پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
کۆچەر بیرکار؛ بیرم دەکردەوە کەی خەڵاتێکی گەورە بەدەست بهێنم ئینجا خۆم بە کورد بناسێنم
28-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
قەرارگەی ڕەمەزان لە یادی 34 ساڵەی دامەزراندنیدا چی بڵاوکردەوە؟
28-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
حەمەدەمین تەقریر
28-07-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئارام چاوشین
28-07-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
حەسەن بەکر ئەحمەد
27-07-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
حەمید تەزویر
27-07-2024
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
حەسەن زیرەک لەگەڵ خێزانی زەندییەکان ساڵی 1966 لە تاران
27-07-2024
سەریاس ئەحمەد
پەرتووکخانە
ئەلێکسەندەر ئەرۆنسۆن (کاک ئەسکەندەر) لە کەمپی نازییەکانەوە بۆ بەرپەتی سێدارەی بەعسییەکان
27-07-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
بەشێک لە قوتابییانی قوتابخانەی کەڕامەی تێکەڵاو لە تەقتەق ساڵی 1987
26-07-2024
زریان عەلی
ژیاننامە
مانی ڕەحیمی
26-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت 527,096
وێنە 106,636
پەرتووک PDF 19,807
فایلی پەیوەندیدار 99,782
ڤیدیۆ 1,454
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
301,586
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,806
هەورامی 
65,781
عربي 
29,009
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,393
فارسی 
8,639
English 
7,180
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,241
پەرتووکخانە 
25,235
ژیاننامە 
24,343
کورتەباس 
17,160
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,499
پەند و ئیدیۆم 
12,420
شەهیدان 
11,554
شوێنەکان 
11,492
کۆمەڵکوژی 
10,884
هۆنراوە 
10,201
بەڵگەنامەکان 
8,317
وێنە و پێناس 
7,299
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
1,897
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,444
ڤیدیۆ 
1,358
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
815
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
723
شوێنەوار و کۆنینە 
629
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
79
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
311
PDF 
30,001
MP4 
2,356
IMG 
194,830
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
شەهیدان
عەبدولخالق مەعروف
ژیاننامە
شاهۆ حەمە فەرەج
ژیاننامە
حەمە ئەمین خواشتی
ژیاننامە
ڕەوا جەلیزادە
ژیاننامە
سەربەست بامەڕنی
د. محمود عباس: هل كان للكرد أدباء وفلاسفة قبل الإسلام - الجزء السادس
بەهۆی کوردیپێدیاوە دەزانیت هەر ڕۆژێکی ڕۆژژمێرەکەمان چیی تیادا ڕوویداوە!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

هل كان للكرد أدباء وفلاسفة قبل الإسلام

هل كان للكرد أدباء وفلاسفة قبل الإسلام
=KTML_Bold=د. محمود عباس: هل كان للكرد أدباء وفلاسفة قبل الإسلام - الجزء السادس=KTML_End=

لا شك أن البحث والتنقيب عن الآثار الأدبية والفلسفية أولى من عرض الأسباب المؤدية إلى الاندثار، لكن معرفة خلفيات الضياع قد تفتح أمامنا أبوابا مفيدة في العمل وتحديد الأماكن التي يجب التنقيب فيها، وعليه سنقدم حلقات في هذا المنحى.
تضاربت الفرضيات حول أسباب فقدان (أم عدم اعتراف) أسماء ونتاج الأدباء والشعراء وفلاسفة الشعوب غير العربية، قبل الإسلام، التي تمت غزوها، في الوقت الذي تم الاحتفاظ فيها بأدق تفاصيل شعراء الجاهلية من العرب، ولم تكن منسوخة إلا نادراً، والنادرة مطعونة في حقيقة نسخها، لأن نسخ الشعر، حسب أغلبية المصادر التاريخية، بدأت في منتصف العهد الأموي، عندما بدأ تداول الرًق أو الورق الساساني والقلم في الكتابة، علماً أن بدايات ظهور شعراء الجاهلية، وحسب العديد من المصادر، لم تتجاوز مئة عام قبل ميلاد الرسول!
