Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
28-05-2024
Sara Kamela
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 518,902
Wêne 106,237
Pirtûk PDF 19,341
Faylên peywendîdar 97,356
Video 1,397
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra...
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd...
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Cih
Qamişlo
DUH MIN PAŞEROJA KURDISTANÊ REŞ DÎT
Hevalên Kurdîpêdiya arşîvên me yên neteweyî û welatî bi awayekî objektîv, bêalîbûn, berpirsiyarî û profesyonelî tomar dikin.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: Kurmancî - Kurdîy Serû
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Mûrad Ciwan

Mûrad Ciwan
DUH MIN PAŞEROJA KURDISTANÊ REŞ DÎT
Netkurd 24-12-2008
#Mûrad Ciwan#

Duh nuçeyeka li ser Kerkukê, ku diviya nîşana xweşbînî û geşbîniyê buya, xemgîniyeka bêhed da min û hêviya min a li ser paşeroja neteweyê kurd reş kir.
Nûçe li ser merasimekê bû ku bi minasebeta resmîbûna zimanê tirkmanî li Kerkukê, lewheya ”Parêzgariya Kerkukê” a bi çar zimanan nivîsandî li ser avayiya parêzgeha vî bajarî dihat hilavîstîn (daleqandin).
Belê teksta ”Parêzgariya Kerkukê” bi çar zimanan li ser lewheyekê hatibû nivîsandin; bi erebî, kurdî, tirkmanî û asûrî-suryanî…
Erebî bi alfabeya erebî hatibû nivîsîn. Li 22 dewletên ereb, gava kîjan erebî ew merasim temaşe bikiraya ê bidîtaya ku belê waye bi erebî li ser lewheyê çi hatiye nivîsîn.
Ya tirkmanî bi alfabeya tirkî ya latînî hatibû nivîsîn. Kîjan tirkê ser ruyê erdê, heta kîjan azerî an tirkmanî bidîtaya ê fahm bikira çi li ser lewhê heye. Çimkî zimanê tirkmanî di tarîxa Iraqê de cara pêşiyê ye li Kerkukê resmî hatibû qebûlkirin û tirkmanan ji xwe re alfabeya latînî a ku li Tirkiyeyê bikar tê hilbijartibû.
Piştî hilweşiyana Yekîtiya Sovyetan û serxwebûna cumhuriyetên tirkî, wan hemuyan jî alfabeyên xwe ji kirîlî guhertibûn, kiribûn latînî. Îro miletê tirk, azerî û tirkmen ên serbixwe yên ser ruyê erdê hemû bi yek alfabeyê; bi alfabeya latînî dinivîsin û her tirk, tirkman an azerî li her derê fahm dike ku çi tê nivîsîn.
Li ser lewheya parêzgariyê min dît ku teksta asûrî-suryaniyan jî bi wê alfabeya suryanî ya qedîm hatiye nivîsîn ku her asûrî-suryaniyê ser ruyê erdê dikare bixwîne bê çi hatiye nivîsîn.
Lê heyhat, tenê teksta kurdî bi alfabeyekê hatibû nivîsîn ku kurdên perçeyên din, bi taybetî kurdên Tirkiyeyê (Kurdistana bakur ku 15-20 milyon in) ne mimkin bû ku fahm bikin li ser wê lewheyê çi hatiye nivîsîn. Çimkî teksta bi kurdî bi alfabeya erebî hatibû nivîsîn.
Merasimeka ku li Kerkukê tescîl û tesdîqa çar zimanan dikir. Waliyê Kerkukê Abdurrehman Mistefayê kurd perdeya ser lewheyê hilanî û merasim vekir. Min dît ku ew merasim ji bo ereban, tirkamanan û asûrî-suryaniyan mizgînbexşa asoyeka ronahî, lê ji bo kurdan tescîl û tesdîqa paşerojeka reş û tarî ye, îspata wê yekê ye ku kurd bi qasî tirkmenên Iraqê jî ne xwedan vizyon û şiûreka neteweyî ne.
