Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Hizgar Remzî Semîr
03-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Hediye Elî Hecî Murad
03-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Hîbab Seîd Emo
03-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nûrî Şeref ibrahîm
03-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nûrî Seîd Emer
03-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nûra Xeyrî Xelef
03-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nûdem Welîd Murad
03-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Newal Berekat Emo
03-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Neda Îsa Ebdula
03-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Necmê Hecî Xwidêda
03-10-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  538,748
Wêne
  110,170
Pirtûk PDF
  20,278
Faylên peywendîdar
  104,043
Video
  1,549
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
306,649
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,065
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,036
عربي - Arabic 
30,818
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,297
فارسی - Farsi 
9,934
English - English 
7,581
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,711
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,987
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,211
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,433
Pirtûkxane 
2,751
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,341
Cih 
1,163
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
324
PDF 
31,401
MP4 
2,547
IMG 
201,629
∑   Hemû bi hev re 
235,901
Lêgerîna naverokê
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azad...
Jiyaname
Mîna Acer
Cih
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke h...
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
Ji 1857an heya serê çiyayên Kurdistanê (1)
Kurdîpêdiya rojane dîroka Kurdistanê û Kurdan tomar dike.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Ji 1857an heya serê çiyayên Kurdistanê

Ji 1857an heya serê çiyayên Kurdistanê
Ji 1857an heya serê çiyayên Kurdistanê (1)
#Kakşar Oremar#
157 sal ji wê roja dîrokî derbas bûn. 8ê Adara sala 1857an bû ku li bajarê New York li welatê Amerîka jinên karker dest bi gireva birçîbûnê kirin. Hejmara wan zêde û daxwazên wan ji xwedîyên fabrîkan jî du tiştên bingehîn ên ji bo debara jiyanê bûn:
1. Dema kar di rojekê de bibe 8 saet
2. Wekhevî di dayîna mafê ked û xebata wan a rojane de hebe. Kedxwarên ku bi ked û karê karkerên feqîr bibûn xwediyê her tiştekî ev daxwazên han red kirin. Hikûmeta demê alîyê wan girt û ev jî bû sedema kuştina zêdetir 100 jinên karker ku piraniya wan pêşengiya demonstrationa wê roja dîrokî dikirin. Ji hingî û pê de heya sala 1900an jinên zehmetkêş 8ê Adara sala 1857an kirin behaneyek ji bo standina mafên xwe yên yasayî û meşrû. Di wan 43 salan de hemû salê tevkujî bi bîr anîn. Bi vê têkoşînê re li USA “sendîkayên jinên karker” pêk hatin. Êdî jin sal bi sal bêtir ketin pey yasayîkirina mafên xwe yên siyasî, civakî û aborî. Xwîna 100 kesan jiyana nîva şêniya cihanê gûherand. Nifşek hate qada xebatê ku êdî berdetî û koletî ne di nava malê de û ne jî li derve dipejirandin.
Daxwaza Clara Zetkîn Têkoşana jinên Amerîkî dengê xwe gehand Ewropa jî. Sala 1910an li paytexta Danmark anku Kopenhagên duyemîn konferanasa navnetewî a jinên sosyalîst hate lidarxistin. Di wê konferansê de şoreşgera naskirî û parêzvana mafê jinan Clara Zetkîn(1857-1933) bi dengekî bilind wiha qêrîya:” Divê êdî jin jî xwedî rojeke xwe ya taybetî bin ku ji vir û şûnde her salê carekê bikarîbin di wê rojê de daxwazên xwe beyan bikin…” pêşniyara wê tevî pejirandinê bû biryareke girîng a wê konferansê jî. Vê hereketê textê mejiyên feodal û qiralên dîktator xiste lerzînê. Birêveberên bizava siyasî-civakî a jinan dest bi lêdana deriyê koşik û parlementoyên gelek welatan kirin. Mafê dengdanê û wekheviya mafên jin û mêran daxwazên wan yên destpêka salên 1900an bûn. Cara yekê roja cihanî a jinan 19ê Adara sala 1911an li sê welatên Ewropa: Danmark, Almaniya û Avusturiya bi beşdarbûna hezaran jinên karker û rewşenbîr hate pîroz kirin. Ew sal bû destpêka reform û ronesanseke mezin ku germahî da liv û lebata jinan li deverên din yên cihanê jî.
