پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
ئاژوان کیانی
28-05-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
یار و نەیار
28-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
دیوانی سێینە، ئەندێشەی نووسەرێک بۆ کوردستان
28-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
ڕەخنەی شانۆی کوردی
27-05-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
چەپکێ ڕەخنەى شانۆیی 3
27-05-2024
زریان عەلی
ڤیدیۆ
غەریبیت دەکەم
27-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
هەگبەی کوردەواری
27-05-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
سیاسەتی زمانی و نەتەوەسازی لە کوردستاندا
27-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
27-05-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
زۆرانبازیی لەگەڵ سەدەی بیست و یەکدا
27-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت 518,892
وێنە 106,345
پەرتووک PDF 19,329
فایلی پەیوەندیدار 97,292
ڤیدیۆ 1,396
ژیاننامە
یەدوڵڵا ڕەحمانی
ژیاننامە
ڕۆژە جەبار
ژیاننامە
عادل تۆفیق جەعفەر
کورتەباس
پوختەی ڕۆمانی نەفرەتی نەوبە...
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
تاريخ قرية إيسيان مركز الإمارة الإيزيدية
زانیارییەکان لە هەردوو باری بابەتی و زمانەوانیدا پوخت و پۆلێن دەکەین و بەشێوازێکی سەردەمییانە دەیانخەینە بەردەست!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
تاريخ قرية إيسيان مركز الإمارة الإيزيدية
کورتەباس

تاريخ قرية إيسيان مركز الإمارة الإيزيدية
کورتەباس

قاسم مرزا الجندي

الاسم الصحيح للقرية هو إيسيا وليست ايسيان، وتم تحريفه في العهد البائد الى ايسيان مثل باقي القرى #الايزيدية# مثل قرية بوزا كانت في الاصل وتحولت الى بوزان، وقضاء الشيخا كانت في الاصل نسبة الى (ولات شيخ) تحولت الى شيخان فتغيرت معناها كثيراً .
تقع قرية ايسيا في شمال مدينة الموصل على بعد (50) كم، وهي قرية تابعة لمركز القضاء عين سفني، تبعد عن مركز قضاء الشيخان ب (5)كم الى الجهة الغربية منها، في أسفل منحدر سلسلة جبلية تسمى بجبل(سبلوت)(سبروت)(سمروت)وسمي بهذا الاسم لعدم وجود اشجار عليه في الجهة المقابلة للشمس، وهي سلسلة جبلية بمحاذاة الشارع الذي يربط مركز القضاء عين سفني بناحية باعدري مروراً بقرية ايسيان.
تعود تسمية قرية ايسيا حسب الميثولوجيا الايزيدية، عندما غادر آدم عليه السلام (كلي لالش), وسكن آدم وحواء فيها، سميت بقرية ايسيا لان الحياة البشرية بدأ وانطلق منها، هذا ما ذكر في كتاب الايزيدية المقدس بشارة الشمس (مزدةها روز)، ولكن إن محتوى هذا الكتاب قد تم تحريفه بشكل كبير.
إن مصطلح ايسيا كلمة كُردية تعني أضاءت مثل سراج، يقال إن نوراً كان يظهر ليلاً في سماء القرية عند مزار ممي أيسيا، وهذا المزار هو مزار(نيشانا) أدم(غ)، ولهذا السبب لا تأتي ذكر إسم آدم او (ممي ايسيا) في دروز الخاسين (دروزا خاسا)، لان مزار آدم هو مزار(ممي ايسيا) كان موجوداً قبل ظهور الخاسين بآلاف السنين، ويقال إن آدم عليه السلام هو الذي بنى القبة على العين البيضاء (كانيا سبى) في كلي لالش.
إن اسم ايس، ايسي، ايسيا، ايسو، آسيا، هي اسماء الفتيات والنساء الايزيديات، هي اسماء تشير الى النور والاشراق، و هنا نجد أن اسم والدة الشيخ هادي الثاني ابو البركات، كانت ستيا ايس(ستيا ئيس) وهي اشارة الى قرية ايسيا، وهذه الاسماء قديمة ترجع الى العهد السومري والبابلي إنه تأكيد لقدسية النور لدى الديانة الايزيدية .
عندما جاء آدم وحواء الى هذه البقعة واستقر فيها، يسمى (ليس او ليسيا) أي سكن فيها، تسمى كلمة (ليسيا) باللغة الكُردية بمعنى التجئ اليها، عندما ترجع الطيور الى اعشاشها في الغروب تسمى هذه العودة ب (ليسيا) وهي كلمة كُردية تعني الاستقرار والسكون.
