پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
وێنە و پێناس
وێنەی خانووەکانی دەوروبەری قەڵای هەولێر
07-10-2024
زریان سەرچناری
ژیاننامە
لانە ڕزگار کەمال
07-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بازیان یونس محێدین
07-10-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
تەنز لەڕۆژنامەنووسیی باشووری کوردستاندا ( 1920-1950)
07-10-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
شیعری بۆنە لە ئەدەبی کوردیدا (کرمانجی ناوەڕاست ) (1914-1945ز)
07-10-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
سەنگ و بەهای بیر لە یەکگرتنی ناولێنراو بە ناولێنەرەوە لەزمانی کوردیدا
07-10-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
یاخیبوون لەشیعری کوردیدا (1970-1991) کرمانجی ناوەڕاست
07-10-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕووناکیە زۆر ڕووناکەکە
06-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
شوێنەکان
مەلا زیاد
06-10-2024
سەریاس ئەحمەد
وێنە و پێناس
دوو خوێندکاری شاری سلێمانی لە ڕۆمانیا ساڵانی حەفتاکانی سەدەی بیستەم
06-10-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  536,539
وێنە
  110,253
پەرتووک PDF
  20,292
فایلی پەیوەندیدار
  104,197
ڤیدیۆ
  1,558
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
303,967
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,153
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,052
عربي - Arabic 
30,942
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,384
فارسی - Farsi 
10,017
English - English 
7,583
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,731
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
125,982
ژیاننامە 
25,820
پەرتووکخانە 
25,702
کورتەباس 
18,376
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,819
پەند و ئیدیۆم 
13,645
شوێنەکان 
12,000
شەهیدان 
11,893
کۆمەڵکوژی 
10,907
هۆنراوە 
10,395
بەڵگەنامەکان 
8,348
وێنە و پێناس 
7,364
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,387
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
ڤیدیۆ 
1,456
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
822
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
274
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
27
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
31,432
MP4 
2,558
IMG 
201,832
∑   تێکڕا 
236,145
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
کاکەی فەلاح
ژیاننامە
محەمەد عارف
ژیاننامە
مەهاباد قەرەداغی
ژیاننامە
یەحیا ئەفەندیی وێنەگر
ژیاننامە
مەولانا زادە ڕەفعەت بەگ
نەخشەڕێیەکی دڵسۆزانەی ڕوون، بۆ پاراستنی هەرێم لە پتر پووکانەوه و لەنێوچوون
کوردیپێدیا، دادگا نییە، داتاکان ئامادەدەکات بۆ توێژینەوە و دەرکەوتنی ڕاستییەکان.
پۆل: بەڵگەنامەکان | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

نەخشەڕێیەکی دڵسۆزانەی ڕوون، بۆ پاراستنی هەرێم لە پتر پووکانەوه و لەنێوچوون

نەخشەڕێیەکی دڵسۆزانەی ڕوون، بۆ پاراستنی هەرێم لە پتر پووکانەوه و لەنێوچوون
بسم الله الرحمن الرحیم
(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ ۆلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکُمْ لِمَا يُحْيِيکُمْ) الانفال-24-
بەڕێزان خەڵکی هەرێمی کوردستان!
السلام عليکم ورحمة الله
سەرەتا لەخوای میهرەبان و شیفاهێن داواکارم هەموولایەکتان لەوپەتای کۆڕۆنایە بپارێزی و ئەوانەشتان کە گیرۆدەی بوون شیفای خێرای خێرتان بۆ بنێرێ.
بە پێویستم زانی لەم بارودۆخە قەیراناویی و کۆرۆناوییەی هەرێمی کوردستاندا، لە پێنج تەوەرداو لەژێر ناو و نیشانی سەرەوەدا، ئەوەی بە ڕاست و پێویستی دەزانم بیخەمەڕوو:
1- هەموو لایەک لە بەرانبەر هەرێمی کوردستاندا بەرپرسیارین.
2- واقیعی سەخت و دژواری ئێستامان.
3- هۆکارەکانی دروستبوونی ئه و واقیعە سەخت و دژوارە.
4- چۆن ئەم واقیعە دەگۆڕرێ و، دەتوانین کێشه و قەیرانەکان چارەسەر بکەین؟
5- لە کۆتاییدا.
1- هەموو لایەک لە بەرانبەر هەرێمی کوردستان دابەرپرسیارین:
بەرپرسیارییەتی هەموو لایەک لە بەرانبەر وڵاتەکەمانداو مشوورخواردنمان لە کۆمەڵگاو خەڵکی هەرێمی کوردستان و، هەوڵدان بۆ چارەسەری کێشه و قەیرانەکان، شتێکی ڕوونە، بۆ ئێمەی مسوڵمان کە پێغەمبەری خوا صلی لله علیە وسلم پێی فەرمووین: (کُلُّکُمْ ڕَاعٍ، ۆکُلُّکُمْ مَسْئُولٌ عَنْ ڕَعِيَّتِهِ) البخاري: 2409، ومسلم: 1829، واتە: هەرکامێکتان چاودێره و بەرپرسیارە بەرانبەر بە کۆمەڵگایەکەی.
