Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin
23-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 519,141
Wêne 106,458
Pirtûk PDF 19,249
Faylên peywendîdar 96,905
Video 1,378
Kurtelêkolîn
Cihên geştiyarî yên parêzge...
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
تاريخ مدينة دهوك بعد وصول الإسلام إلى وقتنا الحاضر
Mebesta me ew e ku em wek her gelî bibin xwedî bingeheke niştimanî û netewî.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
تاريخ مدينة دهوك بعد وصول الإسلام إلى وقتنا الحاضر
Kurtelêkolîn

تاريخ مدينة دهوك بعد وصول الإسلام إلى وقتنا الحاضر
Kurtelêkolîn

$تاريخ دهوك$
تعتبر مدينة دهوك حديثة المنشئ، و يبدأ تاريخها الحديث من سبعينات القرن الماضي لتتحول شيئا فشيئا إلى مدينة ولكن عند البحث عن تاريخ المدينة نجد انه مرت عليها عدة حضارات. وهذا ما ظهر بالفعل عندما قام وفد من جامعة وارشو في بولونيا برئاسة البروفسور ( كوسولوسكي) باعمال التنقيب والبحث في قرية نمريكي الواقعة في ناحية فايدة في جنوبي مدينة دهوك وشرق نهر دجلة عام 1985، حيث وصلوا إلى نتيجة مفادها ان تاريخ المنطقة يرجع إلى ثمانية الآلاف عام قبل الميلاد وكانت هناك حياة في تلك الازمنة على هذه الدروب. بالاضافة إلى موقع كهف جارستين أي ( كهف ذو أربعة أعمدة) الواقع في وادي دهوك، والذي تؤكده بعض المصادر للمؤرخين والباحثين الذين زاروا المنطقة ان تعتبر من أقدم الكهوف التي عاش فيها الإنسان بكل طبيعته.وكما يؤكده المؤرخ حسن أحمد بان تاريخ كهف جارستين يعود إلى القرون الوسطى واقدم وثائقها تعود إلى من قبل 12000 سنة قبل الميلاد. وهذه امثلة قليلة من الكثير من المواقع الاثرية التي تشهد على عراقة منطقتنا هذه، حيث هناك تل باستك وكمون والتي ترجع إلى تاريخ الدولة الميتانية الكوردية بالاضافة إلى تل مالتا وكهف هلامتا في شندوخا الواقعة جنوب مركز المحافظة والتي ترجع في تاريخها إلى زمن الاشوريين والميديين، حيث كانت تتمتع باهمية بالغة كونها كانت تشكل طريقا استراتيجيا بالنسبة للدولة الاشورية مع دول الجوار مثل وادي زاخو ووادي دهوك وطريق قشفرى و طريق زركا وطريق دركلا شيخا بالاضافة إلى طرق أخرى وواقعة في محافظة دهوك كانت تستعمل للتجارة والحروب في مناطق ميزوبوتاميا واسيا الوسطى وايران وروما.ويقول البروفسور فورد في هذا الصدد: ان بعض من الباحثين والمنقبين يؤكدون أن مدينة دهوك الحالية بنية على انقاض المدينة الاشورية القديمة ( اديان) حيث كانت تعتبر عاصمة (رمبوسي) في عهد الإمبراطورية الاشورية. وهذا ما يؤكده الاستاذ بابان ( طه باقر ص فؤاد سفر) في كتابه ( المرشد إلى مواطن الآثار والحضارة) حيث يشير إلى أن مدينة ( مالياتى) قرية مالتا الحالية كانت من المواقع الحربية الرئيسية في عهد إمبراطور الاشور ( سنحاريب) 704-681 قبل الميلاد.وما يزال هناك الكثير من الكهوف والاثار المنحوتة في الصخور والمواقع الأخرى التي تدل على مصداقية هذه الحقائق في ان الحياة كانت موجودة في هذه المنطقة منذ الازل.
