پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami)
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
هەورامی - Kurdish Hawrami
Zazakî - Kurdish Zazaki
English
Français - French
Deutsch - German
عربي - Arabic
فارسی - Farsi
Türkçe - Turkish
Nederlands - Dutch
Svenska - Swedish
Español - Spanish
Italiano - Italian
עברית - Hebrew
Pусский - Russian
Fins - Finnish
Norsk - Norwegian
日本人 - Japanese
中国的 - Chinese
Հայերեն - Armenian
Ελληνική - Greek
لەکی - Kurdish Laki
Azərbaycanca - Azerbaijani
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami)
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
هەورامی - Kurdish Hawrami
Zazakî - Kurdish Zazaki
English
Français - French
Deutsch - German
عربي - Arabic
فارسی - Farsi
Türkçe - Turkish
Nederlands - Dutch
Svenska - Swedish
Español - Spanish
Italiano - Italian
עברית - Hebrew
Pусский - Russian
Fins - Finnish
Norsk - Norwegian
日本人 - Japanese
中国的 - Chinese
Հայերեն - Armenian
Ελληνική - Greek
لەکی - Kurdish Laki
Azərbaycanca - Azerbaijani
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
ڕێبازە گچکە
30-08-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
فەیزوڵڵا عوسمان
30-08-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
محەمەد حسێن
30-08-2024
سروشت بەکر
ڤیدیۆ
تێکشکانی درۆنێک لە ئاسمانی شاری کەرکووک ڕۆژی 29-08-2024
29-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
موحسین مەحمود مستەفا
28-08-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
مونا واسف
28-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
سارا موحسین بەرزنجی
28-08-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ڤیدیۆ
گرتە ڤیدیۆییەکی شەهید ژینا ئەمینی کە لەلایەن سەفا عائیلی لە 2024 بڵاوکرایەوە
27-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
ئاهەنگی نەتەوەی تورکمان لە هەولێر ساڵی 1993
27-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
شیکاری پراگماتیکی گوتاری مانەوەی ئێزدی لە ڕۆمانی (شنگال، هایێ ل من)
27-08-2024
هەژار کامەلا
ئامار
بابەت
  534,006
وێنە
  108,793
پەرتووک PDF
  20,102
فایلی پەیوەندیدار
  102,449
ڤیدیۆ
  1,497
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,287
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,491
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,915
عربي - Arabic 
29,942
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,495
فارسی - Farsi 
9,221
English 
7,457
Türkçe - Turkish 
3,662
لوڕی - Kurdish Luri 
1,691
Deutsch - German 
1,627
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
340
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
90
Svenska - Swedish 
64
Español - Spanish 
50
Հայերեն - Armenian 
50
Polski - Polish 
47
Italiano - Italian 
47
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
24
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
18
Ελληνική - Greek 
14
עברית - Hebrew 
14
Norsk - Norwegian 
14
Fins - Finnish 
12
Тоҷикӣ - Tajik 
6
Português - Portuguese 
6
Ozbek - Uzbek 
6
Esperanto 
5
ქართველი - Georgian 
3
Catalana 
2
Čeština - Czech 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
Srpski - Serbian 
2
Hrvatski - Croatian 
2
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Lietuvių - Lithuanian 
1
Cebuano 
1
балгарская - Bulgarian 
1
हिन्दी - Hindi 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
وشە و دەستەواژە 
130,247
پەرتووکخانە 
25,502
ژیاننامە 
24,984
کورتەباس 
17,758
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,595
پەند و ئیدیۆم 
13,399
شوێنەکان 
11,997
شەهیدان 
11,566
کۆمەڵکوژی 
10,898
هۆنراوە 
10,234
بەڵگەنامەکان 
8,334
وێنە و پێناس 
7,335
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
2,237
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,458
ڤیدیۆ 
1,397
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
819
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
740
شوێنەوار و کۆنینە 
634
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
30,992
MP4 
2,455
IMG 
198,767
∑   تێکڕا 
232,537
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
شەهیدان
ئازاد هەورامی
شەهیدان
فوئاد مستەفا سوڵتانی
ژیاننامە
ئیبراهیم سەعید مستەفا
ژیاننامە
کاکە زیاد لادێیی
ژیاننامە
سروش هەڵەبجەیی
تأسيس مملكة آشور
هاوکارانی کوردیپێدیا، لە هەموو بەشەکانی کوردستانەوە، زانیارییە گرنگەکان بۆ هاوزمانانیان ئەرشیڤدەکەن.