هەربۆیەش بەندە لە ڕابردووشدا بە هەر شێوازێکی ڕەخساو، هەوڵمداوە ئەرکی سەرشانم لەوبارەوە جێبەجێ بکەم، بۆ وێنە:
1- لە گەرمەی هەڵبژاردنەکانی: (1992)زدا بۆ پەرلەمانی کوردستان، کتێبێکم نووسی بە ناو و نیشانی: (چارەسەری کێشەی کورد لە نێوان ئیمان و پەرلەماندا)و جەختم لەسەر ئەوە کردبۆوە کە کێشەی کورد تەنیا بە هەڵبژاردنی پەرلەمانێک و، پاشان پێکهینانی حکوومەتێک، چارەسەر نابێ و، پێویستیمان بەپاکسازیی و چاکسازییەکی گشتگیرو ڕیشەیی هەیە لە هەموو بوارەکاندا.
2- لە ساڵی: (2008)زدا کتێبێکم نووسی بە ناو و نیشانی: (واقیعی هەرێمی کوردستان: دیدێکی ئیسلامییانە).
3- لە ساڵی: (2016)زدا کتێبیکی دیکەی فراوانترم نووسی بە ناو و نیشانی: (ڕوانینێکی ئیسلامییانە بۆ واقیعی ئیستامان: گرفت و چارەسەر).
4- لە ساڵی: (2018)زدا کتێبێکی دیکەی فراوانترم چاپ و بڵاوکردەوە بە ناو و نیشانی: (قوڕئان و پاکسازیی و چاکسازیی لە هەرێمی کوردستاندا).
ئێستاش کە جارێکی دیکە لە بارەی هەرێمی کوردستان و کێشه و قەیرانەکانیو، چۆنیەتی چارەسەرکردنیان و لێ دەربازبوونیانەوە دەدوێم، بە پێویستی دەزانم وەک دەستپێک، چەند بەرچاو ڕوونییەک بخەمەڕوو:
یەکەم:
هەرێمی کوردستان، کە بەداخەوە ئێستا لەڕووی پانتایی جوگڕافیی و لەڕووی هێزو پێزیشەوە، زۆریان بچووک و نابووت کردوە، بەری ڕەنج و خەباتی لەمێژینەی خەڵکی کوردستانەو، پاراستنی ئەرکی سەرشانی هەموو لایەکە، بگرە لەسەرمان پێویستە لە هەموو ڕووێکەوە بەهێزو پێزی بکەین و گەشەشی پێبدەین.
دووەم:
هەوڵدەدەم هەرچی دەیڵێم ڕاست و بەڵگەداربێ و، قسەی سۆزدارانه و بێ بەڵگە نەبێت، چونکە مسوڵمان جگە لە حەق گوتنی شایستە نیە، خوای دادگەریش فەرموویەتی: (...ۆإِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا...) الأنعام -152-.
سێیەم:
هەرچی دەیڵێم دڵسۆزانه و بە پەرۆشانە دەیڵێم، نەک کینە لە دڵانه و بەڕق و بوغزەوە، چونکە ئێمە شوێنکەوتووانی پێغەمبەری سەروەرین صلی الله علیە وسلم ئەویش دینداریی لە دڵسۆزیی و بەتەنگەوەبووندا کورت هەڵدێنی، وەک دەفەرموێ : (الدين: النصيحة) مسلم: 55.
چوارەم:
هەوڵدەدەم باشترین وشه و دەربڕین بەکاربهێنم لە قسەکانمدا، چونکە خوای بەرزو مەزن دەفەرموی: (ۆقُل لِّعِبَادِي يَقُولُوا الَّتِي هِيَ أَحْسَنُ...) الإسراء -53- واتە: بەبەندەکانم بڵێ باشترین بڵێن.
کەواتە: با هیچکەسی تووڕه و بێزار لەم واقیع و هەلومەرجە نەخۆش و ناخۆشە، بەتەما نەبێ وشه و تەعبیری زەق و ڕەق و بریندارکەری وەک هی کەسانی دیکە، لە قسەکانمدا ببینێ.
پێنجەم:
بەڵام بێگومان نابێ هیچکەسیش بەتەمابێ ئەوانەی بەرگریی لەم واقیعە لارو ناهەموارو دژوارە دەکەن کە ڕەخنه و گلەیی جیددیی و خستنەڕووی ڕاستیی تاڵ، لەم نووسینەدا نەبینێ و، شتەکان بەناوی ڕاستەقینەی خۆیان ناونەنێین، چونکە:
أ - قسەی نەرم و بەنەزاکەت، لەگەڵ حەق گوتن و خستنەڕووی ڕاستییاندا، دژو ناکۆک نیە، هەروەک مەرجیش نیە هەمیشە قسەی زەبرو بریندارکەر هەق و ڕاستیی بپێکێ.
ب- بارودۆخەکە یەکجار مەترسیدارەو، پێویستە بە ڕوون و ڕاشکاویی قسەی دڵ و قەناعەتی خۆمان بۆ یەکدی بکەین، بەڵام لە ڕووی دڵسۆزیی و پەرۆشییو، بەتەنگەوە بوونەوە.
2- واقیعی سەخت و دژواری ئێستامان:
بە پێویستی نازانم لە بارەی واقیعی سەخت و ناهەمواری ئێستای هەرێمەوە زۆر بدوێم و، هەروا بە کورتیی چەند ئاماژەیەکی خێرا دەکەم، چونکە بۆ هەموولایەک ڕوونە:
یەک: لە ڕووی سیاسییەوە:
1- نەبوونی گوتارێکی سیاسیی یەکگرتوو و، زاڵبوونی دەمارگیریی و ئینتیمای حیزبییو، پاراستنی بەرژەوەندییە تاکیی و حیزبییەکان، بەسەر هەرشتێکی دیکەدا.
