پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پارت و ڕێکخراوەکان
کارۆ
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ژیاننامە
بەرزان بەلەسۆیی
28-03-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
شارستانیی کۆلاپس، ژیان و خۆشەویستی لە سەردەمی سەرمایەدارییدا
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
تیپی وەرزشی گوندی کارێز لە کفری ساڵی 1993
27-03-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
بە ئەوینت ڕابردووم بسڕەوە
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
ئەسحابەسپی-سلێمانی ساڵی 1968
27-03-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
گەڕەکی عەقاری سلێمانی ساڵی 1960
27-03-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
بە تیشکی ئیشقت ئەدرەوشێمەوە
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
دووبارە پێناسەکردنەوەی کوردبوون، ئاوڕدانەوە لە دوێنێ.. هەنگاوێک بۆ سبەی
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت 514,822
وێنە 104,254
پەرتووک PDF 18,882
فایلی پەیوەندیدار 94,711
ڤیدیۆ 1,232
ژیاننامە
کەرەمێ سەیاد
ژیاننامە
سمکۆ عەزیز
شەهیدان
ژینا ئەمینی
ژیاننامە
سەید ئەحمەد حەسەنی فەرد
وێنە و پێناس
جگەرخوێنی شاعیر لەناو خۆپیش...
دادگەی فیدراڵی، عێراق بەرەو کوێ‌ دەبات؟
کوردیپێدیا، (مافی گەییشتن بە زانیاریی گشتی) بۆ هەموو تاکێکی کورد دەستەبەردەکات!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

دادگەی فیدراڵی، عێراق بەرەو کوێ‌ دەبات؟

دادگەی فیدراڵی، عێراق بەرەو کوێ‌ دەبات؟
$دادگەی فیدراڵی، ئێراق بەرەو کوێ‌ دەبات؟$
#عارف قوربانی#

لە ئێراقدا ڕاستییەک هەیە دەبێت لەبەرچاو بگیرێت، یاخود پێویستە وەک خۆی ببینرێت، ئەویش ئەوەیە کە ئێران بەدرێژایی چەندین سەدەی لەمەوبەر خەونی بەوەوە دەبینی جوگرافیای ئێراق بکەوێتە ژێر قەڵەمڕەوی ئێرانەوە. لە دەستپێکی هەزارەی سێیەمدا، ئەمریکا سووک و ئاسان ئەم خەونەی ئێرانی بەدیهێنا و لەسەر سینییەکی زێڕ، ئێراقی پێشکەش بە ئێران کرد. لەمەش ڕاستتر ئەوەیە کە ئێران بەهیچ جۆرێک دەستبەرداری ئەم دەرفەتە نابێت و بە ئاسانی دەست لە جوگرافیای ئێراق بەرنادات.

لە نزیک بیست ساڵی ڕابردوودا کە دەرگاکانی ئێراق بەڕوویی ئێراندا کرانەوە، ئێران بەپلانێکی وردی ستراتیژییەوە هاتە ژوورەوە. بەدیاریکراویش لەدوای کشانەوەی ئەمریکا لە ئێراق، هیچ هەنگاوێکی بەبێ‌ بەرنامە هەڵنەناوە. لەسەر زۆر ئاست ڕایەڵەکانی پاوانکردن و پەیوەستکردنی ئەم وڵاتەی بەناوەندەکانی ئێرانەوە گرێداوە، بە ئەندازەیەک مەگەر بە کەوتنی ئێران، ئێراق بتوانێ‌ لە و دەستبەسەرداگرتنەی خۆی دەرباز بکات.

