Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
17-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
13-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
RONÎ WAR
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
KUBRA XUDO
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 517,477
Wêne 106,122
Pirtûk PDF 19,169
Faylên peywendîdar 96,503
Video 1,308
Kurtelêkolîn
Cihên geştiyarî yên parêzge...
Weşanên
Rojnameya Serbestî
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnameg...
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
تفرعات الاتحاد البرازي في كردستان
Kurdîpêdiya bûye Kurdistana mezin, hevkar û arşîvkarên wê ji her alî û zaravayan hene.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

علي شيخو برازي

علي شيخو برازي
#علي شيخو برازي#

للبرازية تواجد تاريخي في أغلب وأهم مناطق كردستان، وقد تميز هذا الاتحاد بالقوة والشجاعة وحسن السيرة في التاريخ الكردي، وكان لهم دور رئيسي هام حيثما وجدوا، ورغم قلة المصادر والوثائق لكن يمكن إلقاء الضوء على جانب من تاريخهم الطويل وذكر المناطق التي يتواجدون فيها، وفق ما ورد في كتب التاريخ والأبحاث التي تناولت موضوع العشائر الكردية في كردستان.

1 البرازية في منطقة (بينكول) Bîngol، يعود تواجدهم هناك إلى ما قبل القرن السابع الميلادي، وهو موطنهم الأساسي، وقد لقبوا هناك ب البرازية.
وتشير المعلومات التي أوردوها مؤرخو الإسلام في العصور الوسطى، أن هذه القبائل كانت موجودة قبل هذا التاريخ في جبل شنگال /سنجار، استناداً على أسماء القبائل التي كانت موجودة آنذاك في شنگال مثل هويدي، دلهري، بوجي، وبيسي، وإذا عدنا إلى تاريخ العشائر البرازية القريب، نرى أن قسماً كبيراً من هذا الاتحاد القبلي، هو إيزيدي الديانة وهذه العشائر معروفة حتى الآن بعقيدتها الإيزيدية مثل دنان رشوانان بيسيان شيخان وكيتكان، فالعشائر الأربعة الأولى لا يزال قسم منهم على الديانة الإيزيدية، أما باقي عشائر البرازية فأغلبهم مسلمون سنة وقسم منهم شيعة، وقسم على المذهب العلوي (قزلباشي).

وعموماً البرازية متأثرة بمعتقدات الديانة الزرادشتية والإيزيدية، وتمارس بعضاً من طقوسها دون أن تعرف حقيقة هذه الطقوس وماهيتها، وهم متمسكون بهذه الطقوس رغم إسلامهم، وربما هذا ما جعلهم غير متشددين دينياً، وخاصةً الجيل الجديد منهم، والمساجد نادرة في القرى البرازية شأنها شأن المدن الكردية، وهذا القول ينطبق حتى على أبناء عشيرة الشيخان الذين يدّعون الانتماء إلى آل البيت (الأشراف).

والظاهر أن العشائر البرازية الذين تخلوا عن دياناتهم الإيزيدية أو الزرادشتية، لم يتخلوا عن الكثير من معتقداتهم القديمة مثلهم مثل الشعوب الشرقية التي دخلت الإسلام بإرادتها، أو الذين أرغموا على الإسلام في عصر الفتوحات الإسلامية، فمن كانوا زرادشتيين ثم أصبحوا إيزيديين ثم اعتنقوا الإسلام لم يتخلصوا من كامل موروث دينهم القديم.

وقد بقيت هذه المعتقدات والمفاهيم، في تلافيف وثنايا العقل الجمعي الباطني، ومنها تعاليم وعقائد الديانة الزرادشتية والإيزيدية، والتي لا تزال مستمرة في الذاكرة الشعبية منذ مئات السنين.

ومن تأثيرات الزرادشتية والإيزيدية على البرازية تقديس النار، الشمس، الماء، التراب، ويوم الأربعاء الذي لا يزال أكثر قدسيةً، وهذه من أسس الديانة الزرادشتية التي تقدس العناصر الطبيعية الأربعة النار الهواء الماء والتراب، وإلى الآن البرازية يقدسون هذه العناصر الطبيعية، إضافة لاعتقادهم بيوم الأربعاء وغير ذلك مثل بداية الشهر ونهايته، والشمس والقمر والصليب.

