Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 518,926
Wêne 106,347
Pirtûk PDF 19,329
Faylên peywendîdar 97,297
Video 1,397
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra...
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd...
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Cih
Qamişlo
Devşirme Paşaların İşlediği İnsanlık Suçu: Kürt Soykırımı
Hevalên Kurdîpêdiya arşîvên me yên neteweyî û welatî bi awayekî objektîv, bêalîbûn, berpirsiyarî û profesyonelî tomar dikin.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: Türkçe
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Kürt Soykırımı

Kürt Soykırımı
$Devşirme Paşaların İşlediği İnsanlık Suçu: Kürt Soykırımı$
1789 Fransız Devrimi’nin getirdiği yenilikler, bütün Avrupa’yı etkiledi. Bunun üzerine artık Avrupa’dan haraç toplayamayacağını anlayan Osmanlılar geri çekilmeye başladı. Fransız Devrimi’nin getirdiği yenilikler Osmanlıyı da içten etkilemeye başladı. 1800’lerin başında, II-Mahmud döneminde, Osmanlı’da değişim başladı. Öncelikle Yeni Çeri Ocağı kapatıldı, yerine 1826’da Asakir-i Mansure-i Muhammediyye Ordusu kuruldu. Osmanlıda devlet diye bir kurum yoktu, askeri yönetimle yönetiliyordu, ilk değişiklik de orada başladı. 1845’de Askeri İdadi (lise) kuruldu, hemen arkasında Mektebi-i Harbiye kuruldu. Askerler İslami eğilimli eğitilmeye başlandı.

Asker-i İdadi bu günkü imam hatip eğitimi, Mekteb-i Harbiyye’de bu günkü ilahiyat okulları eğitimi veriliyor, askeri eğitim de ağırlıktaydı. Osmanlı artık doğuya İslam dünyasına yönelmişti. Biraz zor olsa da, Sarayda yavaş yavaş İslam görünmeye başladı. Osmanlının haraca bağladığı milletler, batı ile ilişkiye geçmeye başladı. Osmanlı dağıldığında, kalan Devşirme Paşaların tamamı Mektebi Harbiye terbiyesi almış, ama tabanı olmayan ortada kalmış, bireylerden oluşuyordu.

11 Kasım 1918’de yapılan Mondros Ateşkes Antlaşmasıyla, işgal edilmemiş olan, Misak-ı Milli alanlarını, 1923 tarihine kadar 5 yıl boyunca İngiliz General Harington İstanbul’da oturuyor ve yönetiyordu, Osmanlı Ordusu dağıtılmış, silahlarına el konulmuş, vali ve kaymakamlar, İngiliz ve Fransız Subaylardan oluşuyordu. Cephe kaçkını devşirme Paşalar Yedi Kule Zindanlarına doldurulmuştu. Kısaca ortalıkta Osmanlı diye bir şey kalmamıştı.

General Harington 1923’de Cumhuriyeti kurdu, yönetimi Yedikule Zindanlarından bıraktığı, Devşirme Paşalara teslim edip gitti, ama Paşalara olan desteğini sürdürdü. Devşirme Paşaların korkulu rüyası Kürtlerdi, çünkü bunlar birçok alanda Osmanlıya karşı ayaklanmış, savaşıyorlardı. Paşalar bunlardan korkuyor, önce bunların işini bitirmeliydi. Hazırladıkları plan çerçevesinde, 1925 tarihinde Piran’da Müslüman Kürtlere saldırdılar. Plan tıkır, tıkır işliyordu, Êzidi ve Alevi Kürtler kenarda seyirci kaldı. 1926-29 Ağrı merkezli Êzidi Kürtlere saldırdılar, Alevi ve Müslüman Kürtler seyirci kaldı. 1937-38 döndü Dersim merkezli Alevi Kürtlere saldırdılar. 1939’da ikinci Dünya Savaşı başladı, Alevi Kürt Soykırımı yarım kaldı. Sağ kalan Müslüman ve Êzidi Kürtler seyirci kaldı. Bu soykırımda, İngilizler Devşirme Paşalara her türlü desteği verdiler, Ruslar en büyük destekçileriydi.

Her ne kadar Ağrı merkezli Êzidi Kürtlere karşı, zalimane bir soykırım uygulandıysa da günümüz de en çok konuşulan, Dersim Soykırımıdır. Konu ile ilgili konuşulan uydurmalar, insanların kafasını karıştırıyor. Yapılan zulüm acımasız ve korkutucu olduğu için Dersimliler bile hala doğruları, konuşmaktan çekinirler. Mesela “Yapılan zulümden Atatürk hastaydı, haberi yoktu” diyenler var. Aslında Paşalar Cumhuriyetinde, insanlara gerçeği anlatan herkes, acı çekmeye mahkûmdur. Onun için de insanlar doğruları anlatmaya çekiniyorlar.

