Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin
23-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 519,302
Wêne 106,560
Pirtûk PDF 19,263
Faylên peywendîdar 97,035
Video 1,384
Kurtelêkolîn
Cihên geştiyarî yên parêzge...
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
احمدي خاني: رائد النهضة القومية الكردية
Bi rêya kurdîpêdiya hûnê bizanin ku her roj ji rojên salnameyê çi bûyer diqewime!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

صلاح بدرالدين

صلاح بدرالدين
#صلاح بدرالدين#

يجمع العلماء ، والمفكرون ، والمؤرخون على أن ” القومية الأوروبية ” كفكر سياسي جاءت من الثورة الفرنسية ( 1789 ) ، والتي حملت المبادئ الثلاثة : العدالة – الاخوة – المساواة ، وبعدها بماءتي عام تبنت هيئة الأمم المتحدة مبادئ حقوق الانسان ، أما نشوء مفهوم الحركة القومية فيعود إلى الفترة الزمنية الواقعة في أوائل القرن التاسع عشر.
أما نشأت هذا المصطلح كانت قائمة على ما عرفت ب(نظريات العقد الاجتماعي)، فمن أوجد هذا المفهوم هم جماعة من المفكرين الأوروبيين؛ ليكون هذا المصطلح بديلا عن مصطلح كان سائدا من قبل وهو الانتماء العقائدي الديني، الذي تسبب في حكم الكنيسة في أوروبا وأدى إلى حدوث كوارث أودت بالقارة، وقد عُرف هذا العصر بعصر الظلام ، فكان لزاماً على المفكرين الأوروبيين التخلص من حكم الكنيسة من خلال إيجاد صيغ وروابط جديدة تقوم على جمع الشعوب بناءً على الأسس والعوامل المشتركة فيما بينها، من هنا كانت الولادة الأولى للقومية، ولكي يحافظوا عليها وعلى تمكنها قاموا بتشكيل أغاني وطنية، ورايات وطنية، ودعم كل ما أطلق عليه وطني .
ويعرف عصر النهضة الأوروبية بأنّه الفترة من القرن الرابع عشر وحتى القرن السابع عشر الميلادي، وهي الفترة التي تلت ما عرف بعصور الظلام أو العصور الوسطى التي بدأت بسقوط الإمبراطورية الرومانية في عام – 476 – ميلادي .
فلاسفة العقد الاجتماعي باوروبا الانكليزييان ( توماس هوبز ( 1588 – 1679 ) ، وجون لوك ( 1632 – 1704 ) ، والفرنسي جان جاك روسو ( 1712 – 1778 ) ، عاشوا في القرنين السابع عشر ، والثامن عشر ، ودعوا الى تنظيم المجتمع السياسي ، وإقامة الدولة من خلال ابرام الناس العقد الاجتماعي فيما بينهم ، والانتقال بذلك من الحالة الاجتماعية الطبيعية ، الى مرحلة اجتماعية ارقى .
وفي نظر هؤلاء الفلاسفة فان العقد الاجتماعي الهادف الى تنظيم الدولة القومية ، او الوطنية سيبرم على أساس ان يسلم الناس مصيرهم الى الملك الذي سيضمن وجودهم ، وامنهم ، وسلامتهم ، ويصون حريتهم .
وقد قدم الفيلسوف – هوبز – فكره بخصوص الدولة ، والعقد الاجتماعي ، والانتقال من حالة الطبيعة الى حالة ( المجتمع – الدولة ) بشكل رمزي في كتابه ( اللوفيثان ) وهو وحش اسطوري ضخم ورد ذكره في العهد القديم ، وهو شبيه باسطورة نوروز ، وكاوا الحداد الذي قضى على الملك الظالم ( ازدهاك ) .
في أوجه المقارنة بين ” خاني ” وفلاسفة عصر النهضة
بشكل عام تزامن ظهور ” خاني ” ( 1651 – 1707 ) مع نهاية عصر الظلام الأوروبي ، وسبق قيام الثورة الفرنسية بنحو مائة عام ، وعاصر بعض فلاسفة النهضة ، وسبق الجميع في طرح المفهوم القومي ، والدعوة الى تنظيم المجتمع الكردي المتماسك الخالي من الشقاق ، وإقامة الدولة ، وابرام العقد الاجتماعي بان يسلم الناس امرهم الى حاكم عادل ، مستقيم ، محب ، دون اكراه ، ( امير او باديشاه ) يسهر على امن وسلامة عامة الشعب ، وان يتم استكمال شروط – الايمان – أي التوازن بين مبادئ ( الدين والدولة ) ، ومنح الاولوية لاقامة الدولة القومية أولا ، وهذا مهم جدا يدل على عظمة هذا الفيلسوف ، وعبقريته اللامحدودة ، فتمسك خاني بالدين جاء بدرجة تالية وهو كان من انصار ان الدين قوة يمكن أن توحد المجتمع وهذه القوة ينبغي استغلالها في خدمة الأمة..
والسؤال الذي يطرح نفسه دائما هو كيف استوعب ” خاني ” مسألة القومية ، والدولة ؟ وكيف اهتم بعامل اللغة كاحد اهم الروابط القومية والذي دفعه الى كتابة مؤلفاته باللغة الكردية ، بالرغم من انه لم يطلع على نتاجات ، ودعوات ، وشعارات الثورة الفرنسية ، وفلاسفة عصر النهضة ، وهنا لايمكن استبعاد نظرية اطلاعه على المدرسة الفلسفية القومية الألمانية التي تعتمد اللغة والعرق ، حيث كانت العلاقات مزدهرة طوال التاريخ بين السلطنة العثمانية ، وألمانيا القيصرية .