$تاريخ دهوك قبل الميلاد$
في بداية الالفية الثالثة قبل الميلاد كانت منطقة دهوك جزء من دولة سوبارتو والتي تعني موطن ( سوباريان) .ومابين أعوام 2371 – 2230 قبل الميلاد سقطت هذه المنطقة تحت سيطرة الدولة الأكادية .في نهاية الالفية الثانية قبل الميلاد ظهر الاشوريون في منطقة موزوبوتاميا في أعوام 1900 قبل الميلاد وتواجدوا في منطقة دهوك بين دولتي اشور واسيا الوسطى .بين أعوام 1500-1270 قبل الميلاد تصبح منطقة دهوك جزء من الدولة الميتانية الكوردية.من بداية الالفية الرابعة عشر قبل الميلاد تدخل منطقة دهوك وبشكل تدريجي تحت حكم الدولة الاشورية. وفي تلك المدة كان ملك الاشوريين ( شيلمنخري الأول) (1274-1245) يستعمل طرق جبال دهوك من أجل الهجوم على دولة اورارتو في منطقة وان. في بداية الالفية الأولى قبل الميلاد تظهر وبكل وضوح أهمية منطقة دهوك للاشوريين وتتحول إلى معقل عسكري لهم في تلك الفترة وبعدها تتحول إلى مدينة سميت آنذاك ب ( ماليات) أي مالتا الحالية.بعد انهيار الدولة الاشورية عام 612 قبل الميلاد تسقط منطقة دهوك تحت سيطرة الدولة الميدية الكوردية وبعدها في عام 546 قبل الميلاد تدخل تحت سيطرة الدولة الاخمينا الفارسية..بين أعوام 331-147 قبل الميلاد بعد أن تجتاح قوات الاسكندر المقدوني دول الشرق تدخل دهوك تحت سيطرته حيث تسمى تلك الفترة باسم ( هلنتسي) وتصبح دهوك إحدى معاقل قادة اسكندر (سلوقي) وتعرف تلك المرحلة بمرحلة الدولة السلوقية . بين أعوام 147 قبل الميلاد -225 ميلاد تدخل منطقة دهوك تحت سيطرة دولة فرتي (اوشكاني) والتي تأسست عام 250 قبل الميلاد في خوراسان. وفي تلك المرحلة تتوزع كوردستان على ثلاثة مناطق وباسلوب المخاتير حينها تصبح شمال كوردستان ومنطقة بهدينان جزء من اقليم الكورد ومنطقة دهوك تكون بذلك إحدى مناطقها. في عام 115 ميلادي يقوم الإمبراطور الروماني ( تراجان) بالهجوم وعن طريق سوريا على عدد من دول الشرق الأوسط. ومثلما يقول العلامة محمد امين زكي ان مناطق زاخو، دهوك، اكري في شمال نهر دجلة كانت تسمى قديما ب ( اديابين).بين أعوام 226 ميلادي- 637 ميلادي تقع دهوك تحت حكم الدولة الساسانية. فقط في المرحلتين الاخيرتين يعني بين أعوام 147 قبل الميلاد و 617 ميلادي كانت هذه المنطقة مكان للصراع بين دول المنطقة والدولة الرومانية، وتستمر هذه الاحداث حتى عام 641 ميلادي وبعدها تصل الوحدات العسكرية الإسلامية إلى كوردستان وتصبح دهوك منطقة من مناطق الدولة الإسلامية.
$تاريخ دهوك بعد وصول الإسلام إلى وقتنا الحاضر$
وكما يقول المؤرخ ( البلاذري) بانه وعندما يقوم القائد العسكري الإسلامي ( عتبة بن فرقد) عام 20 الهجري / 646 ميلادي بالاستيلاء على مدينة الموصل ويتابع مسيرته نحو الأسفل وشرق الموصل ليستولي على مناطق الكورد ومنها (المعلة) مالتاي و داسير (داسن) وقد قيل كثيرا عام 441 هجري/ 1049 ميلادي ان اسم مالتا كان ( معله، معلثايا، مالطا ) ومنذ ذلك الحين تصبح مالتا إحدى المناطق المهمة في التاريخ ومن الواضح ان دهوك أيضا عرفت في تلك الفترة . بعد ظهور الدولة الإسلامية تقع دهوك كسائر مناطق كوردستان تحت حكمها وعن طريق سيطرتها على العوائل الحاكمة آنذاك يتم تأسيس الإمارات الكوردية حينها ومنها امارت ( داسنيا السفلى) والتي تأسست عام 916 ميلادي وقد سميت دهوك باسم هذه الإمارة حيث قيل لها دهوكا داسنيا وقد استمر هذا الحكم حتى عام 1236 لتتأسس بعدها ( شيخان) وتقع تحت حكم الامارت البهدينية والتي تأسست عام 1262 واستمرت حتى 1842.الجدير بالذكر هنا بانه ولاول مرة يرى اسم دهوك في كتاب ( دياربكري) للمؤلف أبو بكر الطهراني والتي كتبه عام 1470-1471 باللغة الفارسية. حيث يأتي بذكر دهوك خلال الاحداث التي رافقت أعوام 1446-1447.