Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 525,605
Wêne 106,444
Pirtûk PDF 19,790
Faylên peywendîdar 99,634
Video 1,449
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
301,349
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,756
هەورامی 
65,744
عربي 
28,846
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,307
فارسی 
8,547
English 
7,168
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,119
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,869
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
2,990
Pirtûkxane 
2,705
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,228
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
131
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergê...
Weşanên
Şerq û Kurdistan
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
Jiyaname
Ishaq Iskotî
ومن جديد في الإرث والتراث الكُرديين
Kurdîpêdiya ne dadgeh e, ew tenê daneyan ji bo lêkolînê û eşkerekirina rastiyan amade dike.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

ومن جديد في الإرث والتراث الكُرديين

ومن جديد في الإرث والتراث الكُرديين
ومن جديد في الإرث والتراث الكُرديين
وليد حاج عبدالقادر / دبي
منذ عدة عقود دأب عالبية المؤرّخين والباحثين في مجال العلوم الإنسانية عامةً والتاريخية خاصةً في إرفاق عمليات البحث والتقصي بجملةٍ من العلوم المساعدة كرفدٍ لعمليات التنقيب الأثري وما يُستخرج من باطن المواقع المستهدفة ، إلى درجةٍ اضحت المعطيات النظرية المستخلصة من العادات والتقاليد وأيضاً المخزون الثقافي والفولكوري ذي أهمية كبيرة تضاهي مخرجات المكتشفات المادية التي تمّت – يتمّ الكشف عنها ، وفي خاصية شعبٍ مثل الشعب الكُردي ، والذي وبكلّ أسفٍ، لا يزال يحتلّ مكانته بين الشعوب ذوي الثقافة الشفاهية ، إلا أنّ هذه الثقافة، وبذات خصائصها، واجهت وبتحدٍّ وجودي كبير ثقافات عديدة ومتنوعة تدرّجت بقوتها وأيضاً بهيمنتها السياسية ، وحافظت على مخزونها الإرثي التاريخي ، وفي عودةٍ إلى مفاصل هذا العرض وخاصةً في الإرث والتراث الكُرديين وكما في كلّ المجتمعات البشرية حيث حظيت المرأة بدورٍ ريادي بارز ، ودائماً كان دورها يرتبط بمحوريتها، إن كركنٍ أسري أساس أو اقتصادي تنتج، ولعلّنا نستطيع تلمس هذا إن لم نقل بأنّ كُردستان في الأساس هي مركز ظهور عبادة المرأة / الإلهة … المعطاءة والمتدفّقة حياةً، ولعلّ تماثيل الآلهة الأم والطينية منها خاصةً حتى قبل دخول مرحلة الشي – التحجر، كالآجر بعد استخدام الفخار خاصةً ، تلك التماثيل التي تعتبر من أقدم المجسّمات لذلك ، وأهمها تلك التي اكتشفت في واشو كاني والتي تعود إلى أكثر من 4000 سنة وخاصةً تمثال الإلهة المجسّدة بأربعة أثداء والمسمّاة بتمثال الإلهة الأم الهورو / ميتانية ، والتي اكتشفت في مدينة سري كانيي ، ولمجرد تأشكلها نسوياً وبصيغتها الأمومية أكبر دليلٍ على النمط الخصبوي الذي امتاز به ، أو وبعبارةٍ أدق متلازمة النمو والخصوبة وبشرياً ومنذ أقدم العصور عدّت المرأة وكخلاصةٍ متسلسلة على أنها نتاج