خاني لم يكن دبلوماسيا او موظفا حكوميا ولم يتنقل بين الدول الأوروبية مثل الاخرين ، بالرغم من البعض يعتقد انه زار الآستانة ، ومصر ، وسوريا ، طلبا للعلم ، وكانت الفترة التي عاش فيها ” خاني ” حافلة بالصراع بين الإمبراطورية الفارسية والإمبراطورية العثمانية للسيطرة على ثروات كردستان، كما شهدت تلك الفترة صراعات داخلية بين الأمراء والحكام واقتتال داخلي. أثرت تلك الأحداث عليه ودفعته إلى الدعوة لتوحيد الصف الكردي والوحدة واليقظة لما يُحاك لهم من الخارج، فلم يترك فرصة إلا وكان يدعو فيها الأكراد إلى القوة والعمل.
خاني كان مطلعا على تاريخ الكرد ، وتوزعه بين الامبراطوريتين الصفوية والعثمانية ، وفي الولايات العربية قبل اتفاقية سايكس – بيكو ولذلك قارن شعبه بالفرس والترك والعرب .
بالرغم من ان الامبراطوريتين العثمانية ، والصفوية ، كانتا ذات طابع إسلامي مذهبي ( السنة والشيعة ) ولم تتبلور فيهما الصفة القومية التركية ، والفارسية ، ولم تحكما باسم العرق ، وهكذا الحال في ولايتي سوريا والعراق ، الا ان خاني وبنظرته الثاقبة ، وفهمه العميق لمراحل التطور التاريخي للشعوب كان يعتبر ان العناصر الثلاث سائدة ، وحاكمة ، وقد تبني دولها القومية عاجلا ام آجلا ، ويبقى شعبه متاخرا عن ركب التطور ، والتقدم .
في التجربة الأوروبية كان هناك تناقض بين الدين والقومية او بين تعاليم وسلطة الكنيسة وبين الفكر التنويري الفلسفي المناصر للتطور القومي ، وتشكيل الدولة – القومية ، خاني كان رجل دين ، وانحاز الى الفكر القومي بل دعا الى اليقظة القومية ، وهذا يعيدنا الى تجربة الشعب البلغاري في مقاومته للعثمانيين ، والدعوة لبلغاريا حرة حيث انطلقت من الكنائس وتزعمها رجال دين معروفين الفوا كتبا ونظموا اشعارا لتحريض الشعب على المطالبة بالحرية .
أوجه المقارنة بين ” خاني ” ورواد النهضة القومية لشعوب المنطقة
معظم دعاة رواد الفكر القومي لدى الاتراك ، والعرب ، والفرس ، ظهروا بالقرنين التاسع عشر والعشرين ، أي بعد ” خاني ” بمائة ومائتي عام ، والمفارقة ان تلك الشعوب نالت استقلالها ، وظل شعب ” خاني ” محروما حتى الان .
الشاعر إبراهيم اليازجي ( 1847 – 1871 ) صاحب قصيدة حماسية مشهورة يدعو العرب الى اليقظة ، والاتحاد ، شبيهة تماما بابيات من قصيدة خاني الشهيرة ( لو اتفقنا لكان لنا دولة …) ، والكاتب والمفكر اللبناني – نجيب عازوري – الف كتاب – يقظة الامة العربية – عام 1905 ، داعيا الى الاستقلال ، ثم يأتي المفكر ساطع الحصري ( 1879 – 1968 ) من رواد الفكر القومي العربي ليكتب حول عوامل توحيد العرب مثل اللغة ، والعرق ، اما خريستو بوتيف فكان أعظم شعراء البلغار قاطبة وهو دعا الى وحدة الامة البلغارية وبناء الدولة القومية وجاء بعد ” خاني ” أيضا ، أما – ضياء غوك الب – المفكر وعالم الاجتماع التركي في مطلع القرن العشرين ، فقد كان احد منظري القومية التركية بعد نحو مائتي عام من ” خاني ” ،