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي - Arabic
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English0
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami)0
هەورامی - Kurdish Hawrami0
لوڕی - Kurdish Luri0
لەکی - Kurdish Laki0
Zazakî - Kurdish Zazaki0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana0
Cebuano0
Čeština - Czech0
Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
ترکمانی - Turkman (Arami Script)0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

مهدي كاكه يي

مهدي كاكه يي
تأسيس مملكة آشور
#مهدي كاكه يي#
الحوار المتمدن-العدد: 5859 - 2018-04-28 - 03:45
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات
نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين والعلاقة بينهم (55) – الآشوريون

قبل التحدث عن الموضوع الذي نحن بِصدده، أود أن أوضّح بأنّ غالبية الشعب الآشوري القديم كانت تتألف من السكان الزاگروسيين الأصليين من سومريين وسوباريين (خوريين - ميتانيين، كاشيين، لولويين) وميديين، بينما كانت الأقوام السامية الغازية لِشمال ميزوپوتاميا (جنوب كوردستان الحالية) تُشكّل أقلية سُكّانية آشورية، حيث يذكر الدكتور إبراهيم الفنّي بِأن أسلاف الكورد الخوريين هم الذين أعطوا الآشوريين تلك الملامح التي كانت تميّزهم عن الساميين1. هذا يؤكد ذوبان العناصر الآشورية السامية في الأقوام الزاگروسية. بعد تأسيس مملكة آشور، تمّ إطلاق إسم (الآشوريين) على الأقوام الزاگروسية من سكّان بلاد سوبارتو (جنوب كوردستان الحالية) وكذلك على الأقوام الأمّورية والبابلية الغازية التي إستقرت هناك. في عهد الملك الآشوري (آشور باليت الأول Assur ballet I) (سنة 1363 – 1328 قبل الميلاد)، وخلال حُكمه تحوّلت (آشور) من دولة - مدينة إلى عاصمة مملكة سُمّيت (مملكة آشور). كما كان قسم من الحُكّام الآشوريين، زاگروسيين، وخاصة الملوك الأوائل والقسم الباقي كانوا أمّوريين. كما نرى أن إسم هذه الدولة الجديدة وإسم شعبها (آشور) مُقتبسان من إسم الإله السوباري (آسور) الذي كان يلفظه البابليون (آشور) ولذلك تحوّل الإسم من (آسور) الى (آشور).
هاجر الأمّوريون والبابليون الى بلاد سوبارتو في حوالي سنة 2000 قبل الميلاد، حيث عاشوا تحت الحكم السوبارتي. يذكر (هاري ساغز) أن سرجون الأول الأكادي (حكم بين سنة 2350 – 2294 ق.م) هاجم منطقة سوبارتو2.
الأقوام البابلية المهاجرة من جنوب ميزوپوتاميا والأقوام الأمّورية القادمة من الصحراء السورية الحالية، بعد إستقرارها في بلاد سوبارتو، تأثرت بحضارة السوباريين من لغة ودين وعبادة الآلهة وإقتبست منهم الطقوس الدينية وأسماء بعض المواقع3. بلاد آشور حتى حوالي سنة 1100 قبل الميلاد، كانت مؤلفة من عدة دويلات ضعيفة يتحكم بها أسلاف الكورد الزاگروسيين، حيث حكم الميتانيون بلاد آشور لفترة طويلة من الزمن4.
هاجر البابليون من بابل الى شمال ميزوپوتاميا بقيادة (شمشي أَدَد الأوّل Shamshi- Adad 1) (سنة 1813 – 1781 ق.م) وإبنه (إشْمي داگان Ishmi Dagan) (سنة 1780 – 1741 قبل الميلاد) وغزوا بلاد سوبارتو، وأسّسوا سُلالة حُكم هناك. في هذا المقال نواصل الحديث عن تأسيس مملكة آشور التي ستتألف سكانها من الأقوام الزاگروسية التي كانت السكان الأصليين لِجنوب كوردستان الحالية والأقوام البابلية والأمّورية التي هاجرت الى شمال ميزوپوتاميا (جنوب كوردستان الحالية) والتي إستقرّت بين شرق وشمال نهر دجلة والزابَين وعلى جانبَي خط عرض 37 تقريباً. هذه الأقوام الزاگروسية و البابلية والأمّورية ستتم تسميتها فيما بعد بالآشوريين.