2- نەبوونی پەیوەندیی ڕێک و پێکی دەربڕی هەڵوێست و سیاسەتی هەرێم بە حکوومەتی نێوەندییو، وڵاتانی دراوسێ و هی دیکەشەوەو، سەرەنجام بێ هێزو پێز خستنەڕووی هەرێمی کوردستان و، زەمینە ڕەخسان بۆ دەستتێوەردانی جۆراوجۆر.
3- زەقبوونەوەی حاڵەتی دوو ئیدارەییو، بەهێزترکردنەوەی بازگەکانی ڕۆژگاری پێشووی دوو حکوومەتیی.
دوو: لەڕووی ئابوورییەوە:
1- نەبوونی ئابوورییەکی بەهێزی بەرجەستە لە کشت و کاڵ و ئاژەڵداریی و کارگەکان و پیشەسازییداو، سەرەنجام: نەبوونی بەرهەمی خۆماڵیی و بێکارکەوتنی خەڵکێکی زۆرو، کارکردن بە خەڵکی بیانیی.
2- پەیوەستکردنی خەڵکێکی زۆر بە مووچەوە زیاتر لە (1250000)کەس لە ئەنجامی گوریس پچڕکێنەی حیزبییداو، لە ئاکامدا تەنبەڵ بوونی خەڵکێکی زۆرو پشت ساردبوونیان لە کارو کاسبییو، بەچکە باڵندە ئاسا زارگرتنەوەیان بۆ مووچەی مانگانە.
3- هەبوونی چینێکی کەمینەی ملیارلێر لە خزم و حیزب لەسەر حیسابی ڕەش و ڕووت کەوتنی خەڵکێکی زۆر، کە هەبوونی ئەو چینە خۆشگوزەرانە، هێندەی دیکە ئێش و ژانی خەڵکی هەژارو نەداری بەسووت و سوێ کردوە.
سێ : لەڕووی کۆمەڵاتییەوە:
1- لە یەک دابڕینی خەڵک، لەشێوازی ژیان و گوزەران و چارەسەرو خویندن و...هتدا.
2- لێک هەڵوەشاندنی خێزان.
3- سست و بێهێزکردنی ڕەوشتە بەرزەکان.
4- زاڵبوونی حاڵەتی ماددیگەریی و تەنیا جەستەو غەریزەکانی بینین.
لێرەشدا پێویستە ئاماژە بکەین بە ڕۆڵی خراپ و زیانبەخشانەی کەناڵەکانی ڕاگەیاندنی تەمویلکراو، بەئاشکرا یان پەنهان بە پارەی داهاتی بردراوی وڵات، لە ڕووی تێکدانی کۆمەڵایەتییەوە.
3- هۆکارەکانی دروستبوونی ئه و واقیعە سەخت و دژوارە:
یەک:
نەبوونی نیەتێکی باش و ئامانجێکی ساغ و ڕاست لە ئیدارەدانی وڵات و حوکمڕانیی کردنداو، داڕشتنی دیزاین (تصمیم)ی بەڕێوەبردنی وڵات، بە پێی ئەجیندایەکی تەسک، کە بەرژەوەندییە ناشەرعییەکانی: تاک، گرووپ، هۆز، بنەماڵە، حیزب، دابین بکات.
دوو:
نەبوونی سیستمێکی حوکمڕانیی سەرڕاست (رشید) کە ئەو پێنج بنەمایەی هەن:
1- بە ئامانج گرتنی چەسپاندنی دادگەریی بەمانای وشە.
2- یاسا سەروەریی ڕاستەقینە، نەک سەروەریی کردن بەسەر خەڵکدا، لە ژێر پەردەی یاسادا.
3- بەدامەزراوەکردنی کاروباری وڵات و، کورت هەڵێنانی کاروبار لە دامەزراوەکانداو، پاراستنی شکۆو حەڕەمی دامەزراوەکان و دەست تێنەخستنیان.
4- لێپێچینەوەی جیدیی بێ هەڵاواردن و بوێرانە، لەسەرپێچییکاران و بەسزای پڕ بەپێست گەیاندنیان.
5- مرۆڤبوون و ها ووڵاتیی بوون بە پێوەرگرتن، نەک ئینتیمای حیزبیی و ئایینیی و عەشیرەتیی و خزمایەتیی و ناسین و...هتد.
سێ :
بێباکیی زۆربەی حوکمڕانان لە خوا عزوجلو لێپرسینەوەی قیامەت و بێمنەتیی لە خەڵک و جەماوەر، کە زۆرێکیان یان بێ هەست و هەڵوێست کراون، یان لە گەندەڵیی و پارەو سامان و ئیمتیازە ناشەرعییەکانەوە گلێنراون و، بە پارەی حەڕام گەروویان نووسێنراوەو دەمکوت کراون.
چوار:
کاڵبوونەوەو سپات بوونەوەی ئینتیما بۆ گەل و نیشتیمان و، خود میحوەریی و نەبینینی خواو خەڵک، لەلایەن زۆربەی حوکمڕانان و لە بەرپرسانەوە.