وللولوج في هذه المعضلة، لا بد من استخدام الاستقراء والاستنباط، والاستناد على الأسماء التي وردت في الحلقات السابقة، والتدمير الممنهج لآثارهم، والمشابهة للعديد من الكتاب الكرد والفرس، الذين برزوا في عصر الخلفاء، عندما نقدوا الإسلام، والغزوات العربية المتغطية تحت الرسالة السماوية، ك(يحيى بن إسحاق الراوندي 827م-911م) على سبيل المثال لا الحصر، ورغم أن حركة الترجمة والكتابة في هذه الفترة دعمت من بعض الخلفاء كالمأمون، إلا أن جميع كتبه أتلفت والتي يقال أنها بلغت المائة، تحت حجة الكفر والتكفير، وهي ذاتها التهمة التي كانت تطلق على الأدب وفلسفة الكرد والفرس قبل الإسلام، إلى جانب العديد من المصادر المتناولة للإشكالية التاريخية هذه وبشكل غير مباشر، ومعظمها تبين أن حركة أدبية متطورة مشابهة إن لم تكن أرقى من الحضارات المجاورة كاليونانية والهندية والرومانية، كانت تسود بين الشعوب الساسانية قبل الغزوات، وظلت آثارها مهيمنة على المجتمع حتى قرون تالية، والتي على أسسها نتجت الآداب السلطانية في بدايات العصر العباسي، وهو أسلوب مأخوذ بحذافيره من أدباء الكرد والفرس، أستخدمها أبن المقفع، في كتبه وخاصة في كليلة ودمنى.
ولربما كمحاولة للقضاء على تأثير الثقافة الساسانية وهيمنتها على المجتمع، كرست السلطات الإسلامية العربية على نشر الثقافة البدوية الجاهلية، تحت خيمة الثقافة الإسلامية مقابل المجوس الساساني. وإلى جانبها نشرت الخلافة العباسية، مفاهيم شاذة بين المجتمع، بعضها منحطة أخلاقياً، كإطلاق صفة الساساني على الشريحة الدنيا من المجتمع، إلى أن أصبحت كلمة (الساساني) تعني (المتسول أو الشحاذ) بين العرب. ولا شك كانت ردة عربية قبل أن تكون إسلامية، لتشويه القيم الأخلاقية للديانة الزرادشتية من جهة، والحضارة الساسانية من جهة ثانية، ومن خلالها تم القضاء على هيمنتها بين المجتمع لديمومة الاحتلال العربي تحت الغطاء الإسلامي.
ولتوضيح إشكالية التدمير الثقافي، أو الضياع غير المتعمد أو المتعمد، سنعرض بعض القضايا المثارة، منذ قرون، وبجدالات عقيمة. وهي إحدى أهم (إشكاليات التاريخ) والتي على أثرها تبقى أسيرة الاحتمالات، حاملة الوجهين، فيها من التأكيد على قدر الطعن:
أولاً-عدم معرفة القبائل العربية الغازية القراءة والكتابة، إلى جانب عدم فهمهم لغات تلك الشعوب.
ثانيا-الخلفية الثقافية البدوية الجاهلية لم تعير أهمية للثروة المعرفية، وخاصة للكتب، ضمن بيئة جاهلية لا ثمن لها مقابل السبايا.
ثالثاً-حتى ولو تجاوزنا السببين الأولين، وأسلمنا جدلا عدم فعاليتهما، فإن عدم معرفتهم للكتابة والقراءة بعربية قريش لغة السلطة والإسلام، عجزتهم عن نسخ أو ترجمة الكتب، أو ما سمعوه من الشعوب، إلى لغة النص القرآني، كما ولم يستطيعوا حفظها كما كانوا يحفظون الشعر العربي. (يقول نولدكه في كتابه لغات الشرق أنه كانت للقبائل العربية لهجات متفاوتة إلى سوية لغات خاصة، قبل هيمنة لغة القرآن، لغة قريش)
