پەرتوکخانە پەرتوکخانە
لێ گەڕیان

کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!


گەریانا دەست نیشانکری





لێ گەڕیانا هویر      کیبورد


لێ گەڕیان
لێ گەڕیانا هویر
پەرتوکخانە
ناونامە بو زاروکێن کورد
کرونولوژیا ڕویدانا
ژێدەر
پاش
کومکری
چالاکی
چەوا لێ بگەڕهم؟
بەلاڤوکێن کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
دارشتنا پولا
بابەت ب هەلکەفتێ
ڤڕێکرن
ڤڕێکرنا بابەتی
ڤرێکرنا وێنەی
ڕاپرسی
بوچوونێن هەوە
پەیوەندی
کوردیپیدیا پێدڤی ب چ زانیاریانە!
ستاندارد
رێسایێن بکار ئینانێ
کوالیتیا ڤی بابەتی
ئامراز
دەربارێ مە
ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
دەربارەی مە چ گوتیە؟
کوردیپیدیایێ بکە د مالپەرێ خودا
تومارکرن / ڤەمراندنا ئیمێلی
ئامارێن مێهڤانا
ئامارا بابەتا
وەرگێرێ فونتا
گهوڕینا دیرۆکان
کۆنترلکرنا ڕاست نڤیسینێ
زمان و شێوەزارێ لاپەرا
کیبورد
لینکێت پێدڤی
ئێکستێنشنا کوردیپێدیا بو گوگڵ کروم
کوکیز
زمان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هژمارا من
چوونا ژوور
دێ بمە هەڤکارێ هەوە
پەیڤا نهێنە تە ژبیر کریە!
لێ گەڕیان ڤڕێکرن ئامراز زمان هژمارا من
لێ گەڕیانا هویر
پەرتوکخانە
ناونامە بو زاروکێن کورد
کرونولوژیا ڕویدانا
ژێدەر
پاش
کومکری
چالاکی
چەوا لێ بگەڕهم؟
بەلاڤوکێن کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
دارشتنا پولا
بابەت ب هەلکەفتێ
ڤڕێکرنا بابەتی
ڤرێکرنا وێنەی
ڕاپرسی
بوچوونێن هەوە
پەیوەندی
کوردیپیدیا پێدڤی ب چ زانیاریانە!
ستاندارد
رێسایێن بکار ئینانێ
کوالیتیا ڤی بابەتی
دەربارێ مە
ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
دەربارەی مە چ گوتیە؟
کوردیپیدیایێ بکە د مالپەرێ خودا
تومارکرن / ڤەمراندنا ئیمێلی
ئامارێن مێهڤانا
ئامارا بابەتا
وەرگێرێ فونتا
گهوڕینا دیرۆکان
کۆنترلکرنا ڕاست نڤیسینێ
زمان و شێوەزارێ لاپەرا
کیبورد
لینکێت پێدڤی
ئێکستێنشنا کوردیپێدیا بو گوگڵ کروم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونا ژوور
دێ بمە هەڤکارێ هەوە
پەیڤا نهێنە تە ژبیر کریە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارێ مە
 بابەت ب هەلکەفتێ
 رێسایێن بکار ئینانێ
 ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
 بوچوونێن هەوە
 کومکری
 کرونولوژیا ڕویدانا
 چالاکی - کوردیپێدیا
 هاریکاری
بابەتێ نوی
پەڕتووکخانە
ژانێن خەریبییێ
01-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
کەسایەتی
دانا جەلال
30-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
پەڕتووکخانە
رەوشنبیرییا کوردی د ناڤبەرا شیانێن تاکی و رێکخستنا جڤاکێ دا
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
پیڤەرێن رێکخستنەڤەیا جاڤاکا هەرێما کوردستانێ
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
گەهنۆم ڤارێبوون ژ بهایان
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
بێهۆدەییا جانی
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
گۆگەمێلا، چەپا کەنیزەکێن پایتۆنان
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
کەسایەتی
عەبدوڵڵا سمایل ئەحمەد
25-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
فەیروز ئازاد
25-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
جهـ
ڕەمبوسی
24-04-2024
ڤەژەن کشتۆ
ئامار
بابەت 518,638
وێنە 106,316
پەرتوک PDF 19,218
فایلێن پەیوەندیدار 96,802
ڤیدیۆ 1,358
جهـ
تل قەسەب
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
کەسایەتی
ئەڤریم ئالاتاش
کەسایەتی
خالد بەگێ جبری
جهـ
ڕەمبوسی
شێرکۆ بێکەس: هەرگیز خۆم بە هاووڵاتی ئێراقی نەزانیوە
بەرهەمێن خوە ب ڕێنووسەکە پوخت ژبو کوردیپێدیا بنێرن. ئەم ژبۆ وە دێ ئەرشیڤ کەین و بو هەتاهەتا ل بەرزە بوونێ دپارێزن!
پول: کورتەباس | زمانێ بابەتی: کوردیی ناوەڕاست
هەڤپشکی کرن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
هەلسەنگاندنا بابەتی
نایاب
گەلەك باشە
ناڤنجی
خراب نینە
خراب
بو ناڤ لیستا کومکریا
ڕایا خو دەربارەی ڤی بابەی بنڤێسە!
گهوڕنکاریێن بابەتی!
Metadata
RSS
گووگلا وێنا بو بابەتێ هەلبژارتی!
گوگل دەربارەی بابەتێ هەلبژارتی!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

