قەباڵەکۍ هۆرامانی
بەشۍ پەنجەمە
ژمارەو قەباڵەکا، هەرچن حاڵی حازر یەرۍ دانېنۍ، بەڵام هەواڵۍ جۊراو جۊرۍ تەماویۍ دلۍ خانەوادەو (شېخ عەلائەدین و بېیارۍ)، پاسە ماچان کە ژمارەشان زیاتەرەن، ئیتر ئەوېشا چېششا سەرئامان، یان بە کۍ دریێنې، پەی کۊی بریێنۍ، هەڵای ڕۊشن نېیەن.
(ئا)- جۊرو (ڕانویس_ئەلف بۍ) قەباڵەکا:
وەڵتەر واتما قەباڵەکۍ یەری پارچە پۊسۍ، جە یەرۍ دەمۍ جیاوازېنە نویسیێنۍ، دوېشا بە ئەلف بی گریکی نویسیێنۍ و مېژووشان مەگېڵۊوە پەی (88) و (21-22) وەڵۍ زاینی. یەرەمەشان بە ئەلف بۍ ئارامی تۊمارە کریێنەو مېژوو تۊمارکەردەیش مەگېڵۊوە پەی(11-12) وەڵۍ زاینی.
ئا دوە قەباڵەشا کە بە (ئەلف بۍ) گریکی تۊمارۍ کریێنۍ، پروفیسور(مینس)ی بە زوانی ئینگلیزی تاوتۊ کەردېنۍ و ساڵەو(1915) جە گوڤار و(چەنەکوڵیەو هیلیزمی)نە وەڵاکریانۆ.
یەرەم دانېشا کە بە ئەلف بۍ ئارامی تۊمارەکریێنە ، پروفیسورکاولی ساڵەو(1919)، بە زوانی ئینگلیزی جە گوڤارو ئاسیایی شاهانەنە وەڵاش کەردېنۆ.
(بۍ): جۊر و زوانو دلۍ قەباڵەکا
ئا دوە قەباڵە کە پروفیسور(مینس)ی وشکنێ و بە ئینگلیزی وەڵێ کریێوە، بە زوانی گریکی و بە ئەلف بۍ گریکی نویسیێنۍ، بەڵام قەباڵۍ یەرەمەشا کە پروفیسور(کاولی) وشکنا، جۊر و نویستەکەیش بە ئەلف بۍ ئارامین، بەڵام زوانو دلۍ قەباڵەکۍ، واتەو واچی فرەش سەرکریان و فرېشان گەرەکشانە واچان کە زوانو دلۍ قەباڵەکۍ زوانی(پەرثی)ن.
بەعزێ چا سەرچەمە گرنگا کە لاو ئېمۆ ئاردەیشاو پلار(تعلیق) دای وەنەشان، پەی وشکنای و لەیەکدایۆشان پېویسېنۍ:
1.مینس، ئەچی سەرچەمەنە:
Minns E., Parchments Of the Parthian Period from
Avroman in Kurdistan Jour. Hell. Stud. 35 (1915), p. 33.
پەنەمان ماچان هەکە دوۍ قەباڵۍ ناوچەو هۆرامانو کۊردستانی، کە دەمو تۊماریشان مەگېڵۊوە پەی سەردەمو فەرمانداری ئەشکانییەکا، بە زوانی گریکی و ئەلف بۍ گریکی تۊمارکریێنۍ. گەرچی تێکستەکۍ بە زوانی گریکینۍ، بەڵام جەمێ نامۍ کەسیۍ و نامۍ جوگرافیۍ ئا سەردەمەو ئا ناوچاما پەی بەیان کەران، کە پەی وشکنەری کۊردی فرە بەهاڎارېنۍ. ئینە گەر کېشەو چواردەور و جۊر و میرزای بنویسی(کاتب)یما ۋست پەشتەو گۊشا، شایەتیێ بەهېزەن پەی ئانەی کە تاکو ئا دەمەیچە ، ئا ناوچۍ کۊردستانیە هەر بە زوانی گریکی بەعزە هۊرستەو نیشتەیێ کۊمەڵی و داراییشا گۊزەرنابۊ، ئینەیچ جە وېشەنە پېناسێ دماکۆتەی بەهېزەن کە میاچەماو دماکۆتەیی(پەرثیەکا، ئەشکانیەکا)وەن،لایێ تەریچۆ زەمینێوە گۊنجیان پەی سەرجەنۊ گەشیایۊ زوانی دینی میدیەکا و زوانی گەلیشان.[1]