پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
شۆخان تاریق بلباس
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
قارەمان خۆشناو
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شیلان زرار ڕەحمانە شەل نانەکەلی
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شێخ عەلی کاریتانی
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
هەورین عەلی کانی کوردەیی
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
حیکمەت وەڵاشی
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
نوژەن ئازاد مستەفا عوزێری
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
فەهیمە سابیر حەمۆک
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
حسێن کەمال نیا
09-10-2024
شادی ئاکۆیی
وێنە و پێناس
وێنەی خانووەکانی دەوروبەری قەڵای هەولێر
07-10-2024
زریان سەرچناری
ئامار
بابەت
  537,026
وێنە
  110,286
پەرتووک PDF
  20,293
فایلی پەیوەندیدار
  104,222
ڤیدیۆ
  1,567
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
303,967
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,153
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,052
عربي - Arabic 
30,942
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,384
فارسی - Farsi 
10,017
English - English 
7,583
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,731
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
125,982
ژیاننامە 
25,820
پەرتووکخانە 
25,702
کورتەباس 
18,376
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,819
پەند و ئیدیۆم 
13,645
شوێنەکان 
12,000
شەهیدان 
11,893
کۆمەڵکوژی 
10,907
هۆنراوە 
10,395
بەڵگەنامەکان 
8,348
وێنە و پێناس 
7,364
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,387
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
ڤیدیۆ 
1,456
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
822
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
274
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
27
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
31,432
MP4 
2,558
IMG 
201,832
∑   تێکڕا 
236,145
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
کاکەی فەلاح
ژیاننامە
مەهاباد قەرەداغی
ژیاننامە
مەلای گەورەی کۆیە
ژیاننامە
یەحیا ئەفەندیی وێنەگر
ژیاننامە
نەسرین فەخری
الكورد في ﺍﻟﻤﺼﺎﺩﺭ ﺍلمسيحية ‏( ﺍﻟﺴﺮﻳﺎﻧﻴﺔ ‏)
بەهۆی کوردیپێدیاوە دەزانیت؛ کێ، کێیە! کوێ، کوێیە! چی، چییە!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي - Arabic
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

الكورد في ﺍﻟﻤﺼﺎﺩﺭ ﺍلمسيحية ‏( ﺍﻟﺴﺮﻳﺎﻧﻴﺔ ‏)

الكورد في ﺍﻟﻤﺼﺎﺩﺭ ﺍلمسيحية ‏( ﺍﻟﺴﺮﻳﺎﻧﻴﺔ ‏)
الكورد في ﺍﻟﻤﺼﺎﺩﺭ ﺍلمسيحية ‏( ﺍﻟﺴﺮﻳﺎﻧﻴﺔ ‏):
ﺗﺮﺟﻊ ﺍﻫﻤﻴﺔ ﻫﺬﻩ ﺍﻟﻜﺘﺎﺑﺎﺕ ﺍﻟﻰ ﺍﻧﻬﺎ ﺗﺆﺭﺥ ﻟﻔﺘﺮﺓ ﻣﻬﻤﺔ ﻣﻦ ﺗﺎﺭﺥ ﺍﻟﻜﺮﺩ ﻓﻲ ﺍﻟﻘﺮﻭﻥ ﺍﻟﺘﻲ ﺳﺒﻘﺖ وصول الاسلام ﻟﺒﻼﺩﻫﻢ، ﻓﻀﻼ عن ﻋﻼﻗﺎﺕ ﺍﻟﻜﺮﺩ ﺑﻜﻞ ﻣﻦ ﺍﻟﺪﻭﻟﺘﻴﻦ ﺍﻟﺴﺎﺳﺎﻧﻴﺔ ﻭ ﺍﻟﺒﻴﺰﻧﻄﻴﺔ، ﻛﻤﺎ ﺍﻧﻬﺎ ﺗﺮﺑﻂ ﺍﻻﺣﺪﺍﺙ ﺑﻌﻘﺪ ﺍﻟﻤﺠﺎﻣﻊ ﺍﻟﻜﻨﺴﻴﺔ ﻭ ﺍﻧﺸﺎﺀ ﺍﻟﻜﻨﺎﺋﺲ ﻭ ﺍﻻﺩﻳﺮﺓ ﻓﻲ ﺍﻟﻤﻨﻄﻘﺔ ﺍﻟﻜﺮﺩﻳﺔ ﺑﺎﻋﺘﺒﺎﺭﻫﺎ ﺍﻟﻤﻨﻄﻘﺔ ﺍﻟﻔﺎﺻﻠﺔ ﺑﻴﻦ ﺍﻣﺎﺭﺓ ﺍﻟﺮﻫﺎ ‏( ﺍﺩﺳﺎ ‏) ‏، ﺍﻟﺘﻲ ﺍﻧﺘﺸﺮﺕ ﻓﻴﻬﺎ ﺍلمسيحية ﻣﻦ ﺟﻬﺔ وﺍﻟﺪﻭﻟﺔ ﺍﻟﺴﺎﺳﺎﻧﻴﺔ ﻣﻦ ﺟﻬﺔ ﺍﺧﺮﻯ ‏ .
ﻓﻼ ﻋﺠﺐ ﺍﻥ ﺗﺴﺮﺑﺖ المسيحية ﺍﻟﻰ ﺍﻻﻗﺎﻟﻴﻢ ﺍﻻﻳﺮﺍﻧﻴﺔ ﻋﺎﻣﺔ ﻭ ﺍﻟﻜﺮﺩﻳﺔ ﺧﺎﺻﺔ ﻟﻘﺮﺑﻬﺎ، ﻓﻲ ﺍﻟﻮﻗﺖ ﺍﻟﺬﻱ ﺍﻋﺘﺒﺮﺕ ﺍﻟﺪﻳﺎﻧﺔ ﺍﻟﺰﺭﺍﺩﺷﺘﻴﺔ ﺭﺳﻤﻴﺔ ﻓﻲ ﺍﻟﺪﻭﻟﺔ ﺍﻟﺴﺎﺳﺎﻧﻴﺔ ﺍﺑﺘﺪﺍﺀ ﻣﻦ ﻋﻬﺪ ﻣﺆﺳﺴﻬﺎ ﺍﺭﺩﺷﻴﺮ ﺍﻻﻭﻝ ‏( 241-224 ﻡ ‏) ﺍﻟﺬﻱ ﺍﻣﺮ - ﺣﺴﺐ ﺍﻟﺮﻭﺍﻳﺎﺕ ﺍﻟﻔﺎﺭﺳﻴﺔ - ﺍﻟﻬﺮ ﺑﺪﺍﻥ ﻫﺮﺑﺪ ﺗﻨﺴﺮ بجمع ﺍﻟﻨﺼﻮﺹ ﺍﻟﻤﺘﻌﺪﺩﺓ ﻣﻦ ﺍﻟﻜﺘﺎﺏ ﺍﻟﻤﻘﺪﺱ ﺍﻟﺰﺭﺍﺩﺷﺘﻲ ﺍﻟﻤﻘﺪﺱ ﺍﻻﻓﺴﺘﺎ ﺍﻻﺷﻜﺎﻧﻴﺔ ﻭ ﺑﻜﺘﺎﺑﺔ ﻧﺺ ﻭﺍﺣﺪ ﻣﻨﻬﺎ، ﺣﻴﺚ ﺗﻤﺖ ﺍﺟﺎﺯﺓ ﻫﺬﺍ ﺍﻟﻨﺺ ﻭﺍﻋﺘﺒﺮ ﻣﻘﺪسا.
