هي قرية تتبع ناحية #سروجك# في قضاء #سيد صادق# في محافظة #حلبجة# حسب تقسم إقليم كردستان.[1]

لە کاتی کارکردنی کرێکاران لە کێڵگەیەکی پەتاتە لە گوندی گربدەو لە سنووری شارۆچکەی #بەردەڕەش#، بەردێکی مێژوویی دۆزرایەوە کە بە نووسینی بزماری نەخشێندراوە. پانیی بەردەکە 40 سانتیمەتر و درێژییەکەشی 50 سانتیمەترە، بەگوێرەی شوێنەواری #ئاکرێ#، مێژووەکەی بۆ سێ هەزار ساڵ پێش زایین دەگەڕێتەوە.
هیوا شەمال، بەڕێوەبەری بەڕێوەبەرایەتیی شوێنەواری ئاکرێ بە تۆڕی میدیایی ڕووداوی گوت: لەلایەن لیژنەیەکی پسپۆڕ و هونەرییەوە لێکۆڵینەوە لەسەر بەردەکە دەکرێت بۆ ئەوەی بەشێوەیەکی زانستی دیاریبکرێت کە مێژووەکەی بۆ کەی دەگەڕێتەوە.
بەردەکە ڕۆژی 29-07-2022 لە کاتی کارکردنی کرێکارەکان لە کێڵگەیەکی پەتاتە دۆزراوەتەوە، عومەر حسێن، شوێنەوارناس لەبارەی قەبارە و شێوازی نووسینی سەر بەردەکە بە تۆڕی میدیایی ڕووداوی گوت، چوارگۆشەیە و مێژووەکەی بۆ سەردەمی ئاشوورییەکان دەگەڕێتەوە.
بەشیر ئەحمەد، پاسەوان لە بەڕێوەبەرایەتیی شوێنەواری ئاکرێ دەڵێت: گردی ئاوا [شوێنەواری] لە سنووری بەردەڕەش زۆرە و دەشڵێت، چەندین جار لەلایەن قایمقامەوە ئاگادارکراونەتەوە کە کار لەو زەوییانە نەکەن، بەڵام بەگوتەی ئەو، ئەو زەوییانە کشتوکاڵین و خەڵک بۆ مەبەستی کشتوکاڵ بەکاریان دەهێنن.
لە سنووری هەردوو قەزاکانی ئاکرێ و بەردەڕەش، زیاتر لە 500 ناوچەی مێژوویی و شوێنەواری تۆمارکراون، ئەوە جگە لە چەندین ناوچەی دیکەی شوێنەواری کە تاوەکوو ئێستا تۆمار نەکراون.
عومەر حسێن، شوێنەوارناس باس لەوەش دەکات کە لە ئێستادا دوو تیمی شوێنەواری ئیتاڵی و فەرەنسی لێکۆڵینەوە لە ناوچە شوێنەوارییەکانی سنوورەکە بەتایبەت گوندی ئامیان، گردی شوێنەواریی ئاسنگران لە گوندی پیرچاوش و چەند شوێنێکی دیکەی شوێنەواری لە سنوورەکە دەکەن، دەشڵێت، لە مانگی داهاتوودا لێکۆڵینەوەکانیان فراوانتر دەکەن.[1]

یەک لە گوندەکانی ڕۆژهەڵات
[1]

گوندێکە، کەوتووەتە گوندەواری سۆما نشیو، ناوچەی سۆما و برادۆست، شارستانی #ورمێ#، پارێزگای ورمێ، ڕۆژهەڵاتی کوردستان.[1]

بەردەڕەش هاوسنوورە لەگەڵ ئەم گوندانە:
لە باکوورەوە لەگەڵ گوندی بێچەجووک.
لە باشوورەوە لەگەڵ گوندی دێمان.
لە ڕۆژهەڵاتەوە لەگەڵ گوندی هەرمووە.
لە ڕۆژاواوە لەگەڵ گوندی کانی میران.