2 وجود البرازية في منطقة همذان، حيث كان حي (البراز تاختية) من أهم أحياء الأكراد في همذان.
3 البرازية في جنوب بحر قزوين، وقد ذكرهم الرحالة الإيراني ناصر خسرو في كتابه (سفرنامه) في النصف الأول من القرن العاشر الميلادي.
4 وجود البرازية في قلعة (أرمشاط)، في منطقة بوهتان، وقد ذكرهم شرف خان البدليسي.
5 البرازية في جنوب همذان، كانت تعيش ضمن اتحاد (جومير) الذي يضم عبدالي گوما شاه ويسي وبرازي، وهي لگية اللهجة، پارسانية المذهب.
6 اتحاد براز في الجنوب الغربي من كردستان، ويتوزع هذا الاتحاد في سميساط وعنتاب ومرعش وحلب، لهجتها الكرمانجية الشمالية، علوية المذهب، والبعض منهم سنة، عليدينلي (عليدين) دنان ديدان قره كَيجان كيتكان معفان ميران أوخيان بيزان شدادان وشيخان.
7 أوخيان، تعيش في الرها سَروج ديار بكر.
8 شدادان، تعيش في الرقة وقضاء سَروج.
9 برازي، تعيش في ملاذ كرد أرضروم ديار بكر الرها سروج الرقة ماردين حلب والشام.
10 شيخان، تتوزع في دياربكر الموصل ماردين الرقة مرعش أطراف أنقرة وطرابلس الشام، عشيرة رحالة، مسلمة الديانة، وقسم منهم إيزيديون.
11 البرازية في مدينة حماه السورية، يسكنون في حماه وبعض القرى والمناطق القريبة منها، ويعود وجودهم هناك إلى النصف الثاني من القرن الثامن عشر الميلادي.
12 البرازية في حارم، يعود وجودهم هناك إلى القرن الثامن عشر الميلادي.
وهناك أيضاً البرازية الذين يسكنون حي الأكراد في دمشق، ويعود وجود بعض منهم إلى العهد الأيوبي.

ومن العشائر التي كانت ضمن اتحاد السليفاني، مثل بازوكي، بازكي ( بيزكي)، فهي تعيش في مناطق تواجد البرازية، في أرزروم الرها الرقة وسميساط، قسم منهم سني المذهب وقسم علوي المذهب، كرمانجية اللهجة.

أما في إيران، فتعيش عشيرة بازوكي (بيزكي) في محيط فرامين، وأيضاً منقسمة هناك بين المذهب السني والمذهب الشيعي، ولهجتها كرمانجية.

ولا تعني البرازية حصراً، هذا العدد المذكور من العشائر فحسب، فأحياناً كانت بعض العشائر تعد من ضمن الاتحاد البرازي، وأحياناً خارج هذا الاتحاد فمثلاً، الشيخان قسم منها كان ضمن التحالف المللي، وقسم ضمن التحالف البرازي، حسب توزعهم الجغرافي وكذلك الرشوان والدنان، وباعتبار هذه العشائر من أكبر عشائر كردستان، فكانت في كل منطقة تنضم إلى اتحاد عشائري معين، حسبما تقتضيها الحاجة، وأحياناً مستقلة في منطقتها.

وهناك أغنية شعبية تشير إلى هذه الاستقلالية:
De sine Edlê sine derbûn Beraz û dine
Çûme pêşya koçano Edla mid, nêvde tine

إذاً كانت مراعي الدنان مستقلة عن مراعي البرازية، وهذه حقيقة لأن منطقة توزعهم مختلفة، فالدنان يتوزعون غرباً حتى منطقة عفرين، وجنوباً حتى شرقي حلب منطقة جبل الحص، ولهم هناك عدة قرى، ومنها مركزهم الجنوبي قرية تل آران ( تل عران).
وهذا المثال ينطبق على عشيرة كيتكان أيضاً، ربما مقولة براز وكودك (Braz û kudik) لم تأتِ من فراغ، وقد تحالفت الشيخان والكيتكان في النصف الأول من القرن العشرين ضمن اتحاد البرازي الكبير لكل عشيرة.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 655 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | www.ezdina.com
Gotarên Girêdayî: 5
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 24-11-2017 (7 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Çand
Kategorîya Naverokê: Felsefe
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 01-01-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 03-01-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 03-01-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 655 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Çanda xwarinê ya Kurdan
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Necat Baysal
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Rojnamegerî û Kovargerîya Kurdî di Navbera Salên 1918-1923an de
Jiyaname
AYNUR ARAS
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Kurtelêkolîn
Cureyên helva Urmiyê yên herî baş û bi navûdeng
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Kurtelêkolîn
Destpêka Nivîsandina Kurdan
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 39
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Jiyaname
Kerim Avşar
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Viyan hesen
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê

Rast
Kurtelêkolîn
Cihên geştiyarî yên parêzgeha Îlamê – Beşa 1em
07-04-2024
Aras Hiso
Cihên geştiyarî yên parêzgeha Îlamê – Beşa 1em
Weşanên
Rojnameya Serbestî
24-04-2024
Burhan Sönmez
Rojnameya Serbestî
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
24-04-2024
Burhan Sönmez
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Şekroyê Xudo Mihoyî
Babetên nû
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
17-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
13-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
RONÎ WAR
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
KUBRA XUDO
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 517,477
Wêne 106,122
Pirtûk PDF 19,169
Faylên peywendîdar 96,503
Video 1,308
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Çanda xwarinê ya Kurdan
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Necat Baysal
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Rojnamegerî û Kovargerîya Kurdî di Navbera Salên 1918-1923an de
Jiyaname
AYNUR ARAS
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Kurtelêkolîn
Cureyên helva Urmiyê yên herî baş û bi navûdeng
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Kurtelêkolîn
Destpêka Nivîsandina Kurdan
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 39
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Jiyaname
Kerim Avşar
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Viyan hesen
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.42
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.609 çirke!