شێرکۆ بێکەس: هەرگیز خۆم بە هاووڵاتی ئێراقی نەزانیوە

شێرکۆ بێکەس: هەرگیز خۆم بە هاووڵاتی ئێراقی نەزانیوە
شێرکۆ بێکەس: هەرگیز خۆم بە هاووڵاتی ئێراقی نەزانیوە
#بارام سوبحی#

ڕۆژێ‌ لە ڕۆژان هەستمنەکردووە شتێک هەیە لەناو مندا پێی بوترێ‌ ئێراقی، ئێمە هاووڵاتی ئێراق نەبووین، ئێمە کۆیلەی ئێراقی بووین، بڕیاردان لەسەر هەر مافێک بۆ کورد ئەگەر لەڕێی ڕاپرسییەوە نەبێت بەلای منەوە نایاسایی و نادیموکراسیە. شێرکۆ بێکەسی شاعیر لە بیرەوەرییەکانیدا بەم جۆرە گوزارشت لە هەستی خۆی لە هەمبەر ئێراق دەکات.
نووسین بە ئاوی خۆڵەمێش، ژیاننامەو بیرەوەری شێرکۆ بێکەسەو لە دوو بەرگ پێکهاتوەو ساڵی (2013) چاپکراوە، شاعیر سەرگوزشتە و ژیان‌ و بیرەوەری و هەڵوێستەکانی خۆی لە منداڵییەوە تاوەکو ساڵی (1991) دەگێڕێتەوە.
شێرکۆ فایەق عەبدوڵڵا (شێرکۆ بێکەس) لە (2/ئایار/1940) لە #سلێمانی# لەدایکبووە. یەکەمین شیعری لە تەمەنی حەڤدە ساڵیدا بڵاوکردەوە. ساڵی (1968) یەکەمین پەرتووکی شیعری بەناوی (تریفەی هەڵبەست) لە (بەغدا) چاپکرا. ساڵی (1987) لە وڵاتی سوید خەڵاتی (تۆخۆڵسکی) پێبەخشرا. شیعرەکانی بۆ زۆر زمانی دنیا وەرگێڕدراوە. لە ساڵی (2009) تەواوی بەرهەمەکانی لە هەشت هەزار پەڕەدا لەچاپ درا. لە (4/ئاب/2013) لە ستۆکهۆڵمی پایتەختی سوید بە نەخۆشی کۆچی دوایی کرد، لە پارکی ئازادی شاری سلێمانی بە خاک سپێردرا.

$لە وەرزشەوە بۆ شیعر$
لەبارەی ئاشنابوونی بە شیعر، شێرکۆ بێکەس دەڵێت “لە قوتابخانەدا خەیاڵ و خولیای من ئەوەندەی بەدەوری شیعرو ئەدەبەوە بوون، ئەوەندە بە تەنگ دەرس‌ و بەرنامەی خوێندنەوە نەبوون. بیرمنایە لە شەوانی تاقیکردنەوەیشدا بەجیدی سەعیم کردبێ‌. گوێم نەئەدایە جلوبەرگی بەری خۆم. قژم هەمیشە بژو دانەهێنراو بوو. ئەو چاکەت و پانتۆڵەی بەتازەیی لەبەرم ئەکردن، کۆن و پەرپووت ئەبوون و تافڕێم ئەدان ئوتویان بەخۆیانەوە نەئەدی… یەکدوجارێ‌ خۆم تاقیکردەوە ببمە وەرزشکار، بەڵام سەرکەوتوو نەبووم و بوومە جێی گاڵتە و قەشمەری هاوڕێکانم!.. ئیتر منیش بەتەواوی وازملێهێناو نەچوومەوە بەلای وەرزشدا. بەڵام هەتا ئەم تەمەنەیش هەمیشە حەز بە سەیرکردنی یاری باش ئەکەم، بەتایبەتی تۆپی پێ‌”
شاعیر باس لەو ڕۆژە دەکات کە یەکەم شیعری تێدا بڵاوبۆتەوە و دەڵێت “یەکەم شیعرم لە ڕۆژی نوێ‌-دا بڵاوکرایەوە، ئەو ڕۆژەی گۆڤارەکەم بینی، بە یەکێک لە هەرە ڕۆژە خۆشەکانی ژیانم لە قەڵەم ئەدەم. ئەم دەرگا کردنەوەیەی ڕۆژی نوێ‌، تەکانێکی بەگوڕ بوو بۆ شیعرەکانم، بڕوام بە بەهرەی خۆم زیاتر بوو، ڕۆژی نوێ‌ بۆ من پەیژە بوو، چەند پلەیەک بەرەو سەرەوەی بردم”

