کتېبخانە کتېبخانە
گېڵای

کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا


ھۊرچنۍ گېڵای





ورڎ گېڵای      کیبۆردە


گېڵای
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
ئامرازۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
زۋانۍ
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ھەژمارو من
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
گېڵای تۊمارکەرڎەی بابەتۍ ئامرازۍ زۋانۍ ھەژمارو من
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 چە بارەو ئېمە
 بابەتۍ ڕېکۆتییە!
 مەرجو بەکاربەرڎەی
 ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
 چنین دېیەی تۊ
 گلېرۆکریێ بەکاربەری
 کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
 چالاکیۍ - کوردیپێدیا
 یارڎی
تۊماری تازە
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەفوەت
13-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
06-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
خان ئەڵماسی لوڕستانی
03-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەدی مەلا کەریم
02-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئەحمەدی خانی
26-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شەفېعو حاجی محەممەڎی تەۋېڵەی
12-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
حاجی عەباسی جەڕاح
05-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ 518,328
ۋېنۍ 105,505
کتېبۍ PDF 19,418
فایلی پەیوەڼیدار 97,443
ڤیدیۆ 1,395
ژیواینامە
شێخ عەبدولڕەحمان جانەوەرەیی
ژیواینامە
سەفوەت
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
شێرکۆ بێکەس: هەرگیز خۆم بە هاووڵاتی ئێراقی نەزانیوە
زانیارییەکۍ کوردیپێدیای چە گرڎ کات و یاگېۋۆ و پەی گرڎ کات و یاگېۋېچەنۍ!
پېڕە: کوڵەباس | زۋانو بابەتۍ: کوردیی ناوەڕاست
ھامبەشیکەرڎەی
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ھۊرسەنگنای تۊماری
نایاب
فرە خاسە
خاسە
خرابە نېیەنە
خرابە
ۋزەش دلۍ ڕیزبەڼیی گلېرۆکریێکاو وېم
پەیلۋاو وېت چە بارەو ئی بابەتۍ بنۋیسە!
ۋەڵینەو دەستکاریی بابەتۍ
Metadata
RSS
چە گوگڵ پەی ۋېنە پەیۋەستا بە بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە
چە گوگڵ پەی بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

شێرکۆ بێکەس: هەرگیز خۆم بە هاووڵاتی ئێراقی نەزانیوە

شێرکۆ بێکەس: هەرگیز خۆم بە هاووڵاتی ئێراقی نەزانیوە
شێرکۆ بێکەس: هەرگیز خۆم بە هاووڵاتی ئێراقی نەزانیوە
#بارام سوبحی#

ڕۆژێ‌ لە ڕۆژان هەستمنەکردووە شتێک هەیە لەناو مندا پێی بوترێ‌ ئێراقی، ئێمە هاووڵاتی ئێراق نەبووین، ئێمە کۆیلەی ئێراقی بووین، بڕیاردان لەسەر هەر مافێک بۆ کورد ئەگەر لەڕێی ڕاپرسییەوە نەبێت بەلای منەوە نایاسایی و نادیموکراسیە. شێرکۆ بێکەسی شاعیر لە بیرەوەرییەکانیدا بەم جۆرە گوزارشت لە هەستی خۆی لە هەمبەر ئێراق دەکات.
نووسین بە ئاوی خۆڵەمێش، ژیاننامەو بیرەوەری شێرکۆ بێکەسەو لە دوو بەرگ پێکهاتوەو ساڵی (2013) چاپکراوە، شاعیر سەرگوزشتە و ژیان‌ و بیرەوەری و هەڵوێستەکانی خۆی لە منداڵییەوە تاوەکو ساڵی (1991) دەگێڕێتەوە.
شێرکۆ فایەق عەبدوڵڵا (شێرکۆ بێکەس) لە (2/ئایار/1940) لە #سلێمانی# لەدایکبووە. یەکەمین شیعری لە تەمەنی حەڤدە ساڵیدا بڵاوکردەوە. ساڵی (1968) یەکەمین پەرتووکی شیعری بەناوی (تریفەی هەڵبەست) لە (بەغدا) چاپکرا. ساڵی (1987) لە وڵاتی سوید خەڵاتی (تۆخۆڵسکی) پێبەخشرا. شیعرەکانی بۆ زۆر زمانی دنیا وەرگێڕدراوە. لە ساڵی (2009) تەواوی بەرهەمەکانی لە هەشت هەزار پەڕەدا لەچاپ درا. لە (4/ئاب/2013) لە ستۆکهۆڵمی پایتەختی سوید بە نەخۆشی کۆچی دوایی کرد، لە پارکی ئازادی شاری سلێمانی بە خاک سپێردرا.

