Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
17-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
13-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
RONÎ WAR
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
KUBRA XUDO
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 517,358
Wêne 105,642
Pirtûk PDF 19,138
Faylên peywendîdar 96,355
Video 1,306
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnameg...
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
الخوريات .. في الاغاني الشعبية التركمانية
Em agahiyan bi kurtî berhev dikin, ji aliyê tematîk û bi awayekî zimanî rêz dikin û bi awayekî nûjen pêşkêş dikin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
يتداول التركمان في العراق نوعا من الاشعار الشعبية المدونة – وان جرت اخيرا محاولات لجمعها – لايعرف قائلوها، وقد تناقلوها جيلا عن جيل منذ قرون، وهي على الاغلب بشكل رباعيات جناسية موزونة يسمونها خوريات او قوريات.

وقد اختلف الكتاب في مصدر لفظة #الخوريات# ، ويعتقد بانها ولدت في اسيا الوسطى، مهد التركمان – وحملتها القبائل التركمانية الرحالة في هجراتها المتعاقبة حتى وصلت الينا، وقد انتشرت هذه الاغاني الشعبية في جميع الاقاليم التركية، فنجد لها امثلة بارزة في اداب تركيا واذربايجان والعراق واقاليم وسط اسيا التركمانية.
اما عن منشأ لفظة الخوريات، فيعتقد بانها ماخوذة من كلمة (قور) الاويغورية التركية او (خور) في سائر اللجهات التركمانية. ولا زالت القوافل التركمانية من التتار والبشكيريين والتركمان والقوغيزيين يترنمون بنوع خاص من الاغاني الشعبية على شكل رباعيات يسمونها خور.
اما من ناحية الشكل فانها تنتظم في رباعيات موزونة، وقد تكون بشكل مقاطع شعرية مع تكرار الشطر الرابع من الرباعية والذي يكون بمثابة اللازمة لهذه القطعة الشعرية. ويتألف الشطر الاول للرباعية – غادة من كلمتين مدغمتين تؤديان معنى جناسيا متكاملا، وقد تكونان مضافا ومضافا اليه وهذا الشطر بمثابة القافية للرباعية. ويشتمل ضمون الخوريات على جميع نواحي النشاط الاجتماعي الانساني، ويكاد يكون سجلا حافلا للفروسية والحب والنوادر والالغاز والحكميات والعادات والتقاليد والبكائيات وحتى الفلسفة، والسمة المميزة لهذه الرباعيات انها تعبر عن حب الحياة بروح من المرح والتفاؤل وان خالطها شيء من الكآبة والحزن وما ذلك الا مظهر من مظاهر الحيوية والحرارة الشعورية والثورة على الجمود والموت.. ونزوع للحياة .
والشاعر الشعبي التركمان لا يشير الى مشاكله صراحة وانما بشيء من التلميح دون التصريح فهو يشكو الزمان الذين اعطى الجوز للذي بلا اسنان او الذي جعل النذل اللئيم يعتدى على الفاضل المستقيم وهذا التلميح ما هو الا نقد موجه للاوضاع غير السليمة – السائدة في تلك العصور – التي يشكو منها الشاعر ، لذلك فقد احتمى وراء اساليب الجناس للتخلص من بطش ذوي السلطان والتأثير على السامع لكي يعطف على المبتلين والجرحى – مجازا – والبائسين.
وان الجراح والدواء والعادل والرقيب والحبيب والنذل لها مدلولات خاصة في الخوريات التركمانية. فالجراح كناية عن المصائب والمصاعب والالام. والدواء هو الانتصار على هذه المصائب والسيادة على الزمان اما العادل والنذل والرقيب فهي القوة التي تقف بالمرصاد دون حصول الشاعر على بغيته، اما الحبيب فهي الامور التي يتمنى الان تتحقق له وبالتخلص من الالام والراحة والاطمئنان.
ورغم ان جميع هذه الرباعيات لها طابعها الفردي، الا انها تعبر عن روح الجماعة الذين يشاركون الشاعر في البلوى. وتشتمل فكرة الالم في الخوريات على عنصرين: عنصر القوة التي تتمرد على الزمان وتكابر الالم نفسه، وعنصر الضعف الذي يتمثل في الامل الغامض في ان تحل المشاكل نفسها بنفسها، وانتظار العون والانقاذ من خارج كيانه..
ويدخل قسم كبير من الخوريات في صلب الاغاني الشعبية التركمانية، ولا يزال الشعراء ينسجون على نفس المنوال في نظم رباعيات بديعة ذات مضامين متطورة جديدة.
وتغنى هذه الرباعيات بنوع خاص من المقامات التي لها انغامها المنتظمة، ويمكننا القول بان هذه الالحان تختص بالخوريات التركمانية في العراق فقط، ومما هو جدير بالملاحظة انها موسيقى تركمانية قد ولدت في كركوك نتيجة لحاجة المغنين اليها، بحيث اصبح لها مقاماتها التي تميزها عن موسيقى تركيا واذربايجان، وما زالت كركوك تحتفظ بالمقامات الخاصة بها والتي لا يعرف مثيلها في مكان آخر ويوجد ما يقارب العشرين مقاما للخوريات منها: مخالف بشيري، كسوك، يتيمي، موجيلا، كوردو وغيرها. ومعظم هذه المقامات مستخرجة من المقامات العراقية الشهيرة، فقد استخرج مقام المخالف من السيكاة وبشيري من الرست ومال الله من الحجاز واحمد دايي من الجاركاه كما ان ثمة مقامات للخوريات قد استخرجت من المقامات التركمانية الاخرى. فمثلا ان مقام مطري مستخرج من مقام عمر كله وثمة مقامات تنسب الى قرراء الخوريات الشهيرين امثال موجيلا ومجاو وغيرها.