عند إستقرار الأقوام البابلية والأمّورية الغازية في شمال ميزوپوتاميا، تَمَكَّنت مِن الإستحواذ على منطقةٍ مُحاذية لشمال المملكة البابلية وإستولت على مدينة ( ايكالاتIkalat ) المبنية فوقَ قلعةٍ على الساحل الشرقي لنهر دجلة واتخذتها مَقراً لحُكمها. بعد ثلاثة أعوام مِن استقرارها، في عام 1813 قبل الميلاد، إحتلت قوات (شمشي أَدَد الأوّل) مدينة آشور، الواقعة على الساحل الغربي لنهر دجلة ونصّب نفسه ملِكاً على مدينة آشور بإسم ( شمشي أدد الأول).
كانت مدينة آشور تتمتع بِموقعٍ إستراتيجي هام بسبب سيطرتها على مرور السفن والطوَّافات المارّة في نهر دجلة وهي في طريقها الى مدن سومر وأكد، ولذلك كانت تُشكّل مرفأً تجارياً تربط بين الشرق والغرب حسبما يُشير لوحٌ مكتوبٌ عليه بنود مُعاهدة عُثِرَت عليها في تل مرديخ (إبلا).
بعد أن أتَمِّ شمشي أدد سيطرته على اقليم آشور، أعلن نفسَه ملكاً على آشور باسم ( شمشي أدَد الأول Shamshi-Adad the First) (1813 - 1781 قبل الميلاد) وبعد إستتباب أمره، عزم على القيام بتوسيع رقعة مملكتِه الفتية، فقادَ جيشَه نحو مدينة (ماري) واحتلَّها، فأصبحت مملكتُه تشمُل (آشور) و(ايكالات) على نهر دجلة و(ماري) على نهر الفرات. نصّب (شمشي أدَد الأول) إبنه ( يَسمَج أدو Yasmah-Addu ) حاكماً على مدينة (ماري) و وإبنه الثاني (إشمي دا گان Ishmi-Dagan) حاكماً على مدينة (ايكالات) و الذي خلفه على عرش آشور سنة 1780 قبل الميلاد. بعد مرور ثلاث سنواتٍ على احتلاله لمدينة آشور، قام الملك (شمشي أدَد الأول) بإحتلال ثلاث أقاليم في شرق دجلة وهي إقليم (نينوى Nineveh ) وإقليم ( أرابخا Arrapkha) (كركوك الحالية) وإقليم (أربل Arbil-) (أربيل الحالية).
يذكر الدكتور فتوحي بأنّه بعد إستقرار (شمشي أدد الأّول) في شمال ميزوپوتاميا، قام بِنقل مقر الدويلة التي أسسها، إلى مدينة (إيكالات Ikallate) للإبتعاد عن السورباريين الذين كانوا يُشكّلون الأغلبية السُكّانية في مدينة آشور5. إنتقل (شمشي أدد الأّول) فيما بعد الى مدينة نِينوى التي قام بِتعميرها وجعلها مدينة كبيرة. بعد ذلك نشأت الدولة الجديدة حول أربع مُدن ترويها مياه نهر دجلة وروافده، وهي مدينة آشور (قلعة شرگات الحالية)، ومدينة أربل (أربيل الحالية) ومدينة الكلف ( نمرود) ومدينة نينوى (قويونجك).
المصادر
1. الدكتور إبراهيم الفني. التوراة. دار اليازوري للنشر والتوزيع، ، عمّان، المملكة الأردنية الهاشمية، 2009، صفحة 101.
2. هاري ساغز. عظمة آشور. ترجمة وتحقيق خالد اسعد عيسى و احمد غسان سبانو، دار رسلان للطباعة والنشر والتوزيع، 2011، صفحة 29.
3. طه باقر. مقدمة في تاريخ الحضارات القديمة. الجزء الأول، بغداد، 1973، صفحة 77.
4. محمد امين زكي. خلاصة تاريخ الكرد وكردستان من أقدم العصور التارخية حتى الآن. ترجمة محمد علي عوني، الجزء الأول، الطبعة الثانية، 1961، صفحة 91.
5. عامر حنا فتوحي. الكلديون / الكلدان منذ بدء الزمان. 2004، صفحة 99.