$لە وەرزشەوە بۆ شیعر$
لەبارەی ئاشنابوونی بە شیعر، شێرکۆ بێکەس دەڵێت “لە قوتابخانەدا خەیاڵ و خولیای من ئەوەندەی بەدەوری شیعرو ئەدەبەوە بوون، ئەوەندە بە تەنگ دەرس‌ و بەرنامەی خوێندنەوە نەبوون. بیرمنایە لە شەوانی تاقیکردنەوەیشدا بەجیدی سەعیم کردبێ‌. گوێم نەئەدایە جلوبەرگی بەری خۆم. قژم هەمیشە بژو دانەهێنراو بوو. ئەو چاکەت و پانتۆڵەی بەتازەیی لەبەرم ئەکردن، کۆن و پەرپووت ئەبوون و تافڕێم ئەدان ئوتویان بەخۆیانەوە نەئەدی… یەکدوجارێ‌ خۆم تاقیکردەوە ببمە وەرزشکار، بەڵام سەرکەوتوو نەبووم و بوومە جێی گاڵتە و قەشمەری هاوڕێکانم!.. ئیتر منیش بەتەواوی وازملێهێناو نەچوومەوە بەلای وەرزشدا. بەڵام هەتا ئەم تەمەنەیش هەمیشە حەز بە سەیرکردنی یاری باش ئەکەم، بەتایبەتی تۆپی پێ‌”
شاعیر باس لەو ڕۆژە دەکات کە یەکەم شیعری تێدا بڵاوبۆتەوە و دەڵێت “یەکەم شیعرم لە ڕۆژی نوێ‌-دا بڵاوکرایەوە، ئەو ڕۆژەی گۆڤارەکەم بینی، بە یەکێک لە هەرە ڕۆژە خۆشەکانی ژیانم لە قەڵەم ئەدەم. ئەم دەرگا کردنەوەیەی ڕۆژی نوێ‌، تەکانێکی بەگوڕ بوو بۆ شیعرەکانم، بڕوام بە بەهرەی خۆم زیاتر بوو، ڕۆژی نوێ‌ بۆ من پەیژە بوو، چەند پلەیەک بەرەو سەرەوەی بردم”

$شیعر یان سیاسەت؟$
شاعیر لە سەرەتای گەنجیدا دەچیتە ڕیزەکانی کاژیکەوە، لەسەردەمی شۆڕشی ئەیلول‌ و شۆڕشی نوێشدا دەچێتە شاخ، بەڵام وەک خۆی دەڵێت: لەدوای کاژیکەوە نەچوومەتە ناو ڕێکخستنەکانی هیچ حیزبێکەوە، بەڵام لە شۆڕشی ئەیلول و لە شۆڕشی نوێشدا بووم. سەنگەری پێشمەرگە بۆ من پێوانە بوو، ئەوان لەکوێ‌ بوونایە هەست و هۆش و شیعری منیش لەوێ‌ بوو.
لەوەڵامی ئەوەشدا بۆچی حیزبایەتی نەکردووە، دەڵێت: گەیشتمە ئەو ئەنجامەی کە من بە کەڵکی حیزبایەتی نایەم‌ و پێویستە بکشێمەوە. هەستمکرد ئەوەندەی بۆ شیعر درووستبووم، بۆ حیزبایەتی کردن درووست نەبووم. هەستمکرد خەریکە ئازادی خۆم وەک مرۆڤ لەدەست ئەدەم، خەریکم ئەبم بە بورغوی ناو مەکینەیەک، هەستمکرد بۆ من، شیعر لە حیزب گەورەترو پیرۆزتریشە.