پێنج:
حوکم و دەستەڵات کردنە ئامانج و سووربوون لەسەر مانەوە لە حوکمڕانییدا، بەهەرنرخێک بووە، ئەگەر بە تێچووی گوناهباریی لای خواو عەیبداریی دنیاو، ئەوپەڕی تووڕەیی و بێزاریی خەڵکیش بووەو، هەڵگێڕانەوەی حوکمڕانیی لە خزمەتکردنی خەڵکەوە بۆ خەڵک کردنە خزمەتکارو، بە چاوی کۆیلە بۆ ڕوانینیان و، بە غەنیمەت و دەستکەوت دانانی سامانی وڵات، لە حاڵێکدا کە خوا بۆ هەمووانی دروست کردوە: (هُۆ الَّذِي خَلَقَ لَکُمْ مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا...) البقرة -29-.
شەش:
بە دەستی خۆوە گرتنی سەرجەم جومگەکانی دەستەڵات و هێز:
پێشمەرگە، پۆلیس، ئاساییش، موخابەڕات و، ڕێگرتن لە بەدامەزراوەکردنیان، تاکو بە ئیرادەی کەسیی و حیزبیی بەڕێوەبچن و بەکار بهێنرێن.
حەوت:
بێهەست و نەستیی و بێهەڵوێستیی خەڵکێکی زۆرو، پشتگیرییکردنی بەشێکیان له و واقیعە ناشەرعییە.
هەشت:
ماکینەیەکی زەبەلاحی ڕاگەیاندن بۆ چەواشەکاریی:
کە لە دەیان کەناڵی ئاسمانییو، لۆکاڵیی تەلەفزیۆنیی و ڕادیۆییو، سۆشیاڵ میدیاییدا بەرجەستەیە، کە بەشێکیان بۆ کڵاو لەسەری خەڵک نان و، بەشێکیشیان بۆ سەرگەرمکردنی خەڵک و خافڵاندن و خولاندنەوەیانن لە بازنەی غەریزەکان و شتی پڕوپووچدا.
نۆ:
بە چاوی دوژمن و ناحەز تەماشاکردنی هەرکەسێک کە ڕەخنە لە حوکمڕانان بگرێ و کەموکووڕییەکان بخاتە بەرچاو، بێخەبەر لەوە کە دۆست و دڵسۆز ئه و کەسەیە دەتگریەنێ و، ناحەز ئه و کەسەیە دەتهێنێتە پێکەنین و، دەڵێ : دنیا شامی شەریفە! وەک عادەتی هەموو ئه و دەهۆڵ کوت و ماستاو چییانەی بە درێژایی مێژوو، سەری حوکمڕانانی بەهرەی حەڕام لێوەرگرتوویان، بە فەتارەت داوە!.
دە:
زەمینەخۆشکردنی جۆراوجۆر بۆ لێدانی ئۆپۆزسیۆن بە:
1- بێزراندنی ئۆپۆزسیۆن، بە بوار پێدانی خەڵکێک لە موعاڕەزەی کەم سەنگ و زمانشڕ، تاکو کۆی موعاڕەزە لەکەدار ببێ و خەڵک گوێی بۆ نەگرێ و متمانەی پێی نەبێ.
2- دەستەمۆ کردن و کەویی کردن و بێدەنگ کردنی هەموو ئەوانەی ئامادەیی ئەوەیان تیدایە، بە بەکارهێنانی شێوازی جۆراوجۆر.
4- چارەسەر کردنی ئەم واقیعە سەخت و ناهەموارە:
یەک: بە نسبەت حوکمڕان و بەرپرسانەوە:
1- سەرهەڵبڕین بەره و ئاسمان و بە چاوی عەقڵ و دڵ خوا دیتن و، دڵنیا بوون کە درەنگ یان زوو ئەم ژیانە دنیاییە کۆتایی دێ و دەچنەوە خزمەتی!
2- کارکردنی جیددیی و خێرا بۆ گێڕانەوەی متمانە لەنێوان خەڵک و حکوومەتدا بەتایبەتییو، قەوارەی سیاسیی هەرێمدا بەگشتیی، بەپۆزش هێنانەوە بۆ خەڵک و، ڕوونکردنەوەی ئەوشتانەی حکوومەت پێی وایە ئاوی دڵی خەڵک دەدەن و، پێکهێنانی دەستەیەکی باوەڕپێکراو بۆ ڕوونکردنەوەی بابەتی داهات و خەرجیی لەهەموو بوارەکاندا، بۆ لەمەودوا.
3- هەنگاونانی کردەیی لەڕووی بەهێزکردنی ئابوورییەوە، بە:
أ - دانانی باجی پێویست لەسەر میوه و خۆراک و شتی هاوردەکراو، کە بازاڕی شتی نێوخۆیان شکاندوە.
ب - تەرخانکردنی ئیمکانیەتێکی باشی کۆکراوە، لەبەرپرسان و دەوڵەمەندانی پەنای بەرپرسان، کە لەناکاو بوونەتە ملیارلێرو ملیۆنلێر، وەک بناغەیەک بۆ ئەوکارە.
4- دڵنیا بوون کە ئەم دۆخە کە ستەم و گەندەڵیی تێدا گەیوەتە لووتکە مەحاڵە بگونجێ بەردەوام بێ.
5- لەخۆدا هێنانەدی ئیرادەیەکی جیددیی، بۆ گۆڕانکاریی و پاکسازیی و چاکسازیی.
6- تەبەننیی کردنی سیستمێکی حوکمڕانیی ڕەشید کە پێشتر باسمان کرد.
