Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin
23-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Feqiyê teyran 5
18-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 518,616
Wêne 106,286
Pirtûk PDF 19,200
Faylên peywendîdar 96,788
Video 1,358
Kurtelêkolîn
Cihên geştiyarî yên parêzge...
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
الجذور الكوردية لِبعض الكلمات العربية (5)
Daneyên taybet ên Kurdîpêdiya ji bo girtina biryarên civakî, siyasî û neteweyî alîkariyek bêhempa ye... Dane ew xwedî biryarder e!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

الجذور الكوردية لِبعض الكلمات العربية (5)

الجذور الكوردية لِبعض الكلمات العربية (5)
الجذور الكوردية لِبعض الكلمات العربية (5)
مهدي كاكه يي
الحوار المتمدن-العدد: 6848 - 2021-03-22 - 14:08
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات

63. خبر: هذه الكلمة العربية متأتية من الكلمة الكوردية (خەوەر Xewer). هذه الكلمة الكوردية متحورة من كلمة (هەوار Hewar) التي أصبحت (هەواڵ Hewał) وبعدئذ متحولة الى (هاوار Hawar) التي تعني (نداء) وأخيراً تحولت الى (خەوەر Xewer).
64. خرطوم: هذه الكلمة متأتية من الكلمة الكوردية (قورتم Qurtim) التي أساسها هو الكلمة الكوردية (قورگ Qurg) التي تعني (بلعوم) .
65. خرير: هذه الكلمة مأخوذة من الكلمة الكوردية (خوڕەخوڕ Xuřexuř) التي تعني (الصوت الصادر من جريان المياه. إشتقت من كلمة (خرير) العربية، كلمة (خرّ) التي تعني (هبط) أو (وقع) أو (سقط) . من الجدير بالذكر أن تكرار الكلمة في اللغة الكوردية، كما في كلمة (خوڕەخوڕ Xuřexuř) له صلة باللغة السومرية التي تُعاد فيها الكلمة مرّتَين في تقليد الظواهر الطبيعية للتأكيد على الكثرة أو النعت.
66. خزانة: أصل الكلمة هو الكلمة الكوردية (گەنجینه Gencîne) التي هي غرفة كانت في السابق تُستخدم لخزن المواد الغذائية.
67. خميرة: مُقتبسَة من الكلمة الكوردية (هەوێن Hewên). هذه الكلمة الكوردية داخلة في اللغة الفارسية أيضاً .
68. خيمة: أصل هذه الكلمة العربية هو الكلمة الكوردية (هەیوان Heywan). هذه الكلمة الكوردية مرت بالتحولات التالية الى أن أصبحت (خێمة): (هەیوان Heywan) (خێوان Xêwan) (خێمان Xêman) (خێمة).
69. دبس: متأتية من الكلمة الكوردية (زەبەش Zebeş) التي بعدئذٍ متحولة الى (دبس).
70. دجّال: متأتية من الكلمة الكوردية المركبة (دەجاڵ Decał). كلمة (دەج Dec) متأتية من كلمة (دژ Dij) التي تعني (ضد)، وكلمة (ئاڵ Ał) هي إسم إله كوردي قديم وبذلك كلمة (دەجاڵ Decał) تعني (ضد الإله) أي (عدو الإله) . دخلت هذه الكلمة الى اللغة الفارسية بِصيغة (دغل باز) .
71. دجلة: هذه الكلمة العربية متأتية من الكلمة الكوردية المركبة (تیژڕێژ Tîjřêj) التي تتألف من كلمة (تیژ Tîj) التي تعني (حاد) أو (سريع) وكلمة (ڕێژ řêj) التي تعني (جريان) وبذلك (تیژڕێژ Tîjřêj) تعني (سريع الجريان).
72. دُخان: هذه الكلمة أصلها الكلمة الكوردية المركبة (دووكەڵ Dûkeł) التي تتكون من كلمة (دوو Dû) التي تعني (دُخان) وكلمة (كەڵ Keł) أو (كەل Kel) تعني (مُرتفعات) وبذلك الترجمة الحرفية لكلمة (دووكەڵ Dûkeł) هي (الدُخان المتصاعد من النار)، إلا أنها أصبحت تعني (دخان) في اللغة الكوردية . في اللغة الپهلوية، (دخان) يُسمى (دووت Dût)
73. دَسْته: هذه الكلمة مأخوذة من الكلمة الكوردية (دەستهDeste) ) التي تعني (مجموعة أو طقم) وهي بِدورها متأتية من الكلمة الكوردية (دەست Dest) التي تعني (يد أو كف) وهكذا هذه الكلمة متأتية من (عدد أصابع اليد العشرة).
74. دستور: كلمة (دستور) هي كلمة كوردية قديمة، متأتية من الكلمة الكوردية (دەستەبەر (Desteber أو (دەستەوەر Destewer) التي تعني (الإلتزام بأداء عمل ما). في اللغة الپهلوية هذه الكلمة هي (دەستڤەر Dest-ver).
75. دفتر: مقتبسة من الكلمة الپهلوية (دپی Dipî) التي تعني (كتابة) وكلمة (دپیر Dipîr) الپهلوية تعني (كاتب).