Pêngavek din: 8ê Adara sala 1972an Ji ber ku cara yekê di 8ê Adara sala 1857an de jinan dest bi hilanîna pêngaveke nû ji bo dabînkirina mafên xwe yên rewa kiribûn, jinên rewşenbîr û zana “roja 8ê Adara sala 1972an” li bajarê Sydney li Australiya wek “Tevgera Adarê” binav kirin û xwestin ku êdî ew roj li hemû cihanê weke roja “cihanî a jinan” bê binavkirin. Wan xwestin ku qedirşinasiya xwe ya ji 100 jinên şehîd re bi bîra dîrokê bînin. Li ser esasê berfirehbûna çalakî û bizava jinan di hemû qadên jiyanê de roja 16ê Kanûna sala 1977an “Netewên Yekbûyî” 8ê Adara her sale wek “Roja mafê Jinan û aştiya navnetewî” binav kirin. UNê ji hemû welatan xwest ku di zagûna bingehîn a welatê xwe de hemû cure mafên jinan li ber çav bigirin û bi awayekî şefaf wan yasayan di piraktîkê de jî cî bi cî bikin.
8ê Adarê û îro Her salê ji sala berê bêtir di roja 8ê Adarê de ji bo eşkerekirina meznahî, teqdîr, xuyakirina evîn û heza ji jinê û rolê wê ê pozîtîv di destkeftên siyasî, civakî û bi taybetî jî aborî de, şahîyên mezin têne lidarxistin. Di destpêkê de nasnama vê rojê wek bûyereke siyasî û sosyalîstî dest bi jiyana xwe kir, lê îro êdî weke salên 1970an xwedî wî cewherê xwe yê siyasî nîne û weke minasibetekê lêhatiye ku têde tenê mêr eşq û heza xwe a ji jinê re bidin diyar kirin. Gelek caran li dijî vê rewşê jinên feminîst dinivîsin û bi taybetî jî di 8ê adarê de dijberiya xwe a li dijî welatên kapîtalîstî eşkere dikin ku êdî jin û keçan wekî kala an jî amrazekê ji bo meremên xwe yên cinsî û aborî bikar neînin.
Rewşa jinên Kurd Di serdema desthilatdariya empiratoriya Sasaniyan de rewşa civakî û hiqûqî li ser esasê zagonên Zend û Avêsta bû. Di wan yasayan de hurmeta jinê wek stona esasî a malbatê bilind bû. Di pên beşên “Gata”yên Avêsta da em gelek destûrên demokratîk ên li ser jiyana jin û mêran dibînin ku şopa wan hê jî di jiyana Kurd, Fars û Efxanan de tê dîtin. Ew çand heta roja îro jî di nava gelek êl û eşîretên Kurdan de tê dîtin. Di hin çavkaniyên rojhilatnasan de li ser azadî, hurmet û dengbêjiya jinên Kurd wiha tê gotin: “Dayika Kurd, ji zarokên xwe yên di dergûşê de stranên welatheziyê, tolhildan, şervanî û wefadariyê dibêje û bi vî awayî zarokên xwe bi raman û hissên şoreşgerî perwede dike.” Mixabin bi hatina îslamê re û zalbûna çanda îlamî li ser jiyana xelkê, ew azadîyên serdema Sasanîyan ji jinê re hatin yasax û heram kirin.