1926-29 Ağrı soykırımı devam ederken, devşirme Paşalar Dersim Soykırımı için dört yıl boyunca, oluşturduğu bilim kuruluyla, Dersim için ortam hazırlıyordu. Konu ile ilgili yazdıkları raporlarda bunu görmek mümkün. “Aleviler Kürt’tür, Müslüman değildir, anasıyla, bacısıyla zina ederler, katledilmeleri vacip, maları helaldir”. Hazırlıklar tamamlandı General Abdullah Alpdoğan komutasında, 4 Mayıs 1937 tarihinde Dersim Soykırımı başladı.

Kürtlere karşı bütün hareketlerde, insanlar özel Şark İstiklal Mahkemelerinde yargılandı. Mahkeme heyetleri hukukçulardan oluşmuyordu, temyiz hakkı yoktu, alınan kararlar hemen uygulanıyordu. Kasım 1937’de Seyit Rıza ile görüşmek istediklerini söylediler. Seyit Rıza görüşmeye gelince, yanındaki arkadaşlarıyla birlikte yakaladı, Elazığ’da hapse attılar.

İhsan Sabri Çağlayangil’in hatıralarında yazdığına göre, 15 Kasım 1937 Pazartesi-Salı gecesi, sahurdan sonra hapishanede mahkeme kuruldu. Kararlar kamyonun farları ışığında yazıldı. Çünkü Atatürk İstasyonda Trenin içerisinde sonuçları bekliyordu. Savcı 72 mahkûmdan 27’si için idam istiyordu. Mahkeme 6 kişiye idam kararı verdi. Ancak bunlardan Seyit Rıza 74 yaşında, oğlu Reşık Hüseyin 16 yaşında olduğu için, yasal olarak infaz edilemiyordu. Bunun için hemen yeni bir mahkeme kuruldu, Seyit Rıza’nın yaşı 54’e düşürüldü, Oğlu Reşık Hüsen”nin de yaşı 21’e çıkarıldı. Seyit Rıza’nın yaşı düşürülürken şahit, 1902 doğumlu 35 yaşındaki, İzzettin Doğan’ın babası Başkomutan Abdullah Alpdoğan’ın danışmanı Hüseyin Doğan’dır. Bunları bana onların köylüsü Kalender Dede anlatmıştı. Hüseyin Doğan daha sonra İzzettin’in anası Elif hanımı ganimet olarak aldı getirdi. Alın size bütün Kürtleri yargılayan, Şark İstiklal Mahkemeleri. Zilan, Ağrı ve Dersim soykırımında idam ettikleri bütün Kürtlerin, cenazelerini çaldı götürdüler. Yeryüzünde böyle bir zulmü sadece Soykırıma uğrayan Kürtler yaşadı.

Atatürk Trenle Elazığ’a gelmiş, İstasyonda sonucu bekliyordu. Daha önce Dersim’e gitmiş bir köprünün açılışını yapmış. Pertek Halkevinin önünde, Dersim’i bombalayan kızı Sabiha gökçen ile çekilmiş resimleri var. Yani Atatürk hasta yatağında değil, Pertek’te açılış yapıyor, Elazığ istasyonunda özel treninde kafa çekiyordu. Dünyada hiçbir lider bu kadar heyecanla ve bu kadar yakından, idam sonucunu beklememiştir.

Sonunda şafak atarken, Seyit Rıza ve arkadaşları, Elazığ buğday pazarında kurulmuş hazır bekleyen, idam sehpalarına getirildi. Seyit Rıza’ya son isteği soruldu, o da beni oğlumdan önce asın dedi. Atatürk’ün adamları, önce Raşık Hüseyin ve diğer arkadaşlarını astılar, Seyit Rıza seyir etti, en son da Seyit Rızayı astılar. Cenazeler günlerce ibret için asılı vaziyette bekledi. Seyit Rıza asılırken yaptığı konuşmadan öte, kendi sehpasını kendisin devirmesiydi. Dünyada kendi idam sehpasını deviren ilk ve tek insandır.

Her şey böyle ayan beyan ortadayken, Atatürk’ü, İnönü’yü aklamaya çalışanlar için söylenmesi gerekenleri, söylemiyor onlara sadece zavallılar diyorum. Kemalistlerin rezilane bir şekilde işlediği insanlık suçunu, yıllar sonra hala gizlemeye çalışıyorlarsa, rezaletin boyutunu siz düşünün. Sağ kalan Dersimliler eğer hala Atatürk’ü olaydan habersiz görüyorlarsa, yaşadıkları korkuyu düşünün.

BM tarifine göre soykırım; “Bir toplumu yok etmek için kullanılan her yöntem soykırımdır” Devşirme Paşalar Kürt Milletini yok etmek için, kullandıkları yöntemler soykırımdır. Katliamlarla birlikte, sağ kalan Kürdlerin varlığını da inkar ettiler. “Kürt yoktur” dediler. Kürtçe konuşanlara ve çocuklarına Kürtçe isim verenlere para cezasının yanı sıra, hapis cezası da verdiler. Eğer Kürtler yaşadıklarını anlatamıyorlarsa, soykırım koşullarında yaşamaya çalışan Kürt Milletini anlamak gerekiyor.