Min dît ku tirkmen bi zanebûn, hişyarî û şiûr gavan davêjin, her gava ku davêjin qedera wan zêdetir bi ya Tirkiyeyê ve, bi tirkên ser ruyê erdê ve tê bestin. Lê kurd li Kurdistana başûr bi her awayî dûr ji qedera perçeyên din diçin, ew nafikirin ka gelo ev gav ê ji paşeroja neteweyê kurd re çi bîne.
Mesela hebûna yek alfabeyê, ji bo neteweyekî pirr û pirr giring e. Gava endamên neteweyekî, di vê dinya ragihandin û veguhaztinê a sedsala 21-ê de ji hevdû fahm nekin, bi hev re ne di nav veguhastina agahî û zanînan de bin, ê çawa nêzî hev bibin, çarenivîsa xwe bi hev girêbidin, di rojên teng û tarî de bibin hemderd û hemxem, di yên xweşî û bextewerîyê de jî hemşad?
Kurdên Kurdistana bakur ev 81 sal in, piştî rakirina alfabeya erebî û anîna alfabeya latînî li Tirkiyeyê ji alfaba erebî qut bûne, ji bilî alfabeya latînî nikarin bi tu alfabeyê bixwînin.
Li Kuridstana başûr jî alfabeya erebî tê bikaranîn. Ji sala 1991-ê bi vir de li Bakurê Iraqê (Kurdistana başûr) serweriyeka kurd durust bûye. Ev 15-16 sal in li wê derê kurd bi xwe xwe îdare dikin. Ji 2003-yê pê ve ku rejima Sadam hilweşiya, tu îradeyeka ku karibe rê li ber biryardana li ser lafabeyê bigire jî nema, lê kurdên başûr bi tu awayî îşaretek nedan ku du alfabetî ji bo wan problem e, ji bo qedera neteweyê kurd ev mesele tiştekî heyatî ye. Di dema Saddam de ev ne mimkin bû. Çimkî Saddam rê nedida ku tu pêkhateyeka Iraqê ji bilî erebî alfabeyeka din bikarbîne. Lê îro, em dibînin ku tirkmenên Iraqê ji bo xwe ne alfabeya erebî lê ya latînî hildibijêrin, asûrî-suryanî ya xwe hildibijêrin. Tu desthilateka ku ji wan re bêje ’na, vê alfabeyê hilnebijêrin’ tuneye.
Îro li Iraqê ji bo kurdan jî ji bilî îradeya wan bi xwe tu îradeyeka ku karibe rê li ber wan bigire da ew alfabeya xwe bi ya kurdên din re bikin yek û alfabeya latînî hilbijêrin tuneye.
Carina tê îdîakirin ku Tirkiye nahêle kurdên başûr alfabeya latînî bikarbînin, da kurdên bakur ji destkeftî û pêşketinên zimanevanî, edebî û kulturî ên başûr îstîfade nekin. Îro piştî ku Tirkiye hêdî hêdî kurdan qebûl dike, televizyona bi kurdî vedike û eşkere dike ku ew ê alfaba kurdî ya latînî bikarbîne, îdî ne ciyê baweriyê ye ku Tirkiye jî bibe rêgir li hember hilbijartina alfabeya latînî. Heta ji îro pê ve hilbijartina alfabeya latînî ji bal kurdên başûr ve ê li gor berjewendiyên Tirkiyeyê be jî.
Yek alfabetî pêwist e ji bo miletekî, ew nebe yekîtiya rastîn a miletekî nabe. Kurdên bakur 81 sal in ji alfabeya erebî bi dûr ketine. Li Tirkiyeyê sîstem bi her awayî buye alfabeya latînî û kurdên wir jî ev 75 sal in alfaba latînî hilbijartine. Heta ew li gel Tirkiyeyê bin, heta ew nebin dewleteka serbixwe, ew bixwazin jî nikarin vegerin ser alfabeya erebî.
