کورد دلۍ چەرخەکا تاریخینە
بەشۍ: دوەسەڎ و حەڤڎەهەمە
نویستەی: #هاوڕێ باخەوان#
ساڵەو (1895ز): چن تۊمارێ پېوەس پی ساڵېوە ئینێ وەردەسەنە:
* ئیسماعیل بەگی ڕەواندوزی ئەچی ساڵېنە دلۍ ڕەواندوزینە ئامان دنیا.
* ئەچی ساڵېنە، عەبدولڕەزاق بەدرخان ڕەمان پەی ڕووسیای.
* کتېبەکانو (جیلوە و مەسحەفا ڕەش) ئەچی ساڵېنە بە دەسو (ئۆ.باری) کە مسیۆنێرێ ئینگلیز بېیەن وەڵاکریێنێ.
* پەی یەکەم جاری هەر دوە کتېبو (جیلوە و مەسحەفا ڕەش)، کە هینۍ یەزیدیەکانۍ، بە دەسو وەرکۆتئەشناسی (براون) فاڕیێ پەی سەرو زوانی ئینگلیزی.
* ئەمەریکا بە بەهانۍ کوشیای لینتسی ئەمریکایی، قونسوڵخانێش جە ئەرزەڕۆم کەردۆ، نیازیچش بۍ یۊتەر جە خارپووت کەرۊوە، بەڵام تورکەکۍ ڕاشان پەنە نەڎا.
* فۆن نۆڵدە، کتېبێش بە نامۍگەشتێ پەی کوردەسانی و ئەرمینیای وەڵاکەردۆ، کە فرە بە خراپی نامۍ کوردیش بەردېنە.
* ئەچی ساڵېنە، بەشێ فرۍ جە سەرۆکە ئیتیحادییەکا دلۍ ئەستەمبوڵینە گیریێنۍ، کە دلېشانە ژمارێ کوردۍ بیېنۍ، چانېشا (ئیسحاق سکوتی، کەریم سیبانی، عەبدوڵڵا جەودەت، شەرەفەدین مەغمومی، شېخ نایلی، عەبدولقادر ئەفەندی، ئەحمەد بەگ).
* ئەچی ساڵېنە، محەی سالە سوور ئامان دنیا.
* شېخ قادری بەرزنجی، ئەچی ساڵېنە دلۍ شارو سلێمانی ئامان دنیا.
* نوور عەلی شا کوڕو حاجی نیعمەتوڵڵای نویسەری، ئەچی ساڵېنە ئامان دنیا.
* ئەحمەد خواجەی تاریخنویس، ئەچی ساڵېنە دلۍ شارو سلێمانی ئامان دنیا.
* غالب پاشا پەی ماوەو ساڵێ بېیەن بە فەرمانڕەواو سلێمانی.
* تاریخو (21-08-1895ز) پرۆفیسۆر کامەران عالی بەدرخان جە شارو ئەستەمبوڵی ئامان دنیا.[1]