$ئاهێک بۆ تەمەنی گەنجی$
دەربارەی تەمەنی گەنجی خۆی، شاعیر دەڵێت: هەر بۆ ئەو ڕۆژە ئەژیام کە تیابووم، کاتی دەستبەتاڵی خۆم لە چایخانەکاندا بەسەر ئەبرد، ئەمە جگەلەوەی بەکاڵفامی و هەرزەییەوە چوومە ناو سیاسەتەوە… ئێستا لەم تەمەنەدا کە (65) ساڵم، وەختێ ئاوڕ لە بەهەدەردانی سەردەمی لاوێتی خۆم ئەدەمەوە، تێئەگەم چ غەدرێکم لە خۆم و بەهرەی خۆم کردووە!.. ئێستا ئەزانم ئەگەر چەند زمانێکی ترم بزانیایە، ئەشیا کاری باشترم ئەنجامبدایە لەوەی کە تائێستا کردوومە. من نە وەعز ئەدەم و نە مەبەستیشم لە ئامۆژگاری وشک و ڕەق و تەقی باوکانەیە، بەڵام لێرەدا ئەگەر قسەیەکم بۆ نەوەی تازەو بەهرەدارانی نێو بوارەکانی ئەدەب و هونەر هەبێت، هەر ئەوەیە بڵێم: یەک کاتژمێری کاتی خۆتان بەفیڕۆ مەدەن، بەر لەوەی بڵاوبکەنەوە، چەندە ئەتوانن لەڕێی خوێندن و خوێندنەوە و فێربوونی زمانە زیندوەکانی دنیاوە، خۆتان کۆک و تەیار بکەن، بۆ ئەوەی دواتر پەشیمان بوونەوەتان نەبێت، یان کەمتر بێت. من وامنەکردو هەڵە بووم، بەڵام لەم تەمەنەدا تازە پەشیمان بوونەوە هیچ دادێ نادات.

$مارکسییەکان و جاش قەڵەمەکان$
شاعیر باس لەدۆخی سیاسی حەفتاکان دەکات و دەڵێت: لە سەرەتای حەفتاوە تا کۆتایی حەفتاکان‌ و سەرەتای هەشتاکان لەناو شاری سلێمانیدا، هەر شاعیرو ئەدیبێ‌ جۆرێک لە پێناسەی مارکسی لە گیرفاندا نەبووایە، یان وەک ئەوان قسەی نەکردایە، یان داخڵ بە گرووپەکەیان نەبوایە، یان وەک ئەوان قسەی نەکردایە. ئەوا ئیتر ئەو نووسەرە بەر نەفرەتی چینی چەوساوەو پرۆلیتار ئەکەوت…. بەڕاستی سێ‌ چوارێک لەو نووسەرانە، نە مارکسی بوون‌ و نە خاوەنی هیچ بیروباوەڕێ‌، چۆنییەتی پەیوەندییان لەگەڵ ئەم یان ئەودا، بەپێی ڕۆژ، هێڵی بیرکردنەوەیانی ئەکێشا. بەدرێژایی شۆڕشی ئەیلول‌ و ئینجا شۆڕشی نوێ ‌ و تا ڕاپەڕینی (1991) ، چەند نووسەرێ‌ لەوانە باجی یەک ڕۆژی ئازار و دەردەسەری و ئاوارەبوون و نەفیکردن و گرتن‌ و ماڵ تاڵانکردن و دەرکردن لە وەزیفە و بانگکردن بۆ ئاساییش و لێکۆڵینەوە نەبو!..
سەبارەت بەو کوردانەی لە میدیاکانی بەعسدا کاریان کردووە، شێرکۆ بێکەس دەڵێت: هەموو ئەو جاش قەڵەمە کوردانەی کە لە ڕاگەیاندنی سەدامدا کاریان ئەکرد هەر لە ڕۆژنامەو ڕادیۆو تەلەڤزیۆنەوە تا ئەگاتە سەر وەرگێڕانی نامیلکەکانی دیکتاتۆر، ناسراون و بەناوی خۆیانەوە وتارو قسە پڕوپووچ و زڕاوەکانیان بڵاوئەکردەوە. بەڵام پێویستە نەوەکانی داهاتوومان ئەوە بزانن کە ئەو قەڵەمە سووکانە چ لەو ڕۆژگارانەدا و چ لەپێشترو چ لەدواتریشدا تا کۆتایی ڕژێمی بەعس لە ئێراقدا، لە ترسناکترین ساتەوەختی مێژوویی ئێمەدا، قەڵەمیان تێکەڵ بە قەڵەمی فاشیزمەکان و عەفلەقییەکان‌ و ئەو ئەنفالچییانە کردبوو کە ئەیانویست کورد لە ڕەگ و ڕیشە دەربهێنن‌ و ئاسەواری نەهێڵن.
بۆیە بەلای منەوە بۆ ئەو قەڵەمانە هەر ئەوەندە بەس نییە شەرمەزار بکرێن و بەس، پێویستە بەردەوام پێیانبوترێ‌: ئەوە پێناسەی ئێوەیە، کە وەختێ‌ کورد جینۆساید ئەکرا ئێوە بۆ ڕژێمی جینۆسایدتان ئەنووسی، وەختێ‌ #هەڵەبجە# کوژرا، ئێوە بۆ بکوژەکانی هەڵەبجەتان نوو!..