ﻭ ﻣﻦ ﺟﺎﻧﺐ ﺍﺧﺮﻯ ﺗﻀﻔﻲ ﺍﻟﺮﻭﺍﻳﺎﺕ ‏( ﺍﻟﺴﺮﻳﺎﻧﻴﺔ ‏) ﻫﺎﻟﺔ ﻛﺒﻴﺮﺓ ﻋﻠﻰ ﺍﻻﻧﺘﺸﺎﺭ ﺍﻟﻤﺒﻜﺮ للمسيحية ﻓﻲ ﺍﻟﻤﻨﻄﻘﺔ ﺍﻟﻜﺮﺩﻳﺔ ﻣﻦ ﺧﻼﻝ ﻗﻴﺎﻡ ﻣﺎﺭﺍﺩﻱاحد تلامذة المسيح 72 ﺑﺎﻟﺘﺒﺸﻴﺮ ﺑﻴﻦ ﺭﻋﺎﻳﺎ ﺍﻟﺪﻭﻟﺔ ﺍﻟﺴﺎﺳﺎﻧﻴﺔ ‏( ﺍﻟﻜﺮﺩ ﻭ ﻏﻴﺮﻫﻢ ‏) ﻓﻲ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺣﺪﻳﺎﺏ ‏( ﺣﺰﺓ - ﺍﺭﺑﻴﻞ ‏) ، ﻭﺍﻧﻪ ﺗﻤﻜﻦ ﻣﻦ ﺗﻌﻤﻴﺪ ‏ﺭﺟﻞ ﺍﺳﻤﻪ ﻓﻘﻴﺬﺍ ﻧﺤﻮ ﺳﻨﺔ 99 ﻡ، ﺍﻟﺬﻱ ﻛﺎﻥ ﻣﻦ ﻋﺎﺋﻠﺔ ﻓﻘﻴﺮﺓ ﻣﻦ ﺍﺭﺑﻴﻞ ﻫﺮﺏ ﻣﻨﻬﺎ ﻭﺍﻟﺘﺠﺄ ﺍﻟﻰ ﻣﺎﺭﺍﺩﻱ ﺍﻟﺬﻱ ﻛﺎﻥ ﻳﻜﺮﺯ ﺑﺎﻻﻧﺠﻴﻞ ﻓﻲ ﺍﻟﺠﺒﺎﻝ ﺍﻟﻜﺮﺩﻳﺔ ﻓﻲ ﺍﻣﺎﺭﺓ ﺣﺪﻳﺎﺏ ﻟﻤﺪﺓ ﺧﻤﺲ ﺳﻨﻮﺍﺕ، ﺛﻢ ﺟﻌﻠﻪ ﺍﺳﻘﻔﺎ ﻭﺍﺭﺳﻠﻪ ﺍﻟﻰ ﺍﺭﺑﻴﻞ ﺳﻨﺔ 104 ﻡ، ﻭﻳﺬﻛﺮ ﺍﺩﻱ ﺷﻴﺮ ﻗﺎﺋﻤﺔ ﺑﺎﺳﻤﺎﺀ ﻋﺸﺮﺓ ﺍﺳﺎﻗﻔﺔ ﺗﻮﻟﻮﺍ ﺍﻟﻜﺮﺳﻲ ﺍﻻﺳﻘﻔﻲ ﻓﻲ ﻣﺪﻳﻨﺔ ﺍﺭﺑﻴﻞ ﻟﻠﻔﺘﺮﺓ ﻣﻦ 104 ﻡ ﻟﻐﺎﻳﺔ 312‏ .
ﻭﻳﻌﺘﺒﺮ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺭﺑﻞ ‏( ﺍﺭﺑﻴﻞ ‏) ﻟﻤﺆﻟﻔﻪ ﻣﺸﻴﺤﺎ ﺯﺧﺎ ﻣﻦ ﺍﻭﻟﻰ ﺍﻟﻤﺼﺎﺩﺭ ﺍﻟﺴﺮﻳﺎﻧﻴﺔ ﺍﻟﺘﻲ ﺗﺘﺤﺪﺙ ﻋﻦ ﺍﻟﺤﻤﻼﺕ ﺍﻟﺘﻲ ﻗﺎﻣﺖ ﺑﻬﺎ ﺍﻟﺪﻭﻟﺔ ﺍﻟﻔﺮﺛﻴﺔ ‏( 224-247 ﻡ ‏) ﻭﺍﻣﺎﺭﺓ ﺣﺪﻳﺎﺏ ﺍﻟﻤﺘﺤﺎﻟﻔﺔ ﻣﻌﻬﺎ في ﺍﻭﺍﺳﻂ ﺍﻟﻘﺮﻥ ﺍﻟﺜﺎﻧﻲ ﺍﻟﻤﻴﻼﺩﻱ ﺿﺪ ﺍﻻﻧﺘﻔﺎﺿﺎﺕ ﺍﻟﺘﻲ ﻛﺎﻥ ﻳﻘﻮﻡ ﺑﻬﺎ ﺍﻟﻜﺎﺭﺩﻭﺧﻴﻮﻥ ﻓﻲ ﺑﻼﺩ ﻛﺎﺭﺩﻭ ﺍﻟﺠﺒﻠﻴﺔ، ﻭﻣﺎ ﺗﺒﻊ ﺫﻟﻚ ﻣﻦ ﻧﺘﺎﺋﺞ، ﻭ ﺍﺿﺎﻑ ﺑﺄﻥ ﺍﻟﻜﺎﺭﺩﻭﺧﻴﻴﻦ ‏( ﺍﻭﻗﻔﻮﺍ ﻫﺠﻮﻣﻬﻢ ﻋﻠﻲ ﻫﺬﻩ ﺍﻟﺠﻴﻮﺵ ﻣﻊ ﻋﺪﻡ ﺗﻤﻜﻨﻬﻢ ﻣﻦ ﺍﺣﺘﻼﻝ ﻣﺪﻥ ﺍﻟﻤﻠﻚ ﺍﺭﺷﺎﻙ ‏ﻭ ﺫﻟﻚ ﺍﺛﺮ ﺗﻌﺮﺿﻬﻢ ﻟﻬﺠﻮﻡ ﻏﻴﺮ ﻣﺘﻮﻗﻊ ﻣﻦ ﻗﺒﻞ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﺑﺮﺑﺮﻳﺔ أﺧﺮﻯ ﺣﺎﻭﻟﻮﺍ ﺗﺪﻣﻴﺮ ﻣﺪﻧﻬﻢ ﻭ ﺣﺮﻗﻬﺎ ﻭﻧﻬﺒﻬﺎ ﻭ ﺳﺒﻲ ﻧﺴﺎﺋﻬﺎ ‏) .