$شیعر یان سیاسەت؟$
شاعیر لە سەرەتای گەنجیدا دەچیتە ڕیزەکانی کاژیکەوە، لەسەردەمی شۆڕشی ئەیلول‌ و شۆڕشی نوێشدا دەچێتە شاخ، بەڵام وەک خۆی دەڵێت: لەدوای کاژیکەوە نەچوومەتە ناو ڕێکخستنەکانی هیچ حیزبێکەوە، بەڵام لە شۆڕشی ئەیلول و لە شۆڕشی نوێشدا بووم. سەنگەری پێشمەرگە بۆ من پێوانە بوو، ئەوان لەکوێ‌ بوونایە هەست و هۆش و شیعری منیش لەوێ‌ بوو.
لەوەڵامی ئەوەشدا بۆچی حیزبایەتی نەکردووە، دەڵێت: گەیشتمە ئەو ئەنجامەی کە من بە کەڵکی حیزبایەتی نایەم‌ و پێویستە بکشێمەوە. هەستمکرد ئەوەندەی بۆ شیعر درووستبووم، بۆ حیزبایەتی کردن درووست نەبووم. هەستمکرد خەریکە ئازادی خۆم وەک مرۆڤ لەدەست ئەدەم، خەریکم ئەبم بە بورغوی ناو مەکینەیەک، هەستمکرد بۆ من، شیعر لە حیزب گەورەترو پیرۆزتریشە.

$ئاهێک بۆ تەمەنی گەنجی$
دەربارەی تەمەنی گەنجی خۆی، شاعیر دەڵێت: هەر بۆ ئەو ڕۆژە ئەژیام کە تیابووم، کاتی دەستبەتاڵی خۆم لە چایخانەکاندا بەسەر ئەبرد، ئەمە جگەلەوەی بەکاڵفامی و هەرزەییەوە چوومە ناو سیاسەتەوە… ئێستا لەم تەمەنەدا کە (65) ساڵم، وەختێ ئاوڕ لە بەهەدەردانی سەردەمی لاوێتی خۆم ئەدەمەوە، تێئەگەم چ غەدرێکم لە خۆم و بەهرەی خۆم کردووە!.. ئێستا ئەزانم ئەگەر چەند زمانێکی ترم بزانیایە، ئەشیا کاری باشترم ئەنجامبدایە لەوەی کە تائێستا کردوومە. من نە وەعز ئەدەم و نە مەبەستیشم لە ئامۆژگاری وشک و ڕەق و تەقی باوکانەیە، بەڵام لێرەدا ئەگەر قسەیەکم بۆ نەوەی تازەو بەهرەدارانی نێو بوارەکانی ئەدەب و هونەر هەبێت، هەر ئەوەیە بڵێم: یەک کاتژمێری کاتی خۆتان بەفیڕۆ مەدەن، بەر لەوەی بڵاوبکەنەوە، چەندە ئەتوانن لەڕێی خوێندن و خوێندنەوە و فێربوونی زمانە زیندوەکانی دنیاوە، خۆتان کۆک و تەیار بکەن، بۆ ئەوەی دواتر پەشیمان بوونەوەتان نەبێت، یان کەمتر بێت. من وامنەکردو هەڵە بووم، بەڵام لەم تەمەنەدا تازە پەشیمان بوونەوە هیچ دادێ نادات.

$مارکسییەکان و جاش قەڵەمەکان$
شاعیر باس لەدۆخی سیاسی حەفتاکان دەکات و دەڵێت: لە سەرەتای حەفتاوە تا کۆتایی حەفتاکان‌ و سەرەتای هەشتاکان لەناو شاری سلێمانیدا، هەر شاعیرو ئەدیبێ‌ جۆرێک لە پێناسەی مارکسی لە گیرفاندا نەبووایە، یان وەک ئەوان قسەی نەکردایە، یان داخڵ بە گرووپەکەیان نەبوایە، یان وەک ئەوان قسەی نەکردایە. ئەوا ئیتر ئەو نووسەرە بەر نەفرەتی چینی چەوساوەو پرۆلیتار ئەکەوت…. بەڕاستی سێ‌ چوارێک لەو نووسەرانە، نە مارکسی بوون‌ و نە خاوەنی هیچ بیروباوەڕێ‌، چۆنییەتی پەیوەندییان لەگەڵ ئەم یان ئەودا، بەپێی ڕۆژ، هێڵی بیرکردنەوەیانی ئەکێشا. بەدرێژایی شۆڕشی ئەیلول‌ و ئینجا شۆڕشی نوێ ‌ و تا ڕاپەڕینی (1991) ، چەند نووسەرێ‌ لەوانە باجی یەک ڕۆژی ئازار و دەردەسەری و ئاوارەبوون و نەفیکردن و گرتن‌ و ماڵ تاڵانکردن و دەرکردن لە وەزیفە و بانگکردن بۆ ئاساییش و لێکۆڵینەوە نەبو!..
سەبارەت بەو کوردانەی لە میدیاکانی بەعسدا کاریان کردووە، شێرکۆ بێکەس دەڵێت: هەموو ئەو جاش قەڵەمە کوردانەی کە لە ڕاگەیاندنی سەدامدا کاریان ئەکرد هەر لە ڕۆژنامەو ڕادیۆو تەلەڤزیۆنەوە تا ئەگاتە سەر وەرگێڕانی نامیلکەکانی دیکتاتۆر، ناسراون و بەناوی خۆیانەوە وتارو قسە پڕوپووچ و زڕاوەکانیان بڵاوئەکردەوە. بەڵام پێویستە نەوەکانی داهاتوومان ئەوە بزانن کە ئەو قەڵەمە سووکانە چ لەو ڕۆژگارانەدا و چ لەپێشترو چ لەدواتریشدا تا کۆتایی ڕژێمی بەعس لە ئێراقدا، لە ترسناکترین ساتەوەختی مێژوویی ئێمەدا، قەڵەمیان تێکەڵ بە قەڵەمی فاشیزمەکان و عەفلەقییەکان‌ و ئەو ئەنفالچییانە کردبوو کە ئەیانویست کورد لە ڕەگ و ڕیشە دەربهێنن‌ و ئاسەواری نەهێڵن.
بۆیە بەلای منەوە بۆ ئەو قەڵەمانە هەر ئەوەندە بەس نییە شەرمەزار بکرێن و بەس، پێویستە بەردەوام پێیانبوترێ‌: ئەوە پێناسەی ئێوەیە، کە وەختێ‌ کورد جینۆساید ئەکرا ئێوە بۆ ڕژێمی جینۆسایدتان ئەنووسی، وەختێ‌ #هەڵەبجە# کوژرا، ئێوە بۆ بکوژەکانی هەڵەبجەتان نوو!..