[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي - Arabic) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي - Arabic)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 227 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي - Arabic | https://www.ahewar.org/ - 15-04-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 14
زمانی بابەت: عربي - Arabic
ڕۆژی دەرچوون: 28-04-2018 (6 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: ئایین و ئاتەیزم
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 15-04-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 16-04-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 15-04-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 227 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
کورتەباس
خاڵبەندی لە زمانی ستانداردی کوردیدا
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
دەریا محەمەد حەوێز
وێنە و پێناس
ناوبازاڕی ڕواندز ساڵی 2022
پەرتووکخانە
جۆرناڵی ساختە
ژیاننامە
محەمەد حسێن
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
ئیبراهیم عەلی ڕواندزی و وشیار عەریف ڕەشید ڕواندزی لە ساڵی 1975
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
بەئاگایی زمانی جەستە لە کۆمەڵە ئاخاوتنییەکان (مامۆستایان و پزیشکان بەنموونە)
پەرتووکخانە
شیکاری پراگماتیکی گوتاری مانەوەی ئێزدی لە ڕۆمانی (شنگال، هایێ ل من)
پەرتووکخانە
کاریگەری هۆکارە سروشتییەکان لەسەر دابەشبوونی زمانی کوردی _ شێوەزاری سورچی بە نموونە
ژیاننامە
ڕێبازە گچکە
پەرتووکخانە
دیوانی تاهیر بەگی جاف 3
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
ژیاننامە
ڕۆژان شەهید زێوەر
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
ژیاننامە
پاکستان محەمەد ئەمین
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
پەروین ئەکرەم محەمەد عەلی گۆران
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی گوندی گەرەوان
ژیاننامە
موحسین مەحمود مستەفا
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
کورتەباس
ئەرکی ئەدڤێربڵ لە فراوانکردنی فرێزی کاریدا
وێنە و پێناس
سێ کەسایەتی ناوچەی ڕواندز کۆتایی ساڵانی شەستەکان
وێنە و پێناس
ناوبازاڕی ڕواندز لە ساڵی 1971
کورتەباس
خوێندنەوەی تری زانستی بڕگە لە زمانی کوردیدا
ژیاننامە
گوڵستان تارا
کورتەباس
دەرسیم ساڵی 1938 لە دەمی شایەتحاڵەکانەوە
ژیاننامە
فەیزوڵڵا عوسمان
شوێنەوار و کۆنینە
مزگەوتی گەورەی ئامەد
ژیاننامە
مونا واسف
کورتەباس
دابەشبوونی کرداری لێکدراو لەڕووی داڕشتن و ئەرکەوە -لەکرمانجی خواروویدا-

ڕۆژەڤ
شەهیدان
ئازاد هەورامی
11-11-2008
هاوڕێ باخەوان
ئازاد هەورامی
شەهیدان
فوئاد مستەفا سوڵتانی
02-11-2009
هاوڕێ باخەوان
فوئاد مستەفا سوڵتانی
ژیاننامە
ئیبراهیم سەعید مستەفا
03-09-2010
هاوڕێ باخەوان
ئیبراهیم سەعید مستەفا
ژیاننامە
کاکە زیاد لادێیی
02-09-2018
هاوڕێ باخەوان
کاکە زیاد لادێیی
ژیاننامە
سروش هەڵەبجەیی
10-05-2017
هاوڕێ باخەوان
سروش هەڵەبجەیی
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
ڕێبازە گچکە
30-08-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
فەیزوڵڵا عوسمان
30-08-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
محەمەد حسێن
30-08-2024
سروشت بەکر
ڤیدیۆ
تێکشکانی درۆنێک لە ئاسمانی شاری کەرکووک ڕۆژی 29-08-2024
29-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
موحسین مەحمود مستەفا
28-08-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
مونا واسف
28-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
سارا موحسین بەرزنجی
28-08-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ڤیدیۆ
گرتە ڤیدیۆییەکی شەهید ژینا ئەمینی کە لەلایەن سەفا عائیلی لە 2024 بڵاوکرایەوە
27-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
ئاهەنگی نەتەوەی تورکمان لە هەولێر ساڵی 1993
27-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
شیکاری پراگماتیکی گوتاری مانەوەی ئێزدی لە ڕۆمانی (شنگال، هایێ ل من)
27-08-2024
هەژار کامەلا
ئامار
بابەت
  534,006
وێنە
  108,793
پەرتووک PDF
  20,102
فایلی پەیوەندیدار
  102,449
ڤیدیۆ
  1,497
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,287
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,491
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,915