هاوپەیمانەکانی ئەمریکا لە ‌ناوچەکە ڕەخنەیەکی زۆریان ڕووبەڕووی ئەمریکا کردووەتەوە لە و کەش و هەلومەرجەی بۆ ئێران لە ئێراق ڕەخساندوویێتی کە بەهۆیەوە ئەستێرەی ئێران بەسەر تەواوی ناوچەکەدا دەدرەوشێتەوە. بەڵام پێناچێت تازە ئومێدیان بەوە مابێت ئەمریکا هاوکێشەکە بەزیانی ئێران بگۆڕێت، بۆیە وەک لاوازترین هیوا چاویان بڕیبووە پێکهاتەکانی ئێراق تا لە ناوەوە هەوڵی خۆ ڕاپسکان بدەن. هەر ترووسکەیەک لە ئێراقەوە شەوق بداتەوە، نەیارەکانی ئێران چاوی هیوای تێدەبڕن تەنانەت ئەگەر دوور و نزیک پەیوەندی بەوەشەوە نەبێت ئامانجەکە بۆ ڕزگاربوونە لە و دەستبەسەردا گرتنە. ئەمە بۆ ئێرانیش هەر ڕاستە، سڵ لە بچووکترین جوڵە دەکاتەوە، گومانی لە هەموو چپەچپێکە و دوو کەس سەر بنێن بە یەکەوە، ئێران پێیوایە پیلان لە و دەگێڕن، ئەگەر لە حەقیقەتدا دوور و نزیکیش پەیوەندی بە نەیاریی ئێرانەوە نەبێت.

ئەوەی لە هەڵبژاردنی پێشوەختەی ساڵی پار لە ئێراق ڕوویدا، ئەگەرچی بەشێکی بەهۆی گۆڕینی سیستەمی هەڵبژاردنەوە هەبوو بۆ فرە بازنەیی، بەڵام لە ڕاستیدا هۆکارە سەرەکییەکە پەیوەندی بە گەندەڵی و نادادپەروەریی و نەبوونی پڕۆژەی خزمەتگوزاریی و نەمانی متمانە و نائومێدبوونی خەڵکەوە هەبوو لە پڕۆسەی هەڵبژاردن، بەشدارینەکردنی هاووڵاتییان لە دەنگدان ئەنجامەکەی بە جۆرێک گۆڕی کە تا ئەندازەیەک وەک نەخشەیەکی نوێی سیاسی وێنا بکرێت. بەشێک لە هێزە تەقلیدیەکانی حوکمڕانی شیعی تێکشکان، بەڵام ئێران پێی وایە پیلانی گەورەی لێگێڕدراوە. هەموو قوورسایی خۆی خستەکار بۆ سەپاندنی ئەو بۆچونەی کە وڵاتە نەیارەکانی ئێران یارییان بە چارەنووسی دەنگدەری ئێراقەوە کردووە و ئەمە پیلانی هەرێمایەتیە و چەندین وڵات تیایدا بەشدارن. لەکاتێکدا گۆڕینی هاوکێشەکان وەک دەرئەنجام بەهۆی کەمی ڕێژەی بەشداریکردنی خەڵکەوە بوو لە پڕۆسەی دەنگدان. بەڵام ئەمە لای ئێران نایخوات، ئێران چی جۆرە چاوەڕوانییەکی هەبووە بۆ ئەنجامی هەڵبژاردنەکان و پێکهێنانی چ جۆرە حوکمڕانییەکی دەویست بۆ ئەم قۆناخە، هەر دەیەوێت ئەوە بسەپێنێت.

هەر بۆیە دەبینیت لە ماوەی ئەم نزیک بە شەش مانگەی ڕابردووی دوو نێوانی هەڵبژاردنەکانی مانگی 10ی ساڵی ڕابردوو بۆ ئێستا، لە هەموو ئاستەکانەوە و بە زۆرترین ڕێگە گوشاری خستەسەر لایەنە سیاسییەکانی کورد و سوننە‌ و شیعە تا بە و ئاڕاستەیە بڕۆن کە ئێران نەخشەی کێشاوە. بەڵام وەک چۆن ئیدیۆمێک دەڵێت (هەموو شت لە باریکیدا دەپسێ‌، زووڵم لە ئەستووریدا) ، ئەو گوشارانەی ئێران کە تا ئەندازەی زووڵم و ستەم لە هێزەکان ڕۆیشتووە، جۆرێک لە کاردانەوەی درووستکردووە بەرانبەر بە داواکانی ئێران. ڕێککەوتن و هاوپەیمانێتی (ص، ب، ح) بووە بە ئاڵنگارییەکی گەورە بۆ ئێران و ئێرانیش بە و جۆرە لێی دەڕوانێت، بۆیە خەریکە وێناکە لە هاوکێشەکانی ناو ئێراق گەورەتر دەردەکەون. سەرکەوتنی ئەو هاوپەیمانیێتییە بۆ پێکهێنانی ئەو حکومەتەی کاری بۆ دەکەن، وەک سەرکەوتنی بەرەیەکی گەورەتر وێنا دەکرێت و بەشکستی ئێرانیش لێکدەدرێتەوە. بە پێچەوانەشەوە هەر ڕاستە، شکستی ئەم بەرەی سێ قۆڵییە، سەرکەوتنە بۆ ئێران.