رابعاً- (لمعرفة مكانة الكرد قبل وبعد الإسلام، سنذكر التالي: مثلما كان الميديون في نهاية القرن السابع الميلادي أول من سهلوا الرّق للكتابة عليه، فإن الفضل بن يحيى البرمكي الكردي أول من أنشأ، في عهد هارون الرشيد، مصنعاً للورق ببغداد، ويقول أبن النديم في كتابه الفهرست الصفحة (144) أن البرمكي كان صاحب أضخم مكتبة حينها، وكانت تحتوي على ستمائة صندوق مملوءة بالكتب، وكان له مملوكان يكتبان له ليلا ونهارً ) وبعزل المذكور سابقا، تبقى أهمية وجود أو عدمية المادة، الورق والحبر السهل الكتابة عليه وبه، من أهم القضايا التي ربما حددت من إمكانيات السلطات الإسلامية للاستفادة من تلك الكتب، فيما لو ترجمت إلى لغة المستمع، أي العربية، وهو ما حدث بعد مرور ثلاثة قرون من الزمن على الغزوات الأولى، وانتباههم للضحالة المعرفية التي هم فيها مقابل الشعوب التي تمت احتلالها، وفي مرحلة كان الضياع قد بلغ نهاياته، ولم يسلم شيئا يمكن ذكره، وما تم تناقله بالقول نسبها الشعراء العرب إلى ذاتهم، ومثلها بالنسبة لآثار الفلاسفة ومفاهيمهم، والتي نقلها فقهاء المسلمين ببديل ملائم للنص القرآني سمي ب(علم الكلام) واستخدموه في صراعاتهم الفقهية والمذهبية، وعلى اثرها ظهرت تأويلات الطرق الصوفية الإسلامية، خاصة بين أدباء وفلاسفة دخلوا الإسلام ويعيشون ضمن مجتمع لا تزال تسيطر عليه الثقافتين الدينية والاجتماعية، الزرادشتية والمانوية والمزدكية، وكانوا يحملون مفاهيم الحضارة الساسانية الروحانية، كفرتها وكفرتهم السلطات الإسلامية العربية التجسيدية، ومن بينهم قادة الخوارج، والمعتزلة؛ والقرامطة؛ وقادة ثورة العبيد؛ والموجات الصوفية المؤدية إلى ظهور عدة مذاهب باطنية في الإسلام، ومتصوفون كان لهم تأثير على المجتمع كالحلاج، وكثيرون غيره، ومعظم قادة هذه الحركات كانوا من الشعوب غير العربية، ووجود العنصر الكردي كان بارزاً بينهم.
خامساً-الموجة المنافية للترجمة تحت حجة أنها تنقل المفاهيم المبطنة والمعادية للإسلام، وهو ما ذكره (جاحظ) وشكا منها، ذاكراً (أن الترجمة إلى العربية من الكتب المنانية والديصانية والمرقيونة المارقة تفسد عقول العوام، وهو من صنع اليهود) لذلك قضت السلطات الإسلامية العربية على تلك الكتب كخطوة استباقية لئلا يطلع عليها المسلمون من الشعوب التي تعرف لغاتها، ومنعت ترجمتها إلى العربية.
سادساً-قادة القبائل العربية الإسلامية، بدءَ من عام 18 هجرية، والتي لم تقبل لغة منافسة للغة القرآن، لغة الجنة، لغة الإسلام، ولغة الصلاة والتكبير، رفضت كتباً بديلة عن النص الإلهي، خاصة المكتوبة بلغة الكفار. وعلى أثرها، تم إلغاء كل الثقافات الواردة بلغات غير العربية، ولم تكن في العربية حينها كتاب غير القرآن، وحتى أن معظمه لم يكن منسوخا، وما تم كتابته في عهد عمر بن الخطاب، أعيد النظر فيه في عهد عثمان أبن عفان، لذلك رفض العمل بالنسخة المحفوظة عند حفصة بنت عمر بن الخطاب، وفي هذا جدال. والبعض يؤكد أنه تم نسخه بشكل تام في عهد عثمان بن عفان، وفي هذا طعن أيضاً.
