جۆری وشە: ناو
واتا:
دایناسۆر/ دایناسۆڕەکان/ (بە ئینگلیزی: Dinosaurs) کۆمەڵێک گیانلەبەر بوون کە ملیۆنان ساڵ لەمەوبەر لە سەردەمی مێزۆزۆیکدا ژیاون. بۆ یەکەمجار نزیکەی 230 ملیۆن ساڵ لەمەوبەر دەرکەوتن و نزیکەی 66 ملیۆن ساڵ لەمەوبەر لەناوچوون.
چەندین جۆری جیاوازی دایناسۆر هەبوون، قەبارەیان لە بوونەوەری بچووک و قەبارەی مریشکەوە دەست پێ دەکات تا دەگاتە ڕووەکخۆرە گەورەکانی وەک ئارجێنتیناسۆر کە کێشیان زیاتر لە 100 تۆن بوو و درێژییەکەی دەگاتە 100 پێ.
هەندێک دایناسۆر وەک (Tyrannosaurus Rex) و (Velociraptor) نێچیرێکی گۆشتخۆر بوون و ددان و چنگیان تیژ بوو، هەندێکی تریش وەک (Triceratops) و (Stegosaurus) تایبەتمەندی بەرگریان وەک قۆچ یان پلێت لەسەر پشتیان هەبوو. دایناسۆرەکان لە شوێنی نیشتەجێبوونی جیاوازدا دەژیان لەوانە دارستان و دەشت و تاڵاو و بیابان و تەنانەت ژێر ئاویش. هەندێک جۆر دووپێ بوون (بە دوو قاچ دەڕۆیشتن) لە کاتێکدا هەندێکی تر چوار پێ بوون (بە چوار قاچ دەڕۆیشتن).
زانایان لە ڕێگەی بەردبووەکانەوە زۆر شتیان دەربارەی دایناسۆرەکان زانیووە، کە پاشماوە یان کاریگەرییەکانی زیندەوەرانن کە لە بەرددا پارێزراون. توانیویانە لێکۆڵینەوە لە ئەناتۆمی و ڕەفتار و خۆراک و پەرەسەندنیان بکەن.
زۆر بیردۆز هەن سەبارەت بەوەی بۆچی دایناسۆرەکان لەناوچوون، بەڵام زۆرترین بیردۆزی پەسەندکراو ئەوەیە کە کاریگەریی ئەستێرە بچووکەکان بووە هۆی گۆڕانی کارەساتبار لە کەشوهەوا کە بووە هۆی لەناوچوونیان. ئەمڕۆ دەتوانین بەڵگەی دایناسۆرەکان لە مۆزەخانەکانی سەرتاسەری جیهاندا ببینین کە بەردبووەکانی تێدا نمایش دەکرێن بۆ ئەوەی خەڵک دەربارەیان بزانن. [1]