ﻓﻲ ﺣﻴﻦ ﻳﺘﻄﺮﻕ ﻛﺘﺎﺏ ﺩﺍﺳﻨﺎﺋﻲ ﻟﻤﺆﻟﻔﻪ ﺍﻟﻤﺎﺭﻳﻮﺧﻨﺎ، ﺍﻟﻰ ﺍﻡ ﻣﻠﻚ ﻣﻤﻠﻜﺔ ﻛﻮﺭﺩﻭﺋﻴﻦ ﻋﺎﻡ 120 ﻡ ﻛﺎﻥ ﻳﺪﻋﻰ “ ﻣﺎﻧﻴﺰﺍ ﺭﻭﺯ ” ﻭ ﺗﻔﺴﻴﺮﻩ ﺑﻤﻌﻨﻰ ‏( ﻋﺒﺪﺍﻟﺸﻤﺲ ‏) ، ﻭﻳﺼﻔﻪ ﺍﻟﻤﺎﺭﻳﻮﺧﻨﺎ ﺑﺎﻧﻪ ﻛﺎﻥ ﻭﺳﻴﻤﺎ ﻭ ﻋﻠﻰ ﺟﺎﻧﺐ ﻋﻈﻴﻢ ﻣﻦ ﺭﺟﺎﺣﺔ ﺍﻟﻌﻘﻞ ﻭﺭﺯﺍﻧﺔ ﺍﻟﺮﺃﻱ ﻭﺍﻟﻘﻮﺓ، ﻭﻟﻬﺬﺍ ﺍﺣﺒﺘﻪ ﺍﺑﻨﺔ ﻣﻠﻚ ﺍﻻﺭﻣﻦ “ ﺳﻴﺮﺍﻧﻮﺵ ” ﻭﺗﻌﻠﻘﺖ ﺑﻪ ﻭ ﺗﺰﻭﺟﺖ ﻣﻨﻪ، ﻟﺬﻟﻚ ﻛﺎﻥ ﺍﺳﺘﻴﻼﺀ ﺍﻻﺭﻣﻦ ﻋﻠﻰ ﻣﻘﺎﻃﻌﺔ ﻛﻮﺭﺩﻭﺋﻴﻦ ﺍﺳﻤﻴﺎ ﻓﻘﻂ ‏، ﻭ ﻳﻀﻴﻒ ﺍﻟﻤﺎﺭﻳﻮﺧﻨﺎ ﺑﺎﻧﻪ ﻛﺎﻥ ﻓﻲ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺣﺪﻳﺎﺏ ﻫﻴﻜﻼﻥ ﻋﻈﻴﻤﺎﻥ ﻭﺛﻨﻴﺎﻥ، ﻭ ﺍﻥ ﺍﺣﺪ ﻫﺬﻳﻦ ﺍﻟﻬﻴﻜﻠﻴﻦ ﻛﺎﻥ ﻣﻮﺟﻮﺩﺍ ﻓﻲ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺷﻮﺵ ﻭ ﺷﺮﻣﻦ، ﻭﻳﻔﺴﺮ ﺍﻟﻜﺎﺗﺐ ﻛﻠﻤﺔ ﻋﻘﺮﺓ ‏( ﺍﻛﺮﻩ ‏) ﺍﻱ ﺑﻴﺖ ﺍﻟﻨﺎﺭ .
ﻭ ﺍﻣﺎ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺷﻬﺪﺍﺀ ﺍﻟﻔﺮﺱ ﻟﻤﺆﻟﻔﺔ ﻣﺎﺭﺍﺣﺎ ﺍﻟﺠﺎﺛﻠﻴﻖ ‏( 414-410 ﻡ ‏) ﻭ ﻣﺎﺭﻭﺛﺎ ﺍﺳﻘﻒ ﻣﻴﺎﻓﺎﺭﻗﻴﻦ ( ﺍﻭﺍﺋﻞ ﺍﻟﻘﺮﻥ ﺍﻟﺨﺎﻣﺲ - 420 ﻡ ‏) ﻓﻬﻮ ﻣﻦ ﺍﻟﻤﺼﺎﺩﺭ ﺍﻟﺴﺮﻳﺎﻧﻴﺔ ﺍﻟﺘﻲ ﺫﻛﺮﺕ ﺍﺿﺎﻓﺔ ﺍﻟﻲ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺍﻻﺿﻄﻬﺎﺩﺍﺕ ﺍﻟﺘﻲ ﻟﺤﻘﺖ ﺑﺎلمسيحيين ﺍﻟﻜﺮﺩ ﻋﻠﻰ ﺍﻳﺪﻱ ﺍﻟﻤﻠﻮﻙ ﺍﻟﺴﺎﺳﺎﻧﻴﻴﻦ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎﺕ ﻗﻴﻤﺔ ﻓﻲ ﻭﺻﻒ ﻣﺪﻳﻨﺔ ﻛﺮﺥ ﺑﻴﺚ ﺳﻠﻮﺥ ‏( ﻛﺮﻛﻮﻙ ﺍﻟﺤﺎﻟﻴﺔ ‏) ﻭﺗﺠﺪﻳﺪﻫﺎ ﻛﺎﻥ ﻋﻠﻲ ﻳﺪ ﺍﻟﻤﻠﻚ ﺍﻟﺴﻠﻮﻗﻲ ﺳﻠﻮﻗﺲ، ﻭ ﺫﻛﺮ ﺑﺪﺍﻳﺔ ﺩﺧﻮﻝ ﺍلمسيحية ﺍﻟﻰ ﻫﺬﻩ ﺍﻟﻤﺪﻳﻨﺔ ‏ ، ﻣﻊ ﺍﺿﺎﻓﺔ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻭ ﺳﺠﻞ ﺷﻬﺪﺍﺀ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺣﺪﻳﺎﺏ ‏( ﺍﺭﺑﻴﻞ ﺍﻟﺤﺎﻟﻴﺔ) .
ﻭﻛﺎﻥ ﻧﺮﺳﺎﻱ ﺍﻟﻤﻠﻔﺎﻥ ‏ﻫﻮ ﺍﻟﺴﺒﺎﻕ ﻓﻲ ﻛﺘﺎﺑﺔ ﻣﻘﺎﻟﺔ ﺗﺨﺺ ﺍﺿﻄﻬﺎﺩ ﺍﻟﺴﺎﺳﺎﻧﻴﻴﻦ للمسيحيين ﺍﻟﻜﺮﺩ ﻓﻲ ﻋﻬﺪ ﺍﻟﻤﻠﻚ ﺷﺎﺑﻮﺭ ﺍﻟﺜﺎﻧﻲ ﺍﻟﺬﻱ ﺍﺳﺘﻤﺮ ﺣﻜﻤﻪ ﻟﻔﺘﺮﺓ ﺳﺒﻌﻴﻦ ﺳﻨﺔ ‏( 379-309 ﻡ ‏)، ﺣﺎﻭﻝ ﺧﻼﻟﻬﺎ ﺍﻥ ﻳﺴﺘﺄﺻﻞ ﺍلمسيحية ﻣﻦ ﻣﻤﻠﻜﺘﻪ ﺍﻟﺘﻲ ﺍﺻﺒﺤﺖ ﺧﻄﺮﺍ ﻋﻠﻰ الزرداشتية، ﻭﻗﺪ ﺍﻟﺤﻖ ﻧﺮﺳﺎﻱ ﺑﺘﻠﻚ ﺍﻟﻤﻘﺎﻟﺔ ﺍﻧﺸﻮﺩﺓ ﻫﻲ ﺣﻮﺍﺭ ﺑﻴﻦ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻚ ﺷﺎﺑﻮﺭ ﺍﻟﺜﺎﻧﻲ ﻭ ﺍﻟﺸﻬﺪﺍﺀ ﺣﺴﺐ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺍﻟﻜﺎﺗﺐ.
ﻭ ﺗﺬﻛﺮ ﺍﻟﻤﺼﺎﺩﺭ ﺍﻟﺴﺮﻳﺎﻧﻴﺔ ﺍﺳﻤﺎﺀ ﻛﺜﻴﺮﺓ ﻣﻦ ﺍلمسيحيين ﺍﻟﻜﺮﺩ ﻟﺬﻳﻦ ﻻﻗﻮﺍ ﺣﺘﻔﻬﻢ ﺍﻳﺎﻡ ﺍﻻﺿﻄﻬﺎﺩ ﺍلساساني ﻟﻬﻢ، ﻭ ﻗﺪ ﺣﺎﻓﻆ ﻗﺴﻢ ﻣﻨﻬﻢ ﻋﻠﻰ ﺍﺳﻤﺎﺋﻬﻢ ﺍﻟﻜﺮﺩﻳﺔ ﺭﻏﻢ ﺗﺒﻮﺀﻫﻢ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻋﻠﻴﺎ ﻓﻲ ﺍﻟﺴﻠﻢ ﺍﻟﻜﻬﻨﻮﺗﻲ ﺍلمسيحي ﻛﺎﻟﺠﺎﺛﻠﻴﻖ ﺷﺎﻫﺪﻭﺳﺖ ﺍﻟﺬﻱ ﻛﺎﻥ ﻗﺪ ﺍﺣﺘﻔﻆ ﺑﺎﺳﻤﻪ ﺍﻟﻜﺮﺩﻱ ﻭ ﻣﻌﻨﺎﻩ ﺻﺪﻳﻖ ﺍﻟﻤﻠﻚ، ﻭﻗﺪ ﺍﻧﺘﺨﺐ ﺟﺎﺛﻠﻴﻘﺎ ، ﻭﻟﻜﻦ ﺍﻣﺮﻩ ﺍﻓﺘﻀﺢ ﻓﻘﺒﺾ ﻋﻠﻴﻪ ﺍلساسانيون ﻣﻊ ﻣﺌﺔ ﻭ ﺛﻤﺎﻧﻴﺔ ﻭﻋﺸﺮﻳﻦ ﺍﺳﻘﻔﺎ ﻭ ﺷﻤﺎﺳﺎ ﻭ ﺭﺍﻫﺒﺎ ﻭ ﺳﺠﻨﻮﻫﻢ ﺧﻤﺴﺔ ﺍﺷﻬﺮ ﺗﻌﺮﺿﻮﺍ ﺧﻼﻟﻬﺎ ﺍﻟﻰ ﺍﻗﺴﻰ ﺻﻨﻮﻑ ﺍﻟﺘﻌﺬﻳﺐ، ﻭﻋﻨﺪﻣﺎ ﻟﻢ ﻳﺮﺟﻌﻮﺍ ﻋﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪﻫﻢ ﻗﺘﻞ ﻣﻨﻬﻢ ﻣﺮﺯﺑﺎﻥ ﺍﻟﻤﺪﺍﺋﻦ ﻣﺌﺔ ﻭ ﻋﺸﺮﻳﻦ ﺷﺨﺼﺎ، وﺍﺭﺳﻞ ﺍﻟﻰ ﺍﻟﻤﻠﻚ ﺷﺎﺑﻮﺭ ﺍﻟﺜﺎﻧﻲ ﺑﺎﻟﺠﺎﺛﻠﻴﻖ ﺷﺎﻫﺪﻭﺳﺖ ﻭ ﻣﻦ ﺑﻘﻲ ﻣﻨﻬﻢ، ﻓﻼﻃﻔﻪ ﺷﺎﺑﻮﺭ ﻓﻲ ﺍﻟﻜﻼﻡ ﻟﻴﺪﺧﻠﻪ ﺍﻟﺰﺭﺍﺩﺷﺘﻴﺔ ﻭﻟﻤﺎ ﺍﺑﻰ ﻗﺘﻞ ﻫﻮ ﻭ ﺍﺻﺤﺎﺑﻪ ﻓﻲ ﺍﻟﻴﻮﻡ ﺍﻟﻌﺸﺮﻳﻦ ﻣﻦ ﺷﻬﺮ ﺷﺒﺎﻁ ﺳﻨﺔ 342 ﻡ .
ﻭ ﺍﻻﺳﻘﻒ ﺍﻓﺮﺍﻫﺎﻁ ﻭﻫﻮ ﻓﺮﻫﺎﺩ ﺍﻟﺬﻱ ﻋﺮﻑ ﺑﺎﻟﺤﻜﻴﻢ ﺍﻟﺬﻱ ﺍﺗﺨﺬ ﺍﺳﻢ ﻳﻌﻘﻮﺏ، ﻭﻗﺪ ﺭﺳﻢ ﺍﺳﻘﻔﺎ ﻟﺪﻳﺮ ﻣﺎﺭﻣﺘﻲ ﺍﻟﻮﺍﻗﻊ ﻓﻲ ﺟﺒﻞ ﻣﻘﻠﻮﺏ ﺷﺮﻗﻲ ﺍﻟﻤﻮﺻﻞ، ﺣﻴﺚ ﻣﺜﻞ ﻣﺪﻳﻨﺔ ﻧﺼﻴﺒﻴﻦ ﻓﻲ ﻣﺆﺗﻤﺮ ﻧﻴﻘﻴﺔ ﻋﺎﻡ 325 ﻡ ‏. ﻭﻓﻲ ﺍﻟﻌﺎﻡ ﺍﻟﺮﺍﺑﻊ ﻟﻼﺿطﻬﺎﺩ ﺍﻱ سنة 344 ﻡ ﻗﺘﻞ ﺍﻻﺳﻘﻒ ﻧﺮﺳﻲ ﻭﻫﻮ ﻛﺮﺩﻱ ﻣﻦ ﺷﻬﺮﻗﺬ ﻓﻲ ﺑﻴﺚ ﺟﺮﻣﻲ ‏( ﻛﺮﻛﻮﻙ ﺍﻟﺤﺎﻟﻴﺔ ‏) ‏ .
ﻭﻓﻲ ﺍﻟﺴﻨﻮﺍﺕ ﺍﻻﻭﻟﻰ ﻟﺤﻜﻢ ﺍﻟﻤﻠﻚ ﺑﻬﺮﺍﻡ ﺍﻟﺨﺎﻣﺲ ‏( 438-420 ﻡ) ﻗﺘﻞ ﻣﻴﺮﺷﺎﺑﻮﺭ ﻭ ﻓﻴﺮﻭﺯ ﻭ ﺍﻟﻜﺎﺗﺐ ﻳﻌﻘﻮﺏ ، ﺍﻣﺎ ﻧﺎﺛﻨﻴﺎﻝ ﺍﻟﺸﻬﺮﺯﻭﺭﻱ ‏( ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺍﻟﺴﻠﻴﻤﺎﻧﻴﺔ ﺍﻟﺤﺎﻟﻴﺔ ‏) ﻓﻘﺪ ﺩﺭﺱ ﻓﻲ ﻧﺼﻴﺒﻴﻦ ﻭﺍﻫﺘﻢ ﺑﺪﺭﺍﺳﺔ ‏( ﺍﻟﺘﻔﺴﻴﺮ ‏) ، ﻭﻗﺪ ﺳﺠﻨﻪ ﺍﻟﻤﻠﻚ ﻛﺴﺮﻯ ﺍﻟﺜﺎﻧﻲ ‏( 628-590 ﻡ ‏) ﺳﺖ ﺳﻨﻮﺍﺕ ﻗﺒﻞ 628 ﻡ ﺛﻢ ﻗﺘﻠﻪ ﻻﻥ ﺍﻟﺠﻤﺎﻋﺔ ﺍﻟﺘﻲ ﻛﺎﻧﺖ ﺑﺎﻣﺮﺗﻪ ﻃﺮﺩﻭﺍ ﻗﺎﺋﺪﺍ ساسانيا ﻣﻦ ﺍﻟﻤﺪﻳﻨﺔ ﺑﺤﺠﺔ ﻫﺪﻣﻪ ﻟﻜﻨﻴﺴﺘﻬﺎ ‏ .