Rewşa jinan a îro li Îranê Li pey destpêka jiyana komara terror û wehşetê( tenê binav komara îslamî) li Îranê ji çaxê 32 sal û şûnde mafê jinan tim tê bin pê kirin. Ew roja 8ê Adarê wek roja jinê napejirînin. Di salnama wan de roja ji dayikbûna Fatima Zehra wek roja jinê hatiye binav kirin. Di çaxê selteneta Pehlewî de jî roja ji dayikbûna Fereh Dîba Pehlewî wek roja jinê hatibû binav kirin. Li rojhilatê Kurdistanê yekemîn car di çaxê pêkhatina komara Kurdistan( Mehabad 22. 01. 1946)an de jinên Kurd di bin navê “Yekîtî Yayanî Kurdistan” de dest bi xebata siyasî-civakî kirin. Mîna Qazî wek seroka wê yekîtiyê bi pêşniyara hevalê xwe Pêşewa Qazî Mihemed dest bi çalakiyên li ser mafê jinan kir. Azadiya ku wan salan li Kurdistanê hebû piştî nêzî 70 salan niha jî di bin sîya zagûnên komara îslamî da nayê dîtin. Li pey têkçûna rejîma Pehlewî li Îranê gelek keç û jinên Kurd dest bi têkoşana siyasî kirin. Rêxistina Komelê bêtir ji partî û rêxistinên din xwedî pêşmergeyên keç û jin bû û di xebata syiasî de jî endamên wan gelekî çalak bûn. Du endamên Komelê Şelha û Nesrîn Keibî du xwîşkên hemşîre bûn ku bi tawana dermankirin û hevkariya bîrîndaran ji hêla Sadiq Xelxalî ve hatin girtin û li bajarê Sine her du li sala 1979an hatin golebaran kirin. Di nava du balên KDPê de jî jin aktivîn lê îro bêtir ji wan PJAK xwedî gerîlayên keç û jine ku hem li çiya û hem jî di nava gel de aktîvin. Di nava jinên başûrê Kurdistanê de kesên wekî Adile Xanima Caf, Hepsexanî Neqîb û gelek ên din ji wan jinên hêja bûne ku hem di qada xebata siyasî, hem desthilatdarî û hem jî bi dilovaniya xwe kesên naskirîne. Di çaxê şoreşa Mistefa Barzanî(1961-1975) de navê du keçên şoreşger sinorên Kurdistanê derbas kirin. Margirêt Govergîz bi şervanîya xwe û cesareta ku hebû tirseke mezin xistibû dilê generalên artêşa dewleta Baas li Îraqê. Margirêt bi awayekî mezlumane ji hêla fermandarekî hêza pêşmergeyan ve hate kuştin û heya roja îro jî kes nizane sedem çi bû!!. Leyla Qasim li sala 1974an bi tawana çalakiyên siyasî li Bexdayê hate îdam kirin. Ew keçeke bi bîr û bawer bû û îmana wê bi serkeftina şoreşa Kurdistanê pir hebû. Li gor dîtina ew kesên ku ji nêzve Leylayê nas dikin û ew dîtine Leyla keçek netirs, zîrek, axiftin xweş, esmer, bejin bilind û şêrîn bû û di karê rêkxistinî û hizbayetiyê de jî bi rêkûpêkî wezîfeyên xwe encam didan. Wê di çaxê ku di bin çavdêriya êstixbarata dewletê de bû jî bi cesaret bersiva pirsyarên karbidestên dewletê dida û di dagehê de li rûyê hakimê Baasî nêrî û bi dengekî bilind wiha jêre got: “ Min bikujin, lê vê rastiyê jî bizanin ku bi kuştina min bi hezaran Kurd yê ji xewa giran şiyar bin, ez pir kêfxweşim ku bi serfirazî û di riya azadiya Kurdistanê de canê xwe fîda dikim”.
Karbidestên îstixbarata dewleta Iraqê ku li hemberî berxwedana Leylayê sosretgirtî mabûn, baş dizanin ku ger keçeke wiha xwedî bawerî zindî bimîne yê bandoreke mezin li ser bîr û rayên xwendevanên Kurd û Ereb pêk bîne û yê bi zanyariyên xwe yên siyasî bêtir ji berê ji bo şiyarkirina jinên Kurd û tevlî kirina wan ya di nava şoreşê de xebatê bike. Ji bona wê jî di demek kin de û bi lez û bez doza wê û çar hevalên wê bi dawî anîn û derbarê wan de biryara dardakirinê wergiritin. Rejîma xwînmij a Baasîyên Iraqê di roja 12 Gulana sala 1974’an de saet 07:00ê berê sibê Leyla Qasim û hevalên wê îdam kirin. Li pey şehîdkirina Leyla Qasimê heta roja îro jî kesê cihê wê di nava PDKê de tije nekiriye.
Jin û keçên bakurê Kurdistanê Li bakurê Kurdistanê bizava jinan çend alî ye. Karê ku jinên Ewropî li salên 1970an kirin, li Kurdistanê li pey salên 1980an dest pê kir. Berê bi rêya stranê dengê xwe bilind kirin, piştre bûn gerîla û siyastemedar û niha jî di edebiyat û karên din de xwedî qad û meydana xwe a taybetî ne. Dengbêjên mîna Gulêya Fileh, Celîla Le’lê, Êmoya Cizîrî, Sûsîka Simo, notnivîs, arşîvkar û hunermendên weke Cemîla Celîl, Nûra Cewerî, şoreşger û gerîlayên weke Leyla Qasim, Seadet, Besê Anûş, Sakîne Cansiz, siyasetmedarên mîna Leyla Zana, Gülten Kişanak û hunermendên weke Gulistan Perwer ku bi rêya stranên protestoyî bûn dengê doza gelê xwe, nimûneya wan kesayetiyên karîzmatîk in ku keda wan nikare hema wiha zû ji hişê civakê derkeve.