$هاوسۆزی بۆ فەڵەستین$
لە ساڵانی حەفتاکانی سەدەی بیستەمدا ژمارەیەک نووسەرو شاعیری کورد، لە ڕێگەی بەرهەمەکانیانەوە هاوسۆزی خۆیان بۆ دۆزی فەڵەستین دەربڕیوە، لەوبارەیەوە شێرکۆ دەڵێت: لە حەفتاکانی سەدەی ڕابردوودا، لە نیازی پاک‌ و خاوێنی خۆمانەوە، بۆ لەسەرکردنەوەی مەسەلەی ڕەوای میللەتی فەلەستین، سەرەڕای خوێن لەبەر ڕۆیشتنی جەستەی خۆمان، کەممان نەوت بۆ ئەوان، سەدان نامەی ئەدەبیمان بۆ نووسین و وەڵامێکمان نەبوو. من لەو هەڵوێستە ئینسانییانەی خۆم پەشیمان نیم. بەڵام هەموو بەپیرەوەچوون و بانگکردن و لەسەر کردنەوەیەک، وەڵامدانەوەو بەپیرەوە هاتن و باوەشگرتنەوەی بەرانبەریشی ئەوێ‌، کە نەبوو تۆیش ئەبێ‌ بوەستی و لایەنی کەم قسە نەکەی. ئەگینا بەپێچەوانەوە ئەبیتە گاڵتەجاڕو پیاوێک کە لەنرخی ئازادی و قوربانییەکانی خۆیشت کەم ئەکەیتەوە. سەرکردایەتی سیاسی فەڵەستینی بەهەموو باڵ و ڕێکخراوو بزووتنەوە جیاجیاکانییانەوە، لە ئەنجامی هەڵەی خۆیانەوە خۆشەویستی دیکتاتۆرێکی وەک سەدامیان بەدەستهێنا، بەڵام خۆشەویستی چەند ملیۆن مرۆڤی کوردیان دۆڕاند. بۆیە ناکرێ‌ پیرۆزباییان لێنەک!..