ﻭﻓﻲ ﺳﻨﺔ 358 ﻡ ﺍﻋﺪﻡ ﻣﺎﺭﺍﻳﺜﺎﻻﻫﺎ ﺍﻟﻨﻮﻫﺪﺭﻱ ﻓﻲ ﺍﻣﺎﺭﺓ ﺣﺪﻳﺎﺏ ‏( ﺍﺭﺑﻴﻞ ﺍﻟﺤﺎﻟﻴﺔ ‏) ﻋﻠﻰ ﻳﺪ ﺍلساسانيين ﺑﻌﺪ ﺛﺒﺎﺗﻪ ﻋﻠﻰ ﻣﺒﺪﺋﻪ، ﻭﻗﺪ ﺑﻨﻲ ﺩﻳﺮﺍ ﺗﺨﻠﻴﺪﺍ ﻟﺬﻛﺮﺍﻩ ﻓﻲ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﻧﻮﻫﺪﺭﺍ ‏( ﺩﻫﻮﻙ ﺍﻟﺤﺎﻟﻴﺔ ‏) .
ﻭﻗﺪ ﻛﺎﻧﺖ ﻫﺬﻩ ﺍﻟﻤﺼﺎﺩﺭ ﺍﻟﺴﺮﻳﺎﻧﻴﺔ ﻣﻘﺪﻣﺔ ﻻﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﻌﺾ ﺍﻟﻤﺆﺭﺧﻴﻦ ﺑﺎﻥ ﺍﻟﻜﺮﺩ ﻗﺪ ﺗﻘﺒﻠﻮﺍ - ﺍلمسيحية ﻓﻲ ﺍﻭﺍﺋﻞ ﻇﻬﻮﺭﻫﺎ - ﻭﻻ ﺳﻴﻤﺎ ﺍﻥ ﺍﻟﻤﺼﺎﺩﺭ ﺍلمسيحية ﺍﻟﺤﺪﻳﺜﺔ ﻣﺎ ﺯﺍﻟﺖ ﻋﻨﺪ ﻣﻮﻗﻔﻬﺎ ﺑﺸﺎﻥ ﺍﻟﺘﻮﺍﺟﺪ ﺍﻟﻤﺒﻜﺮ للمسيحية ﻓﻲ ﺍﻟﻤﻨﻄﻘﺔ ﺍﻟﻜﺮﺩﻳﺔ ﻭ ﺍﻟﺘﻲ ﺗﻌﻮﺩ ﺍﻟﻰ ﺍﻟﻘﺮﻥ ﺍﻟﺜﺎﻧﻲ ﺍﻟﻤﻴﻼﺩﻱ ‏.
ﻓﻲ ﺍﻟﻮﻗﺖ ﻧﻔﺴﻪ ﻫﻨﺎﻙ ﻋﺪﺩ ﻣﻦ ﺍﻟﺒﺎﺣﺜﻴﻦ ﻳﻨﻔﻮﻥ ﺍﻳﺔ ﺻﻠﺔ ﻟﻠﻜﺮﺩ ﺑﺎلمسيحية، ﻭ ﺍﻧﻤﺎ ﺑﻘﻮﺍ ﻣﺤﺎﻓﻈﻴﻦ ﻋﻠﻲ ﻋﻘﻴﺪﺗﻬﻢ ﺍﻟﺰﺭﺍﺩﺷﺘﻴﺔ ﺑﺎﻟﺮﻏﻢ ﻣﻦ ﺍﻟﺠﻬﻮﺩ ﺍﻟﻤﻀﻨﻴﺔ ﺍﻟﺘﻲ ﺑﺬﻟﻬﺎ ﺭﺟﺎﻝ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍلمسيحيين ﻓﻲ ﺍﻟﺘﺮﻭﻳﺞ ﻟﻤﻌﺘﻘﺪﻫﻢ ‏، ﻓﻲ ﺣﻴﻦ ﺫﻫﺐ ﺍﺧﺮﻭﻥ ﺍﻟﻰ ﺍﻥ ﻗﺴﻤﺎ ﺿﺌﻴﻼ ﻣﻦ ﻫﺆﻻﺀ ﺍﻟﻜﺮﺩ ﺍﻋﺘﻨﻘﻮﺍ ﺍلمسيحية ﺑﻌﺪ ﻓﺘﺮﺓ ﻃﻮﻳﻠﺔ ﻣﻦ ﻭﺻﻮﻟﻬﺎ ﺍﻟﻰ ﺩﻳﺎﺭﻫﻢ، ﻭﻟﻤﺎ ﺟﺎﺀ ﺍﻻﺳﻼﻡ ﺍﻟﻰ ﻫﺬﻩ ﺍﻟﻤﻨﻄﻘﺔ ﻭﺟﺪ ﺍﻣﺎﻣﻪ ﺍلمسيحية ﺍﻟﺘﻲ ﻟﻢ ﻳﻜﻦ ﻟﻬﺎ ﻣﻦ ﺍﻟﻌﻤﺮ ﺍﻛﺜﺮ ﻣﻦ ﻗﺮﻧﻴﻦ ﻭ ﻭﺟﺪ ﺍﻟﺰﺭﺍﺩﺷﺘﻴﺔ ﺍﻟﺪﻳﺎﻧﺔ ﺍﻟﺮئيسي.
ﻣﻦ ﻛﻞ ﻫﺬﺍ ﻳﺒﺪﻭ ﻟﻠﺒﺎﺣﺚ ﺍﻥ ﺍﻟﺘﻐﻠﻐﻞ ﺍلمسيحي ﻓﻲ ﺍﻟﻤﻨﻄﻘﺔ ﺍﻟﻜﺮﺩﻳﺔ ﻛﺎﻥ ﺑﻄﻴﺌﺎ ﻟﻠﻐﺎﻳﺔ، ﻭ ﺍﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩﺍ ﻋﺪﻳﺪﻳﻦ ﻗﺪ ﺍﻋﺘﻨﻘﻮﺍ ﻫﺬﺍ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﻟﺠﺪﻳﺪ ﺑﺤﻴﺚ ﻟﻢ ﻳﺸﻜﻞ ﺍﻳﺔ ﺧﻄﻮﺭﺓ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺴﻠﻄﺔ ﺍﻟﺴﺎﺳﺎﻧﻴﺔ ﺍﻟﺘﻲ ﺗﺴﺘﻤﺪ ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺍﻟﺤﻜﻢ ﻟﺪﻳﻬﺎ ﻣﻦ ﺍﻟﺪﻳﺎﻧﺔ ﺍﻟﺰﺭﺍﺩﺷﺘﻴﺔ ﺍﻟﺘﻲ ﻣﻀﻰ ﻋﻠﻴﻬﺎ ﻣﻨﺬ ﺍﻥ ﺑﺸﺮ ﺑﻬﺎ ﺯﺭﺍﺩﺷﺖ ﻋﻠﻰ ﺷﻮﺍﻃﺊ ﺑﺤﻴﺮﺓ ﺍﻭﺭﻣﻴﺔ ﺳﺘﺔ ﻗﺮﻭﻥ ‏ .