7- هاتنە دەر لە کەوڵ و قاوغی تەسکی: کەسیی و بنەماڵەیی و حیزبییو، هاتنە نێو فەزای فراوانی خەڵک و، دڵا و عەقڵی خۆ فراوانکردن و، دیتنی هەموو خەڵک و وڵات و، وازهێنان لە بازرگانیی کردنی ڕاستەوخۆو بە وەکالەت، لە پەنای پۆست و پێگەکانی حوکمڕانییدا.
8- کاراکردنەوەی پەرلەمان و، دەستەڵاتی دادوەرییو، داواکاری گشتییو، دەزگای چاودێریی داراییو، دەستەی دەستپاکییو، سەربەخۆ بوونیان و دەستوەرنەدانە کاروباریان.
9- پەیوەندیی توندوتۆڵکردنەوه لەگەڵ حکوومەتی نێوەندییدا، لەسەر بناغەی پابەندیی بەدەستوورو ڕێککەوتننامەکانەوەو، دڵنیابوون لەوە کە هەرێمی کوردستان هیچ جێگرەوە (ئەلتەرناتیڤ)ێکی نیە، بۆ حکوومەتی نێوەندیی، بۆیە پێویستە چیدیکە بەقسەی خۆش و بۆشی ئەملاولا فریو نەخۆین و، کاری جیددیی لەسەر چاککردن و قایم کردنی پەیوەندیی لەگەڵ بەغدادا بکرێ، ئەویش بەوە
کە وێڕای مافە سیاسیی و ئابوورییەکانی هەرێم و جێبەجێکردنی مادەی: (140) دەستوورو، چارەسەری کێشە هەڵواسراوەکانی نێوان هەرێم و نێوەند، هەرێمیش ئەرک و پابەندییەکانی ببینێ و، گلەیی حەق نەهێنێتەسەرخۆی.
کە ئەویش بەبێ هەبوونی ستافێکی دانوستانکاری بەتوانا، دەستەبەر ناکرێ، کە ئەم سێ مەرجەی تیدابن:
أ - شارەزایی ئەکادیمیی.
ب - شارەزایی ئەزموونیی پۆستە تەنفیزیی و پەرلەمانییەکان.
ت - پەیوەندیی توندوتۆڵی سیاسیی و کۆمەڵایەتیی لەگەڵ تێکڕای لایەنە سیاسییە عێڕاقییەکاندا.
دوو: بە نسبەت خەڵکەوە:
1- ئەوانەی لەم بارودۆخە لارو ستەمکارەی هەرێم و، لە پەنای بەرپرسێک یان زیاتردا بەهرەمەندن، با بزانن: هەرچی زیاد لە پشک و بەشی شەرعییانه و ڕەوایان پێیان دەبڕێ : حەڕامه و مافی خەڵکی دیکەیە: زەوی زیاد، مووچەی زیاد، خەڵات و بەراتی حیزبیی، ئیمتیازی ناهەق.
2- پێویستە خەڵک بەرانبەر بەیەکدی ڕەحم و ویژدانیان هەبێ و، بەرگریی لە مافەکانی یەکدیی بکەن.
3- هەمیشە بێهەستیی و بێهەڵوێستیی خەڵکە، درێژە بە حوکمڕانانی ستەمکارو لادەر دەدات، چونکە زۆر ڕاستە: بێدەنگیی ستەم دروست دەکات.
4- دڵنیابوون لەوە کە ستەمکارو هاوکارانیان پێکەوە سزا دەدرێن، وەک خوای زاناو شارەزا لەچەندان شوێنی قوڕئاندا ڕایگەیاندوە، بۆ نموونە:
(قَالَ ادْخُلُوا فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِکُمْ مِنَ الْجِنِّ ۆالْإِنْسِ فِي النَّارِ کُلَّمَا دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَعَنَتْ أُخْتَهَا حَتَّی إِذَا ادَّارَکُوا فِيهَا جَمِيعًا قَالَتْ أُخْرَاهُمْ لِأُولَاهُمْ ڕَبَّنَا هَؤُلَاءِ أَضَلُّونَا فَآتِهِمْ عَذَابًا ضِعْفًا مِنَ النَّارِ قَالَ لِکُلٍّ ضِعْفٌ ۆلَکِنْ لَا تَعْلَمُونَ) الأعراف -38-.
واتە: (خوا) فەرمووی: لەگەڵ کۆمەڵانێکدا کە پێش ئێوە ڕابردوون لە جندو مرۆڤ، بچنە نێو ئاگر (ی دۆزەخ)ەوە، ئنجا هەرکات کۆمەڵێک دەچوونە تێی، نەفرینی لەوی دیکە دەکرد، هەتا کاتێک هەموویان تێیدا خڕکرانەوە، شوێنکەوتووەکان بەپێشین (و سەرکردەکانیان) گوت: پەروەردگارمان! ئا ئەوانە ئێمەیان گومڕاکرد، دەجا با سزای وان لە ئاگر، چەند بەرانبەر (ی هی ئێمە) بێ، (خوا) فەرمووی: بۆ هەرکامتان (سزای) چەند بەرانبەر هەیە، بەڵام نازانن.