حسب الكتب والنصوص( الاقوال) الدينية الايزيدية تعود تاريخ قرية ايسيا الى آلاف السنين، والى أبعد من ذلك بكثير، اشارة الى اول بقعة من الارض سكنها البشر، أما قرية ايسيا من الناحية التاريخية نلخصها في النقاط التالية :
1 توجد في قرية ايسيان آثار قصر المير بداغ بك يعود تاريخه إلى سنة (1771 1788)م, وكان له اخ اسمه الامير بدرخان بك تولى الامارة من بعده في سنة( 1789 1790)م، يقال قتله خنجر بك، وكان لبداغ بك ثلاثة ابناء (جول بك ، خنجر بك ، فرز بك)، كانت فترة امارتهما في قرية ايسيان.
2 في سنة (1788 1790) تولى الامارة في قرية ايسيان الامير جول بك، وفي عام 1790م وبأمر من الاستانة زحف إسماعيل باشا والي العمادية وبجيش جرار وبمساعدة عساكر الدولة العثمانية على قرى منطقة الشيخان ومنها قرية ايسيان مركز الامارة الايزيدية انذاك، وقتل الامير جول بك والكثير من الايزيدية
3 نصب خنجر بك اميراً عى الايزيدية في سنة (1790 1792) في قصر والده بداغ بك، في قرية ايسيان، و في سنة ( 1792م) قاد إسماعيل باشا والي العمادية فرماناً آخر على الإيزيدية وقتل أميرهم خنجر بك، ودمر القرى وقتل الكثير من الايزيدية.
يقال إن جيش اسماعيل باشا كانت تطلق المدافع على قصر خنجر بك وكانت مدفعهم على بعد (600) متر فوق تلة صغيرة جنوب قرية ايسيان، وسميّ بتل المدفع، وكانت تطلق القذائف على قصر الامارة على سفح الجبل، وتم تدمير القصر وقرية ايسيا و قتل الامير خنجر بك .
4 في سنة (1792 1809) نصب الامير حسن بك اميراً على الايزيدية، وتحول مركز الامارة من قرية ايسيا الى قرية باعدرة في عهده، وكان له اربعة ابناء وهم (سليمان بك وعلي بك وصالح بك وهادي بك) ومن بعده تولى الامارة علي بك الكبير، ومنذ ذلك التاريخ اصبحت باعدري مركزاً للامارة الايزيدية.
5 في سنة (1787) كان شيخ رشكي بابا شيخ في قرية ايسيان في زمن المير جول بك وخنجر بك، وفي سنة (1807 1889) شيخ ناسر شيخ رشكي، كان بابا شيخ الايزيدية بعد كوجك بريم، في زمن المير حسين بك، وهم من سلالة الشيخ فخر من شيوخ الشمسانية في القرية.
6 عائلة البيشيمام (بيشيمام البابا شيخ) من شيوخ الشرفدين في قرية ايسيان ويجب أن يكون بيشيمام البابا شيخ من هذه العائلة فقط وهي محصورة فيها منذ زمن طويل يعود تاريخه الى مئات السنين. في سنة (1885) كان بيشيمام البابا شيخ هو (الشيخ اودي) في زمن البابا شيخ (شيخ ناسر) ومن بعده تولى منصب بيشيمام البابا شيخ الاسماء التالية وهم( شيخ اسماعيل ، شيخ ايزدين ، شيخ الياس) والآن بيشيمام البابا شيخ (شيخ علي) هو شيخ نعمان شيخ الياس.
7 الثائر داؤود الداؤود (1884 – 1954) رفض الخدمة الإلزامية في شنكال، وقاد الحكومة الملكية حملة عسكرية ضد شنكال، قتل الكثير من الايزيدية والقي القبض عليه, ونفيّه الى قرية ايسيان بناءً على رغبته وعاش فيها لسنوات.[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 212 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | http://www.bahzani.net/
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 19
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
کورتەباس
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 27-11-2022 (2 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: کلتوور / فۆلکلۆر
پۆلێنی ناوەڕۆک: جوگرافیا
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
شار و شارۆچکەکان: شێخان
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 98%
98%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هەژار کامەلا )ەوە لە: 01-01-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 03-01-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( هاوڕێ باخەوان )ەوە لە: 20-05-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە 212 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
کورتەباس
باڤێ نازێ.. ئەو کوردەی بە خەیاڵی سویدیییەکان کرایە بکوژی ئۆلف پاڵمە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
کورتەباس
هەڤپەیڤین لەگەڵ ئێما پۆمێرۆی و ریک پۆتس لەبارەی شاندەر زێد
ژیاننامە
ئاژوان کیانی
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
کورتەباس
گەرمیان.. بینایەکى کەلەپوورى دۆزرایەوە
وێنە و پێناس
گۆڕەپانی پەلەوەر (مەیدانی مریشکان)ی هەولێر ساڵی 1978
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
هەگبەی کوردەواری
وێنە و پێناس
هەولێر ساڵی 1974
ژیاننامە
کامەران پاڵانی
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