من عام 1446-1842 كانت دهوك تابعة لإمارة بهدينان وبعد استيلاء القوات العسكرية العثمانية عام 1842 على إمارة بهدينان تصبح دهوك تابعة لها. تتحول دهوك عام 1850 إلى ناحية وعام 1873 إلى قضاء تابعة للموصل. وكما جاء في تقويم الدولة العثمانية عام 1901- 1902 كانت دهوك تشكل قضاءا من الدرجة الثالثة وكانت لها ناحية واحدة وهي ناحية مزوري وكانت ترتبط بها 99 قرية و 116 قرية تابعة لناحية مزوري يعني مجموع القرى التابعة لقضاء دهوك كان 215 قرية. ويقال أنه عندما تأسست الدولة العراقية عام 1922 كانت دهوك قضاءا وكان عدد قراها نفس العدد المذكور انفا. وكما يذكر قائم مقام قضاء دهوك انه وعندما زار علي سيدو كوراني قضاء دهوك عام 1931 كانت تتألف من ثلاثة نواحي: ناحية دهوك كانت لها 100 قرية وناحية دوسكي في مانكيش كانت 90 قرية يعني مجموع القرى التابعة للقضاء كانت 390 قرية.بعد الحرب العالمية الأولى وتأسيس الدولة العراقية عام 1922 كانت دهوك أول قضاء يتأسس ضمن الدولة العراقية وكانت تابعة للموصل. ووفق طلب الثورة الكوردستانية بتاريخ 27 ايار عام 1969 وكما جاء في أحد بنودها الخاص باتفاقية 29 حزيران عام 1966 تقرر تحويل قضاء دهوك إلى محافظة وكان أول محافظ لها هو عكيد صديق اميدي.ويجدر بنا القول هنا ان محافظة دهوك والتي تأسست منذ بداية القرن العشرين كانت إحدى مطالب الشعب الكوردستاني والحركة التحررية الكوردستانية من أجل الوصول إلى أهدافها وهنا نذكر عدد منها…[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 653 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
Gotarên Girêdayî: 10
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 02-11-2018 (6 Sal)
Bajêr: Duhok
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Welat- Herêm: Başûrê Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 13-01-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 14-01-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 13-01-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 653 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Îdolojî çi ye û axo “Kurdayetî” îdolojî ye?
Kurtelêkolîn
Birîndar hevşêweyê formek ji hebûnê
Kurtelêkolîn
Rojhilatê Kurdistanê û rawestan di hember paradoksa Komara Îslamî de
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Kerim Avşar
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
Viyan hesen
Kurtelêkolîn
Pîlana dagîrkeran bo çêkirina nakokî di navbera Kurdan de
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Kurtelêkolîn
Antolojiya xebata medenî (hewcehiyên xebata medenî) – Beşa 1em
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Necat Baysal
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade

Rast
Kurtelêkolîn
Cihên geştiyarî yên parêzgeha Îlamê – Beşa 1em
07-04-2024
Aras Hiso
Cihên geştiyarî yên parêzgeha Îlamê – Beşa 1em
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
24-04-2024
Burhan Sönmez
Rojnameya Serbestî
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Şekroyê Xudo Mihoyî
Babetên nû
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin
23-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 519,141
Wêne 106,458
Pirtûk PDF 19,249
Faylên peywendîdar 96,905
Video 1,378
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Îdolojî çi ye û axo “Kurdayetî” îdolojî ye?
Kurtelêkolîn
Birîndar hevşêweyê formek ji hebûnê
Kurtelêkolîn
Rojhilatê Kurdistanê û rawestan di hember paradoksa Komara Îslamî de
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Kerim Avşar
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
Viyan hesen
Kurtelêkolîn
Pîlana dagîrkeran bo çêkirina nakokî di navbera Kurdan de
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Kurtelêkolîn
Antolojiya xebata medenî (hewcehiyên xebata medenî) – Beşa 1em
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Necat Baysal
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.484 çirke!