$هاوسۆزی بۆ فەڵەستین$
لە ساڵانی حەفتاکانی سەدەی بیستەمدا ژمارەیەک نووسەرو شاعیری کورد، لە ڕێگەی بەرهەمەکانیانەوە هاوسۆزی خۆیان بۆ دۆزی فەڵەستین دەربڕیوە، لەوبارەیەوە شێرکۆ دەڵێت: لە حەفتاکانی سەدەی ڕابردوودا، لە نیازی پاک‌ و خاوێنی خۆمانەوە، بۆ لەسەرکردنەوەی مەسەلەی ڕەوای میللەتی فەلەستین، سەرەڕای خوێن لەبەر ڕۆیشتنی جەستەی خۆمان، کەممان نەوت بۆ ئەوان، سەدان نامەی ئەدەبیمان بۆ نووسین و وەڵامێکمان نەبوو. من لەو هەڵوێستە ئینسانییانەی خۆم پەشیمان نیم. بەڵام هەموو بەپیرەوەچوون و بانگکردن و لەسەر کردنەوەیەک، وەڵامدانەوەو بەپیرەوە هاتن و باوەشگرتنەوەی بەرانبەریشی ئەوێ‌، کە نەبوو تۆیش ئەبێ‌ بوەستی و لایەنی کەم قسە نەکەی. ئەگینا بەپێچەوانەوە ئەبیتە گاڵتەجاڕو پیاوێک کە لەنرخی ئازادی و قوربانییەکانی خۆیشت کەم ئەکەیتەوە. سەرکردایەتی سیاسی فەڵەستینی بەهەموو باڵ و ڕێکخراوو بزووتنەوە جیاجیاکانییانەوە، لە ئەنجامی هەڵەی خۆیانەوە خۆشەویستی دیکتاتۆرێکی وەک سەدامیان بەدەستهێنا، بەڵام خۆشەویستی چەند ملیۆن مرۆڤی کوردیان دۆڕاند. بۆیە ناکرێ‌ پیرۆزباییان لێنەک!..