ومن ثم وفي الفترة التي تم فيها بلوغ العرب المدن الكبرى وسيطروا على دواوينهم ومكاتبهم ومدارسهم، وجلبوا الورق من الأمصار، نسخوا القرآن الذي جمعه الخليفة الثالث عثمان بن عفان بسهولة، وهو أول الكتب المنسوخة على الورق عند العرب، فانتشر ككتاب سهل التداول بين المجتمع، ولأنه كان النص الإلهي الذي لا يقارن وكل الآداب تزول بحضوره، تم تسييد لغته على شعوب الحضارتين الساسانية والبيزنطية، وتلاها تدمير الحضارات والآثار الأدبية الباقية، من الساسانية إلى جزء من الرومانية البيزنطية، والقبطية، والأمازيغية، وهكذا طمر قادة الغزوات الإسلامية العربية ما كان يتوقع أن يكون على سوية ما خلفته الحضارة اليونانية للبشرية من فلسفة وعلوم، تحت عامل أن القرآن يستغني عن كل الثقافات والكتب، إلى جانب عوامل أخرى منها:
يتبع…
د. محمود عباس
الولايات المتحدة الأمريكية
[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 557 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://kurd-online.com/ - 13-08-2023
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 25
کورتەباس
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 01-03-2017 (7 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: ئەدەبی / ڕەخنەی ئەدەبی
پۆلێنی ناوەڕۆک: فەلسەفە / هزر
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 13-08-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 14-08-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 557 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
ژیاننامە
حەسەن بەکر ئەحمەد
پەرتووکخانە
سەرجەم بەرهەمەکانی دکتۆر کەمال مەزهەر؛ بەرگی 05
ژیاننامە
سایە ئیبراهیم خەلیل
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
ئەرکی مێژوونووس و بایەخی مێژوو
ژیاننامە
حەمەدەمین تەقریر
وێنە و پێناس
ئاهەنگی کردنەوەی بەنداوی دوکان لە ڕێکەوتی 03-11-1955
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
کورتەباس
ئۆچین دیلاکرۆ پێشەوای ڕۆمانسیەت
وێنە و پێناس
دەروازەی شاری خۆی لە ساڵی 1904
پەرتووکخانە
ئەلێکسەندەر ئەرۆنسۆن (کاک ئەسکەندەر) لە کەمپی نازییەکانەوە بۆ بەرپەتی سێدارەی بەعسییەکان
ژیاننامە
لیڤا شاخەوان عەلی
ژیاننامە
شیلان شەماڵ مستەفا
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
حەسەن زیرەک لەگەڵ خێزانی زەندییەکان ساڵی 1966 لە تاران
ژیاننامە
مانی ڕەحیمی
کورتەباس
مۆری شێخ عەبدولقادری کوڕی شێخ حەسەنی هەشەزینی (شێخ قادری چل فەقێ)
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
بەشێک لە قوتابییانی ئامادەیی چەمچەماڵ ساڵی 1983
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
لەمپەرەکانی بەردەم ناسیۆنالیزمی کوردی چین؟
ژیاننامە
ڕەوا جەلیزادە
کورتەباس
ناساندنی کەسایەتی و گەوهەرێک لە دەریای مەدرەسە ئایینییەکەی هەشەزینی
پەرتووکخانە
سەرجەم بەرهەمەکانی دکتۆر کەمال مەزهەر؛ بەرگی 06
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
ژیاننامە
شانیا شەهاب
وێنە و پێناس
خێزانێکی گوندی بنگردی شارۆچکەی چەمچەماڵ ساڵی 1984
ژیاننامە
ئارام چاوشین
کورتەباس
چارەسەرکردنی دەروونی هۆیەکە بۆ رزگاربوون لە ترسە دەروونی یەکان-بەشی یەکەم
ژیاننامە
حەمید تەزویر
کورتەباس
لادانی مناڵ هۆیەکانی و چارەسەرکردنی

ڕۆژەڤ
شەهیدان
عەبدولخالق مەعروف
15-12-2008
هاوڕێ باخەوان
عەبدولخالق مەعروف
ژیاننامە
شاهۆ حەمە فەرەج
29-07-2014
هاوڕێ باخەوان
شاهۆ حەمە فەرەج
ژیاننامە
حەمە ئەمین خواشتی
28-07-2019
زریان سەرچناری
حەمە ئەمین خواشتی
ژیاننامە
ڕەوا جەلیزادە
23-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڕەوا جەلیزادە
ژیاننامە
سەربەست بامەڕنی
24-07-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
سەربەست بامەڕنی
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
کۆچەر بیرکار؛ بیرم دەکردەوە کەی خەڵاتێکی گەورە بەدەست بهێنم ئینجا خۆم بە کورد بناسێنم
28-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
قەرارگەی ڕەمەزان لە یادی 34 ساڵەی دامەزراندنیدا چی بڵاوکردەوە؟
28-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
حەمەدەمین تەقریر
28-07-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئارام چاوشین
28-07-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