هی بەرپرسەکان لەجیاتی ستەم و خراپەی خۆیان و، لەجیاتی سەرگەردان کردنی شوێنکەوتووانیشیان و، هی شوێنکەوتووەکانیش، لەجیاتی خراپەی خۆشیان و، لەجیاتی ئەوەش کە بەرانبەر ئه و ستەمکارانەدا بێدەنگ بوون، یاخود لەگەڵیشیان بوون و پشتیشیان گرتوون!
پرسیارێکی گەوره و گرنگ:
ئایا ئەگەر نە حوکمڕان و نە بەرپرسان و، نە خەڵک و جەماوەریش چاویان بە خۆیاندا نەگێڕایەوەو، هەر کەسە لەسەر حاڵی خۆی بەردەوام بوو، چی دەبێ ؟
وەڵام: بێگومان ئەوە دەقەومێ کە خوای کارزان و دادگەر وەک یاسایەکی گەردوونیی (سنە کونیە) لە ژیانی بەشەردا ڕایگەیاندوە کە: کۆمەڵگا ستەمکارو لادەرەکان هەرەس دێنن، وەک خوا عز وجل فەرموویەتی:
أ - (ۆتِلْکَ الْقُرَی أَهْلَکْنَاهُمْ لَمَّا ظَلَمُوا ۆجَعَلْنَا لِمَهْلِکِهِم مَّوْعِدًا) الکهف -59-.
واتە: ئه و ئاوەدانییانەمان فەوتاندن، کاتێک خەڵکەکەیان ستەمیان کردو، ژوانگەیشمان بۆ لەبەینچوونیان دانابوو.
ب - (ۆکَمْ قَصَمْنَا مِن قَرْيَةٍ کَانَتْ ظَالِمَةً ۆأَنشَأْنَا بَعْدَهَا قَوْمًا آخَرِينَ) الأنبياء -11-.
واتە: گەلێک ئاوەدانیی ستەکاریشمان لە بەین بردن و، دوای وان خەڵکێکی دیکەمان پێگەیاند.
5- لە کۆتاییدا:
بەڕێزان!
لێتان ناشارمەوە ئەم نووسینەم، بە ئەندازەیەک زۆر لەخۆکردن و نابەدڵیی نووسیی، چونکە:
یەکەم:
تاڕاددەیەکی زۆر لە چینی حوکمڕان و بەرپرسی پارەدارو چەکداری سیکۆلاریستی هەرێم نائومێدم، کە هیچ ویستێکی جیددیی گۆڕانکاریی و چاکسازیی و پاکسازیی جیددییان تێدا هەبێ، چونکە بەداخەوە پەردەی دەستەڵات و سامان (السلطة والثروة) بۆتە چاوپێچێکی ئەستوورو، زەحمەت وایە دنیاو واقیع وەک خۆی ببینن.
بێگومانیش زۆر ڕۆچوون بە ستەم و خراپەدا، ڕێی بادانەوه و سووڕانەوە لە مرۆڤ دەگرێ و، یاسای خواشە کە تێکدەران کاریان چاک نابێ : (...إِنَّ اللّهَ لَا يُصْلِحُ عَمَلَ الْمُفْسِدِينَ) يونس -81-.
دووەم:
بە نسبەت خەڵک و جەماوەریشەوە بە گشتیی بە سێ بەش دەیانبینم:
بەشی یەکەم: کە ڕەنگە زۆرینە بن، تەنیا کاتێک وەدەنگ دێن، بەرژەوەندیی تایبەتیی خۆیان بۆ نموونە: مووچە کەوتبێتە مەترسییەوە، ئەگەرنا کەمتر وایە هەست و هەڵوێستیان هەبێ.
بەشی دووەم: چینی حوکمڕان بە هۆی پێدانی خەڵات و بەرات و ئیمتیازی حەڕام، یاخود حەڵاڵ بەڵام لە بەرانبەر خزمەت و هەڵوێستێکی حەڕامدا وەک پشتگیریی ناهەق و دەنگپێدان و تەزویر کردوویانن بە بەشێک لە خۆیان و لە پەڕاوێزی واندا دەژین.
بەشی سێیەم: کە ڕەنگە تاکو ئەم تاوە (لحظة)ە کەمینە بن، لەم بارودۆخە ناڕازین و لە بەرانبەریدا هەڵوێستیان هەیە، بەڵام زۆریان بە ئاسانیی چەواشە دەکرێن و بەملاولادا دەبرێن و، کەمتر هەڵوێستەکەیان نیشانە دەپێکێ.
بەڵام ئەوەی هانیدام لەم بارودۆخەدا، جارێکی دیکەش وەدەنگ بێم:
1- ئەرکی سەرشانم بەرانبەر بە خوا، پاشان خەڵک و کۆمەڵگا.
2- بەڵکو کەسانێک لەم هۆشدارییە بەهرەمەند بن و قسه و هەڵوێستێکیان هەبێ.
3- بەرپرسان و خەڵک و جەماوەریش بەرچاویان ڕوون بێ، لەبارەی هەڵوێست و بۆچوونمانەوە لەم دۆخەدا.
4- وەک بەدەمەوە هاتنی دڵسۆزانێکی زۆر کە داوایان دەکرد قسه و هەڵوێستێکمان هەبێ.
دوا قسەشم ئەوەیە کە:
بناغەی گۆڕانکاریی لەواقیعدا خۆگۆڕینە، وەک خوای بەرزو مەزن فەرموویەتی: (...إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّی يُغَيِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ...) الرعد -11-.
