Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 526,813
Wêne 106,608
Pirtûk PDF 19,800
Faylên peywendîdar 99,756
Video 1,452
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
301,586
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,806
هەورامی 
65,781
عربي 
29,009
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,393
فارسی 
8,639
English 
7,180
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,119
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,870
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,035
Pirtûkxane 
2,706
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,229
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
133
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
MP3 
311
PDF 
30,001
MP4 
2,356
IMG 
194,830
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
Jiyaname
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
بحث لغوي في اللغة الكُردية
Kurdîpêdiya projeya herî mezin a arşîvkirina zanîna (agahiyên) me ye..
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

بحث لغوي في اللغة الكُردية

بحث لغوي في اللغة الكُردية
المهندس: زهير علي
#اللغةالكوردية# التي حُرِم الكوردي من القراءة والكتابة والدراسة بها من أكثر ألف عام ويزيد، وخلالها تحولت الكثير من مفرداتها إلى مصطلحات بالنسبة الكوردي. هو يعرف مدلولها في السياق ولكن لا يعرف معناها بالضبط وما تحمله من مضامين.. اللغة ليست فقط وسيلة تواصل إجتماعي وإنما هي في الدرجة الأهم وسيلة تراكم معرفي، والأمر الأكثر أهمية هو أنها من خلال كونها وسيلة تراكم معرفي تعمل لتكوين آلية التفكير لعقل الإنسان وبالتالي آلية التفكير للمجموع الناطقين بذات اللغة..
آلية التفكير تختلف من شخص لآخر ومن جماعة لأخرى و هذا يعود لعوامل عديدة أحد أهم هذه العوامل هي اللغة، فاللغة القادرة على تفعيل الحوار الداخلي للإنسان تكون قادرة على تفجير ينابيع الإبداع فيه.. اللغة الكوردية لغة من ناحية تشكيل المفردات هي متفردة على كل لغات العالم هي لغة تجمع الأنماط الثلاث في علم اللغات لتشكيل المفردات هي إشتقاقية ولصقية وعازلة معاً. هي لغة للفعل فيها عشرة أوزان تسبقها اللغة الإنكليرية التي الفعل فيها له 12 وزن . بينت في متشورات سابقة الإبداع في تشكيل المفردات والتي تجعل الخيال يحلق ولكن للأسف لأن المفردة تحولت لمصطلح بدون دلالة المعنى والمضمون فقط قيدت آلية التفكير في عقل الكوردي.
اذا درسنا المجتمع الكوردي نجد حالة تدني في تفجر ينابيع الإبداع فيه وهذا مرده لآلية التفكير البسيطة التي تدير عقل الكوردي والسبب الرئيس هو لغته التي تحولت مفرداتها في ذاكرته إلى مصطلحات لا أكثر يستخدمها للتواصل الإجتماعي وليس للتراكم المعرفي. الإنسان يفكر بلغة محددة، قليلن الذي يستطيعون التفكير بأكثر من لغة. اللغة الكوردية واحدة من اللغات الغنية بالمفرادات والكلمات لسبب كما ذكرت ان المفردات تتشكل بالآليات الثلاث الاشتقاقية واللصقية والعازلة وهذا يعطي عدد لا متناهي من تشكيل المفردات.
فيما يلي في هذا البحث اقدم واحدة من المفردات التي تحولت في ذاكرتنا كمصطلح نردده ونكرره ولا نعرف معناه وما يحمله من مضمون.
البحث:
———-
يستخدم الكورد مرادفة خا xa بمعنى أخت xwişk، وهي دارجة بين قسم كبير من الكورد ومنهم كورد الجزيرة في سوريا، ويقولون xa min بمعنى أختي. بينما في جيايي كورمينج / عفرين ترد مرادفة xak كمرادفة ثانية لكلمة أخت xwişk، ويقولون xaki، و Xaka min، اي أختي، و الكورد إجمالاً بكامل طيفهم اللغوي يستخدمون المرادفة xak أيضاً بمعنى أرض كمرادفة ثالثة لكلمتي Zemîn و èrd الكورديتين ويقولون:
Li ser vê xaki
وأيضاً يقسمون بها بقولهم:
Bi vê xaki
وكذلك يقسمون بقولهم :
Bi xa min او Bi xaki min
كلمة xa وجدنا انها بمضمونها تحمل معنى أخت.
