Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
Osman Sebrî 1905-1993 (Jiyan, Têkoşîn û Berhem)
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Rewan
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
QÎRÎNA MIRINÊ
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Zanhaweya Pêxember (Mewlûda Pêxember)
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Ji xunava Bîranînan
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Hostanîbêja Zarhaweyên Kurdî
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Gulistan 2
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Dîwana Mela Nûriyê Hesarî 4
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Dîwana Mela Nûriyê Hesarî 3
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Axlîma (Pêlên helbesta kurdî)
06-11-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  525,193
Wêne
  111,430
Pirtûk PDF
  20,405
Faylên peywendîdar
  106,097
Video
  1,585
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
289,245
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,692
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,183
عربي - Arabic 
31,396
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,349
فارسی - Farsi 
10,657
English - English 
7,705
Türkçe - Turkish 
3,677
Deutsch - German 
1,805
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,927
Pend 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,227
Şehîdan 
4,271
Enfalkirî 
3,659
Pirtûkxane 
2,766
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,746
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
326
PDF 
31,828
MP4 
2,616
IMG 
204,382
∑   Hemû bi hev re 
239,152
Lêgerîna naverokê
Jiyaname
Mîna Acer
Cih
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke h...
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
Kurtelêkolîn
Feylî
Kurdên Azirbêcanê (Laçîn, Kêlbecar, herêma Naxçiwanê) (3)
Hevalên Kurdîpêdiya arşîvên me yên neteweyî û welatî bi awayekî objektîv, bêalîbûn, berpirsiyarî û profesyonelî tomar dikin.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Kurdên Azirbêcanê (Laçîn, Kêlbecar, herêma Naxçiwanê) (3)

Kurdên Azirbêcanê (Laçîn, Kêlbecar, herêma Naxçiwanê) (3)
Kurdên Azirbêcanê (Laçîn, Kêlbecar, herêma Naxçiwanê) (3)
Wergêr û Nivîskar: #Têmûrê Xelîl#

Ev pirtûka, ku em raberî we dikin, berhema xebata êkspêdîsyona taybetî ye li navçeyên berê yên devera Kurdistanê ya li Azirbêcanê (navçeyên Laçînê û Kelbecarê) û herêma Naxçiwanê, ku wek komarên otonom di nav KSS Azirbêcanê da nin. Ew êkspêdîsyon havîna sala 1931ê ji alîyê Komîsarîyata Perwerdeya Gelî ya Azirbêcanê (perça zanyarî) û Înstîtûta Azirbêcanê ya Zanyarî-Lêkolînê da (perça Rohilatê) hatibû teşkîlkirinê bona lêkolînê bikin, çika di nav kurdên Azirbêcanê da karê pêşxistin û belakirina çanda wan di çi rewşê da ne û çawa pêşda diçe.
Di nav pirsên, ku êkspêdîsyon gerekê li ser bisekinîya, yên here giring ew bûn, ku bi taybetîyên zimanê kurdên Azirbêcanê û komara otonom ya Naxçiwanê, mînanîhevbûn û cudatîyên zimanê kurdên Azirbêcanê û yên Ermenîstanê ra (piranîya wan êzîdî ne, lê nizanî ji bo çi heta niha jî di dokûmêntên fermî, salixên statîstîkîyê û yên mayîn da ew wek miletekî cihê têne nîşandanê) bibine nas, ji bo ku bikaribin li ser zimanê kurdî lêkolîna bikin û gorî wê jî pirtûkên dersa, berevokên zanyarî û yên mayîn bal xwe biweşînin.
Pirsgirêkeke êkspêdîsyonê jî ew bû, ku di karê vekirina dibistanên kurdî, kûrsên hilanîna nexwendîtîyê di nav kurda da û bi wan pirsa va girêdayî wan biryara pêk bînin, ku Şêwrdarîya miletên kêmjimar yên Azirbêcanê destnîşan kirine, ya ku di meha hezîranê sala 1931ê li Bekûyê hate derbazkirinê.
Bi tevayî êkspêdîsyonê pirsên dabûne pêş xwe, pêk anîn. Di vî alî da, wek ku di biryara civîna Komîsarîyata perwerdeya gelî ya 20ê îlonê sala 1931ê da tê gotinê, êkspêdîsyon di xebata xwe da bi ser ket.
Lê bi vê xebata bingehîn ra tevayî, tevbûyên êkspêdîsyonê çend tiştên bi armanca sereke ra girêdayî jî ber çevê xwe ra derbaz kirin, wek: karê pêşxistina xwendin û çanda kurda di şertên jîyana eşîrîyê da, erf-edetên usa da, ku ne hinkûfî cûrê jîyana sosîyalîstîyê ne.