خود (نفس)یش سێ پێکهاتەی سەرەکیی هەن:
أ- بیرو ڕاو تێڕوانینەکانی عەقڵ و هۆش.
ب- هەست و نەست و خولیایەکانی دڵ و دەروون.
ج- ڕەوشت و ئاکارە پەنهان و ڕواڵەتییەکان.
کەواتە: با بۆ چاکبوونی واقیعی سیاسیی و ئابووریی و کۆمەڵایەتییمان، لە خۆ پاک و چاککردنمانەوە دەست پێ بکەین و، بێگومان هەناو و هەوێن و جەوهەری خۆ پاک و چاککردنیش: ئیمان و بۆ خوا صوڵحان و پاکیی و چاکیی ناخە، کە بە هۆی بەندایەتیی بۆ خواو پابەندیی بە بەرنامەکەیەوە، دەستەبەر دەبێ.
بە هیوای ئەوە کە (گرێی دەستان نەخەینە ددانان)و، هەتا دەرفەتێک ماوە، هەموو لایەک هەست بە بەرپرسیارێتیی بکەین، لە بەرانبەر کۆمەڵگاو هەرێمەکەمانداو، بەرلەوەی کار لە کار بترازێ، شتێک بە شتێک بکەین و، لە پێناوی بەرژەوەندیی گشتییدا کە هەموو لایەک زۆری پێ هەڵدەڵێین چاوپۆشیی لە بەرژەوەندییە ناشەرعییەکان یان هەندێکیان بکەین و، وڵاتەکەمان بەره و ئاسۆیەکی گەش و ڕوون بەرین و، نەهێڵین بەره و ئاییندەیەکی لێڵترو تاریکتر بچێ.
هیوادارم سەرەنجام ئه و قسانەی بەندە، ئه و دێڕە شیعرە نەهێننەوە یاد، کە شاعرێک لە بارەی خەڵکەکەی خۆیەوە گوتوویەتی:
ولقد نصحتهم بمنعرج اللِّوا فما استبانوا الرُّشْدَ إلاّضحی الغد
یانی: بەدڵنیایی من لە (منعرج اللِّوا) دڵسۆزییم بۆیان نواند، بەڵام هەتا چێشتەنگاوی سبەینێ، لەسەرڕاستیی حاڵیی نەبوون.
#عەلی باپیر#
20/11/1441ک
11/7/2020ز
ئەم بابەتە 1,784 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 3
1. ژیاننامە عەلی باپیر
2. ژیاننامە Ali Bapir
1. ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 11-07-2020
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
ڕۆژی دەرچوون: 11-07-2020 (4 ساڵ)
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
شێوازی دۆکومێنت: چاپکراو
وڵات - هەرێم: ئێڕاق
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
خاوەنی ئەم بابەتە بەسوپاسەوە، مافی بڵاوکردنەوەیی بە کوردیپێدیا بەخشیوە! یان بابەتەکە کۆنە، یاخود بابەتەکە موڵکی گشتییە.
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕاوێژ فەرهاد )ەوە لە: 17-07-2020 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هاوڕێ باخەوان )ەوە لە: 17-07-2020 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( هاوڕێ باخەوان )ەوە لە: 17-07-2020 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە 1,784 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
سەنگ و بەهای بیر لە یەکگرتنی ناولێنراو بە ناولێنەرەوە لەزمانی کوردیدا
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
وێنە و پێناس
دوو خوێندکاری شاری سلێمانی لە ڕۆمانیا ساڵانی حەفتاکانی سەدەی بیستەم
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
ژیاننامە
لانە ڕزگار کەمال
پەرتووکخانە
تەنز لەڕۆژنامەنووسیی باشووری کوردستاندا ( 1920-1950)
ژیاننامە
مامۆستا عومەر عەلی
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
وێنە و پێناس
شێخ ئیبراهیم ئامادینی
ژیاننامە
تالیب محەمەد ئەمین
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
ڕووناکیە زۆر ڕووناکەکە
ژیاننامە
سەربەست ڕەسوڵ چنارەیی
وێنە و پێناس
چەند گەنجێکی گوندی باناڵێ ساڵی 1986
ژیاننامە
بازیان یونس محێدین
ژیاننامە
بارین ئیدریس
وێنە و پێناس
وێنەی خانووەکانی دەوروبەری قەڵای هەولێر
کورتەباس
تێنێسی ویڵیەمز: چاوپێکەوتنێکی سەرنجڕاکێش لە 7 خولەکدا، 1981
پەرتووکخانە
یاخیبوون لەشیعری کوردیدا (1970-1991) کرمانجی ناوەڕاست
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
ژیاننامە
ئەژین ئەحمەد ڕەشید
پەرتووکخانە
شیعری بۆنە لە ئەدەبی کوردیدا (کرمانجی ناوەڕاست ) (1914-1945ز)
ژیاننامە
لەنیا دارا
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
کورتەباس
جەژنی جەمای کوردانی ئێزدی لە لالش ساڵی 2024
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
کورتەباس
چیرۆکی هەوڵی تیرۆرکردنی مەلا مستەفا بارزانی؛ '50 بۆمب نەیانتوانی سەرۆکی کوردان بکوژن'
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
کورتەباس
یادێک لە شەهید خوسرەوی سەلاح زادە
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
ژیاننامە
عەقید شاڵاو مەحمود
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
کورتەباس
سوپای ئیسرائیل: ژنێکی ئێزدی لە غەززە ڕزگارکرا و نێردرایەوە ئێراق
ژیاننامە
ڤەژین دیوالی بەرواری
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی کورد لە کۆلێژی یاسا لە بەغدا ساڵی 1973

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
کاکەی فەلاح
07-11-2008
هاوڕێ باخەوان
کاکەی فەلاح
ژیاننامە
محەمەد عارف
09-10-2009
هاوڕێ باخەوان
محەمەد عارف
ژیاننامە
مەهاباد قەرەداغی
30-10-2009
هاوڕێ باخەوان
مەهاباد قەرەداغی
ژیاننامە
یەحیا ئەفەندیی وێنەگر
12-05-2022
زریان سەرچناری
یەحیا ئەفەندیی وێنەگر
ژیاننامە