$ئەنفال و هەڵەبجە$
ئەنفال‌ و هەڵەبجە ڕەنگدانەوەیەکی دیاری لە شیعرەکانی شێرکۆدا هەیە، لەوبارەیەوە دەڵێت: منی شاعیر لە سەردەمی ئەنفال و هەڵەبجەدا نووسیومەو ژیاوم و نەمتوانیوە چاو بپۆشم‌ و بێدەنگبم. هەندێجاریش بە دەنگی بەرز هاوارم کردووە، ئەمە بەشێک بووە لە پەیامی شیعری من. لە جومگە مەترسیدارەکانداو وەختێ‌ چارەنووسی میللەتێک گەمەی پێکراوە و بە بڕیاری سەرکردەیەک یان چەند کەسێک فڕێدراوەتە گێژەنی فەوتانەوە، نەمتوانیوە هاواری خۆم نەکەم. ئەمە جیاوازییەکی دیاری نێوان من و هەندێ‌ لە شاعیرانی تر بووە. هەرەسی شۆڕشی ئەیلول‌ و خۆبەدەستەوەدان بە ئێران یان بە ئێراق، منی لە ڕەگوڕیشەوە هەڵتەکان، بۆیە وەختێ‌ (کۆچ) یان (داستانی هەڵۆی سوور) م نووسی، نەمتوانی بەر لە تەوژمەکانی دەروونی خۆم بگ!.. گوێمنەدایە ئەوەی ئەو شیعرانە لە پاشەڕۆژی نزیک و دووردا چەندەم لەسەر ئەکە!.. من بۆ سیاسەت شیعرم نەنووسیوە، بەو مانایەی حیزبییەک بیری لێئەکاتەوە، بۆ مەسەلەیەکم نووسیوە کە چارەنووسی زمان‌ و شیعریشی پێوە بەستراوە. ناکرێ‌ لە چاوی ساتەوەختەکانی ئەمڕۆوە تەماشای ئەو ڕۆژگارانە بکرێ‌.
هەر لەبارەی هەڵەبجەوە، نووسەر باس لەسەردانێکی خۆی بۆ مۆسکۆ لەکۆتایی هەشتاکاندا دەکات‌ و ئەم ڕووداوە دەگێڕێتەوە: لە مەیدانی سووری مۆسکۆ گەنجێکی کوردی سووریا بۆی گێڕامەوە کە دوابەدوای کارەساتی هەڵەبجە، لەم مەیدانەدا کۆمەڵێ لە گەنجە کوردەکان خۆپیشاندانیان کردبوو، بەڵام پۆلیسی ڕووسی زۆر بەتوندی لێیدابوون و بڵاوەی پێکردبو!.. شایەنی باسە لەو سەردەمەدا ڕۆژنامەکانی ئەو وڵاتە و ڕاگەیاندنی ڕەسمیی یەکێتی سۆڤییەت، نەک هەر بە وشەیەکیش ئاماژەیان بە کیمیابارانی هەڵەبجە‌ و ئەو تاوانە گەورەیە نەکردبوو، بەڵکوو دوای چەند ڕۆژێ‌ سەروتاری زۆربەی زۆری ڕۆژنامە جڵەوکراوەکانی ڕووسیا، بە شان و باهوی سەدام حسێنی دیکتاتۆردا هەڵیاندابوو.
دوای سەردانەکەی بۆ مۆسکۆ، شێرکۆ سەردانی ئەمریکا دەکات و بەراوردێک لەنێوان ئەو دوو دەوڵەتەدا دەکات و دەڵێت: لە ڕووسیا و لە ئەمریکاش لەژێر سایەی سیستمی بەناو ئیشتراکی و لەوێش لەژێر سایەی سیستمی سەرمایەداری ئەمریکادا ئەو دیمەنانەم ئەبینی کە لەدەرەوەی تیۆری و پەڕتووک و بانگەشە و پڕوپاگەندەی ڕاگەیاندن و تەلەڤزیۆندا، ڕاستی و واقیعی ژیانی ئەو خەڵکە برسی و ڕەش‌ و ڕووتانەیان تێئەگەیاندم. بەچاوی خۆم لەو پەناو پاسارانەدا، لەو ماڵە تەنەکەو زنجانەدا، جیاوازییەکانم ئەبینی. بەڕاستی (درۆکردن) بووە بە بەشێکی دانەبڕاو لە پێکهاتەکانی هەموو ئەو سیستمانە، بەخۆرهەڵات‌ و بەخۆراواوە. بۆ من وەک شاعیرێ‌ پێمخۆشە وڵاتێ‌ ببینم جوان‌ و ڕازاوەو لەڕووی تەکنەلۆجیا و پێشکەوتنی زانیارییەوە گەیشتۆتە ئاستێکی سەرسوڕهێنەر، بەڵام لەوە گرنگتر بۆ من ئەوەیە مرۆڤی برسی و ڕووت و ڕەجاڵ و ماڵی تەنەکەی تێدا نەبینم. بۆ من ئەوە گرنگ نییە لینین و ستالین و خرۆشۆف و گۆرباچۆف چییان وتو!.. ئەوەی بەلای منەوە مەسەلەی جەوهەرییە لەمەیدانی کاردا ئەو وتانە چییانکردووە؟ تا چەند لە برسێتی و نەخۆشی و بێ‌ ماڵی و زۆرداری و نادیموکراتی و نامرۆڤایەتییان کەمکردۆتەوە یان نەیانهێشتوون‌ و لەناویانبردو!..