حەسەن بەکر ئەحمەد
27-07-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
حەمید تەزویر
27-07-2024
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
حەسەن زیرەک لەگەڵ خێزانی زەندییەکان ساڵی 1966 لە تاران
27-07-2024
سەریاس ئەحمەد
پەرتووکخانە
ئەلێکسەندەر ئەرۆنسۆن (کاک ئەسکەندەر) لە کەمپی نازییەکانەوە بۆ بەرپەتی سێدارەی بەعسییەکان
27-07-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
بەشێک لە قوتابییانی قوتابخانەی کەڕامەی تێکەڵاو لە تەقتەق ساڵی 1987
26-07-2024
زریان عەلی
ژیاننامە
مانی ڕەحیمی
26-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت 527,096
وێنە 106,636
پەرتووک PDF 19,807
فایلی پەیوەندیدار 99,782
ڤیدیۆ 1,454
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
301,586
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,806
هەورامی 
65,781
عربي 
29,009
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,393
فارسی 
8,639
English 
7,180
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,241
پەرتووکخانە 
25,235
ژیاننامە 
24,343
کورتەباس 
17,160
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,499
پەند و ئیدیۆم 
12,420
شەهیدان 
11,554
شوێنەکان 
11,492
کۆمەڵکوژی 
10,884
هۆنراوە 
10,201
بەڵگەنامەکان 
8,317
وێنە و پێناس 
7,299
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
1,897
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,444
ڤیدیۆ 
1,358
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
815
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
723
شوێنەوار و کۆنینە 
629
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
79
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
311
PDF 
30,001
MP4 
2,356
IMG 
194,830
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
ژیاننامە
حەسەن بەکر ئەحمەد
پەرتووکخانە
سەرجەم بەرهەمەکانی دکتۆر کەمال مەزهەر؛ بەرگی 05
ژیاننامە
سایە ئیبراهیم خەلیل
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
ئەرکی مێژوونووس و بایەخی مێژوو
ژیاننامە
حەمەدەمین تەقریر
وێنە و پێناس
ئاهەنگی کردنەوەی بەنداوی دوکان لە ڕێکەوتی 03-11-1955
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
کورتەباس
ئۆچین دیلاکرۆ پێشەوای ڕۆمانسیەت
وێنە و پێناس
دەروازەی شاری خۆی لە ساڵی 1904
پەرتووکخانە
ئەلێکسەندەر ئەرۆنسۆن (کاک ئەسکەندەر) لە کەمپی نازییەکانەوە بۆ بەرپەتی سێدارەی بەعسییەکان
ژیاننامە
لیڤا شاخەوان عەلی
ژیاننامە
شیلان شەماڵ مستەفا
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
حەسەن زیرەک لەگەڵ خێزانی زەندییەکان ساڵی 1966 لە تاران
ژیاننامە
مانی ڕەحیمی
کورتەباس
مۆری شێخ عەبدولقادری کوڕی شێخ حەسەنی هەشەزینی (شێخ قادری چل فەقێ)
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
بەشێک لە قوتابییانی ئامادەیی چەمچەماڵ ساڵی 1983
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
لەمپەرەکانی بەردەم ناسیۆنالیزمی کوردی چین؟
ژیاننامە
ڕەوا جەلیزادە
کورتەباس
ناساندنی کەسایەتی و گەوهەرێک لە دەریای مەدرەسە ئایینییەکەی هەشەزینی
پەرتووکخانە
سەرجەم بەرهەمەکانی دکتۆر کەمال مەزهەر؛ بەرگی 06
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
ژیاننامە
شانیا شەهاب
وێنە و پێناس
خێزانێکی گوندی بنگردی شارۆچکەی چەمچەماڵ ساڵی 1984
ژیاننامە
ئارام چاوشین
کورتەباس
چارەسەرکردنی دەروونی هۆیەکە بۆ رزگاربوون لە ترسە دەروونی یەکان-بەشی یەکەم
ژیاننامە
حەمید تەزویر
کورتەباس
لادانی مناڵ هۆیەکانی و چارەسەرکردنی
فۆڵدەرەکان
بەڵگەنامەکان - پارت / لایەن - یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان بەڵگەنامەکان - دەیە - 20ەکان (20-29) بەڵگەنامەکان - سەدە - سەدەی 21 (2000-2099) بەڵگەنامەکان - زمان - شێوەزار - کرمانجیی ناوەڕاست بەڵگەنامەکان - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان کورتەباس - پۆلێنی ناوەڕۆک - پزیشکی - تەندروستی کورتەباس - پۆلێنی ناوەڕۆک - خۆراک کورتەباس - جۆری دۆکومێنت - زمانی یەکەم کورتەباس - جۆری وەشان - دیجیتاڵ کورتەباس - زمان - شێوەزار - کرمانجیی ناوەڕاست

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 2.329 چرکە!