ومحور، لابل العنصر الأهم في جدلية الخصوبة والإخصاب ، وقد تجلّت وبتركيزٌ شديد في خاصية الأم الإلهة تعامات أو تامات، كما اينانا السومرية أو هيرا اليونانية، ولتتشعّب منها ومن جديد مجموعة الإلهات متعدّدة المواهب ، منهنّ القديسات أو الشريرات وكذلك العابثات أو الخلوقات وفق سياقات المرحلة وتجلياتها، وبالتالي المتغيرات كانعكاسٍ لتغيير نمط الإنتاج وبالتالي مستلزماتها ، فتظهر مع الاستقرار والعيش الرغيد نماذج من الآلهة اللائي تعبثن وتستبدلن الآلهة الذكور مرةً فلاح وآخر راعٍ أو لربما محترف / الحرفة مثل: الحداد أو صناعة السلال / وقابلها دائماً وأبداً الآلهة العذراوات وكرؤوس أقلامٍ سريعة، هنا يمكننا ذكر خاتونا زمبيل فروش ، خجا سيامند ، كجكا جل كزي ، دوستا لاوكي متيني، وتبقى ژين وللحقيقة هي نقطة المحور، لابل والمرتكز من جديد وعلاقتها وكتفسيرٍ حُمّل بكثيرٍ من تراكمات إفرازات الوعي البشري خاصةً بالحياة وسر استمراريتها، وأعني المرأة !! فلو عدنا مثلاً إلى الميثولوجيا السومرية وسجل الهتها النسوية لربما كنّا اعتبرنا الترجمة الأولى لكلمة / ننتي / كسيدة العضو، ولتبيّن الدراسات المكثّفة واتفاق الغالبية العظمى من علماء السومريات بأنّ ننتي هو الاسم السومري لكلمة حواء العبرية ، وبالتالي حياة العربية وأضيف / أنا / معناها بالكُردية / ژين /، أفلا تعني لنا بشيء ؟! خصوصاً وإنّ نفس المعجم السومري يحمل لنا اسم مم كواحدٍ من النسق الأول للآلهة الأبناء كإله الينابيع والوديان / الماء العذب / كما الإله آفدار … وباختصارٍ شديد فإنّ التراث الكُردي حمل بين جنباته كلّ هذه المراحل التي مرّت بها المرأة الكُردية والتي بقيت إضافةً إلى ما ذكرناه معزوفة عشق ووله مستدام .
وهنا وفي العودة إلى تراتبية ونمط القصّ والغناء الكُرديين ، والتركيز وبرؤيةٍ بحثية صرفة سواءً في صميمتها وبالتالي تواترها مع التطور وتقدّم الوعي الميثولوجي البشري في ميزوبوتاميا ، فتلمح في البنية الأساس لهذه الميثولوجية / ميژو بالكُردية وهي غير كڤنه برست أو الكلاسيك / وكذلك انعكاسات الأنماط المعيشية والبنى الإقتصادية والمختصة بأنماط الإنتاج واستخدام كما تطور أدوات الإنتاج ومن ثم اندثار حرف مثلاً وظهور أخرى بديلة أو أكثر شيوعاً .. وباختصار شديد : تظلّ الأنشودة ، الغناء ، القصة ، كبنية أساسية ويُضاف إليها الأحدث أو لربما فقط يتمّ استبدال الأسماء فقط كظاهرة كلّ الأساطير والقصص الميدية والتي بقيت حتى بلغتها و .. بعضها فرّست / من التفريس / بعضاً من أسماء ملوكها … وهنا لابدّ لي بالمقابل بالإشارة إلى ظاهرة ذكورية مقابلة، وأعني بها ظاهرة لاوك ، حيث لاحظت ،من خلال متابعتي القديمة / الجديدة لهذه الظاهرة، وتحديداً لاوكي متيني أو معدني ، مادني !! فلو تأمّلنا كافة أنماط الغناء وطرائقها، سنلاحظ خاصةً في المقطع الأول ببداية الأغنية فهل / أري يادي ت بخوكي او ت بخودكي / فهل هي امتداد لمرحلة الآلهة الأم والتاريخ الكُردي وبحضاراتها المختلفة تؤكّد على شيوع هذه الظاهرة تاريخياً من خلال وجود تماثيل ونصوص كثيرة تثبت ذلك ؟! .. أم لعلّها من المؤثرات المسيحية كدينٍ انتشرت في كُردستان كثيراً، وهنا لابدّ من ذكر تقاطع كجك مع ظاهرة مريم العذراء !! ..