76. دِمَن: أصل هذه الكلمة هو الكلمة الكوردية المركبة (دیمەن Dîmen) التي تتألف من كلمة (دی Dî) التي متأتية من كلمة (ديتن Dîtin) التي تعني (رؤية)، ومن كلمة (مان Man) التي تعني (مكان) وبذلك كلمة (دیمەن Dîmen) تعني (ذلك المكان الذي تتم رؤيته) أي (منظر).
77. دهاق: هذه الكلمة متأتية من الكلمة الميدية (دياكو) التي تعني (حاكِم الإقليم).
78. دولاب: هذه الكلمة مقتبسة من الكلمة الكوردية (دۆڵابDołab) ) المتأتية من الكلمة الكوردية المركبة (دوو - لەپDû - lep )، حيث أنّ (دوو Dû) تعني (إثنين) و (لەپ lep ) تعني (قطعة أو قسم) وبذلك تعني هذه الكلمة (الشئ المتكون من قطعتَين).
[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 39 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | https://www.ahewar.org/- 11-03-2024
Gotarên Girêdayî: 15
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 22-03-2021 (3 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Ziman zanî
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 94%
94%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 11-03-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 11-03-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 11-03-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 39 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
Felsefekirin
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Tevgera olî-civakî ya Heqe di Kurdistanê de
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Kerim Avşar
Kurtelêkolîn
Jiyana koçeriyê û çend bîranîn
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Ji bîra kal û pîrên Kobaniyê çend baweriyên gelêrî – beşa 1em
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
RONÎ WAR
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
Necat Baysal
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Şûlikê, tasek avî rehmanê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
Kurtelêkolîn
Felsefeya dîlan û govendên kurdî - Beşa 1em
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ

Rast
Kurtelêkolîn
Cihên geştiyarî yên parêzgeha Îlamê – Beşa 1em
07-04-2024
Aras Hiso
Cihên geştiyarî yên parêzgeha Îlamê – Beşa 1em
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
24-04-2024
Burhan Sönmez
Rojnameya Serbestî
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Şekroyê Xudo Mihoyî
Babetên nû
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin
23-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Feqiyê teyran 5
18-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 518,616
Wêne 106,286
Pirtûk PDF 19,200
Faylên peywendîdar 96,788
Video 1,358
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
Felsefekirin
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Tevgera olî-civakî ya Heqe di Kurdistanê de
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Kerim Avşar
Kurtelêkolîn
Jiyana koçeriyê û çend bîranîn
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Ji bîra kal û pîrên Kobaniyê çend baweriyên gelêrî – beşa 1em
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
RONÎ WAR
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
Necat Baysal
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Şûlikê, tasek avî rehmanê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
Kurtelêkolîn
Felsefeya dîlan û govendên kurdî - Beşa 1em
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 3.063 çirke!