یەکێک لە گوندەکانی شارۆچکەی #گەڤەر#ی شاری #جولەمێرگ#ی پارێزگای #هەکاری#، لە باکووری کوردستانە. [1]

ئەمڕۆ لە کاتی کارکردن لە کێڵگەیەکی پەتاتە لە گوندێکی سنووری شارۆچکەی #بەردەڕەش#، بەردێکی شوێنەواریی سەردەمی #ئاشوورییەکان#، کە بە خەتی بزماری (مێخی / مسماری) لەسەری نووسراوە، دۆزرایەوە.
شوێنەوارناس، عومەر حوسێن شەریف، لەمبارەوە بە (باسنیوز)ی ڕاگەیاند، ئەمڕۆ لەلایەن جووتیارێکەوە ئاگادار کراینەوە کە بەردێکی شوێنەواری لەناو زەوییەکی کشتوکاڵی دەرکەوتووە، کە لە گوندی #تۆبزاوا#ی سەر بە ناحیەی #ڕوڤیە# لە سنووری شارۆچکەی بەردەڕەش پەتاتەی لێ چێنرابوو.
گوتیشی: ''دوای سەردانمان بۆ ئەو شوێنە بۆمان دەرکەوت، کە بەردێکی شوێنەواریی مێژووییە، بەپێی لێکۆڵینە سەرەتاییەکان، ئەم بەردە دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی ئاشوورییەکان، کە دوو هەزار ساڵ پێش زایین لەو ناوچەیە حوکمیان کردووە''.
گوتیشی: “ئەم بەردە بە خەتی بزماری (مێخی / مسماری) لەسەری نووسراوە و شێوەکەی چوارگۆشەیە و کێشی نزیکەی دوو تۆن دەبێت”.
ڕایشیگەیاند: هێمای #خواوەندی ئانۆ#، خواوەندی ئاسمانی لەسەر نەخشێنراوە.
گوتیشی: “بەهۆی کێڵانی زەوییەوە لە هەندێک شوێن زیانی بەر کەوتووە، بەڵام زیانەکان زۆر نین”.
باسی لەوەش کرد کە بەردەکەیان گواستووەتەوە بۆ بەڕێوبەرایەتیی شوێنەوار و کەلەپووری ئاکرێ، بۆ ئەوەی زیاتر لێکۆڵینەوەی لەسەر بکرێت و بپارێزرێت.
ئەو شوێنەوارناسە ڕایشیگەیاند: “ناوچەی بەردەڕەش و گۆرانەتی لە ڕووی شوێنەوارییەوە زۆر دەوڵەمەندە، بەڵام بەهۆی نەبوونی فەرمانگەیەکی شوێنەواری لە قەزای بەردەڕەش، ئەم لایەنە فەرامۆش کراوە، بۆیە داوا لە حکوومەتی هەرێمی کوردستان دەکەین، بەشی شوێنەوار و کەلەپوور لە شارۆچکەی بەردەڕەش بکاتەوە، بۆ ئەوەی زیاتر گرنگی بەم کەرتە بدرێت، چونکە لەڕووی شوێنەوارییەوە تاکوو ئێستا ئێمە سەر بە شارۆچکەی ئاکرێین”.
ئامادەکردنی: #سارا سەردار#
[1]