ومن ثم وأيضاً هنا / لاوكي متيني .. مادني .. معدني / وارتباطها بظاهرة اكتشاف المعدن وخاصةً الحديد وعلاقته بالإله هيفستوس إله المعدن والحديد والذي يعظ أصله حسب الأساطير الإغريقية من سهول كيليكية بمفهومها الواسع هناك ، هذا الإله الذي جُرح في قدمه وأصبح يعرج في صراعه ومنافسته ليحظى بقلب إلهة العشق والغرام هيروديت .. عشتار / وأصبح عشيقها فيما بعد … ولكن الأهم والإرث الكُردي / لاوكي زردوشي / .. ومدى تقاطعها وما قيل ويقال عن زرادشت والشجرة وظاهرة الديمومة والاستدامة والقسم ت بخوكي وه .. بخودي كي .. ومناجاة الفتاة لابل صرختها كتشبيه أو استدلال وإن كانت تعجّ بعواطف عاشقة جارفة إلا أنّ فيها مافيها من الباطنية كثير من الأمور . وقبل أن نختتم لابدّ لنا من الوقوف ملياً عند المرثية الكوجرية التي يرتقي فيها الألم إلى مصافِ التألق ليتوحّد في متوالية الوجع فينتج من مخاضه ثانية بذرة تنفلق كحبة القمح إلى فلقتين واحدة تستمرّ في إنتاج مرثيتها المستدامة والأخرى تينع بذرة الحياة المتجددة لتستمرّ .
إنّ مرثية الكوجر هي استدامة للمناحة التي لازالت كينابيع وجداول كُردستان تتدفّق ألماً بخريفه ودموع شتائه و .. ربيعه الذي تينع فيه خضاره المتدرّجة صوب الاصفرار وهات ياالخريف من جديد وهكذا دواليك … في المرثية تلك – الكوجرية – نرى كيف أنّ الكوجريات تمزجن الزغاريد مع العويل ، فتنفح من همساتها أغاني الرحيل فتصدحن : رااكن بينين بووووكي دلالي .. هي عينها الأغنية بها تودعن الشاب العريس – المتوفى – إلى القبر وتخرجن العروس من دارة أهلها إلى سكن زوجها . والمغزى هو دائماً المناحة كمتلازمة لموت سيليه حتماً ربيع تتجدّد فيه الحياة .[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 1,220 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
Gotarên Girêdayî: 26
Belgename
Dîrok & bûyer
Kurtelêkolîn
Pirtûkxane
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 08-10-2022 (2 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Çand
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 94%
94%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 17-02-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 17-02-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Evîn Teyfûr ) ve li ser 30-06-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 1,220 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Pirtûkxane
Çand û Civak
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan

Rast
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
13-07-2024
Sara Kamela
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Weşanên
Şerq û Kurdistan
17-07-2024
Burhan Sönmez
Şerq û Kurdistan
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
18-07-2024
Burhan Sönmez
Mahmûdê Kerem
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Ishaq Iskotî
Babetên nû
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 525,605
Wêne 106,444
Pirtûk PDF 19,790
Faylên peywendîdar 99,634
Video 1,449
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
301,349
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,756
هەورامی 
65,744
عربي 
28,846
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,307
فارسی 
8,547
English 
7,168
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,119
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,869
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
2,990
Pirtûkxane 
2,705
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,228
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
131
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Pirtûkxane
Çand û Civak
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Dosya
Cih - Cih - Gund Cih - Ziman - Şêwezar - Kurmanciya Bakur Cih - Bajêr - Qers Cih - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Navên Kurdî - Ziman - Şêwezar - Kurmanciya Bakur

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 6.906 çirke!