مەولانا زادە ڕەفعەت بەگ
16-05-2022
سەریاس ئەحمەد
مەولانا زادە ڕەفعەت بەگ
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
وێنە و پێناس
وێنەی خانووەکانی دەوروبەری قەڵای هەولێر
07-10-2024
زریان سەرچناری
ژیاننامە
لانە ڕزگار کەمال
07-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بازیان یونس محێدین
07-10-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
تەنز لەڕۆژنامەنووسیی باشووری کوردستاندا ( 1920-1950)
07-10-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
شیعری بۆنە لە ئەدەبی کوردیدا (کرمانجی ناوەڕاست ) (1914-1945ز)
07-10-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
سەنگ و بەهای بیر لە یەکگرتنی ناولێنراو بە ناولێنەرەوە لەزمانی کوردیدا
07-10-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
یاخیبوون لەشیعری کوردیدا (1970-1991) کرمانجی ناوەڕاست
07-10-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕووناکیە زۆر ڕووناکەکە
06-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
شوێنەکان
مەلا زیاد
06-10-2024
سەریاس ئەحمەد
وێنە و پێناس
دوو خوێندکاری شاری سلێمانی لە ڕۆمانیا ساڵانی حەفتاکانی سەدەی بیستەم
06-10-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  536,539
وێنە
  110,253
پەرتووک PDF
  20,292
فایلی پەیوەندیدار
  104,197
ڤیدیۆ
  1,558
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
303,967
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,153
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,052
عربي - Arabic 
30,942
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,384
فارسی - Farsi 
10,017
English - English 
7,583
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,731
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
125,982
ژیاننامە 
25,820
پەرتووکخانە 
25,702
کورتەباس 
18,376
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,819
پەند و ئیدیۆم 
13,645
شوێنەکان 
12,000
شەهیدان 
11,893
کۆمەڵکوژی 
10,907
هۆنراوە 
10,395
بەڵگەنامەکان 
8,348
وێنە و پێناس 
7,364
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,387
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
ڤیدیۆ 
1,456
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
822
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
274
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
27
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
31,432
MP4 
2,558
IMG 
201,832
∑   تێکڕا 
236,145
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
سەنگ و بەهای بیر لە یەکگرتنی ناولێنراو بە ناولێنەرەوە لەزمانی کوردیدا
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
وێنە و پێناس
دوو خوێندکاری شاری سلێمانی لە ڕۆمانیا ساڵانی حەفتاکانی سەدەی بیستەم
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
ژیاننامە
لانە ڕزگار کەمال
پەرتووکخانە
تەنز لەڕۆژنامەنووسیی باشووری کوردستاندا ( 1920-1950)
ژیاننامە
مامۆستا عومەر عەلی
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
وێنە و پێناس
شێخ ئیبراهیم ئامادینی
ژیاننامە
تالیب محەمەد ئەمین
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
ڕووناکیە زۆر ڕووناکەکە
ژیاننامە
سەربەست ڕەسوڵ چنارەیی
وێنە و پێناس
چەند گەنجێکی گوندی باناڵێ ساڵی 1986
ژیاننامە
بازیان یونس محێدین
ژیاننامە
بارین ئیدریس
وێنە و پێناس
وێنەی خانووەکانی دەوروبەری قەڵای هەولێر
کورتەباس
تێنێسی ویڵیەمز: چاوپێکەوتنێکی سەرنجڕاکێش لە 7 خولەکدا، 1981
پەرتووکخانە
یاخیبوون لەشیعری کوردیدا (1970-1991) کرمانجی ناوەڕاست
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
ژیاننامە
ئەژین ئەحمەد ڕەشید
پەرتووکخانە
شیعری بۆنە لە ئەدەبی کوردیدا (کرمانجی ناوەڕاست ) (1914-1945ز)
ژیاننامە
لەنیا دارا
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
کورتەباس
جەژنی جەمای کوردانی ئێزدی لە لالش ساڵی 2024
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
کورتەباس
چیرۆکی هەوڵی تیرۆرکردنی مەلا مستەفا بارزانی؛ '50 بۆمب نەیانتوانی سەرۆکی کوردان بکوژن'
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
کورتەباس
یادێک لە شەهید خوسرەوی سەلاح زادە
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
ژیاننامە
عەقید شاڵاو مەحمود
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
کورتەباس
سوپای ئیسرائیل: ژنێکی ئێزدی لە غەززە ڕزگارکرا و نێردرایەوە ئێراق
ژیاننامە
ڤەژین دیوالی بەرواری
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی کورد لە کۆلێژی یاسا لە بەغدا ساڵی 1973

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.92
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.594 چرکە!