Demkurtîya êkspêdîsyonê (ji 2ê tebaxê heta 8ê îlonê sala 1931ê), gund û navçeyên kurda yên ji hev gelekî dûr, zehmetîyên bi çûyîna bal wan va girêdayî (xwesma li navça Kelbecarê), li ser riya bêqusûr pêkanîna daxazên me dibûne asteng. Ji me ra li hev nehat karê xwe usa biserxînin, wek ku ew yek serokatîya Partîya Komûnîstîyê danîbû pêşîya xwe bona bi her alî pêşdabirina çanda navçeyên gelên kêmjimar yên Yekîtîya Sovyêt, ku berê kolonîyayên Rûsîya Qeyserîyê bûn, lê dû ra jî ketine bin destê hukumeta mûsafeta ya bûrjûazîyê-milkedarîyê da.
Kar û barên, ku me di dema êkspêdîsyonê kirîye, bona pêkanîna wê xebata mezin û dijwar têr nake. Û ew salixên ku em raberî we dikin, xwesma yên bi hesab û jimara va girêdayî, ji bo demên êkspêdîsyonê ne (tebax-îlona sala 1931ê) û rewşa wan navça ya îroyîn tam naynine ber çeva.
Lê gerekê bê destnîşankirin, ku xebateke awa barekî giran e û tenê kolêktîveke ji pêşekzan-têorêtîka, xwesma jî aborîzan-agrarzana, dikaribû di vî karî da bi ser keta.
Em bêjin, ku di nav endamên êkspêdîsyona me da tu aborîzanek tunebû.
Ev hemû nikaribû tesîra xwe li ser xebata me nekira.
Lê bi kêmanî, berraberdan û dibe şaşîyan ra tevayî jî me hewce dît vê xebata xwe çap bikin.
Û em gerekê ewê yekê hema niha bikin, ji ber ku nivîsên derheqa kurdên Azirbêcanê da yên di dema Sovêtîyê da derketî (ya dawî, sala 1929a), û nivîseke usa li ser rûpelên prêssa Pişkavkazê jî heye (rojnama Zarya Vostoka), ji rastîyê gelekî dûr in.
Di dawîyê ez, wek serokê êkspêdîsyonê, dixwezim sipasîya xwe ji hemû endam û tevgelên êkspêdîsyonê - Î.Morogûlov (kurdzan), ku me ew ji Ermenîstanê dewat kiribû bona tevî xebata êkspêdîsyona me bibe, Samed Şahsûwerovê kurd (mamostayê berê yê dibistana gundê Mînkendê, navça Laçînê, lê niha li Moskvayê dixûne), Îdrîs Hesenov (zimanzan, tirkzan, Bekû) û A.Alêkpêrov (êtnograf, Bekû) ra bêjim.
Ji navê êkspêdîsyonê razîbûna xwe didime rêxistinên partîyê û sovêtîyê yên navçeyên Laçînê û Kelbecarê, û herweha Komîtêya Şêwra Gelî ya komara otonom ya Naxçiwanê û Komîtêya herêmê ya PK Azirbêcanê, yên ku bi her awayî alî serketina xebata êkspêdîsyonê kirin.
Razîbûneke taybetî didime Komîtêya Perwerdeya Gelî ya Ermenîstanê û rêdaksyona rojnama Rya teze, ku piştgirîya me kirin. Di dema seredana me ya demkurt li Êrîvanê (Yêrêvan, Rewan.- NW) karmendên Komîtêya Perwerdeya Gelî ya KSS Ermenîstanê, ronakbîrên kurd derheqa wê xebata xwe ya mezin da ji me ra gotin, ku wana di alîyê xebata çandî di nav kurdên Ermenîstanê da kirine û ev komara biratîyê - Komara Sovyêtî ya Sosîyalîstîyê ya Ermenîstanê - heta niha jî ew karê pîroz berdewam dike.
A.Bûkşpan.
Kurdên Azirbêcanê
(Laçîn, Kêlbecar, herêma Naxçiwanê).

Casûsekî împêrîyalîzma Îngilîs yê herî bi nav û deng E.B.Soane, ku qala rasthatina xwe ya pêşin bi kurdên Kurdistana Tirkîyê ra dike, dinivîse: Ew miletekî mezin û kubar e, ku li ser axên çiyayî yên Tirkîyê û Farizistanê (weke 125 hezar kîlomêtrên çargoşe) dijî. Rast e, warên jîyînê yên eşîrên kurda serhevdu riya 14 rojan ji Londonê dûr in, lê kurd yek ji wan miletên Rohilata Navîn e, ku ji hemîyan kêmtir lêkolîn ser wan hatîye kirinê.