Li Kurdistanê heya salên 1980an ez di wê baweriyê de me ku sîber an jî sîya şûra Damokles, siyasta li ser rêbaza hunerê û bi taybetî jî “jin di xebata siyasî û hunerê” da gelekî sînordar, tirsinok, birîndar û bêhêz kiribû. Rewş an jî tiştê ku îro em li Îranê dibînin wê serdemê bi bîra me tîne. Li welatekî ku jinên dengxweş dikarîbûn di koşik û dîwanxaneyên padişeh û mîrên Fars de bi azadî bisitrên, niha nikarin bi tena serê xwe di saloneke sergirtî de jî bisitrên. Dengên bi şewat û pir xweş di qirikê de hatine fetisandin. Bi sala ye ku zagûnên komara îslamî yasax li ser hunera jinên Îranê hilnedane. Lê mirov dikare bêje ku di sed salên derbasbûyî de li Kurdistanê rewşeke wiha qet û qet nehatiye dîtin. Ne di qada siyasî de û ne jî di qada huner û çalakiyên sivîl de.
Li rojavayê Kurdistanê Li rojavayê Kurdistanê jî keç û jinên Kurd mil bi milê gerîla û siyasetmedarên mêr di hemû qadan de aktîvin. Ji Emîre Rewşen Bedirxan heya keçên Amûdê, Efrîn û Qamîşlo dîroka têkoşîna jinên Kurd li rojavayê Kurdistanê tije serfirazî ye. Deriyê mala Kurdên rojava tim ji hemû Kurdan re vekirî bûye. Wan sinor nas nekirin û ji bo doza azadiyê berê xwe dan başûr, bakur, rojhilat û bûn gerîlayên serxwebûna Kurdistanê. Şehîd Şîlan Kobanî li Musil şehîd bû, Şervîn, Ezîme Efrîn û bi hezaran leçên din li bakurê Kurdistanê şehîd bûn û Jînda, Silava, Viyan û Sorxîn wek endamên YPJê di şerê bi çeteyên Elnusre û DAIŞ re li pey azadiya axa rojavayê Kurdistanê şehîd bîn. Piştî salên dûr û dirêj riya Leyla Qasimê(wek yekemîn sembol ku ji bo doza Kurdistanê hate îdam kirin) bi şêweyek berfirehtir ji aliyê keç û jinên Kurd ve hat domandin. Belê pêr Besêya Dêrsimê û Qedemxêr û Cihan xanima Lekistanê bû, duh Margirêt Govergîs û Leyla Qasima serbilind û netirs bûn û îro jî Zîlan, Binefş, Birîtan, Mizgîn, Zekiye, Rehşan, Bêrîvan, Ronahî, Sakîne Cansiz, Leyla Zana û bi hezaran şêre keçên çeleng û qehreman li ser riya Leyla û şehîdên jin û keç dimeşin.
PKK û doza jinan Bi çêbûn û xebata hemû alî a Partiya Karkerên Kurdistan(PKK)ê re hezaran keç û jinên çeleng bûn gerîla û berê xwe dane çiyayên Kurdistanê. Ev cara yekê bû ku di dîroka Rojhikata Navîn de bêtir ji keç û jinên Fars, Ereb û Tirk, jin û keçên Kurd wiha bi hez û berfirehî ketin pey doza xwe a rewa. Ew îro ji serê çiyayên Kurdistanê heya nava kuçe û kolanên Amed, Wan, Gever û Istembolê şerekî çend alî didin meşandin. Hem ji bo misogerkirina mafên xwe yên sirûştî, hem garantîkirina pîvanên demokrasiyê û hem jî standina mafên xwe yên netewî di rêza yekê a xebatê de cih girtine. Sala 1987an li bakurê Kurdistanê tevgera yêkê bi metodên moderin “Yekîtiya Azadiya Jinên Kurdistan- TAJK”hate damezirandin. Serokê giştiyê PKKê rêzdar A. Öcalan ji destpêka xebata xwe ya siyasî hemû rê li ber jin û keçên Kurd vekirî hiştin ku ew jî bi azadî xwe di nava tevgera nûxwar de bibînin û li ser naskirina nasnama xwe a rastîn bi çelengî kar û xebatê bikin. Sal li pey salê tevgera siyasî a jinên Kurd li bakurê Kurdistanê mezintir bû. Li sala 1988anYJWK( Yekîtiya Jinên Welatparêz ên Kurdistan) û li sala 1995an jî YAJK an jî Yekîtiya Azadiya Jinên Kurdistan hate saz kirin. Pêngava herî mezin jî di sala 1998an bi avakirina PAJK( Partiya Jinên Karkerên Kurdistan) û sala 2000an jî bi berfirehbûna sinorên xebat û çalakiyên siyasî re li bakurê Kurdistanê wê partiyê jî cihê xwe da PJA(Partiya Jina Azad) ku heya roja îro jî bi awayekî aktîv di qada xebatên xwe yên rojane de ye. Îro çiyayên Kurdistanê hêlîna wan şêre keç û jinên çelenge ku geh Gerîlane, hem siyasetmedarên jîrin û hem jî girtiyên azadiyê û doza serxwebûna Kurdistanê ne.