$شاخ و شیعر$
نووسەر بەم جۆرە باس لە چۆنێتی نووسینی دەقە شیعرییەکانی دەکات: من لەسەر کاغەزی سپی بێ‌ خەت ئەنووسم. ناتوانم لەسەر کاغەزێ‌ بنووسم خەتداربێ‌، چونکە وائەزانم ئەو خەتانە ڕێم لێئەگرن، لەسەر پارچە کاغەزی بچوکیش نانووسم. ئەگەر چەند دێڕێکیش بنووسم هەر ئەبێ‌ لەسەر یەک لاپەڕە بێت. ساڵی (1988) لە سوید یەکەمین خولی فێربوونی کۆمیپوتەرم خوێند، بەڵام حەزم لێنەئەکرد. ئەگەر بەدەست خەتی خۆم نەبێ‌، ناتوانم هیچ بنووسم، ئەگەر بیشینووسم وا ئەزانم یەکێکی تر لەگەڵمایەو بۆم ئەنووسێ ‌ و خۆم نیم.. بۆ خۆیشم یەکێکم لەو کەسانەی شیعری خۆم لەبەر ناکەم… دەستمدایە هەر کارێک و سەرەتاییم نووسی و چوومە ناوییەوە، ئیتر نایەمە دەرەوە تا تەواوی نەکەم. هەموو شتێکی تر تەنانەت خوێندنەوەیش ئەخەمە لاوە، پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکانم کەم ئەکەمەوە.. من ئەگەر لەماڵەوە بنووسم، هەمیشە لەسەر مێزی نانخواردنی موبەق دائەنیشم، ئەخوێنمەوە و ئەنووسم. گرنگ ئەوەیە من قاوە و چاو جگەرەم لێنەبڕێ‌.
شاعیر هێندە ئاوێزانی سرووشتی کوردستان بووە، دەڵێت: من لەهەر شوێنێ‌ بم کە شاخم نەبینی وائەزانم نیوەی ژیان نابینم. سرووشتێ‌ ئەبینم نوقسانە. شاخ لانکەی شیعری منەو نهێنییەکانی زمانی من لەو دەراڵ و گەوەو کەوێڵانەدایە کە بوون و ژیانی شاخ و کێویان لەئامێزدایە. مێژوومیان لەباوەشدایە. کەلتووری منیان لەهەناودایە و حیکایەتی ئەبەدی من ئەگێڕنەوە. شاخ تەلیسمی گەورەی بوون‌ و ئەفسانەی مانەوە و بەردەوام بوونی هەناسەکانی وشەو ژیانمە. لە پلەو بەرزو نزمی و لاپاڵ و ڕک‌ و ماهییەکانی شاخدا داستانەکانی یەکەمین جاری درووستبوونی گەردوون ئەخوێنمەوە.

$ئێراق و کۆنگرەی ئۆپۆزسیۆن$
ساڵی (1990) شێرکۆ بێکەس بەشداری یەکەمین کۆنگرەی ئۆپۆزسیۆنی ئێراقی لە بەیرووتی پایتەختی لوبنان دەکات، لەوباریەوە دەڵێت: ئەوەی ئێمەی زۆر نیگەران کردبو و ئەو دەمارگیرییە مەزهەبی و یان ئەو عەقڵە شۆڤێنییە بوو کە لە دەم و دووی زۆربەیاندا هەستت پێئەکرد. مەگەر تاک و تەرا ئەگینا ئیتر ناوی گەلی کورد یان کوردستان لەگۆڕێدا نەبوو. کار گەیشتە ئەوەی لە دڵی خۆماندا بڵێم (هەزار ڕەحمەت لە کفن دز) سبەینێ‌ ئەمانە حوکم بگرنە دەست ئەبێ‌ چارەنووسمان چۆن بێ‌.
تەنیا دوو مانگ دوای ڕاپەڕینی بەهاری (1991) خەڵکی کوردستان، سەرکردایەتی ئەو کاتەی کورد چوونە بەغداو لەگەڵ سەدام دەستیان بە دانووستان (مفاوەزات) کرد. لەبارەی ئەو ڕووداوەوە، شێرکۆ بێکەس دەڵێت: بەلای منەوە یەکێک لە گەورەترین ئەو هەڵانەی کە سەرکردایەتی سیاسی کوردی بەرەی کوردستانی کردیان، ئەوە بوو چوون سەدامیان بینیەوەو کەوتنەوە گفتوگۆ لەگەڵیدا، دیارە بارودۆخەکە بۆ کورد زۆر خراپ‌ و نالەبار بوو، بەڵام پێویست بوو سەرکردایەتی بەرەی کوردستانی خۆی ڕابگرێ ‌ و ئەو گەمە ترسناکە نەکات، کە تەواو پێچەوانەی ئەو بارودۆخە نێودەوڵەتییانە بوو کە دژی بوون و مانەوەی سەدام لە ئارادا بوون. ئەو پەلەپەلە و چوونەوەیە بۆ بەغدا نە کورد قازانجی لێکردو لەسەرێکی تریشەوە خۆمان خستە ناو گێژاوێکی دژ بە سیاسەتی ئەمریکا و هاوپەیمانەکانەوە. بینینەوەی سەدام دوای ئەو هەموو کارەساتانە لە دیمەنە هەرە ناخۆشەکانی ئەو میژووە بووە، ئیعتبارو متمانە دانەوە بوو بە گەورەترین دوژمنی میللەتەکەمان.