وفي ايران طور العالم السياسي الإيراني في القرن العشرين – د محمود افشر – أيديولوجية القومية الإيرانية التي تشمل جميع قوميات ايران ، كما ان الشاعر – أبو القاسم الفردوسي – سبقه وكان قد دعا الى الفكر القومي الفارسي في كتابه ( الشاه نامة ) كل ذلك بعد ” خاني ” .
” أحمدي خاني ” كما قيل عنه سبق عصره بقرون ، وقد كتب عنه الكثير ولكن يستحق اكثر ، فهو مدرسة متعددة الجوانب من قومية ، وإنسانية ، وفلسفية ، وجمالية ، وتصوفية ، ولغوية ، وتربوية ورائعته الملحمية ( مم و زين أو ممي آلان ) تتخذ مكانة مرموقة في مصاف روائع الفكر الحضاري العالمي ، ويجب القول بالم ، واسف اننا في الحركة السياسية الكردية السورية ، لم نولي آثار ” خاني ” العظيمة الغنية الاهتمام اللازم ، ولم نرد له ولو جزء بسيطا من حقه .[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 521 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | m3arej.com
Gotarên Girêdayî: 5
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 16-06-2022 (2 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Rexneya Siyasî
Kategorîya Naverokê: Edebî
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 05-01-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 22-01-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hejar Kamela ) ve li ser 22-01-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 521 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Jiyaname
Kerim Avşar
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
Necat Baysal
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Straneke şoreşê ku nizane ew strana şoreşê ye

Rast
Kurtelêkolîn
Cihên geştiyarî yên parêzgeha Îlamê – Beşa 1em
07-04-2024
Aras Hiso
Cihên geştiyarî yên parêzgeha Îlamê – Beşa 1em
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
24-04-2024
Burhan Sönmez
Rojnameya Serbestî
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Şekroyê Xudo Mihoyî
Babetên nû
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin
23-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 519,302
Wêne 106,560
Pirtûk PDF 19,263
Faylên peywendîdar 97,035
Video 1,384
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Jiyaname
Kerim Avşar
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
Necat Baysal
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Straneke şoreşê ku nizane ew strana şoreşê ye

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.578 çirke!