عربي - Arabic 
29,942
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,495
فارسی - Farsi 
9,221
English 
7,457
Türkçe - Turkish 
3,662
لوڕی - Kurdish Luri 
1,691
Deutsch - German 
1,627
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
340
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
90
Svenska - Swedish 
64
Español - Spanish 
50
Հայերեն - Armenian 
50
Polski - Polish 
47
Italiano - Italian 
47
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
24
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
18
Ελληνική - Greek 
14
עברית - Hebrew 
14
Norsk - Norwegian 
14
Fins - Finnish 
12
Тоҷикӣ - Tajik 
6
Português - Portuguese 
6
Ozbek - Uzbek 
6
Esperanto 
5
ქართველი - Georgian 
3
Catalana 
2
Čeština - Czech 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
Srpski - Serbian 
2
Hrvatski - Croatian 
2
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Lietuvių - Lithuanian 
1
Cebuano 
1
балгарская - Bulgarian 
1
हिन्दी - Hindi 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
وشە و دەستەواژە 
130,247
پەرتووکخانە 
25,502
ژیاننامە 
24,984
کورتەباس 
17,758
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,595
پەند و ئیدیۆم 
13,399
شوێنەکان 
11,997
شەهیدان 
11,566
کۆمەڵکوژی 
10,898
هۆنراوە 
10,234
بەڵگەنامەکان 
8,334
وێنە و پێناس 
7,335
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
2,237
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,458
ڤیدیۆ 
1,397
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
819
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
740
شوێنەوار و کۆنینە 
634
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
30,992
MP4 
2,455
IMG 
198,767
∑   تێکڕا 
232,537
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
کورتەباس
خاڵبەندی لە زمانی ستانداردی کوردیدا
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
دەریا محەمەد حەوێز
وێنە و پێناس
ناوبازاڕی ڕواندز ساڵی 2022
پەرتووکخانە
جۆرناڵی ساختە
ژیاننامە
محەمەد حسێن
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
ئیبراهیم عەلی ڕواندزی و وشیار عەریف ڕەشید ڕواندزی لە ساڵی 1975
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
بەئاگایی زمانی جەستە لە کۆمەڵە ئاخاوتنییەکان (مامۆستایان و پزیشکان بەنموونە)
پەرتووکخانە
شیکاری پراگماتیکی گوتاری مانەوەی ئێزدی لە ڕۆمانی (شنگال، هایێ ل من)
پەرتووکخانە
کاریگەری هۆکارە سروشتییەکان لەسەر دابەشبوونی زمانی کوردی _ شێوەزاری سورچی بە نموونە
ژیاننامە
ڕێبازە گچکە
پەرتووکخانە
دیوانی تاهیر بەگی جاف 3
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
ژیاننامە
ڕۆژان شەهید زێوەر
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
ژیاننامە
پاکستان محەمەد ئەمین
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
پەروین ئەکرەم محەمەد عەلی گۆران
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی گوندی گەرەوان
ژیاننامە
موحسین مەحمود مستەفا
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
کورتەباس
ئەرکی ئەدڤێربڵ لە فراوانکردنی فرێزی کاریدا
وێنە و پێناس
سێ کەسایەتی ناوچەی ڕواندز کۆتایی ساڵانی شەستەکان
وێنە و پێناس
ناوبازاڕی ڕواندز لە ساڵی 1971
کورتەباس
خوێندنەوەی تری زانستی بڕگە لە زمانی کوردیدا
ژیاننامە
گوڵستان تارا
کورتەباس
دەرسیم ساڵی 1938 لە دەمی شایەتحاڵەکانەوە
ژیاننامە
فەیزوڵڵا عوسمان
شوێنەوار و کۆنینە
مزگەوتی گەورەی ئامەد
ژیاننامە
مونا واسف
کورتەباس
دابەشبوونی کرداری لێکدراو لەڕووی داڕشتن و ئەرکەوە -لەکرمانجی خواروویدا-
فۆڵدەرەکان
ژیاننامە - ڕەگەزی کەس - نێر ژیاننامە - نەتەوە - کورد وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان وێنە و پێناس - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان پەرتووکخانە - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان کورتەباس - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان ژیاننامە - جۆری کەس - وەرزشەوان ژیاننامە - جۆری کەس - چالاکی سیاسی ژیاننامە - جۆری کەس - قوربانیی توندوتیژی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.83
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 2.032 چرکە!