بۆیە ئەوەی لە پێکنەهاتنی نێوان هێزە براوەکانی هەڵبژاردن دەبیندرێت، ڕووکەشی ململانێکەیە. ئەمانە داشی دامەکەن، یاریکەری بنەڕەتیی ئێرانە کە لە پشتی مێزەکەوە دانیشتووە. ئێران کارتی جۆراوجۆری هەیە و یەک لەدوای یەک بەکاریان دەبات. ئەوەی لەم نێوەندەیا دەیتوانی پارسەنگی هێز بۆ ئێراق ڕابگرێت (دادگەی فیدراڵیی ئێراق) بوو. بە و حوکمەی پێویست بوو بێلایەن بێت لە هەر کێشەیەی ناو ئێراق و دەبوو سەربەخۆییانە بە ڕەچاوکردنی پاراستنی بەرژەوەندییە‌کان و سەروەریی ئێراق کێشەکانی یەکلابکاتەوە. بەڵام ئێستا ئەم دادگەیەش بە جۆرێک لە جۆرەکان کراوەتە بەشێک لە ململانێکان، وەک کارت و هەندێجار وەک ئامرازیش بەکار دەبرێت لە گۆڕینی هاوکێشەکاندا. ئێران چی بە ڕاستەوخۆبێت یان لە ڕێگەی وەکیلەکانییەوە هەژموونی بەسەر ئەم دەزگە گرنگەشدا زاڵە.

ئەوەی چاوەڕوان دەکرێت ئەوە نییە ئەم دادگەیە یارمەتیدەر بێت لە تێپەڕاندنی ئەم قەیرانە سیاسییەی ئێراق تێیکەوتووە، بە ‌پێچەوانەوە ئەگەر دڵنیایی بۆ سەرکەوتنی وەلائییەکانی ئێران دەستەبەر نەکرابێت، چاوەڕێی ئەوە دەکرێت پڕۆسەکە بە ڕێگەیەکی داخراودا بەرێت. تێڕوانینی من وایە کە دادگەی فیداڵیی ئێراق جارێکی دیکەش بە قازانجی بەرەی ئێران لە پرسی بەربژێرەکانی سەرۆکایەتیی کۆمار دێتەوە ناو هاوکێشەکان. ئەگەر لەوەشدا سەرکەوتوو نەبوون، پڕۆسەی سیاسی بە دۆخێکدا دەبات کە سەرۆککۆمار پەڕڵەمان هەڵبووەشێنێتەوە و داوا لە کۆمیسیۆن بکات بۆ هەڵبژاردن لە کاتێکی گونجاودا. بەدووریشی نابینم بە ئامانجی دواخستنی هەڵبژاردن خەڵکی وابەستە بەخۆشیان بخەنەوە سەر شەقام و داوای جارێکی دیکەی گۆڕینی یاسای هەڵبژاردنیش بکرێت، لە نەبوونی پەڕڵەمانیشدا یاساکەش ناگۆڕدرێت. بەمە کاتێکی زۆر دەکەوێتەوە دەستی ئەوانەی دەتوانن داهاتوو بە قازانجی سەرخستنی پڕۆژەی ئێران ئاڕاستە بکەن، تا لە هەڵبژاردنی داهاتوودا بتوانن تەرتیبی بردنەوەی بەرەی وەلائییەکان بکەن کە بێگومان ئەوەش ڕێگایەکی بەگوڵ چێندراو نابێت، ئێراق بەرەو تووندوتیژی و ڕژانی خوێنی زیاتر دەبات.