$ئەنفال و هەڵەبجە$
ئەنفال‌ و هەڵەبجە ڕەنگدانەوەیەکی دیاری لە شیعرەکانی شێرکۆدا هەیە، لەوبارەیەوە دەڵێت: منی شاعیر لە سەردەمی ئەنفال و هەڵەبجەدا نووسیومەو ژیاوم و نەمتوانیوە چاو بپۆشم‌ و بێدەنگبم. هەندێجاریش بە دەنگی بەرز هاوارم کردووە، ئەمە بەشێک بووە لە پەیامی شیعری من. لە جومگە مەترسیدارەکانداو وەختێ‌ چارەنووسی میللەتێک گەمەی پێکراوە و بە بڕیاری سەرکردەیەک یان چەند کەسێک فڕێدراوەتە گێژەنی فەوتانەوە، نەمتوانیوە هاواری خۆم نەکەم. ئەمە جیاوازییەکی دیاری نێوان من و هەندێ‌ لە شاعیرانی تر بووە. هەرەسی شۆڕشی ئەیلول‌ و خۆبەدەستەوەدان بە ئێران یان بە ئێراق، منی لە ڕەگوڕیشەوە هەڵتەکان، بۆیە وەختێ‌ (کۆچ) یان (داستانی هەڵۆی سوور) م نووسی، نەمتوانی بەر لە تەوژمەکانی دەروونی خۆم بگ!.. گوێمنەدایە ئەوەی ئەو شیعرانە لە پاشەڕۆژی نزیک و دووردا چەندەم لەسەر ئەکە!.. من بۆ سیاسەت شیعرم نەنووسیوە، بەو مانایەی حیزبییەک بیری لێئەکاتەوە، بۆ مەسەلەیەکم نووسیوە کە چارەنووسی زمان‌ و شیعریشی پێوە بەستراوە. ناکرێ‌ لە چاوی ساتەوەختەکانی ئەمڕۆوە تەماشای ئەو ڕۆژگارانە بکرێ‌.
هەر لەبارەی هەڵەبجەوە، نووسەر باس لەسەردانێکی خۆی بۆ مۆسکۆ لەکۆتایی هەشتاکاندا دەکات‌ و ئەم ڕووداوە دەگێڕێتەوە: لە مەیدانی سووری مۆسکۆ گەنجێکی کوردی سووریا بۆی گێڕامەوە کە دوابەدوای کارەساتی هەڵەبجە، لەم مەیدانەدا کۆمەڵێ لە گەنجە کوردەکان خۆپیشاندانیان کردبوو، بەڵام پۆلیسی ڕووسی زۆر بەتوندی لێیدابوون و بڵاوەی پێکردبو!.. شایەنی باسە لەو سەردەمەدا ڕۆژنامەکانی ئەو وڵاتە و ڕاگەیاندنی ڕەسمیی یەکێتی سۆڤییەت، نەک هەر بە وشەیەکیش ئاماژەیان بە کیمیابارانی هەڵەبجە‌ و ئەو تاوانە گەورەیە نەکردبوو، بەڵکوو دوای چەند ڕۆژێ‌ سەروتاری زۆربەی زۆری ڕۆژنامە جڵەوکراوەکانی ڕووسیا، بە شان و باهوی سەدام حسێنی دیکتاتۆردا هەڵیاندابوو.
دوای سەردانەکەی بۆ مۆسکۆ، شێرکۆ سەردانی ئەمریکا دەکات و بەراوردێک لەنێوان ئەو دوو دەوڵەتەدا دەکات و دەڵێت: لە ڕووسیا و لە ئەمریکاش لەژێر سایەی سیستمی بەناو ئیشتراکی و لەوێش لەژێر سایەی سیستمی سەرمایەداری ئەمریکادا ئەو دیمەنانەم ئەبینی کە لەدەرەوەی تیۆری و پەڕتووک و بانگەشە و پڕوپاگەندەی ڕاگەیاندن و تەلەڤزیۆندا، ڕاستی و واقیعی ژیانی ئەو خەڵکە برسی و ڕەش‌ و ڕووتانەیان تێئەگەیاندم. بەچاوی خۆم لەو پەناو پاسارانەدا، لەو ماڵە تەنەکەو زنجانەدا، جیاوازییەکانم ئەبینی. بەڕاستی (درۆکردن) بووە بە بەشێکی دانەبڕاو لە پێکهاتەکانی هەموو ئەو سیستمانە، بەخۆرهەڵات‌ و بەخۆراواوە. بۆ من وەک شاعیرێ‌ پێمخۆشە وڵاتێ‌ ببینم جوان‌ و ڕازاوەو لەڕووی تەکنەلۆجیا و پێشکەوتنی زانیارییەوە گەیشتۆتە ئاستێکی سەرسوڕهێنەر، بەڵام لەوە گرنگتر بۆ من ئەوەیە مرۆڤی برسی و ڕووت و ڕەجاڵ و ماڵی تەنەکەی تێدا نەبینم. بۆ من ئەوە گرنگ نییە لینین و ستالین و خرۆشۆف و گۆرباچۆف چییان وتو!.. ئەوەی بەلای منەوە مەسەلەی جەوهەرییە لەمەیدانی کاردا ئەو وتانە چییانکردووە؟ تا چەند لە برسێتی و نەخۆشی و بێ‌ ماڵی و زۆرداری و نادیموکراتی و نامرۆڤایەتییان کەمکردۆتەوە یان نەیانهێشتوون‌ و لەناویانبردو!..