Lê ev ewqasî jî ne rast e. Çend nivîsên bûrjûazîyê yên derheqa kurdên Tirkîyê û Farizistanê da hene. Û di nav wan da nivîsên bi zimanê îngilîsî jî cîyê yekemîn digrin. Em bêjin, ku Soane bi xwe bi kêmanî 10 berhemên derheqa kurda da nivîsîne (ew yek di wê bîblîografîyê da heye, ku di berhema wî ya dawî da çap bûye). Berhemên Rîç (Narrative of a Residence in Koordistan, sala 1736a), Frêzêr (Travels in Koordistan, sala 1840î) û yên mayîn heta niha jî kemala xwe unda ne kirine.
Lê pirtûka Soane To Mesopotamia and Kurdistan in disguise du cara hatîye weşandinê û di pêşgotina çapa duda da, ku salka 1926a ronahî dîtîye, bi taybetî tê destnîşankirinê, ku fikrên Soane, ku ewî di salên 1908-1909a da gotine, hemî jî rast derketin û di wî alî da xebatên wî bi ser ketine. Emê hela vegerine li ser wê pêşgotinê. Em tenê bêjin, ku fikra Soane derheqa wê yekê da, ku li ser kurda kêm lêkolîn hatine kirinê, derheqa me da ne, û di wî alî da bin destê me da pir kêm nivîs hene ne tenê derheqa kurdên welatên dereke da, lê herweha li ser kurdên Pişkavkazê jî, û berî gişkî jî wê navça Azirbêcanê, ku heta sala 1929a bi fermî dihate binavkirinê wek Kurdistan.
Em nikarin wê yekê bêjin, ku edebîyata rûsa ya berî şoreşa Oktobir, xwesma jî nivîsên zabita, bi berhemên derheqa kurdên welatên dereke, xwesma jî yên Pişkavkazê va, dewlemend in. Berhemên Avêryanov, Karsêv, Mînorskî, gotarên N.Y.Marr, Trotêr, pirtûka Yêgîyazarov derheqa kurdên Êrîvanê da, hinek malûmatî û bîranînên derheqa kurda da, ku di nivîsên komîsyona arkêologîyê ya Kavkazê û nivîsên karmendên Qeyserîyê derheqa zevtkirina Kavkazê da hene - a evana hema bêje ew hemû nivîs in, ku bi zimanê rûsî derheqa kurda da hatine weşandinê(1).
Em wê jî bêjin, ku di van berheman da, ku emê li jêr bi hûrgilî qala wan bikin, derheqa kurdên Azirbêcanê da hema bêje tu tişt tune.
Di edebîyata piştî Oktobirê da derheqa kurdên Azirbêcanê da ji wê jî kêmtir tişt hene. Xênji du kitêbokên Sîsoev û Çûrsîn yên derheqa êtnografîya (miletzanî) kurdên Azirbêcanê da, ku piranî dubarekirinên xudannivîsên berî şoreşê ne û di bingeha wan da sohbetên bi Samed Şahsûvarov ra nin (mamostayê dibistana gundê Mînkendê, navça Laçînê), tu tişt tune.
Haya me ji hesabdayîna profêsor V.A.Gûrko-Kryajîn derheqa êkspêdîsyona li Kurdistanê da heye, ku di havîna sala 1929a hatîye derbazkirinê. Lê ew nehatîye weşandin; mixabin, ew bin destê me da tune. Lê nivîsa Mamet derheqa wê êkspêdîsyonê da (kovara Îstorîk-Marksîst, cild XVII, sal 1930, rûpel 81-83) û herweha du nivîsên V.A.Gûrko-Kryajîn yên derheqa ewê êkspêdîsyonê da, ku ewî wek înformasyon di rojnama Zarya Vostoka da çap kirine (16ê tebaxê sala 1929a, hejmar 186/2154 û 18ê tebaxê, hejmar 188/2156) me tînine ser wê bawerîyê, ku di fikrên V.A.Gûrko-Kryajîn da gelek şaşîyên sîyasî yên mezin hene, ew fikir dijî prînsîpên Marksîstîyê û Lênînîyê ne, di bingeha wan da îzbatîyên bê bingeh hene, ku ewî di dema êkspêdîsyonê da berev kirine.
A ev e ew hemû berhem, ku di bin destê êkspêdîsyona Komîtêya Azirbêcanê ya Perwerdeya Gelî û Înstîtûta Zanyarî-Lêkolînê ya Azirbêcanê da heye, ku ev rêxistin bi xwe 2ê tebaxê sala 1931ê ew şandibû bona lêkolîna wan pirsa, ku bi pêşdabirina çanda kurda va girêdayî bûn.
Kurdistana Azirbêcanê diha nêzîkî paytextê KSS Azirbêcanê ye, ne ku London, ji Bekûyê heta Laçînê (navbenda Kurdistanê) riya ji rojekê jî kêmtir e.
