Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 526,841
Wêne 106,613
Pirtûk PDF 19,803
Faylên peywendîdar 99,762
Video 1,452
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
301,586
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,806
هەورامی 
65,781
عربي 
29,009
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,393
فارسی 
8,639
English 
7,180
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,119
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,870
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,035
Pirtûkxane 
2,706
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,229
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
133
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
MP3 
311
PDF 
30,001
MP4 
2,356
IMG 
194,830
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
Jiyaname
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
عفرين… عاشقة السهل وخليلة الجبل
Hûnê bi rêya Kurdîpêdiya bizanin; kî!, li ku û çi heye!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

عفرين

عفرين
إعداد/ عبد الرحمن محمد
مدينة#عفرين# هي حاضرة جبل الكرد، عفرين، درة المدن الكردية وأجمل المدن السورية على الحدود الشمالية، تتربع على الزاوية الشمالية الغربية من سوريا، وقد بدأت بالازدهار والتطور العمراني حديثاً فباتت بحق من أجمل المدن عمراناً ومناخاً وأعرقها تاريخاً ومكانة لما تتمتع به من إرث حضاري وثقافي.
عفرين… التسمية والتاريخ
للتسمية دلالات وقصص عدة تشير إلى قدم وعراقة المدينة ودورها وأهميتها، فهي تقع على ارتفاع حوالي 400 متر عن سطح البحر وعلى الضفة اليمنى للنهر المعروف باسمها أيضاً “نهر عفرين”، وقد ورد في دراسات عدة أسباب وجذور الاسم إلى أصول عدة منها:
– في المعاجم والمصادر العربية: عَفِر وعَفّرَ: بمعنى خالطه بما يخالف لونه؛ واعتَفَرَ الشيء: أي خالطه بالتراب كما جاء في القاموس الوسيط، وجاء في معجم ” لسان العرب”: عِفِرّين تعني “مأسدة”، وقيل هو الأسد. وقيل لكل قوي: ليث عِفِرّين، فيما يذهب خير الدين الأسدي بالقول أن كلمة عفرين تعني التراب.
– في النصوص اليونانية والآشورية: يرد اسم النهر بصيغة ” “Aprie كما يرد اسم السهل بصيغة “Patin” كما يذكر المؤرخ اليوناني الشهير “سترابون” اسم نهر عفرين بنفس الصيغة ” آبريه” Aprie في القرن الأول قبل الميلاد.
وقد أجمع المؤرخون على أن أصل كلمة Apre هي من اللغة الليسنية Licien وهي إحدى اللغات الهند أوروبية القديمة في الأناضول، وشكل الكلمة الأساسي هو: Eple . فالجذر Ap- في اللغات الآرية القديمة ومنها الكردية تعني الماء. والكرد حسب لهجاتهم يبدلون الحرف p ب v فتصبح Av.
أما إذا أخذنا الجذر – rêأو – lê بمعناه الكردي الآخر أي “مجرى، مسيل، طريق”، فسيكون الاسم الكامل بمعنى “مجرى الماء أو مسيل الماء”.
أما في الكردية: “آفرينAfirîn ” كلمة كردية بمعنى الخلق والعطاء. ونهر عفرين بمياهه المتدفقة، كان ولا يزال مبعثاً للحياة ومنبعاً للعطاء، مما جعل الحياة الرغيدة والعيش الهانئ من حول النهر من خلال مئات القرى والتجمعات السكانية وعشرات المدن والبلدات، ليكون النهر “مانح الحياة والخصبAfirîn ” ، مثلما يسمون المرأة ب ” آفرت” Afret “مبدعة الحياة”.
وهكذا، فأياً كان معنى الاسم ومصدره، فأسلاف الكرد من الهوريين والحثيين والميديين كانوا من سكن المنطقة، وعرف النهر بهم سواءً أكان اسمه Aprie أو عفرين أو آفرين Afirîn وأسسوا فيها أرقى الحضارات.
الاقتصاد المزدهر
كانت عفرين مكاناً لاستراحة القوافل التجارية بين حلب ولواء اسكندرون، وهي تتمتع بأراضيَ متنوعة التضاريس خصبة التربة، ومناخها الفريد وقربها من مدينة حلب العاصمة الاقتصادية لسوريا 60كم، ويعمل أغلب السكان بالزراعة وأهمها الزيتون والحبوب والبقول والكرم والمزروعات المروية، مما جعل الحركة الاقتصادية والسياحة والزراعة تنتعش فيها وتزدهر، والحركة الاقتصادية كانت في انتعاش دائم وتجدد، والأسواق التي تتوسع باستمرار وتتخصص بعضها بنشاطات تجارية محددة كأسواق الماشية، فيما تكون الأسواق الأخرى الشعبية وأسواق المنتجات الزراعية والحيوانية مقصد الغالبية العظمى من السكان.
وكثرت في المدينة وجوارها معاصر للزيتون، ومعامل لتصنيع البيرين والصابون، وأخرى لمواد البناء وبعض المواد الغذائية، ومعمل للمشروبات الروحية، ومحلات النجارة والحدادة وصيانة الآلات والمركبات وغيرها، وتعتبر أسواقها من كبرى الأسواق التجارية والزراعية بخاصة في سوريا.