ﻭﻗﺪ ﻋﺎﺵ ﻫﺆﻻﺀ ﺍلمسيحيين ﺍﻟﻜﺮﺩ ﻓﻲ ﺳﻼﻡ ﻣﺎ ﺩﺍﻣﺖ ﺍﻋﺪﺍﺩﻫﻢ ﻗﻠﻴﻠﺔ، ﻭﺍﻓﻜﺎﺭﻫﻢ ﻻ ﺗﺆﺛﺮ ﻓﻲ ﺍﻟﺨﻂ ﺍﻟﻌﺎﻡ ﻟﻠﺪﻭﻟﺔ، ﻭﻟﻜﻦ ﺍﻟﻤﻮﻗﻒ ﺗﻐﻴﺮ ﻓﻲ ﺑﺪﺍﻳﺔ ﺍﻟﻘﺮﻥ ﺍﻟﺮﺍﺑﻊ ﺍﻟﻤﻴﻼﺩﻱ ﺣﻴﻦ ﺍﺻﺪﺭ ﺍﻻﻣﺒﺮﺍﻃﻮﺭ
ﻗﺴﻄﻨﻄﻴﻦ ﺳﻮﻡ ﻣﻴﻼﻥ ﺍﻟﺸﻬﻴﺮ في ﺳﻨﺔ 313 ﻡ ﻣﻌﺘﺮﻓﺎ ﺑﺎلمسيحية ﻛﺎﺣﺪﻯ ﺍﻟﺪﻳﺎﻧﺎﺕ ﺍﻟﻤﺼﺮﺡ ﺑﺎﻋﺘﻨﺎﻗﻬﺎ ﺩﺍﺧﻞ ﺍﻻﻣﺒﺮﺍﻃﻮﺭﻳﺔ ﺍﻟﺒﻴﺰنطية ﻭﻣﺎ ﺍﻋﻠﻨﻪ ﺍﻟﻤﻠﻚ ﺍﻻﺭﻣﻨﻲ ﺗﻴﺮﻳﺪﺍﺕ ﺍﻟﺜﺎﻟﺚ ﻣﻦ ﺍﻋﻼﻥ مسيحية ﺍﺭﻣﻴﻨﻴﺎ ﺭﺳﻤﻴﺎ ﻓﻲ ﻋﺎﻡ 301 ﺍﻭ 314 ﻡ ‏ .
ﻭﻗﺪ ﻛﺎﻧﺖ ﻫﺬﻩ ﺍﻟﺤﻮﺍﺩﺙ ﻣﻘﺪﻣﺔ ﻻﻭﻝ ﺍﺿﻄﻬﺎﺩ ﻭﻗﻊ ﻋﻠﻰ ﺍلمسيحيين ﺍﻟﻜﺮﺩ ﻭﻏﻴﺮﻫﻢ ﺍﺑﺘﺪﺍﺀ ﻣﻦ ﺳﻨﺔ 339 ﻡ ﺣﺘﻰ ﻭﻓﺎﺓ ﺍﻻﻣﺒﺮﺍﻃﻮﺭ ﺷﺎﺑﻮﺭ ﺍﻟﺜﺎﻧﻲ ﻋﺎﻡ 379 ﻡ، ﻭﻣﻤﺎ ﻳﺆﻛﺪ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻻﺿﻄﻬﺎﺩ عليهم ﻣﺎ ﺍﻭﺭﺩﻩ ﺍﻟﻤﺆﺭﺥ ﺍﻟﺪﺍﻧﻤﺮﻛﻲ ﻛﺮﻳﺴﺘﻨﺴﻦ : “ ﻭﻗﺪ ﻭﻗﻊ ﺍﻻﺿﻄﻬﺎﺩ ﺧﺎﺻﺔ ﻓﻲ ﻭﻻﻳﺎﺕ ﺍﻟﺸﻤﺎﻝ ﺍﻟﺸﺮﻗﻲ ﻓﻲ ﺍﻟﻤﻨﺎﻃﻖ ﺍﻟﻤﺘﺎﺧﻤﺔ ﻟﻼﻣﺒﺮﺍﻃﻮﺭﻳﺔ ﺍﻟﺮﻭﻣﺎﻧﻴﺔ ﻛﺎﻧﺖ ﻫﻨﺎﻙ ﻣﻘﺎﺗﻞ ﻭ ﻣﺬﺍﺑﺢ ﻛﻤﺎ ﻛﺎﻥ ﻫﻨﺎﻙ ﺗﺸﺮﻳﺪ، ﻓﻲ ﺳﻨﺔ 362 ﻡ نفي ﺗﺴﻌﺔ ﺍﻻﻑ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻣﻊ ﺍﻻﺳﻘﻒ ﻫﻴﻠﻴﻮﺩﻭﺭ ﻣﻦ ﻗﻠﻌﺔ ﻓﻨﻚ ﻓﻲ ﺑﺮﺍﺑﺮﻩ ﺍلى ﺧﻮﺍﺭﺯﻡ ﺑﻌﺪ ﺛﻮﺭﺓ فاشلة‏، ﻭﻫﺆﻻﺀ ﻫﻢ ﺍﻟﺬﻳﻦ ﻋﻨﻲ ﺑﻬﻢ ﺍﻟﻤﺴﻌﻮﺩﻱ ﻋﻨﺪﻣﺎ ﺫﻛﺮ ﺍﺧﺒﺎﺭﺍ ﻋﻦ ﺍﻟﻜﻮﺭﺩ ﺍﻟﻴﻌﻘﻮﺑﻴﺔ ﻭﺍﻟﺠﻮﺭﻗﺎﻥ ﻭﺍﻥ ﺩﻳﺎﺭﻫﻢ ﺗﻘﻊ ﻣﻤﺎ ﻳﻠﻲ ﺍﻟﻤﻮﺻﻞ ﻭ ﺟﺒﻞ ﺍﻟﺠﻮﺩﻱ ‏، ﻭﺍﺷﺎﺭ ﺍﻟﻴﻬﻢ ﺍﻟﺮﺣﺎﻟﺔ ﻣﺎﺭﻛﻮﺑﻮﻟﻮ ‏ﻓﻲ ﺣﺪﻳﺜﻪ ﻋﻦ ﺍﻟﻤﻮﺻﻞ ﺑﻘﻮﻟﻪ : “ ﺍﻧﻪ ﻳﺴﻜﻦ ﺍﻻﺟﺰﺍﺀ ﺍﻟﺠﺒﻠﻴﺔ ﺟﻨﺲ ﻣﻦ ﺍﻟﻨﺎﺱ ﻳﺴﻤﻲ ﺑﺎﻻﻛﺮﺍﺩ، ﺑﻌﻀﻬﻢ ﻣﺴﻴﺤﻴﻮﻥ ﻣﻦ ﺍﻟﻨﺴﺎﻃﺮﺓ ﺍﻭ ﺍﻟﻴﻌﺎﻗﺒﺔ ﻭ ﺑﻌﻀﻬﻢ ﺍﻻﺧﺮ ﻣﻦ ﺍﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ ‏.