. Nivîs pêşkêşe ji keça xwendevan a zanîngeha bajarê Urmiyê Şeyda Hatemî re. Gula ku bi awayekî hovane ji hêla kesên nenas ve û elbete di bin siya asayêşa komara îslamî a Îranê de hate kuştin.
[1]

Kurdîpêdiya ne berpirsê naverokê vê tomarê ye, xwediyê/a tomarê berpirs e. Me bi mebesta arşîvkirinê tomar kiriye.
Ev babet 804 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
Gotarên Girêdayî: 6
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: Kurmancî
Dîroka weşanê: 13-02-2023 (1 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Doza Kurd
Welat- Herêm: Kurdistan
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 13-02-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Sara Kamela ) ve li ser 13-02-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Sara Kamela ) ve li ser 13-02-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 804 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.17 KB 13-02-2023 Aras HisoA.H.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Jiyaname
Narin Gûran
Kurtelêkolîn
Dîroka Dewleta Tirk ya qirker li dijî Vîna Jin û Civakê ye
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Erdal Kaya
Pirtûkxane
Dîwana Şêx Muşerrefê Xinûkî
Jiyaname
Resul Geyik
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Kurtelêkolîn
Rexneyên pîskolojî li Ser Çîrokên Zarokan -beşa 2yem
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Mîna Acer
Kurtelêkolîn
Ew, ew Kes bû ku Dîrok li bendê bû
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Kurtelêkolîn
Estetîka bedewiya jin

Rast
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
13-09-2024
Sara Kamela
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Jiyaname
Mîna Acer
20-09-2024
Sara Kamela
Mîna Acer
Cih
Koço
20-09-2024
Aras Hiso
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
21-09-2024
Aras Hiso
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
22-09-2024
Evîn Teyfûr
Kurtedîroka zimanê kurdî
Babetên nû
Jiyaname
Hizgar Remzî Semîr
03-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Hediye Elî Hecî Murad
03-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Hîbab Seîd Emo
03-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nûrî Şeref ibrahîm
03-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nûrî Seîd Emer
03-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nûra Xeyrî Xelef
03-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nûdem Welîd Murad
03-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Newal Berekat Emo
03-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Neda Îsa Ebdula
03-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Necmê Hecî Xwidêda
03-10-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  538,748
Wêne
  110,170
Pirtûk PDF
  20,278
Faylên peywendîdar
  104,043
Video
  1,549
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
306,649
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,065
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,036
عربي - Arabic 
30,818
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,297
فارسی - Farsi 
9,934
English - English 
7,581
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,711
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,987
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,211
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,433
Pirtûkxane 
2,751
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,341
Cih 
1,163
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
324
PDF 
31,401
MP4 
2,547
IMG 
201,629
∑   Hemû bi hev re 
235,901
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Jiyaname
Narin Gûran
Kurtelêkolîn
Dîroka Dewleta Tirk ya qirker li dijî Vîna Jin û Civakê ye
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Erdal Kaya
Pirtûkxane
Dîwana Şêx Muşerrefê Xinûkî
Jiyaname
Resul Geyik
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Kurtelêkolîn
Rexneyên pîskolojî li Ser Çîrokên Zarokan -beşa 2yem
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Mîna Acer
Kurtelêkolîn
Ew, ew Kes bû ku Dîrok li bendê bû
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Kurtelêkolîn
Estetîka bedewiya jin

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.92
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.782 çirke!