$ئێراق‌ و ئاییندەی کوردستان$
لەدرێژەی گێڕانەوەکانیدا، شاعیر دەڵێت: من خۆم ڕۆژێ‌ لە ڕۆژان هەستمنەکردووە شتێک هەیە لەناو مندا پێی بوترێ‌ ئێراقی، شەراکەتی ڕاستەقینە. بەپێچەوانەوە ئەوەتەی سوپای ئێراق درووستبووە، نەخشەی ئێراق بۆ من هەر سێدارەو دارەمەیت بو!.. ئەوەتەی سیستمی خوێندن‌ و پەروەردەیان داڕشتوە بەرنامەی فاشیزمی عەرەبییان بەسەر مندا سەپاندوە. من هەرگیز خۆم بە هاووڵاتی ئێراقی نەزانیوە، چونکە بەردەوام لەسەر کوردبوونم چەوسێنراومەتەوە. ئێمە هاووڵاتی ئێراق نەبووین، ئێمە کۆیلەی ئێراقی بووین.
سەبارەت بە ئاییندەی کوردستان، دەڵێت: من نازانم بۆ پاشەڕۆژ چۆن ئەبێ‌، بەڵام تەنیا ڕێیەک کە ڕێی دیموکراسی و شارستانیی بێ، ئەوەیە: پێویستە لە ڕاپرسییەکی گشتی سەرتاسەریداو لە کوردستانداو بە سەرپەرشتی چاودێرانی نێودەوڵەتی، چارەنووسی کورد بدرێتە دەست گەلی کوردستان خۆی، بۆ ئەوەی پاشەڕۆژی سیاسی خۆی دیاری بک!.. بڕیاردان لەسەر هەر مافێک بۆ کورد ئەگەر لەڕێی ڕاپرسییەوە نەبێت بەلای منەوە نایاسایی و نادیموکراسی و لەهەمانکاتدا گوێنەدانە بەڕای گشتی گەلی کوردست!..

$شاعیری گەورە$
زۆرجار لە کۆڕو بۆنە ئەدەبیەکاندا شێرکۆ بێکەس بە پێشناوی شاعیری گەورە ناسێنراوە، لەبارەی بەکارهێنانی ئەو دەستەواژەیەوە، دەڵێت: ئەمەوێ‌ لەدڵەوە ئەوە بڵێم من خۆم بەو شاعیرە هەر گەورەیە نازانم وەک باس ئەکرێ‌، زۆرجاریش ئەم وشەی (گەورەیە) لە پێشکەشکردنما بەزیاد ئەزانم و هەست ئەکەم شاعیرو هونەرمەند پێویستیان پێی نییە. ئەمجۆرە قسانەیش بەڕاستی لە کەلتووری پڕ لە مەدح‌ و سەنای عەرەبەوە بۆ ئێمەیش ماوەتەوە، ئەگینا کەمجار لەدنیای پێشکەوتوودا ئەم (گەورەییە) دەستنیشان ئەکرێ ‌ و هەر ئەوترێ‌ فڵانی شاعیر یان فڵانی هونەرمەندو ئەبڕێتەوە.[1]
ئەڤ بابەت ب زمانا (کوردیی ناوەڕاست) هاتیە نڤیساندن، کلیک ل ئایکۆنا بکە ژ بو ڤەکرنا ڤی بابەتی ب ڤی زمانا کو پی هاتیە نڤیساندن!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
ئەڤ بابەتە 625 جار هاتیە دیتن
هاشتاگ
ژێدەر
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی چاوی کورد - 17-01-2023
بابەتێن پەیوەستکری: 4
زمانێ بابەتی: کوردیی ناوەڕاست
روژا تمام کرنێ: 17-01-2023 (1 سال)
جوڕێ دۆکومێنتێ: زمانی یەکەم
جوڕێ وەشانێ: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: ک. باشوور
وەڵات - هەرێم: باشوورێ کوردستانێ
کاتەگۆریا ناڤەڕۆکێ: لێکۆڵینەوە
کاتەگۆریا ناڤەڕۆکێ: ئەدەبی
تایبەتمەندی یێن تەکنیکی
کوالیتیا ڤی بابەتی: 94%
94%
ئەڤ بابەتە ژ لایێ: ( زریان عەلی ) ل: 22-01-2023 هاتیە تومارکرن
ئەڤ بابەتە ژ ئالێ: ( زریان سەرچناری ) ل : 22-01-2023 پێداچوون ژبوو هاتییە کرن و ڕەها بوویە
ئەڤ بابەتە بو دویماهیک جار ژ لایێ: ( زریان عەلی )ڤە: 22-01-2023 هاتیە ڕاست ڤەکرن
ناڤ و نیشانێن بابەتی
ئەڤ بابەتە ب ستانداردی کوردیپێدیا هێشتا نە دروستە و پێدڤی ب داڕشتنەکا بابەتی و زمانی هەیە!
ئەڤ بابەتە 625 جار هاتیە دیتن
کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!
کەسایەتی
عیسا هادی شکور فارس
کورتەباس
تۆسنێ رەشید دەنگکی هەلبەستڤانێ گەش ژ کوردێن سۆڤێتێ
وێنە و پێناس
لالش ل ساڵا 1976
کورتەباس
گەنجینەکا زێڕین
پەڕتووکخانە
پیڤەرێن رێکخستنەڤەیا جاڤاکا هەرێما کوردستانێ
پەڕتووکخانە
ژانێن خەریبییێ
کەسایەتی
بلند محەمەد
کەسایەتی
فایزا دربۆ حسێن
پەڕتووکخانە
بێهۆدەییا جانی
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها سارتکە
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها کوردا
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
کەسایەتی
عەیشان مجۆ بەرکات جۆمەر
کورتەباس
نەڤسیا ژنبابی
پەڕتووکخانە
رەوشنبیرییا کوردی د ناڤبەرا شیانێن تاکی و رێکخستنا جڤاکێ دا
پەڕتووکخانە
گەهنۆم ڤارێبوون ژ بهایان
کەسایەتی
فادیا فێسەڵ ڕەڤۆ حسێن
شوینوار و جهێن کەڤنار
پرا دەلال
کەسایەتی
سەرهات ناریمان خەمۆ
شوینوار و جهێن کەڤنار
شکەفتا گوندێ گوندکی ل ئاکرێ
کورتەباس
مەردینی ب دلی یە نە ب مالێ یە
کەسایەتی
عەیشان هەسن دەروێش حەمۆ
وێنە و پێناس
کۆمەڵەکا دانعەمرێن ئێزدی ل لالش، ساڵا 1976
وێنە و پێناس
نەورۆزا ساڵا 1972
کەسایەتی
خەیری ئادەم
کورتەباس
ئوسمان سەبری چیڤانوکا خێر و شەڕان د باهوو زێدا
وێنە و پێناس
مستەفا بارزانی ل دەمێ پێشکێشکرنا گۆتارەکێ ل کۆیە، ساڵا 1963
وێنە و پێناس
زەلامێن کورد ل دەمێ یاریا تاولێ ل باژێڕۆکێ کۆیە، ساڵا 1963
کەسایەتی
عەبدوڵا ساڵح ئاکرەیی

