ناونیشانی بابەت: جەنگی جیهانی سێیەمی زیرەکی دەستکرد
ناوی نووسەر: #گرنگ محەمەد شینە#

لە ناوەڕاستی جیهانی دیجیتاڵی بەیەکەوە گرێدراوی ئێمەدا، ڕووداوەکانی ئەم دواییە بوونەتە هۆی وەدیهێنانێکی ساردکەرەوە – ئەگەری جەنگی جیهانی سێیەم، نەک لەلایەن مرۆڤەکانەوە، بەڵکو لەلایەن ئەو ئامێرانەی کە ئێمە دروستمان کردووە. پچڕانی ئەم دواییەی مایکرۆسۆفت کە بووە هۆی ئاژاوە و پچڕانی بەرفراوان، سێبەرێکی پێشبینیکەری بەسەر داهاتووی تەکنەلۆژیادا دروستکردووە. ئەم ڕووداوە کە بە خراپترین پرسی ئایتی وەسف کراوە لە دوای هێرشی ئەلیکترۆنی WannaCry لە ساڵی 2017، نیگەرانییەکانی لەبارەی ئەگەری شەڕی ڕۆبۆتەکانەوە دروستکردووە، شەڕێک کە دەتوانێت ڕێڕەوی مرۆڤایەتی وەک ئەوەی ئێمە دەیزانین پێناسە بکاتەوە.
ئاسۆی شەڕێک کە بە زیرەکی دەستکرد ئەنجام بدرێت، ئاسۆیەکی ترسناکە. ئەم ململانێیە بە پێچەوانەی شەڕی ئاساییەوە بێ خوێن دەبێت. دایکی خەمگین و منداڵی بێ باوک و هاوسەرێکیش چاوەڕێی گەڕانەوەی ئازیزانیان نەدەبوو. بەڵکو شەڕێکی فیکری دەبێت، شەڕی ئەلگۆریتم و کۆد و تەکنەلۆژیای وێرانکەر کە دەتوانێت بە ئەگەرێکی زۆرەوە ڕووخانی شارستانیەتی مرۆڤایەتی بهێنێتە ئاراوە.
پچڕانی مایکرۆسۆفت وەک بیرخستنەوەیەکی توند بۆ پەرەسەندنی پشتبەستنمان بە تەکنەلۆژیا کاردەکات. لە ژێرخانی گرینگەوە تا پەیوەندی ڕۆژانە، جیهانی مۆدێرن زۆر پشت بە کارکردنی بێ کێشەی سیستەمی دیجیتاڵی دەبەستێت. پچڕانی ئەم دواییەی بەهۆی پچڕانەوە پەردەی لەسەر لاوازی تۆڕە بەیەکەوە بەستراوەکانمان لادا، ئەمەش نیگەرانییەکانی سەبارەت بە ئەگەری شەڕی ئەلیکترۆنی بەرفراوان دروستکرد.
هێرشی ئەلیکترۆنی WannaCry لە ساڵی 2017دا وانە کرای، بانگەوازێکی بەئاگابوونەوە بوو، بەڵام پێشهاتەکانی ئەم دواییە ترسی جۆرێکی نوێی ململانێیان گەورەتر کردووە. شەڕی ڕۆبۆتەکان کە بەهۆی زیرەکی دەستکردی پێشکەوتووەوە دەجووڵێت، هەڕەشەیەک دەخاتە ڕوو کە لە لەناوبردنی فیزیکی شەڕی تەقلیدی تێدەپەڕێت. هەڕەشەیە بۆ سەر خودی جەوهەری مرۆڤایەتی و لێهاتوویی فیکری و توانای کۆنترۆڵکردنی ئەو ئامرازانەی کە دروستی کردووە.
ڕەنگە بیرۆکەی شەڕی فیکری ئەبستراکت دەرکەوێت، بەڵام کاریگەرییەکانی قورسن. تەکنەلۆژیا پێشکەوتووەکان کە توانای بڕیاردان و فێربوونی سەربەخۆیان هەیە، دەتوانن بە ئەگەرێکی زۆرەوە لە زیرەکی مرۆڤ زیاتر بن. ئاسۆی دەستبەسەرداگرتنی جیهان و دیکتەکردنی ڕەوتی بوونی مرۆڤ لەلایەن ئامێرەکانەوە، ئیتر تەنها ترۆپێکی زانستی خەیاڵی نییە؛ ئەگەرێکی ساردکەرەوەیە کە داوای سەرنجمان دەکات.