$شاخ و شیعر$
نووسەر بەم جۆرە باس لە چۆنێتی نووسینی دەقە شیعرییەکانی دەکات: من لەسەر کاغەزی سپی بێ‌ خەت ئەنووسم. ناتوانم لەسەر کاغەزێ‌ بنووسم خەتداربێ‌، چونکە وائەزانم ئەو خەتانە ڕێم لێئەگرن، لەسەر پارچە کاغەزی بچوکیش نانووسم. ئەگەر چەند دێڕێکیش بنووسم هەر ئەبێ‌ لەسەر یەک لاپەڕە بێت. ساڵی (1988) لە سوید یەکەمین خولی فێربوونی کۆمیپوتەرم خوێند، بەڵام حەزم لێنەئەکرد. ئەگەر بەدەست خەتی خۆم نەبێ‌، ناتوانم هیچ بنووسم، ئەگەر بیشینووسم وا ئەزانم یەکێکی تر لەگەڵمایەو بۆم ئەنووسێ ‌ و خۆم نیم.. بۆ خۆیشم یەکێکم لەو کەسانەی شیعری خۆم لەبەر ناکەم… دەستمدایە هەر کارێک و سەرەتاییم نووسی و چوومە ناوییەوە، ئیتر نایەمە دەرەوە تا تەواوی نەکەم. هەموو شتێکی تر تەنانەت خوێندنەوەیش ئەخەمە لاوە، پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکانم کەم ئەکەمەوە.. من ئەگەر لەماڵەوە بنووسم، هەمیشە لەسەر مێزی نانخواردنی موبەق دائەنیشم، ئەخوێنمەوە و ئەنووسم. گرنگ ئەوەیە من قاوە و چاو جگەرەم لێنەبڕێ‌.
شاعیر هێندە ئاوێزانی سرووشتی کوردستان بووە، دەڵێت: من لەهەر شوێنێ‌ بم کە شاخم نەبینی وائەزانم نیوەی ژیان نابینم. سرووشتێ‌ ئەبینم نوقسانە. شاخ لانکەی شیعری منەو نهێنییەکانی زمانی من لەو دەراڵ و گەوەو کەوێڵانەدایە کە بوون و ژیانی شاخ و کێویان لەئامێزدایە. مێژوومیان لەباوەشدایە. کەلتووری منیان لەهەناودایە و حیکایەتی ئەبەدی من ئەگێڕنەوە. شاخ تەلیسمی گەورەی بوون‌ و ئەفسانەی مانەوە و بەردەوام بوونی هەناسەکانی وشەو ژیانمە. لە پلەو بەرزو نزمی و لاپاڵ و ڕک‌ و ماهییەکانی شاخدا داستانەکانی یەکەمین جاری درووستبوونی گەردوون ئەخوێنمەوە.

$ئێراق و کۆنگرەی ئۆپۆزسیۆن$
ساڵی (1990) شێرکۆ بێکەس بەشداری یەکەمین کۆنگرەی ئۆپۆزسیۆنی ئێراقی لە بەیرووتی پایتەختی لوبنان دەکات، لەوباریەوە دەڵێت: ئەوەی ئێمەی زۆر نیگەران کردبو و ئەو دەمارگیرییە مەزهەبی و یان ئەو عەقڵە شۆڤێنییە بوو کە لە دەم و دووی زۆربەیاندا هەستت پێئەکرد. مەگەر تاک و تەرا ئەگینا ئیتر ناوی گەلی کورد یان کوردستان لەگۆڕێدا نەبوو. کار گەیشتە ئەوەی لە دڵی خۆماندا بڵێم (هەزار ڕەحمەت لە کفن دز) سبەینێ‌ ئەمانە حوکم بگرنە دەست ئەبێ‌ چارەنووسمان چۆن بێ‌.
تەنیا دوو مانگ دوای ڕاپەڕینی بەهاری (1991) خەڵکی کوردستان، سەرکردایەتی ئەو کاتەی کورد چوونە بەغداو لەگەڵ سەدام دەستیان بە دانووستان (مفاوەزات) کرد. لەبارەی ئەو ڕووداوەوە، شێرکۆ بێکەس دەڵێت: بەلای منەوە یەکێک لە گەورەترین ئەو هەڵانەی کە سەرکردایەتی سیاسی کوردی بەرەی کوردستانی کردیان، ئەوە بوو چوون سەدامیان بینیەوەو کەوتنەوە گفتوگۆ لەگەڵیدا، دیارە بارودۆخەکە بۆ کورد زۆر خراپ‌ و نالەبار بوو، بەڵام پێویست بوو سەرکردایەتی بەرەی کوردستانی خۆی ڕابگرێ ‌ و ئەو گەمە ترسناکە نەکات، کە تەواو پێچەوانەی ئەو بارودۆخە نێودەوڵەتییانە بوو کە دژی بوون و مانەوەی سەدام لە ئارادا بوون. ئەو پەلەپەلە و چوونەوەیە بۆ بەغدا نە کورد قازانجی لێکردو لەسەرێکی تریشەوە خۆمان خستە ناو گێژاوێکی دژ بە سیاسەتی ئەمریکا و هاوپەیمانەکانەوە. بینینەوەی سەدام دوای ئەو هەموو کارەساتانە لە دیمەنە هەرە ناخۆشەکانی ئەو میژووە بووە، ئیعتبارو متمانە دانەوە بوو بە گەورەترین دوژمنی میللەتەکەمان.