و كلمة Xak وجدنا انها تحمل مضمون مشترك جامع لكلا كلمتي الأرض والأخت معاً أي كلمة xak تحمل مضمون تشتركان فيه كلمتي الأرض والأخت.
بالتحليل الهجائي وفق علم اللغات نجد أنهت مركبة و مكونة من مقطعين : / xa + ek / وبعملية اللصق بينهما يسقط حرف e لإلتقاء حرفين صوتيين حيث حرف a أقوى من e فتلفظ Xak. الأداة ek هي أداة تصغير واداة نكرة و تأتي بمعنى تحببي ايضا مثل قولهم lawekê min و ممكن تحملهما الكلمة مجتمعين معأ من خلال تكرارها مرتين مثل قول xakek و lawekek بمعنى ولد أو فتى كأسم نكرة و تصغير بنفس الوقت، كذلك في xakek أضيف لها ek مرتين متتاليتن مرة للتصغير التحببي و مرة تالية كأداة نكرة.. فيقال xakek min hebo ومعناها بالعربية كان لي أخت. وهذه التصغير والنكرة تأتي واضحة حينما يقال dar و darek و darekek.
هذه الشرح اوردته لأصل إلى مفردة مهمة، منذ أخترعت أول لغة بشرية وهي ترتبط بذات الإنسان وموجوده و القيم الإخلاقية المرتبطة بالذات الإنسانية، وعدم وجودها في لغة ما هي إنتقاص لها ومصدر إستفهام كبير.
معروف في علم اللغات أن اللغة الكوردية تفتقد مفردة البغاء وهذا يدل على سلوكية في المجتمع الكوردي.
هذه المفردة التي اريد تبيانها من كلمتي xa و Xak استعارتها لغات كثيرة من الكورد ودخلت لغاتهم ولكنها غابت بمعناها عن الذاكرة الجمعية للكورد نتيجة حرمانهم من تعلم لغتهم ويستخدمون عوضا عنها مفردة أخرى من الأرث العقائدي الديني للكورد / الميثرائية و الآفاستانية الزرادشتية / هي معبرة عن المعنى من منظور الكورد وفق كانت عليه عقائدهم ودياناتهم إنما لاتعطي معناها بذات الدقة و المعنى التجريدي.
لمعرفة معنى وفهم مضمون اامفردتين xa و xak يستوجب أن نتمعن ونفكر بعمق في الحالتين اللتان تردان فيهما :
1- حينما تأتي المفردتان Xa + xak بمعنى أخت.
2- حينما تأتي مفردة Xak بمعنى أرض و بمفهوم يتضمن قيمة إخلاقية عالية.
هذا يدل على أن مفوردتي xa و Xak تحملان قيمة ومضمون معنوي مشترك جامع لكلمتي xwişk اخت و Zemîn / èrd أرض.
إذا قمنا بتصريف كلمة xa وفق القاعدة اللغوية نجد انها تعطينا المرادفات التالية
Xa / xayi / xan / xaty Yan xayitî
مرادفة xan خان التي تأتي وفق التصريف كأسم المصدر لكلمة xa تستخدم بين الكورد كلاحقة صفة لاسم العلم المذكر والمؤنث وتحمل مضمون اخلاقي تشريفي وتقال لمنح الأسم صفة تعظيمية ويقولون مثلاً Bedir xan بدرخان و Kerîm xan كريم خان … وايضا للأسم المؤنث ليلى Layla Xan و عادلة خان زعيمة عشيرة الجاف وبالكوردية إرفاق لفظتي خان او خانم باسم المرأة عند مخاطبتها يعبر عن قيم مدنية راقية. وترد مرادفة xan نفسها كأسم علم مؤنث خانه Xanê وايضاً تأتي في كلمة Xanim.
الأكثر ملفتا هو ورود كلمة Xani بمعنى بيت ووردوها أيضا بمعنى محل إقاة xan البيت ويقول الكورد بوصف البيت mal xani و xaniyê min التي تعني mala min.
بإجراء مقاربة منطقية لمضمون هذه المعاني كلها يمكن الإستنتاج ان مايجمع من صفة تعطي مضمون ذو معنى له أهميته المعنوية كقيمة أخلاقية عليا تجمع كلمة البيت mal و xwişk الأخت و èrd / Zemîn الأرض وصفة مشتركة للرجل والمرأة معاً تلحق بأسمها او يكونا بحد ذاتها إسما علما للذكر والأنثى إن كل ذلك ينطبق بشكل كلي ومطلق على كلمة الشرف وحقيقة عند الكورد الأخت والأرض والبيت تعنيان الشرف لهم …
بتطابق أن كلمة Xa و Xak و Xan انها تعني الشرف يمكن أن نفهم معنى كل الأسماء والحالات التي ترد فيها.
