باژێرۆکێ #ئاکرێ# کوو ب عەڕەبی عقرة و ب ئنگلیزی Akre یە ، ناڤێ وێ ئاگری بوویە و دگەل بوهرینا دەمان دە بوویە ئاکرێ.
دەڤەرەکە گرنگ ژ ئالێ کشتوکال و گەشتییاریا کوردستانێ یە و سەر ب پارێزگەها #دهوک#ێ یە، بەری ڕاپەرینا مەزنا ساڵا 1991ێ ئاکرێ سەر ب پارێزگەها میسل ئان کو نەینەوا بوویە لێ بەلێ پشتی ڤێ ڕیدانا گرنگ و دیروکی ژ ئالێ کارگێریڤە کەتیە سەر پارێزگەها دهوک، ئێک ژ دەڤەرێن کەڤنارێن کوردستانێ یە.
ئاکرێ دکەڤیتە باکوورێ ئیراقێ و ژ 3 ئالیانڤە کەتییە ناڤا 3 چیایان و ژ ئالێ ڕوژهەلات ڤە دگەل باژیرۆکێ #ئامێدی# هەڤ سنوورە و ژ ئالێ باشوور نیزی باژێرێ میسلێ یە، و ڕووبەرا دەڤەرا ئاکرێ 6،418 کیلومەتر دووجایە.
زورینا ڕونشتڤانێن ئاکرێ کوردن، لدیف سەرژمێرییا ساڵا 2010 ل ئیراقێ، ژمارا ڕونشتڤانێن ڤی باژێرۆکی گەهشتییە 23هزار کەسان کو ڕوژ ب ڕوژ بەرەڤ زێدەبوونێ دچت.
سەقایێ ئاکرێ بو چاندنا بەرهەمێن کشتوکالی وەکە (هژیر، ناروک، تری و زەیتون) گەلەکا هەژییە و ل دەمێ پێ گەهشتنا هژیران ساڵانە خەلکێن دەڤەرێن دن یێن کوردستانێ و ئیراقێ ب گشتی قەسدا ڤی باژیروکەی دکەن بو کرینا ڤی بەرهەمێ ناڤخوو یێ ب پیت و تام خوەش. هەروەسا برنج ئێک ژ بەرهەمێن دن یێن کشتوکالییە کو ناڤ بانگا خوە هەیە و ل کوردستانێ ب #برنجێ ئاکرێ# دهێتە ناسین.
دیروکا ئاکرێ دڤەگەڕێت بو 700 سال (پ.ز)، مێژووناس و کەسێن شارەزا دبوارێ دیرۆکێ دە دبێژن کو پاشا زیدێ زەردشتی ئێکەم دەسەلاتدار و بنیاتنەرێ ڤێ دەڤەرێ بوویە.
لدیڤ بەلگەهێن دیرۆکی ئاکرێ یان ئاگری لسەر دەستێ زەردەشتییان هاتییە بنیاتنان و خەلکێ دەڤەرێ زەردەشتی بووینە لێ بەلێ د ڤی دەمەی ئۆلێ سەرەکە یێ خەلکێ ئاکرێ ئایینێ ئیسلامێیە.
شوێنوارێن ئاینێ (زەردەشت و یەهوود و ئیسلام) ل ئاکرێ هەنە.
مزگەفتا مەزنا ئاکرێ ئێکە ژ کاڤنترین مزگەفتێن کوردستانێ کو پشتی ئێرشا ئیسلامێ بو ڤێ دەڤەرێ هاتیە بنیاتنان. د کتێبا حەمەوی کو نڤیسکارەکێ ب ناڤ بانگێ عەرەبییە ب ناڤێ (معجم البلدان) هاتییە کو ئاکرێ قەلاتەکە گرنگە و کەفتییە نابەینا 3چیایان و ڕونشتڤانێن وێ هەمی کوردن. ل سەردەمێ میرنشینێن کوردی، ئاکرێ سەر ب میرنشینا بەهدینان بوویە. ل ساڵا 1877 زایینی ئاکرێ بوویە قەزایەکە گرنگ ژبو دەسەلاتا عوسمانی.
کەلها ئاکرێ دکەڤیتە باکوورێ ڤی باژێرۆکەی کو 450 مەتر لسەر ئاستێ ئەردی یا بەرزە و 580 سال (پ.ز) هاتییە چێکرن. دناڤا کەلها ئاکرێ چار ستوون هەنە کو درێژییا هەر ئێک ژوان 100 مترە ل ناڤەراستا کەلهێ بەرەکە پان هەیە. لسەردەمێن جودا دە ئەڤ کەلهە بوویە جهێ پاشا و دەسەلاتدارێن دەڤەرێ.
د ئاکرێ دە وەکە تەڤایا دەڤەرێن دن کوردستانێ سەرێ ساڵا کوردی تێ پیروز کرن، لێ بەلێ ب ئالیەکی جودا. د دەما نێزیک بوونا نەوروزێ گروپەکە گەنجێن لێهاتی کو پێکتێن ژ زەڵام و ئافرەتان خوە ئامادە دکەن و ب گوڕیێن ئاگری ڤە دکەڤنە سەر چیایێن کەلێ و کەلەکەڤنێ کو دیمەنەکێ تایبەت ددەن ڤی باژیرۆکی و لبەر هەندێ ب پایتەختا نەوروزێ یا بەرنیاسە و ساڵانە خەلکەکێ زور ل کوردستانێ و دەرڤەیی کوردستانێ بو پیروز کرنا #نەوروز#ا کوردی قەسدا ئاکرێ دکەن.[1]