بەلایەنگیربوونی دادگەی فیدراڵیی ئێراق، جارێکی دیکە چانسی ئەوە دەداتەوە موقتەدا سەدر وەک کارەکتەری سەرەکی و یەکلاکەرەوە لە کێشانەوەی نەخشەی ڕووداوەکانی داهاتوو کە ئەو دەتوانێت ڕێگە لەم سیناریۆیە بگرێت و نەهێڵێت ئێراق بە دۆخێکی وادا بڕوات. ئەویش لەدوو ڕێگەوە یا ئەوەتا ئێران چۆن و چی دەوێت ئەوە بکات و ببێتە وەکیلی سەرەکی ستراتیج و ئامانجەکانی ئێران لە ئێراق، یاخود لە ڕێگەی سەرلەنوێ‌ پیشاندانی هێزە جەماوەرییەکەیەوە بە ڕێگریی لەوەی دەزگە دادوەریی و دەستوورییەکانی ئێراق بکرێنە بەشێک لە کێشە و ململانێ سیاسییە‌کان، دەستی سیاسی ناو ئەم دامەزراوانە دووربخاتەوە لە هاوکێشەکان، کە ئەمەشیان سووتاندنی کارتێکی بەهێز و یەکلاکەرەوەی دەستی ئێرانە و ڕێگەیەکی سەخت و دژوارە، بەڵام مەحاڵیش نییە. [1]
ئەم بابەتە 389 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی رووداو - 19-03-2022
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 2
ژیاننامە
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
ڕۆژی دەرچوون: 19-03-2022 (2 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: یاسایی
پۆلێنی ناوەڕۆک: ڕەخنەی سیاسی
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
شار و شارۆچکەکان: هەولێر
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هومام تاهیر )ەوە لە: 21-03-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 21-03-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( هاوڕێ باخەوان )ەوە لە: 23-03-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە 389 جار بینراوە

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
کەرەمێ سەیاد
08-03-2015
هاوڕێ باخەوان
کەرەمێ سەیاد
ژیاننامە
سمکۆ عەزیز
17-11-2012
هاوڕێ باخەوان
سمکۆ عەزیز
شەهیدان
ژینا ئەمینی
17-09-2022
شەنە ئەحمەد
ژینا ئەمینی
ژیاننامە
سەید ئەحمەد حەسەنی فەرد
25-03-2024
زریان سەرچناری
سەید ئەحمەد حەسەنی فەرد
وێنە و پێناس
جگەرخوێنی شاعیر لەناو خۆپیشاندەران
26-03-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
جگەرخوێنی شاعیر لەناو خۆپیشاندەران
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پارت و ڕێکخراوەکان
کارۆ
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ژیاننامە
بەرزان بەلەسۆیی
28-03-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
شارستانیی کۆلاپس، ژیان و خۆشەویستی لە سەردەمی سەرمایەدارییدا
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
تیپی وەرزشی گوندی کارێز لە کفری ساڵی 1993
27-03-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
بە ئەوینت ڕابردووم بسڕەوە
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
ئەسحابەسپی-سلێمانی ساڵی 1968
27-03-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
گەڕەکی عەقاری سلێمانی ساڵی 1960
27-03-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
بە تیشکی ئیشقت ئەدرەوشێمەوە
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
دووبارە پێناسەکردنەوەی کوردبوون، ئاوڕدانەوە لە دوێنێ.. هەنگاوێک بۆ سبەی
27-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت 514,822
وێنە 104,254
پەرتووک PDF 18,882
فایلی پەیوەندیدار 94,711
ڤیدیۆ 1,232

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.33
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.11 چرکە!