روژەڤ
جهـ
تل قەسەب
01-02-2024
ڤەژەن کشتۆ
تل قەسەب
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
21-02-2024
زریان سەرچناری
سەبریا هەکاری
کەسایەتی
ئەڤریم ئالاتاش
14-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئەڤریم ئالاتاش
کەسایەتی
خالد بەگێ جبری
14-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
خالد بەگێ جبری
جهـ
ڕەمبوسی
24-04-2024
ڤەژەن کشتۆ
ڕەمبوسی
بابەتێ نوی
پەڕتووکخانە
ژانێن خەریبییێ
01-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
کەسایەتی
دانا جەلال
30-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
پەڕتووکخانە
رەوشنبیرییا کوردی د ناڤبەرا شیانێن تاکی و رێکخستنا جڤاکێ دا
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
پیڤەرێن رێکخستنەڤەیا جاڤاکا هەرێما کوردستانێ
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
گەهنۆم ڤارێبوون ژ بهایان
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
بێهۆدەییا جانی
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
گۆگەمێلا، چەپا کەنیزەکێن پایتۆنان
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
کەسایەتی
عەبدوڵڵا سمایل ئەحمەد
25-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
فەیروز ئازاد
25-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
جهـ
ڕەمبوسی
24-04-2024
ڤەژەن کشتۆ
ئامار
بابەت 518,638
وێنە 106,316
پەرتوک PDF 19,218
فایلێن پەیوەندیدار 96,802
ڤیدیۆ 1,358
کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!
کەسایەتی
عیسا هادی شکور فارس
کورتەباس
تۆسنێ رەشید دەنگکی هەلبەستڤانێ گەش ژ کوردێن سۆڤێتێ
وێنە و پێناس
لالش ل ساڵا 1976
کورتەباس
گەنجینەکا زێڕین
پەڕتووکخانە
پیڤەرێن رێکخستنەڤەیا جاڤاکا هەرێما کوردستانێ
پەڕتووکخانە
ژانێن خەریبییێ
کەسایەتی
بلند محەمەد
کەسایەتی
فایزا دربۆ حسێن
پەڕتووکخانە
بێهۆدەییا جانی
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها سارتکە
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها کوردا
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
کەسایەتی
عەیشان مجۆ بەرکات جۆمەر
کورتەباس
نەڤسیا ژنبابی
پەڕتووکخانە
رەوشنبیرییا کوردی د ناڤبەرا شیانێن تاکی و رێکخستنا جڤاکێ دا
پەڕتووکخانە
گەهنۆم ڤارێبوون ژ بهایان
کەسایەتی
فادیا فێسەڵ ڕەڤۆ حسێن
شوینوار و جهێن کەڤنار
پرا دەلال
کەسایەتی
سەرهات ناریمان خەمۆ
شوینوار و جهێن کەڤنار
شکەفتا گوندێ گوندکی ل ئاکرێ
کورتەباس
مەردینی ب دلی یە نە ب مالێ یە
کەسایەتی
عەیشان هەسن دەروێش حەمۆ
وێنە و پێناس
کۆمەڵەکا دانعەمرێن ئێزدی ل لالش، ساڵا 1976
وێنە و پێناس
نەورۆزا ساڵا 1972
کەسایەتی
خەیری ئادەم
کورتەباس
ئوسمان سەبری چیڤانوکا خێر و شەڕان د باهوو زێدا
وێنە و پێناس
مستەفا بارزانی ل دەمێ پێشکێشکرنا گۆتارەکێ ل کۆیە، ساڵا 1963
وێنە و پێناس
زەلامێن کورد ل دەمێ یاریا تاولێ ل باژێڕۆکێ کۆیە، ساڵا 1963
کەسایەتی
عەبدوڵا ساڵح ئاکرەیی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| دروستکرنا لاپەری 2.515 چرکە!