ﻭﻗﺪ ﺫﻫﺐ ﺻﺎﺣﺐ ﻛﺘﺎﺏ “ ﺗﻘﻮﻳﻢ ﺍﻟﻜﻨﻴﺴﺔ ﺍﻟﻨﺴﻄﻮﺭﻳﺔ ﺍﻟﻘﺪﻳﻤﺔ ” ﺑﻌﻴﺪﺍ ﺣﻴﻨﻤﺎ ﻓﺴﺮ ﻛﻠﻤﺔ ﻛﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﺏ “ ﻛﻠﺪﺍﻧﺴﺘﺎﻥ ” ﻭﺍﺳﺘﻨﺪ ﺍﻟﻲ ﻛﺘﺎﺑﺎﺕ ﺍﻟﻤﺆﺭﺧﻴﻦ ﺍﻟﺴﺮﻳﺎﻥ : ﺍﺑﻦ ﺍﻟﺤﺠﺮﻱ، ﻭ ﺍﺑﻦ ﺍﻟﺼﻠﻴﺒﻲ، ﺑﻴﺖ ﻳﺸﻮﻉ ﻭ ﺍﺑﻮ ﻓﺮﺝ ﺑﻘﻮﻟﻬﻢ : “ ﺍﻧﻬﺎ ﻛﻠﺪﺍﻧﺴﺘﺎﻥ ﻻ ﻛﺮﺩﺳﺘﺎﻥ، ﻻﻥ ﺍﻫﺎﻟﻲ ﺍﻟﺠﺒﻞ ﺟﻤﻴﻌﻢ ﻛﺎﻧﻮﺍ ﻣﻦ ﺷﻴﻌﺔ ﺍﻟﻜﻠﺪﺍﻧﻴﻴﻦ ﺍﻟﻘﺪﻣﺎﺀ ﻗﺒﻞ ﺍﻟﻤﺴﻴﺢ ‏( ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ ‏) ﻭﻓﻲ ﺯﻣﺎﻧﻨﺎ ﺑﺪﻟﻮﺍ ﺍﻟﻜﻠﺪﺍﻥ ﺑﺎﻟﻜﺮﺩ ﻭﺍﻟﻰ ﺍﻻﻥ ﻳﻘﻮﻟﻮﻥ ﻛﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﻫﺬﺍ ﻏﻠﻂ ‏.
ﻭعلى ﺍﻟﺮﻏﻢ ﻣﻦ ﺍﻟﻔﺎﺋﺪﺓ ﺍﻟﻜﺒﻴﺮﺓ ﻟﻠﻤﺼﺎﺩﺭ المسيحية ﻓﻲ ﺍﺳﺘﺠﻼﺀ ﺣﻠﻘﺎﺕ ﻣﻔﻘﻮﺩﺓ ﻣﻦ ﺍﻟﺘﺎﺭﻳﺦ ﺍﻟﻜﺮﺩﻱ ﻓﻲ ﺍﻟﻘﺮﻭﻥ ﺍﻟﺘﻲ ﺳﺒﻘﺖ ﺍﻻﺳﻼﻡ ﻓﺎﻧﻬﺎ ﻟﻢ ﺗﺨﻞ ﻣﻦ ﺳﻠﺒﻴﺎﺕ ﻣﻨﻬﺎ :
-1 ﺗﺘﺴﻢ ﻫﺬﻩ ﺍﻟﻤﺼﺎﺩﺭ ﺑﺎﺳﻠﻮﺏ ﺍﻟﺴﺮﺩ ﻭ ﺍﻟﻨﻘﻞ، ﻣﻊ ﻧﺰﻋﺔ ﻏﻴﺒﻴﺔ ﻇﺎﻫﺮﺓ ﻛﻮﻧﻬﺎ ﺗﻌﺘﻤﺪ ﻋﻠﻰ ﻣﻌﺠﺰﺍﺕ ﺍﻟﻘﺪﻳﺴﻴﻦ ﺍﻟﺘﻲ ﻻ ﻳﻤﻜﻦ ﺗﺎﻭﻳﻠﻬﺎ ﺑﺎﻱ ﺷﻜﻞ ﻣﻦ ﺍﻻﺷﻜﺎﻝ ‏ .
-2 ﺗﻔﺘﻘﺮ ﻫﺬﻩ ﺍﻟﻤﺼﺎﺩﺭ ﺍﻟﻰ ﺍﻟﻤﻮﺿﻮﻋﻴﺔ ﺑﺪﺭﺟﺔ ﻛﺒﻴﺮﺓ، ﻟﻜﻨﻨﺎ ﻻ ﻧﺴﺘﻄﻴﻊ ﺍﻥ ﻧﻨﻔﻲ ﻋﻨﻬﺎ ﻫﺬﻩ ﺍﻟﺼﻔﺔ ﺑﺼﻮﺭﺓ ﻛﺎﻣﻠﺔ ‏ .
-3 ﻳﻐﻠﺐ ﻋﻠﻰ ﻫﺬﻩ ﺍﻟﻤﺼﺎﺩﺭ ﺍﻟﻄﺎﺑﻊ ﺍﻻﺳﻄﻮﺭﻱ ﺍﻟﺨﺮﺍﻓﻲ، ﻭ ﻋﺪﻡ ﺍﻟﺪﻗﺔ ﻓﻲ ﺍﻟﺘﻮﺍﺭﻳﺦ ﺍﻟﻤﺤﻠﻴﺔ ﻭ ﺍﻟﻌﺎﻟﻤﻴﺔ .
-4 ﻇﺎﻫﺮﺓ ﺍﻟﺘﻌﺼﺐ ﺍﻻﻋﻤﻰ ﺍﻟﺘﻲ ﺭﺍﻓﻘﺖ ﻣﺪﻭﻧﻲ ﻫﺬﻩ ﺍﻟﻤﺼﺎﺩﺭ ﺧﻼﻝ ﺍﻟﻤﺮﺍﺣﻞ ﺍﻟﺘﺎﺭﻳﺨﻴﺔ ﺑﺪﺀﺍ ﻣﻦ ﺍﻟﻜﺘﺎﺑﺔ ﺿﺪ ﺍﻟﺰﺭﺍﺩﺷﺘﻴﺔ ﻓﻲ ﺍﻟﻤﺮﺣﻠﺔ ﺍﻻﻭﻟﻰ، ﻭ ﺍﻧﺘﻬﺎﺀ ﺑﺎﻟﺘﺪﻭﻳﻦ ﺿﺪ ﺍﻻﺳﻼﻡ ﻓﻲ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻻﺣﻘﺔ .
-5 ﻇﻬﻮﺭ ﻣﺼﺎﺩﺭ ﻣﻨﺤﻮﻟﺔ ﻭ ﺍﻻﻋﺘﻤﺎﺩ ﻋﻠﻴﻬﺎ ﻛﻤﺼﺎﺩﺭ ﻻ ﻳﺮﻗﻰ ﺍﻟﻴﻬﺎ ﺍﻟﺸﻚ ﻋﻨﺪ ﻋﺪﺩ ﻛﺒﻴﺮ ﻣﻦ ﺍﻟﺒﺎﺣﺜﻴﻦ ‏.