وقد بدأ اهتمام المعنيين بالادب بجمع هذا التراث الشعبي، وتدوينه، خلال القرن التاسع عشر، وكانت اولى المحاولات تلك التي قام بها الشاعر التركماني سيد عرفي حين جمع مجموع كبيرة من الخوريات وذلك في ربيع الآخر سنة 1268 ﮪ اما عن طبع ونشر هذه الاغاني، فقد بدأ في منتصف القرن العشرين في سنة (1950) بالذات. عندما طبع محمد حبيب قسما منها باسم الخوريات والاغاني الشعبية الكركوكية وتلى ذلك محاولات تلك التي قام بجمعها وطبعها الكاتب التركماني المرحوم ملا صابر في ثلاثة اجزاء باسم منتخبات من خوريات كركوك. وتعتبر مجموعة الاستاذ عطا ترزي باشي اول دراسة موضوعية قيمة للخوريات، جمع فيها ما يربو على الفي رباعية نشرها في ثلاثة اجزاء باسم الخوريات والاغاني الشعبية في كركوك اشتمل الجزء الاول منها – سنة 1955 م – على المقدمة بينما تضمن الجزآن الاخران الرباعيات المذكورة.
واليكم قسما من الخوريات التركمانية المترجمة.
بغداد
اني احب بغداد
انى للبلبل ان ينسى
لذة الروض وهيام الورد؟
*** انه يعدل مئة بدر
نعم.. ان جمالك يعدل مئة بدر
رب شهر لا يعدل يوما واحدا
ورب يوم يعدل مئة بدر
***
ايها البائس.. لم الشكاه
انها الايام .. سوف تمضي
فان الذي سد الابواب
سوف يفتحها يوما.. ما
***
ثمة عين
نعم .. هناك الكحل وهناك العين
فثمة عيون تزار
وهناك اخرى .. لا تستحق غير العمى
انا جريح .. فلا تقسو علي
لا تقسو علي
لقط طعنني النذل اللئيم
فان كنت كريما.. فلا تقسو علي
مجلة العراق الجديد 1961.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 786 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | almadasupplements.com 27-11-2011
Gotarên Girêdayî: 3
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 27-11-2011 (13 Sal)
Bajêr: Hewlêr
Bajêr: Kerkûk
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Hûnermendî
Kategorîya Naverokê: Çand
Welat- Herêm: Başûrê Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 88%
88%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 24-03-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 28-03-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 28-03-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 786 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
Kerim Avşar
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
Kurtelêkolîn
Rojnamegerî û Kovargerîya Kurdî di Navbera Salên 1918-1923an de
Jiyaname
RONÎ WAR
Kurtelêkolîn
Cureyên helva Urmiyê yên herî baş û bi navûdeng
Kurtelêkolîn
Çanda xwarinê ya Kurdan
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 39
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Viyan hesen
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Kurtelêkolîn
Destpêka Nivîsandina Kurdan
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Necat Baysal
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
KUBRA XUDO

Rast
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
24-04-2024
Burhan Sönmez
Rojnameya Serbestî
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
24-04-2024
Burhan Sönmez
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Şekroyê Xudo Mihoyî
Babetên nû
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
17-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
13-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
RONÎ WAR
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
KUBRA XUDO
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 517,358
Wêne 105,642
Pirtûk PDF 19,138
Faylên peywendîdar 96,355
Video 1,306
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
Kerim Avşar
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
Kurtelêkolîn
Rojnamegerî û Kovargerîya Kurdî di Navbera Salên 1918-1923an de
Jiyaname
RONÎ WAR
Kurtelêkolîn
Cureyên helva Urmiyê yên herî baş û bi navûdeng
Kurtelêkolîn
Çanda xwarinê ya Kurdan
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 39
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Viyan hesen
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Kurtelêkolîn
Destpêka Nivîsandina Kurdan
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Necat Baysal
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
KUBRA XUDO

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.42
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.657 çirke!