سەرهەڵدانی زیرەکی دەستکرد پێشکەوتنی بەرچاوی بەدوای خۆیدا هێناوە، لە دەستنیشانکردنی پزیشکییەوە تا ئۆتۆمبێلی سەربەخۆ. بەڵام هەمان ئەو تەکنەلۆژیایەی کە بەڵێنی شۆڕشکردن لە ژیانماندا دەدات، ئەگەری دەرئەنجامە کارەساتبارەکانیش لەخۆدەگرێت. چەمکی شەڕێک کە ڕۆبۆتەکان دەیکەن، تەنیا لە کایەی خەیاڵدا قەتیس نییە؛ ئەگەرێکی ڕاستەقینە و پێویستی بە ڕەچاوکردنی بەپەلە هەیە.
ئەو وێرانکارییەی کە بەهۆی ململانێیەکی لەو شێوەیەیەوە دروستی دەکات، بێهاوتای دەبێت. بە هێزی دزەکردن و تێکدانی سیستەمە گرنگەکان، لایەنە سەربەخۆکان کە بە AI بەڕێوەدەبرێن دەتوانن ئاژاوە لەسەر ئاستی جیهانی بهێنن. لە دامەزراوە داراییەکانەوە تا ژێرخانی ئاسایشی نیشتمانی، لاوازی سیستەمە بەیەکەوە بەستراوەکانمان هۆکارێکی نیگەرانییەکی گەورەیە.
پچڕانی ئەم دواییەی مایکرۆسۆفت، هەرچەندە چارەسەرکرا، بەڵام وەک بیرخستنەوەیەکی زەق و زەق بووە بۆ دەرئەنجامە ئەگەرییەکانی پچڕانی تەکنەلۆژیای بەرفراوان. چاوخشاندنێکە بۆ جیهانێک کە هەر ئەو سیستەمەی کە پشتی پێدەبەستین، چەکدار دەبن و دەبێتە هۆی ئاژاوە و نادڵنیایی بەربڵاو.
لە کاتێکدا ئێمە لە لێواری ئەم قەیرانە ئەگەرییەدا وەستاوین، پێویستی هاوکاری نێودەوڵەتی و ڕێکخستنی تەکنەلۆژیا پێشکەوتووەکان هەرگیز لەوە بەپەلە نەبووە. پەرەپێدانی زیرەکی دەستکرد دەبێت چوارچێوەی ئەخلاقی بەهێز و پارێزبەندی لەگەڵدا بێت بۆ ڕێگریکردن لە خراپ بەکارهێنانی ئەم تەکنەلۆژیایە بەهێزە.
ڕەنگە جنۆکەی شەڕی ڕۆبۆتەکان ترسناک دەرکەوێت، بەڵام ئەوە ئەنجامێکی پێشوەختە نییە. بە پەرەپێدانی داهێنانی بەرپرسیارانە و پێشخستنی گفتوگۆی جیهانی لەسەر کاریگەرییە ئەخلاقییەکانی تەکنەلۆژیا پێشکەوتووەکان، دەتوانین هەوڵبدەین بۆ کەمکردنەوەی ئەو مەترسیانەی کە لەلایەن دامەزراوە سەربەخۆکانی AI-بزوێنەرەوە دروست دەبن.
پێشهاتەکانی ئەم دواییەی جیهان، لەگەڵ پچڕانی مایکرۆسۆفت، وەک بانگەوازێکی بەئاگابوونەوەیەکی توند دەبینرێت. ئێمە لە ساتێکی سەرەکی مێژوودا وەستاوین، کە ئەو هەڵبژاردنانەی دەیکەین داهاتووی مرۆڤایەتی لە قاڵب دەدەن. شەڕی ڕۆبۆتەکان چارەنووسێک نییە کە ئێمە دەست لەکاربکێشینەوە؛ تەحەدایەکە کە داوای حیکمەت و دووربینی بەکۆمەڵمان دەکات.
لە کۆتاییدا، پچڕانی ئەم دواییەی مایکرۆسۆفت پەردەی لەسەر ناسکی جیهانی دیجیتاڵی بەیەکەوە گرێدراوی ئێمە لادا و نیگەرانییەکانی لەبارەی ئەگەری شەڕی ڕۆبۆتەکانەوە وروژاند – ململانێیەک کە زیرەکی دەستکردی پێشکەوتوو دەیکات. لەکاتێکدا ئێمە لەم زەوییە نادیارەدا دەڕۆین، زۆر گرنگە کە بەوپەڕی وریایی و دووربینییەوە لە پەرەپێدان و ڕێکخستنی AI نزیک ببینەوە. ئایندەی مرۆڤایەتی لە هاوسەنگیدا هەڵواسراوە و بەرپرسیارێتی ئێمەیە کە لە لێواری شەڕی فیکری دووری بخەینەوە.

ئەم بابەتە دەربڕی بۆچوونی نووسەرە. [1]
=KTML_Bold=ئەم بابەتە بە ڕینووسی سەرچاوەی ئاماژەپێکراو نووسراوە کوردیپێدیا بەهیچ شێوازێک دەستکاری نەکردووە=KTML_End=