فيكون أسم Bedirxan بدرخان يعني : الشريف بدر.
و إسم Kerîm xan كريم خان يعني الشريف كريم وهكذا اسم ليلى خان وعادلة خان …. الخ و أسم يحمل اللاحقة xan.
فكلمة xan مع الأسم المذكر العلم تأتي كصفة تعظيمية لصاحب الأسم بلقب الشريف، وهكذا نفهم أيضا فهما منطقياً صحيحا في قول mal xani الذي يعني بيت الشرف و Xani البيت هو مكان الشرف للإنسان والأسرة ، ويكون معنى xanê كأسم العلم المؤنث هو شريفة.
يستخدم الكورد الآن في لغتهم اليومية الدارجة مفردة namus ناموس بمعنى شرف .. سبق وكتبت منشور عن معنى كلمة ناموس وبينت ماذا تعني بالضبط وهي تعني رسالة الله، و تعطي معنى مجازي لكلمة الشرف من حيث أن من يعرف رساله الله يكون شريفاً والذي لايعرفها يكون bê Nam us.
بينما كلمة xa, xan, xak, هي كلمة شرف بذاتها وليس معنى مجازي لها.
النتيجة من هذا البحث والدراسة ان كلمات xa و xak و xan تعني الشرف ومرادفاته الإشتقاقية ..
كلمة Xa هي فعل الشرف
كلمة Xayi هي إسم الفاعل لفعل الشرف
كلمة xan هي إسم المصدر لفعل الشرف
وممكن يكون أسم الخان الذي كان في العصور الوسطى مكان إقامة التجار ومايشبه الفنادق اليوم في المدن وعلى الطرق يحمل معنى مكان التشرف او المكان الشريف اللائق بالزوار والنزلاء وهو مطابق لأسم بيت .
كلمة xatî yan xayitî هي إسم الصفه للفعل xa. وبالجمع تكون xatiyan و تعني الشرفاء.
كلمة xatî خاتي الشريف يذكرنا انها نفس لفظ أسم الشعب الحثي وقد يكون اسم الحثيين المحور من xatî يعني الشعب الشريف أو شعب الشرفاء أيضا و هذه برسم المطلعين على اللغة الحثية.
لغتنا الكوردية جميلة وبصمتها واضحة في ثقافة كثير من الشعوب والبحث فيها متعة شرط أن يكون المنهج العلمي و المنطق هو الحاكم بالبحث و الدراسة، لا الرغبوية و التطويع القسري والتحوير اللامنطقي للكلمات والحروف..[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 1,210 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | موقع https://bazenmitan.org/- 09-12-2022
Gotarên Girêdayî: 15
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Ziman zanî
Kategorîya Naverokê: Lêkolînewe
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 94%
94%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 09-12-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Hejar Kamela ) ve li ser 11-12-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hejar Kamela ) ve li ser 09-12-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 1,210 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.114 KB 09-12-2022 Aras HisoA.H.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Pirtûkxane
Çand û Civak
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Jiyaname
Ferhad Merdê
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
KUBRA XUDO
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî

Rast
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
18-07-2024
Burhan Sönmez
Mahmûdê Kerem
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
25-07-2024
Sara Kamela
QÛRNA MIN
Babetên nû
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 526,813
Wêne 106,608
Pirtûk PDF 19,800
Faylên peywendîdar 99,756
Video 1,452
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
301,586
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,806
هەورامی 
65,781
عربي 
29,009
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,393
فارسی 
8,639
English 
7,180
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,119
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,870
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,035
Pirtûkxane 
2,706
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,229
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
133
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
MP3 
311
PDF 
30,001
MP4 
2,356
IMG 
194,830
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Pirtûkxane
Çand û Civak
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Jiyaname
Ferhad Merdê
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
KUBRA XUDO
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Dosya
Şehîdan - Zayend - Nêr Şehîdan - Netewe - Kurd Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Kurtelêkolîn - Welat- Herêm - Kurdistan Şehîdan - Cureyên Kes - Leşkerî Kurtelêkolîn - Cureya belgeyê - Zimanî yekem Kurtelêkolîn - Kategorîya Naverokê - Gotar & Hevpeyvîn

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.563 çirke!