Êkspêdîsyon 2ê tebaxê şev ji Bekûyê derket û rojtira dinê, 3ê tebaxê sala 1931ê êvarê, îdî li Laçînê bû.
(1) Bîblîografîya bi hûrgilî derheqa kurda da di gotara V.Mînorskî da heye, ku li Ensyklopaedie des islam. Lieferung 36, sal 1928a, rûpel 1217-1240 da çap bûye.
[1]

Kurdîpêdiya ne berpirsê naverokê vê tomarê ye, xwediyê/a tomarê berpirs e. Me bi mebesta arşîvkirinê tomar kiriye.
Ev babet 499 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | Kurmancî | https://xelat.org/ 25-12-2023
Gotarên Girêdayî: 13
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: Kurmancî
Dîroka weşanê: 28-10-2023 (1 Sal)
Cureya belgeyê: Werger
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Kategorîya Naverokê: Doza Kurd
Welat- Herêm: Kurdistan (Sor)
Welat- Herêm: Azerbaijan
Zimanê eslî: Rûsî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Burhan Sönmez ) li: 25-12-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Sara Kamela ) ve li ser 26-12-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( ڕۆژگار کەرکووکی ) ve li ser 03-07-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 499 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Dibistan Çawa Bûne Goristanên Nasname û Çandê
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Pirtûkxane
Osman Sebrî 1905-1993 (Jiyan, Têkoşîn û Berhem)
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Mîna Acer
Kurtelêkolîn
Hevserokatî û Kotaya Wekhev: Ev ne modeleke hejmarî modeleke civakî ye
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Reşkirina Êzîdiyatiyê bi rêya zanist û zanîngehan
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Kurtelêkolîn
Berxwedan, zindan û nivîskarî
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Pirtûkxane
Ji xunava Bîranînan
Jiyaname
Narin Gûran
Jiyaname
Erdal Kaya
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Pirtûkxane
QÎRÎNA MIRINÊ
Kurtelêkolîn
Rûyên desthilatdariya Tirkan
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
Rewan
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Zanhaweya Pêxember (Mewlûda Pêxember)
Jiyaname
Resul Geyik

Rast
Jiyaname
Mîna Acer
20-09-2024
Sara Kamela
Mîna Acer
Cih
Koço
20-09-2024
Aras Hiso
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
21-09-2024
Aras Hiso
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
22-09-2024
Evîn Teyfûr
Kurtedîroka zimanê kurdî
Kurtelêkolîn
Feylî
13-10-2024
Sara Kamela
Feylî
Babetên nû
Pirtûkxane
Osman Sebrî 1905-1993 (Jiyan, Têkoşîn û Berhem)
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Rewan
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
QÎRÎNA MIRINÊ
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Zanhaweya Pêxember (Mewlûda Pêxember)
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Ji xunava Bîranînan
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Hostanîbêja Zarhaweyên Kurdî
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Gulistan 2
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Dîwana Mela Nûriyê Hesarî 4
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Dîwana Mela Nûriyê Hesarî 3
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Axlîma (Pêlên helbesta kurdî)
06-11-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  525,193
Wêne
  111,430
Pirtûk PDF
  20,405
Faylên peywendîdar
  106,097
Video
  1,585
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
289,245
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,692
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,183
عربي - Arabic 
31,396
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,349
فارسی - Farsi 
10,657
English - English 
7,705
Türkçe - Turkish 
3,677
Deutsch - German 
1,805
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,927
Pend 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,227
Şehîdan 
4,271
Enfalkirî 
3,659
Pirtûkxane 
2,766
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,746
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
326
PDF 
31,828
MP4 
2,616
IMG 
204,382
∑   Hemû bi hev re 
239,152
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Dibistan Çawa Bûne Goristanên Nasname û Çandê
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Pirtûkxane
Osman Sebrî 1905-1993 (Jiyan, Têkoşîn û Berhem)
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Mîna Acer
Kurtelêkolîn
Hevserokatî û Kotaya Wekhev: Ev ne modeleke hejmarî modeleke civakî ye
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Reşkirina Êzîdiyatiyê bi rêya zanist û zanîngehan
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Kurtelêkolîn
Berxwedan, zindan û nivîskarî
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Pirtûkxane
Ji xunava Bîranînan
Jiyaname
Narin Gûran
Jiyaname
Erdal Kaya
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Pirtûkxane
QÎRÎNA MIRINÊ
Kurtelêkolîn
Rûyên desthilatdariya Tirkan
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
Rewan
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Zanhaweya Pêxember (Mewlûda Pêxember)
Jiyaname
Resul Geyik

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 1.093 çirke!