Kürt Milleti her türlü zulme karışı, her şeye rağmen, direnmede son derece başarılı oldular ve bu günlere geldiler. Ama inançlarından dolayı, bir arada olmayı bir türlü beceremediler. Zalimler Kürtlerin bu zaafını, Kürtlere karşı çok kötü kullandılar, Kürtleri birbirlerinden koparıp, kimini katlederken, kimini de seyirci yaptılar. Sevindirici yanı, Kürtler artık bu rezaleti görmeye başladı.

Paşalar Cumhuriyeti kurulduğu günden beri; Savunma Bakanlığında, Kürtler subay olamaz, General hiç olamazlar. İçişleri Bakanlığında Kürtler Komiser, Emniyet Müdürü ve Vali olamazlar. Dışişleri Bakanlığında Kürtler, Konsolos ve Büyükelçi olamazlar. Devşirme Türklere göre Kürt yoktur. Ama buna rağmen, devlet yönetiminde olamazlar. Son yıllarda seçilen Belediye Başkanlarının hepsini görevden aldı, yerine devşirme Türkler atandı. Paşalar Cumhuriyeti Kürtlere karşı bunları yaparken, hiçbir inanç ayırımı yapmadan hepsine karşı aynı davrandı, çünkü hepsi Kürt’tür.

Paşalar Cumhuriyetinin dün Kürtlerle ilgili düşüncesi ne ise, bugün de aynen devam ediyor. Mesela; Atatürk’ün Adalet Bakanı Mahmut Esat Bozkurt, Ödemişte bir konuşmasında, “Öztürk olmayanın Türk vatanında bir hakkı vardır, o da Türklere hizmetçi olmaktır, köle olmaktır” demiştir. Erdoğan Aralık 2017’de Yunanistan’ı ziyaretinde, “burada 150 bin soydaşımız var, Parlamentoda 4 Milletvekiliniz var” Yunanlılara hitaben “Benim soydaşlarımdan asimile olmasını istemeyin” “İnancına güvenen, inanç özgürlüğünden korkmaz” diye bir konuşma yapmıştı. Erdoğan inancına güvenmediği için, Alevilik ve Şafiilik yasak.

100 yıl önce Mahmut Esat Bozkurt ile 100 Yıl sonra Erdoğan’ın söyledikleri arasında hiçbir fark yoktur. Demek ki Kürtlere karşı 100 Yıl önce başlatılan inkâr ve imha aynen devam ediyor. CHP 1993 yılında bütün Kürt Milletvekillerini hapse attırdı, bazıları 10 yıl yattı. Bugün de dönmüş AKP’ye neden Kürt Milletvekillerini içeri attınız diye hesap soruyor.
Kürtler; herkes inancını yüreğinde saklasın, Kürt olarak bir araya gelin ve kucaklaşın. Dünya sizin yanınızda, aksini söyleyen yalan söylüyor, onlara güvenin. Son Halepçe’de, Şengal’de Kürtlerin yaşadıkları, hangi Kürdün yüreğini paralamadı. Her gün kaç Kürdün tecavüze uğradığını, işkence gördüğünü unutmayın. Kürde kurşun sıkarken hangi inançtasın diye sormuyorlar.

Kürt’ten yar, Kürdistan diyar olmadan, Kürt’e huzur yoktur.[1]
Ibrahim Aksoy / Temmuz 2021
Ev babet bi zimana (Türkçe) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
Ev babet 756 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | Türkçe | https://navkurd.net
Gotarên Girêdayî: 8
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: Türkçe
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Doza Kurd
Kategorîya Naverokê: Tîrorîzim
Kategorîya Naverokê: Mafî mirov
Kategorîya Naverokê: Çîrokên şîdetê
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Turkî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Sara Kamela ) li: 28-03-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Burhan Sönmez ) ve li ser 01-04-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Burhan Sönmez ) ve li ser 28-03-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 756 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.1176 KB 28-03-2023 Sara KamelaS.K.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
Lenînîsm
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
KUBRA XUDO
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Jiyaname
RONÎ WAR
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Jiyaname
Ferhad Merdê
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Kerim Avşar
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Viyan hesen
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Cihên arkeolojîk
Temteman

Rast
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
05-05-2024
Aras Hiso
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
05-05-2024
Aras Hiso
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
19-05-2024
Sara Kamela
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
MEDRESEYA QUBAHAN
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Qamişlo
Babetên nû
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 518,926
Wêne 106,347
Pirtûk PDF 19,329
Faylên peywendîdar 97,297
Video 1,397
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
Lenînîsm
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
KUBRA XUDO
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Jiyaname
RONÎ WAR
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Jiyaname
Ferhad Merdê
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Kerim Avşar
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Viyan hesen
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Cihên arkeolojîk
Temteman

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.687 çirke!