$ئێراق‌ و ئاییندەی کوردستان$
لەدرێژەی گێڕانەوەکانیدا، شاعیر دەڵێت: من خۆم ڕۆژێ‌ لە ڕۆژان هەستمنەکردووە شتێک هەیە لەناو مندا پێی بوترێ‌ ئێراقی، شەراکەتی ڕاستەقینە. بەپێچەوانەوە ئەوەتەی سوپای ئێراق درووستبووە، نەخشەی ئێراق بۆ من هەر سێدارەو دارەمەیت بو!.. ئەوەتەی سیستمی خوێندن‌ و پەروەردەیان داڕشتوە بەرنامەی فاشیزمی عەرەبییان بەسەر مندا سەپاندوە. من هەرگیز خۆم بە هاووڵاتی ئێراقی نەزانیوە، چونکە بەردەوام لەسەر کوردبوونم چەوسێنراومەتەوە. ئێمە هاووڵاتی ئێراق نەبووین، ئێمە کۆیلەی ئێراقی بووین.
سەبارەت بە ئاییندەی کوردستان، دەڵێت: من نازانم بۆ پاشەڕۆژ چۆن ئەبێ‌، بەڵام تەنیا ڕێیەک کە ڕێی دیموکراسی و شارستانیی بێ، ئەوەیە: پێویستە لە ڕاپرسییەکی گشتی سەرتاسەریداو لە کوردستانداو بە سەرپەرشتی چاودێرانی نێودەوڵەتی، چارەنووسی کورد بدرێتە دەست گەلی کوردستان خۆی، بۆ ئەوەی پاشەڕۆژی سیاسی خۆی دیاری بک!.. بڕیاردان لەسەر هەر مافێک بۆ کورد ئەگەر لەڕێی ڕاپرسییەوە نەبێت بەلای منەوە نایاسایی و نادیموکراسی و لەهەمانکاتدا گوێنەدانە بەڕای گشتی گەلی کوردست!..