نهر عفرين… شريان الحياة المتدفق
ينبع نهر عفرين من جبل اللكام وهضبة عنتاب ويمر على الروندان، يبلغ طول النهر الإجمالي قرابة 150 كم، وطول مجراه في الأراضي السورية (85) كم ويصب في منخفض العمق في لواء إسكندرون .
يمر النهر شمال شرقي قرية شلتاح عند منسوب (360) م ويمر بالقرب من قرية دير صوان مخترقاً الجسور الرومانية المنصوبة على هذا النهر, ويلتقي مع نهر الصابون غربي قرية ويره كان ويتجه بعمق نحو ميدانكي حيث الصخور متعددة القساوة تشكل في مجراه شلالات ميدانكي وكمروك مخترقاً الأراضي بأكواع كثيرة حتى مدينة عفرين, وترفده عدة مسيلات وعدة ينابيع صغيرة وتتسبب في تعرجات كثيرة وقاسية في مجراه، ولغزارة التدفق المائي كانت تتسبب بفيضانات مدمرة كما حصل عام 1974، مما دفع لبناء سد ميدانكي المعروف منذ عام 1980 وتم تدشينه عام 2004.
مقتطفات تاريخية
ورد في كتاب للدكتور محمد عبدو علي ” جبل الكرد – عفرين”: عفرين: هو اسم نهر عفرين، أطلق على المدينة بعد تأسيسها في مطلع القرن العشرين. وقد وجدنا اسم “عفرين” بصيغته الحالية، في أربعة مصادر تاريخية من العهد الإسلامي، وهي – تاريخ حلب – للعظيمي، صفحة أحداث سنة 478ه/1085م. وصبح الأعشى للقلقشندي، ص57. والدر المنتخب لابن الشحنه، ص167. ومعجم البلدان لياقوت الحموي، القسم الثاني، ص180. وبذلك يكون أقدم ذكر لاسم “عفرين” بشكله الحالي يعود إلى عام 1085م
تشير المصادر إلى أنه في العهد الروماني، كان يمر من موقع مدينة عفرين طريق روماني “سريع”. وأظهرت الحفريات على جانبي شارع طريق جنديرس، حجارة مشذبة أثرية ضخمة، وجِرار فخارية كبيرة، مما يدل على استيطان قديم في الموقع. كما كانت هناك مغاور وكهوف عديدة شمالي المبنى القديم لشركة الكهرباء، كانت تستخدم قديماً من قبل المسافرين، بدلالة القطع النقدية المعدنية القديمة التي كانت تظهر في أرضيتها.
كما تذكر كتب التاريخ أنه في القرون الوسطى – حوالي القرن الرابع عشر للميلاد – كان في موقع المدينة جسر باسم “قيبار”. وفي أواخر العهد العثماني، كانت هناك خانات عديدة لإيواء القوافل والمسافرين شمالي الجسر الحالي.
من كتاب: عفرين … نهرها وروابيها الخضراء. للكاتب عبد الرحمن محم.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 1,106 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | ronahi.net
Gotarên Girêdayî: 4
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 18-11-2020 (4 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Coxrafya (Erdnîgarî )
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 23-05-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( ڕۆژان نوری عەبدوڵڵا ) ve li ser 24-05-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hejar Kamela ) ve li ser 03-01-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 1,106 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.152 KB 23-05-2022 Hejar KamelaH.K.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Pirtûkxane
Zanista Civakê

Rast
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
18-07-2024
Burhan Sönmez
Mahmûdê Kerem
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
25-07-2024
Sara Kamela
QÛRNA MIN
Babetên nû
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 526,841
Wêne 106,613
Pirtûk PDF 19,803
Faylên peywendîdar 99,762
Video 1,452
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
301,586
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,806
هەورامی 
65,781
عربي 
29,009
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,393
فارسی 
8,639
English 
7,180
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,119
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,870
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,035
Pirtûkxane 
2,706
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,229
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
133
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
MP3 
311
PDF 
30,001
MP4 
2,356
IMG 
194,830
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Dosya
Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Çand - Mamik - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Çand - Mamik - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.547 çirke!