ملاحظة : الصورة هي عبارة ايقونة عن مار ادي احد التلاميذ المسيح 72 والذي قام بتبشير الكورد وبقية السكان في بلاد الرافدين
المصدر :
بتصرف من فقرة من كتاب كردستان في القرن السابع الميلادي ل فرست مرعي اسماعيل ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺮﻛﺰ ﺍﻟﺪﺭﺍﺳﺎﺕ ﺍﻟﻜﺮﺩﻳﺔ ﻓﻲ ﺟﺎﻣﻌﺔ دهوك
[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 921 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 10
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 05-02-2020 (4 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 19-04-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 23-04-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 20-09-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 921 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.126 KB 19-04-2023 ئاراس حسۆئـ.ح.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
یاخیبوون لەشیعری کوردیدا (1970-1991) کرمانجی ناوەڕاست
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
ژیاننامە
شێخ عەلی کاریتانی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
وێنە و پێناس
چەند گەنجێکی گوندی باناڵێ ساڵی 1986
ژیاننامە
حیکمەت وەڵاشی
ژیاننامە
نوژەن ئازاد مستەفا عوزێری
ژیاننامە
شۆخان تاریق بلباس
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
کورتەباس
چیرۆکی هەوڵی تیرۆرکردنی مەلا مستەفا بارزانی؛ '50 بۆمب نەیانتوانی سەرۆکی کوردان بکوژن'
ژیاننامە
قارەمان خۆشناو
ژیاننامە
حسێن کەمال نیا
ژیاننامە
فەهیمە سابیر حەمۆک
وێنە و پێناس
خولی بەخێوکردنی هەنگ ساڵی 2001 ڕێنمایی کشتوکاڵی شارباژێڕ
وێنە و پێناس
وێنەی خانووەکانی دەوروبەری قەڵای هەولێر
کورتەباس
جەژنی جەمای کوردانی ئێزدی لە لالش ساڵی 2024
کورتەباس
بیرمەندێکی عێراقی: تاوەکو پرسی کورد و فەڵەستین چارەسەر نەکرێت ناوچەکە سەقامگیر نابێت
کورتەباس
سوپای ئیسرائیل: ژنێکی ئێزدی لە غەززە ڕزگارکرا و نێردرایەوە ئێراق
ژیاننامە
لانە ڕزگار کەمال
ژیاننامە
شیلان زرار ڕەحمانە شەل نانەکەلی
ژیاننامە
هەورین عەلی کانی کوردەیی
پەرتووکخانە
تەنز لەڕۆژنامەنووسیی باشووری کوردستاندا ( 1920-1950)
پەرتووکخانە
شیعری بۆنە لە ئەدەبی کوردیدا (کرمانجی ناوەڕاست ) (1914-1945ز)
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی کورد لە کۆلێژی یاسا لە بەغدا ساڵی 1973
کورتەباس
شێرەژن
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
پەرتووکخانە
ڕووناکیە زۆر ڕووناکەکە
وێنە و پێناس
دوو خوێندکاری شاری سلێمانی لە ڕۆمانیا ساڵانی حەفتاکانی سەدەی بیستەم
پەرتووکخانە
سەنگ و بەهای بیر لە یەکگرتنی ناولێنراو بە ناولێنەرەوە لەزمانی کوردیدا
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
کاکەی فەلاح
07-11-2008
هاوڕێ باخەوان
کاکەی فەلاح
ژیاننامە
مەهاباد قەرەداغی
30-10-2009
هاوڕێ باخەوان
مەهاباد قەرەداغی
ژیاننامە
مەلای گەورەی کۆیە
01-02-2010
هاوڕێ باخەوان
مەلای گەورەی کۆیە
ژیاننامە
یەحیا ئەفەندیی وێنەگر
12-05-2022
زریان سەرچناری
یەحیا ئەفەندیی وێنەگر
ژیاننامە
نەسرین فەخری
26-08-2022
زریان سەرچناری
نەسرین فەخری
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
شۆخان تاریق بلباس
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
قارەمان خۆشناو
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شیلان زرار ڕەحمانە شەل نانەکەلی
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شێخ عەلی کاریتانی
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
هەورین عەلی کانی کوردەیی
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
حیکمەت وەڵاشی
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
نوژەن ئازاد مستەفا عوزێری
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
فەهیمە سابیر حەمۆک
12-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
حسێن کەمال نیا
09-10-2024
شادی ئاکۆیی
وێنە و پێناس
وێنەی خانووەکانی دەوروبەری قەڵای هەولێر
07-10-2024
زریان سەرچناری
ئامار
بابەت
  537,026
وێنە
  110,286
پەرتووک PDF
  20,293
فایلی پەیوەندیدار
  104,222
ڤیدیۆ
  1,567
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
303,967
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,153
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,052
عربي - Arabic 
30,942
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,384
فارسی - Farsi 
10,017
English - English 
7,583
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,731
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
125,982
ژیاننامە 
25,820
پەرتووکخانە 
25,702
کورتەباس 
18,376
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,819
پەند و ئیدیۆم 
13,645
شوێنەکان 
12,000
شەهیدان 
11,893
کۆمەڵکوژی 
10,907
هۆنراوە 
10,395
بەڵگەنامەکان 
8,348
وێنە و پێناس 
7,364
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,387
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
ڤیدیۆ 
1,456
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
822
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
274
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
27
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
31,432
MP4 
2,558
IMG 
201,832
∑   تێکڕا 
236,145
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
یاخیبوون لەشیعری کوردیدا (1970-1991) کرمانجی ناوەڕاست
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
ژیاننامە
شێخ عەلی کاریتانی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
وێنە و پێناس
چەند گەنجێکی گوندی باناڵێ ساڵی 1986
ژیاننامە
حیکمەت وەڵاشی
ژیاننامە
نوژەن ئازاد مستەفا عوزێری
ژیاننامە
شۆخان تاریق بلباس
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
کورتەباس
چیرۆکی هەوڵی تیرۆرکردنی مەلا مستەفا بارزانی؛ '50 بۆمب نەیانتوانی سەرۆکی کوردان بکوژن'
ژیاننامە
قارەمان خۆشناو
ژیاننامە
حسێن کەمال نیا
ژیاننامە
فەهیمە سابیر حەمۆک
وێنە و پێناس
خولی بەخێوکردنی هەنگ ساڵی 2001 ڕێنمایی کشتوکاڵی شارباژێڕ
وێنە و پێناس
وێنەی خانووەکانی دەوروبەری قەڵای هەولێر
کورتەباس
جەژنی جەمای کوردانی ئێزدی لە لالش ساڵی 2024
کورتەباس
بیرمەندێکی عێراقی: تاوەکو پرسی کورد و فەڵەستین چارەسەر نەکرێت ناوچەکە سەقامگیر نابێت
کورتەباس
سوپای ئیسرائیل: ژنێکی ئێزدی لە غەززە ڕزگارکرا و نێردرایەوە ئێراق
ژیاننامە
لانە ڕزگار کەمال
ژیاننامە
شیلان زرار ڕەحمانە شەل نانەکەلی
ژیاننامە
هەورین عەلی کانی کوردەیی
پەرتووکخانە
تەنز لەڕۆژنامەنووسیی باشووری کوردستاندا ( 1920-1950)
پەرتووکخانە
شیعری بۆنە لە ئەدەبی کوردیدا (کرمانجی ناوەڕاست ) (1914-1945ز)
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی کورد لە کۆلێژی یاسا لە بەغدا ساڵی 1973
کورتەباس
شێرەژن
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
پەرتووکخانە
ڕووناکیە زۆر ڕووناکەکە
وێنە و پێناس
دوو خوێندکاری شاری سلێمانی لە ڕۆمانیا ساڵانی حەفتاکانی سەدەی بیستەم
پەرتووکخانە
سەنگ و بەهای بیر لە یەکگرتنی ناولێنراو بە ناولێنەرەوە لەزمانی کوردیدا
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.92
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.985 چرکە!