدت أن تناضل حتى آخر يوم في عمرها، وبدأت تربي أولادها على نهج أبيهم ورفاقه، فعاهدها الأولاد أن يكونوا أوفياء لوالدهم ورفاقه وللكرد وكردستان، وقد برزت منهم ابنتهم عصمت التي ناضلت بإخلاص وتفان في صفوف الحزب الدّيمقراطي الكردستاني وكان من ثمار نضالها الذي كان أغلى هدية منها لوطنها وشعبها. بعد استشهاد القاضي وضعت السّيدة مينا دارها بكلّ ممتلكاته في خدمة أعضاء الحزب والمناضلين والبيشمركة، وتمكّنت من إنقاذ وخلاص العشرات منهم من حبل مشنقة النّظام الإيراني في عهد الشّاه بهلوي وفي عهد الخميني كذلك، لذلك تعرّضت مع أسرتها إلى مختلف أنواع التّعذيب والإهانة والمضايقات من قبلهم، كما تعرّضت للسّجن عدّة مرّات ومن ضمنها في عام 1986 وظلّت في السّجن لمدة عام وتعرّضت لتعذيب ووحشية وكانت قد تجاوزت السّبعين عاماً من العمر، وحين سئلت عن سبب اختطافها من قبل جهاز أمن النّظام الإيراني أكّدت أنّها تجهل السّبب، ولكنّها كانت تقول إنّ رجال النّظام يخبرونها على الدّوام أنّه لو لم يكن هناك رجل اسمه “قاضي محمد”، ولو لم يؤسّس للجمهورية، لما كان هناك في إيران قضية الكرد وكردستان، بل ووضعها النّظام تحت الإقامة الجبرية ومنعوها من السّفر إلى خارج إيران، وعندما استشهدت ابنتها “عفت قاضي” في السّويد، منعوها من السّفر إلى هناك أو من إجراء مراسيم رسمية لعزائها.
ظلّت مخلصة لزوجها الرّئيس قاضي محمد إلى آخر لحظة من عمرها المديد، لأنّها لم تكن تراه الزّوج فقط، بل كان لها الصّديق والحبيب المخلص والوفيّ، وفي ذلك تقول:
“كان القاضي الزّوج الوفيّ لي والحبيب المخلص والصّديق الصّدوق، وكان يحبّني كثيراً وعلى الرّغم من أنّني أنجبت له سبع بنات وولد وحيد، فإنّه أحبّ بناته كثيراً ولم يحسسني يوماً بذلك، وأقول ذلك لأنّه كان من عائلة عريقة وميسورة الحال وكانوا من وجهاء المنطقة، ومعلوم أنّ الرّجال الأغنياء والوجهاء وزعماء العشائر في ذلك الوقت كانوا يتزوّجون بأكثر من امرأة بسبب ومن دون سبب”.
وعن أمنياتها ومطالبها تقول السّيدة العظيمة: “أتمنّى الصّحة والسّلامة لجميع شبّاننا وشاباتنا والحرّية لشعبنا والاستقلال لوطننا لأنّ هذه كانت أمنيات قاضي محمد”.
وعن أمنية أخرى لها تقول: “أوعدوني وعاهدوني على توحيد الكرد، لأبشّركم أنا بدوري بكردستان محرّرة ومستقلة، لأنّ توحيد وتحالف القوى السّياسية الكردية هو خير دواء لمآسينا وآلامنا، وإذا تمكّن شعبنا من توحيد صفوفهم فإنّ مسألة تحرير كردستان ستكون سهلة للغاية”.
يُذكر أنّها كانت تتواصل مع نساء الكرد في باقي أجزاء كردستان عن طريق المراسلة وتدعو معهنّ إلى توحيد نساء الكرد فكراً وعاطفة ومبدأ لتحرير المرأة وتوعيتها وتثقيفها، ومن تلك النسوة “حبسه خان نقيب” و”كوليزر خانم شكاكي” وغيرهنّ.
وبعد عمر مديد، قضتها في النّضال والكفاح من أجل قضيّة شعبها ووطنها، تغادرنا أمّنا الحنون بجسدها، لتبقي لنا الرّوح ترفرف علينا بحبّ وحنان، وذلك في 17 شباط من عام 1998م، وقد شارك في تشييع جثمانها آلاف الكرد بمراسيم رسمية وشعبية.
المصادر: (بالكردية)
-Wîkîpediya
-Kakşar Oremar
– Mîna Qazî jineke têkoşer bû, Şehnaz Emîn, rojnameya Kurdistan, Hejmara 44, 2015
– Siba Fm, bernameya Mêvan, amadekirin û pêşkêşkirin Narîn Omer.
[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 658 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | موقع https://shermola.net/- 02-12-2022
Gotarên Girêdayî: 5
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 02-11-2021 (3 Sal)
Bajêr: Mehabad
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Jinan
Kategorîya Naverokê: Bîografî
Welat- Herêm: Rojhelatê Kurdistan
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 02-12-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Hejar Kamela ) ve li ser 04-12-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hejar Kamela ) ve li ser 02-12-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 658 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Kurtelêkolîn
Destpêka Nivîsandina Kurdan
Jiyaname
Kerim Avşar
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Necat Baysal
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Rojnamegerî û Kovargerîya Kurdî di Navbera Salên 1918-1923an de
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Kurtelêkolîn
Çanda xwarinê ya Kurdan
Kurtelêkolîn
Cureyên helva Urmiyê yên herî baş û bi navûdeng
Jiyaname
Viyan hesen
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 39
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ

Rast
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
24-04-2024
Burhan Sönmez
Rojnameya Serbestî
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
24-04-2024
Burhan Sönmez
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Şekroyê Xudo Mihoyî
Babetên nû
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
17-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
13-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
RONÎ WAR
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
KUBRA XUDO
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 517,425
Wêne 105,714
Pirtûk PDF 19,160
Faylên peywendîdar 96,493
Video 1,307
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Kurtelêkolîn
Destpêka Nivîsandina Kurdan
Jiyaname
Kerim Avşar
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Necat Baysal
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Rojnamegerî û Kovargerîya Kurdî di Navbera Salên 1918-1923an de
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Kurtelêkolîn
Çanda xwarinê ya Kurdan
Kurtelêkolîn
Cureyên helva Urmiyê yên herî baş û bi navûdeng
Jiyaname
Viyan hesen
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 39
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.42
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.219 çirke!