کورد دلۍ چەرخەکا تاریخینە
بەشۍ: دوەسەڎ و چل و یەکەمە
نویستەی: #هاوڕێ باخەوان#
ساڵەو (1911ز): چن تۊمارێ پېوەس پی ساڵېوە ئینێ وەردەسەنە:
* ئەچی ساڵېنە، نویسەر وەزیری نادری جە کەفکاس ئامان دنیا.
* ئەچی ساڵېنە، ئەحمەد دەروېشی شاعېر دلۍ شارو سلێمانی ئامان دنیا، ئەشناسیان بە ئەخۆل.
* سەیفی قازی، براو پېشەوا قازی محەمەڎی ئەچی ساڵېنە ئامان دنیا.
* خاتوو پیرۊزە، کناچۍ حەسەن کەنوشی ئەچی ساڵېنە کۊچی دمایینش کەردەن، نامبریێ شاعېرە بیېنە.
* شېعرە فارسییەکۍ مەجدی شاعېری، ئەچی ساڵېنە دلۍ شارو تارانی وەڵێ کریێنێ.
* ئەچی ساڵېنە، چن باسێ ستراتیژیۍ سەرو پانیشتو کوردەسانی بە زوانی ئەڵمانی وەڵێکریێنێ، بە دەسو (ئێڤاڵد بانز)ی.
* ئەچی ساڵېنە، مینۆرسی کتېبێش سەرو ئەهلو هەقی جە مۆسکۆ وەڵاکەردەنۆ.
* تورکەکۍ ئەچی ساڵېنە وەختێ هېرششان کەردەن پەی سەرو وەرکۆتو کوردەسانی بە ئاشکەرا پەشتەو مسکێنەکاشا گېرتەن، پەی ئانەی ئاژاولۍ و دوەبەرەیی بوزان میانو ڕیزەکا کوردی.
* ئەچی ساڵېنە (ئاب ئەنستاس کرملی) هەر دوە کتېبو (جیلوە و مەسحەفا ڕەش) کە هینۍ یەزیدیەکانۍ، بە زوانی کوردی و فەرەنسی جە فەرەنسا وەڵێکەردێ.
* فۆن هاندل، ئەچی ساڵېنە وتارێش سەرو گەشتێ وېش پەی کوردەسانی بە زوانی ئەڵمانی وەڵاکەردۆ.
* ئەچی ساڵېنە، کۊمەڵەو ئیتیحاد و تەرەقی تورکی بڕیارە قورسەکەشادا، پانەی کە هەرچی ڕەگەزی ناتورک هەن دلۍ تورکیاینە بکەراش بە تورک، کوردیچ یۊبۍ چا نەتەوا.[1]