Lê ji bo kurdên Kurdistana başûr ne wiha ye. Saddam nemaye, tu desthilateka siyasî ya ku ji derva de karibe rê li ber wan bigire nemaye. Hilbijartina alfaba latînî ji bal tirkmanên Iraqê îsbata vê yekê ye. Eger tirkman bi wê nifûsa xwe ya piçûk dikarin wê alfabê hilbijêrin, kurd hay hay dikarin…
Kurdên başûr yên ku xwenda ne, ji xwe hemû bi riya hînbûna îngilîzî, almanî an fransî aşnayê alfaba latînî ne. Yanî em rastiyê bêjin ji xwe ew alfaba latînî dizanin. Tenê mesele ew e ku ew sê çar herfên din ku di kurdî de hene jî fêr bibin û destpêbikin kurdîya xwe bikin latînî.
Eger kurdên başûr bixwazin li gel Tirkiyeyê, li gel kurdên bakur, li gel dinyaya hemdem nêzîk bibin û entegre bibin tu riyeka din li ber wan tune. Lê na eger kurdên parçeyen din ji bo wan ne hêjayî tiştekî be, wan berê xwe dabe dunya ereb a rojhilata navîn û di hedefa wan de entegrebûna bi dinya global re tunebe, ji xwe ew ê dewam bikin li ser erebiya xwe.
Rewşa nuha sal bi sal kurdên bakur û başûr ji hev dûr dixe. Ev 15 sal in Kurdistaneka xwedan serwerî ava buye. Bi sedan rojname û kovar, bi hezaran kitêb tên weşandin. Kurdên bakur ne ku van berhemên kulturî, edebî û zanistî nexwendine, ji xwe ew nizanin çi derketine û çi derneketine jî.
Ne ku kurdên sade, rewşenbîr û nivîskarên bakur jî nizanin di van 15 salan de li başûr çi roman, çîrok û helbest çap bûne, di warê ferhengî, zanistî û dînî de çi hatine çapkirin.
Baş e çawa em dikarin ew qas xemsar û bêfêhm bin û nefikirin ku divê kurdên bakur zanibin 4-5 milyon kurdên başûr di warê kultur, edebiyat û zanistê de çi dikin û fêde ji van waran bigirin, kurdên başûr jî ji ziman, kultur, edebiyat, zanist û folklora 15-20 milyon kurdên bakur bêpar nemînin?
Kengî îradeya siyasî ya Kurdistana başûr ê bi qasî cumhuriyetên tirkî, bi qasï tirkmenên Iraqê giringî bide yek alfabetiyê? Gelo ew roj ê bê? Ji rêveçûna îro ez bi xwe tu ronahiyê nabînim. Loma ez duh li ser paşeroja neteweyê kurd gellek xemgîn û reşbîn bûm.
[1]
Ev babet 195 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | Kurmancî - Kurdîy Serû | https://muradciwan.com/ - 12-03-2024
Gotarên Girêdayî: 51
Belgename
Jiyaname
Kurtelêkolîn
Pirtûkxane
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: Kurmancî - Kurdîy Serû
Dîroka weşanê: 12-11-2013 (11 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Kurdistan
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 12-03-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 13-03-2024 hate nirxandin û weşandin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 195 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Kurmancî_Horamî
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Jiyaname
Kerim Avşar
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Viyan hesen
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
RONÎ WAR
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Lenînîsm

Rast
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
05-05-2024
Aras Hiso
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
05-05-2024
Aras Hiso
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
19-05-2024
Sara Kamela
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
MEDRESEYA QUBAHAN
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Qamişlo
Babetên nû
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
28-05-2024
Sara Kamela
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 518,902
Wêne 106,237
Pirtûk PDF 19,341
Faylên peywendîdar 97,356
Video 1,397
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Kurmancî_Horamî
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Jiyaname
Kerim Avşar
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Viyan hesen
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
RONÎ WAR
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Lenînîsm

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.422 çirke!