$شاعیری گەورە$
زۆرجار لە کۆڕو بۆنە ئەدەبیەکاندا شێرکۆ بێکەس بە پێشناوی شاعیری گەورە ناسێنراوە، لەبارەی بەکارهێنانی ئەو دەستەواژەیەوە، دەڵێت: ئەمەوێ‌ لەدڵەوە ئەوە بڵێم من خۆم بەو شاعیرە هەر گەورەیە نازانم وەک باس ئەکرێ‌، زۆرجاریش ئەم وشەی (گەورەیە) لە پێشکەشکردنما بەزیاد ئەزانم و هەست ئەکەم شاعیرو هونەرمەند پێویستیان پێی نییە. ئەمجۆرە قسانەیش بەڕاستی لە کەلتووری پڕ لە مەدح‌ و سەنای عەرەبەوە بۆ ئێمەیش ماوەتەوە، ئەگینا کەمجار لەدنیای پێشکەوتوودا ئەم (گەورەییە) دەستنیشان ئەکرێ ‌ و هەر ئەوترێ‌ فڵانی شاعیر یان فڵانی هونەرمەندو ئەبڕێتەوە.[1]
ئی بابەتۍ بە زۋانی (کوردیی ناوەڕاست) نۋیسیێنە، پەی ئەۋەکەرڎەی بابەتەکۍ بە زۋانېۋ کە نۋیسێنە، سەرو ئایکۆنو ی کلیک کەرە!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
ئی بابەتۍ 685 جارۍ ۋینیێنە
ھاشتاگ
سەرچەمۍ
[1] پەڕیانە | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی چاوی کورد - 17-01-2023
بابەتۍ پەیۋەڼدریێ: 4
پارتیۍ و ڕېکۋزیێ
ژیواینامە
ڕېکۆتۍ و ڕۇداۋۍ (کڕۆنۆلۆژیا)
پېڕە: کوڵەباس
زۋانو بابەتۍ: کوردیی ناوەڕاست
ڕېکۆتو ۋەڵاکەرڎەی: 17-01-2023 (1 ساڵە)
جۊرو بەڵگەنامەی: زۋانی یەکەم
جۊرو ۋەڵاکەرڎەی: دیجیتاڵ
وڵات - هەرېم: پانیشتو کورڎەسانی
کتېب - کوڵەباس: پەیجۊری
تایبەتمەڼییۍ تەکنیکیۍ
چنینیی بابەتۍ: 94%
94%
ئی بابەتۍ جە لایەنو: ( زریان عەلی )یۆ جە: 22-01-2023 تۊمارەکریێنە
ئی بابەتۍ چە لایەنو: ( زریان سەرچناری ) چە: 22-01-2023 پۊرەلۋای کریێنە و ئازاڎە کریێنە
ئی بابەتۍ پەی دمایین جاری جە لایەنو:( زریان عەلی )یۆ جە:22-01-2023 خاستەرە کریێنە
لینکو بابەتۍ
ئی بابەتۍ بەپاو ستانداردۍو کوردیپێدیای ھەڵای ناتەمامە ھەنە و پەنەۋازییش بە پۊرەلۋای بابەتیی و زۋانەۋانیی فرەتەری ھەن!
ئی بابەتۍ 685 جارۍ ۋینیێنە
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
کوڵەباس
تەنیایی
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
کتېبخانە
مەولە
ژیواینامە
سەفوەت
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
کوڵەباس
مەتی شانۍ
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
کوڵەباس
عەبوولە (2)
کوڵەباس
هەر جە ئەوەڵۆ گرکەس جیا بېیەن و هۆرامانیچ قوتبو زەمانەی (2)
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
کوڵەباس
هەر جە ئەوەڵۆ گرکەس جیا بېیەن و هۆرامانیچ قوتبو زەمانەی (1)

تازەکی
ژیواینامە
شێخ عەبدولڕەحمان جانەوەرەیی
04-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
شێخ عەبدولڕەحمان جانەوەرەیی
ژیواینامە
سەفوەت
13-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
سەفوەت
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
سەید ئەکابیری خامۆشی
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
محەمەد عارف جزیری
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
شێخ عوسمان نەقشبەندی
تۊماری تازە
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەفوەت
13-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
06-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
خان ئەڵماسی لوڕستانی
03-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەدی مەلا کەریم
02-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئەحمەدی خانی
26-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شەفېعو حاجی محەممەڎی تەۋېڵەی
12-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
حاجی عەباسی جەڕاح
05-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ 518,328
ۋېنۍ 105,505
کتېبۍ PDF 19,418
فایلی پەیوەڼیدار 97,443
ڤیدیۆ 1,395
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
کوڵەباس
تەنیایی
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
کتېبخانە
مەولە
ژیواینامە
سەفوەت
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
کوڵەباس
مەتی شانۍ
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
کوڵەباس
عەبوولە (2)
کوڵەباس
هەر جە ئەوەڵۆ گرکەس جیا بېیەن و هۆرامانیچ قوتبو زەمانەی (2)
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
کوڵەباس
هەر جە ئەوەڵۆ گرکەس جیا بېیەن و هۆرامانیچ قوتبو زەمانەی (1)
بۊخچۍ
ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - وڵات - هەرېم - پانیشتو کورڎەسانی ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - وڵات - هەرېم - وەرکۆتو کورڎەسانی ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - زۋان - بنەزۋان - ھۆرامی (کرمانجیی گۊرانی) پەندۍ و ئیدیۆمۍ - بەشە شېۋەزۋانەکۍ کورڎیی گۊرانی - ھۆرامی - هۆرامی پەندۍ و ئیدیۆمۍ - شار و شارەکڵۍ - بېیارۍ (هۆرامان) پەندۍ و ئیدیۆمۍ - شار و شارەکڵۍ - پاۋە (هۆرامان) پەندۍ و ئیدیۆمۍ - وڵات - هەرېم - پانیشتو کورڎەسانی پەندۍ و ئیدیۆمۍ - وڵات - هەرېم - وەرکۆتو کورڎەسانی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| پێۋەڼی | CSS3 | HTML5

| کاتو وەشکەرڎەی لاپەڕەی: 0.735 چرکە(چرکۍ)!