دەرەکۍ بەڵخەی و ئاوەو زمسان و وەهاری

سەرچەمەو ئی دەرەیە کەشو تەوەنێن بەرزی (1994م) جەحەڼاو سیروانێو دەسپەنە کەرۊ سەروبازنەو (12؛ 15؛ 35، N) هیڵەو درێژی (4-9-46 E) ئاوەو دۆڵە کاو لاسەو زیتێ، هانە وەهارە، خوێڕژکە، ولێ و تەوەنێ، درێژبۊوە ڕوەو وەرنیشت پەی بەڵخەی سەرینی، بەڵخەی وارینی، گردە دەرەرە پەی سۆڵێ، هەرپاسە ئاوەو سینە و سەحابی و هەڕەسیاویچش مجێۆنە، دەرە مێشلەیچ مجیۊنە ڕوەو وەرنیشت ( باشور) ملۆ مجێۆنە دەرەو تەوېڵۍ، درێژیەکەش (5٫46کم) گردو ئاوەکێ (474٫55 لیترێ/ چرکەنە) ، گورجی ئاوەکێ (7 ، 0 /چرکە) سەرو دەرەو بەڵخەیۆ بێجگە دەگێکێ باخو باخاتێوی فرە هەن کەپەشتی بەئاوەو ئی دەررا بەسۆ کۊمەڵیو خزمەتگوزاری گەشتیاریش چەنەنێ پەی ئەرەنیشتەوە واردەی و چاشتخانێ و کەبابخانێ و کەپرێ ئەرەنیشتەی گەشتیاریوی فرە سەرشا مدۆوەنە
دەرە ومێشلەی سەرچەمەکەش کەشو هەوارەبەرزەیا جەبەرزی (2041م ) جەحەنناو سیروانیۆ بەرزا گنۆ سەرو بازنەو پانی (N، 50 ٫ 11٫ ٫ 35پلێ) وەهێڵەو درێژی (E، 22٫ ٫90 46) ئاوەو دۆڵەکاو هانە هەڵوچەی هانەو میشلەی، مرواو بەگلەیش مجێۆنە هەرپاسە ڕوەو وەرنیشت ملۆ پەی شوانگېڵێ و شەمێ جەبەرزی (1105م) ئاڎیچ ملۆ سەرەچېر تاکو دەرەو جاورێ چەنی ئاوە تەوېڵۍ یوی گېرا، دیسان جە هاوار تێکەڵو ئاوەو تەوېڵۍ بانە، چادمای گرد پێوەرە دەرېوی گۆرەنە مداوە یوتینی کە درێژی ئی بێنەیە (٫7 4 کم) مێشلە هەرجە سەروەخت و دمای جەنگ و (عوسمانی و سەفەویەکا) سەردەم و پاشایەتیەنە کارونسەرابېیەن پەی هەردوێ دیما ئیسەیچ یاگیوەی کەشتیاریەی وەش هەنە پەی پشودای چاشتخانەو کەبابخانەش چەنەن، مەحاڵەکەدلێ گورانیەکاو، هونیەکانەنامۍش هەنە.
دکتور ڕېباز لوقمان مستەفا.[1]