هەڵوێست ئەنوەر
کۆمپانیای ئەفرێنی بەریتانی کە لەهەرێمی کوردستان کاری گەڕان و بەرهەمهێنانی نەوت دەکات بێئومێدی خۆی لە کێڵگەی نەوتی بەردەڕەش دەربڕی دوای ئەوەی بەپێی دواین پشکنینەکانی ئه و کێڵگەیە دەرکەوتووە پێشبینی بوونی نەوت له و بیرەدا لە %80 کەمیکردووە.
کۆمپانیای ئەفرینی بەریتانی بۆ نەوت و غاز لە میانەی ڕاپۆرتی پێداچوونەوەی یەدەگی ساڵانەی کۆمپانیاکەیان بۆیان دەرکەوتووە کە پێشبینییەکان بۆ یەدەگی نەوتی کێڵگەی نەوتی بەردەڕەش لە هەرێمی کوردستان بەشێوەیەکی بەرچاو کەمیکردووە و ئێستاش بژاردەکانی بەردەستیان تاوتوێدەکەن.
تۆبی هایوارد بەڕێوەبەری جێبەجێکاری کاتی ئەفرێن کە ناوەندی کۆمپانیاکەیان لە لەندەنە لە نووسراوێکدا ڕایگەیاند: کۆمپانیاکەیان بژاردە ستراتیژییەکانی بەردەستیان بۆ کێڵگەی نەوتی بەردەڕەش تاوتوێدەکەن. دەشڵێت: بەردەوام دەبین لە کارکردن لە فۆکوس خستنەسەر کێڵگەکانی ئەفریقا و هەروەها دابینکردنی سەرمایە بۆ ئه و پرۆژانەی کە سوودی نەختینەییان هەیە.
بەپێی ڕاپۆرتەکەی ئەفرێن بڕی نەوتی یەدەگی بەردەڕەش بەپێی دوایەمین پشکنینەکانی ئه و کێڵگەیە دەرکەوتووە لە 1.24 ملیار بەرمیل نەوتەوە کەمبووەتەوە بۆ 250 ملیۆن بەرمیل نەوت کە دەکاتە %80-ی ئه و بڕە نەوتەی کە لە کێڵگەی بەردەڕەشدا خەمڵێندرابوو.
دوابەدوای ئەم ڕاپۆرتەش پشکەکانی کۆمپانیای ئەفرین لە بازاڕی دراوەکانی لەندەن گەورەترین دابەزینی بەخۆیەوە بینی لە ماوەی شەش ساڵی ڕابردوودا و بەڕێژەی %28 دابەزی.
ئەفرین خاوەنی لە %60-ی پشکەکانی کێڵگەی نەوتی بەردەڕەشە و جگە لە هەرێمی کوردستان لە ئەفریقاش کاری وەبەرهێنانی نەوت دەکات.
12-01-2015

لە ساڵی 1890 لەسەردەمی عوسمانییەکان بووەتە ناحیە و بەپێی بڕیارێکی حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە #12-10-2006# بوو بەشارۆچکەیەکی سەربەخۆی سەر بە پارێزگای #دهۆک#، و لە ڕۆژی #08-04-2007# ڕێورەسمی دە ست بەکاربوونی شارۆچکەکە بەرێوەچوو و بەرێز (مازن محەمەد سەعید) وەکو یەکەم قایمەقام دەست بەکاربوو.
ئەم دەڤەرە ڕووبەرەکەی نزیکە (400.000) مەتر دووجایە و ژمارەی دانیشتوانیشی دەگاتە (102) هەزار کەس و سێ ناحیە و 106 گوند لەخۆی دەگرێت، شوێنێکی ستراتیژی هەیە و دەکەوێتە نێوان هەر سێ پارێزگاکانی (دهۆک – #هەولێر# – #موسل#).
شارەدێیەکانی: #دارەتوو#، #کەلەک#، #ڕۆڤیا# لە خۆ دەگرێت.
دەکەوێتە نێوان هەردوو #زێی گەورە# لە ڕۆژهەڵاتەوە، و #زێی خازر# لە ڕۆژئاواوە،
هاوسنوورە لەگەڵ: لە باکوورەوە شارۆچکەی #ئاکرێ#، شارۆچکەی #شێخان#.
لە باشوورەوە: پارێزگای #هەولێر#.
لە ڕۆژهەڵاتەوە: شارۆچکەی ئاکری و زێی گەورە.
لە ڕۆژئاواوە: شارۆچکەی حەمدانییە، زێی خازر و شارۆچکەی شێخان.

گوندێکە لە شارەدێی #سروچک# - بەرزنجە، سەربە شارۆچکەی #سەیدسادق# لە پارێزگای #سلێمانی#.

تایبەتمەندیێن مۆرفیمێن ڕێزمانیێن دەڤۆکا گۆران ل دەڤەرا #بەردەڕەش# ، ڤەکۆلینەکا بەراوودکارییە
کاوە تاهیر زاهیر
ژ گۆڤارا ئەکادیمی یا زانکۆیا نەورۆز
پەربەندا 6
هژمارا 2 (2017)[1]
=KTML_Link_External_Begin=https://www.kurdipedia.org/docviewer.aspx?id=542822&document=0001.PDF=KTML_Link_External_Between=کلیک بکە ژبو ڤەخوەندنێ تایبەتمەندیێن مۆرفیمێن ڕێزمانیێن دەڤۆکا گۆران ل دەڤەرا بەردەڕەش، ڤەکۆلینەکا بەراوودکارییە=KTML_Link_External_End=