نیشتیمان عەبدولقادر ئەحمەد
ژیاننامە
ڕابەر فایەق مەحمود
پەرتووکخانە
یار و نەیار
پەرتووکخانە
ڕەخنەی شانۆی کوردی
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
موحسین ئاوارە، نەژاد عەزیز سورمێ، محەمەدئەمین دهۆکی، کەمال میراودەلی، شێرکۆ بێکەس ساڵی 1976
ژیاننامە
خانە دارا نەباتی
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
وێنە و پێناس
بازاڕی کورانی مەخموور لە هەولێر ساڵی 1984
ژیاننامە
حەیدەر عەبدولڕەحمان مامە
کورتەباس
گەرمیان..دەرکەوت شوێنەوارە کەلەپوورییە دۆزراوەکە بیرێکى ئاو بووە
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
پەرتووکخانە
دیوانی سێینە، ئەندێشەی نووسەرێک بۆ کوردستان
ژیاننامە
شەم سامان
کورتەباس
پەیامێک لەبارەی حوکمی بەشداربوون لە هەڵمەتی گشتپرسی
پەرتووکخانە
چەپکێ ڕەخنەى شانۆیی 3
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
وێنە و پێناس
زانا خەلیل و فەرهاد پیرباڵ لە کۆلێژی ئادابی زانکۆی سەڵاحەدین، هەولێر ساڵی 1995
ژیاننامە
سروە ساڵەیی

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
یەدوڵڵا ڕەحمانی
29-05-2011
هاوڕێ باخەوان
یەدوڵڵا ڕەحمانی
ژیاننامە
ڕۆژە جەبار
20-08-2016
هاوڕێ باخەوان
ڕۆژە جەبار
ژیاننامە
عادل تۆفیق جەعفەر
28-01-2021
سەریاس ئەحمەد
عادل تۆفیق جەعفەر
کورتەباس
پوختەی ڕۆمانی نەفرەتی نەوبەهاران
27-05-2024
زریان سەرچناری
پوختەی ڕۆمانی نەفرەتی نەوبەهاران
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
27-05-2024
زریان سەرچناری
سابات محەمەد ساڵح
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
ئاژوان کیانی
28-05-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
یار و نەیار
28-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
دیوانی سێینە، ئەندێشەی نووسەرێک بۆ کوردستان
28-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
ڕەخنەی شانۆی کوردی
27-05-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
چەپکێ ڕەخنەى شانۆیی 3
27-05-2024
زریان عەلی
ڤیدیۆ
غەریبیت دەکەم
27-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
هەگبەی کوردەواری
27-05-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
سیاسەتی زمانی و نەتەوەسازی لە کوردستاندا
27-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
27-05-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
زۆرانبازیی لەگەڵ سەدەی بیست و یەکدا
27-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت 518,892
وێنە 106,345
پەرتووک PDF 19,329
فایلی پەیوەندیدار 97,292
ڤیدیۆ 1,396
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
کورتەباس
باڤێ نازێ.. ئەو کوردەی بە خەیاڵی سویدیییەکان کرایە بکوژی ئۆلف پاڵمە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
کورتەباس
هەڤپەیڤین لەگەڵ ئێما پۆمێرۆی و ریک پۆتس لەبارەی شاندەر زێد
ژیاننامە
ئاژوان کیانی
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
کورتەباس
گەرمیان.. بینایەکى کەلەپوورى دۆزرایەوە
وێنە و پێناس
گۆڕەپانی پەلەوەر (مەیدانی مریشکان)ی هەولێر ساڵی 1978
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
هەگبەی کوردەواری
وێنە و پێناس
هەولێر ساڵی 1974
ژیاننامە
کامەران پاڵانی
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
نیشتیمان عەبدولقادر ئەحمەد
ژیاننامە
ڕابەر فایەق مەحمود
پەرتووکخانە
یار و نەیار
پەرتووکخانە
ڕەخنەی شانۆی کوردی
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
موحسین ئاوارە، نەژاد عەزیز سورمێ، محەمەدئەمین دهۆکی، کەمال میراودەلی، شێرکۆ بێکەس ساڵی 1976
ژیاننامە
خانە دارا نەباتی
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
وێنە و پێناس
بازاڕی کورانی مەخموور لە هەولێر ساڵی 1984
ژیاننامە
حەیدەر عەبدولڕەحمان مامە
کورتەباس
گەرمیان..دەرکەوت شوێنەوارە کەلەپوورییە دۆزراوەکە بیرێکى ئاو بووە
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
پەرتووکخانە
دیوانی سێینە، ئەندێشەی نووسەرێک بۆ کوردستان
ژیاننامە
شەم سامان
کورتەباس
پەیامێک لەبارەی حوکمی بەشداربوون لە هەڵمەتی گشتپرسی
پەرتووکخانە
چەپکێ ڕەخنەى شانۆیی 3
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
وێنە و پێناس
زانا خەلیل و فەرهاد پیرباڵ لە کۆلێژی ئادابی زانکۆی سەڵاحەدین، هەولێر ساڵی 1995
ژیاننامە
سروە ساڵەیی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.172 چرکە!