پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان
  

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان




گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2025
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
خەلیل ئیبراهیم مستەفا
05-01-2025
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕەهەندی کۆمەڵایەتی لە دەقە شیعرییەکانی (لەتیف هەڵمەت)دا
05-01-2025
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
پێگەی کولتووری (دەنگی گێتی تازە) لە ڕۆژنامەگەریی کوردیدا
05-01-2025
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
پێگەی مەلای جەباری لە شیعری کوردیدا (1806 – 1876)
05-01-2025
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە کۆچیرۆکی (خۆر کەوتن)ی (محەمەد فەریق حەسەن)دا
05-01-2025
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
ئیحسان نوری پاشا، لە کۆنفرانسی کۆمەڵەی خوێندکاری کورد وتار دەدات ساڵی 1940
04-01-2025
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
حاجی عەبود تەها قەساب، و چەند کەسێکی دیکە، لە شاری کەرکووک ساڵی 1980
04-01-2025
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
تیپی لاوانی قەڵا لە کەرکووک، حەفتاکانی سەدەی بیستەم
04-01-2025
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک قوتابی پەیمانگا بەشی کارەبا لە کەرکووک ساڵی 1987
04-01-2025
کشمیر کەریم
ژیاننامە
محەمەد بێهروزی
03-01-2025
سروشت بەکر
ئامار
بابەت
  533,027
وێنە
  113,751
پەرتووک PDF
  20,716
فایلی پەیوەندیدار
  109,774
ڤیدیۆ
  1,781
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
292,907
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,119
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,451
عربي - Arabic 
32,977
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,457
فارسی - Farsi 
11,727
English - English 
7,854
Türkçe - Turkish 
3,692
Deutsch - German 
1,837
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,150
ژیاننامە 
26,987
پەرتووکخانە 
26,198
کورتەباس 
19,409
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,140
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,314
شەهیدان 
11,938
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,503
بەڵگەنامەکان 
8,455
وێنە و پێناس 
7,645
ئامار و ڕاپرسی 
4,628
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,561
ڤیدیۆ 
1,664
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,470
فەرمانگەکان  
1,029
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
773
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
391
یارییە کوردەوارییەکان 
279
ئیدیۆم 
247
نەخشەکان 
189
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
187
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
83
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
539
PDF 
32,630
MP4 
2,942
IMG 
209,664
∑   تێکڕا 
245,775
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
محەمەد شێخ حسێن بەرزنجی - ع...
ژیاننامە
زارا محەمەدی
ژیاننامە
ئیسماعیل ساڵح ئاکرەیی
ژیاننامە
خزر بێنەوا
وێنە و پێناس
ئیحسان نوری پاشا، لە کۆنفرا...
ئازادی عەقڵ و کۆمەڵی مەدەنی 01
کوردیپێدیا، زانیارییەکانی هێندە ئاسان کردووە! بەهۆی مۆبایڵەکانتانەوە زۆرتر لە نیو ملیۆن تۆمار لە گیرفانتاندایە!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

ئازادی عەقڵ و کۆمەڵی مەدەنی 01

ئازادی عەقڵ و کۆمەڵی مەدەنی 01
ئازادی عەقڵ و کۆمەڵی مەدەنی 01
#شەماڵ بارەوانی#

ئازادی عەقڵ و کۆمەڵی مەدەنیکتێبێکی تری قەبارە مەزنی 346 لاپەڕەیی بەڕێز (مەلا بەختیار) بیرمەندو ڕۆشنگەرو سیاسەتمەداری کوردە، ئەم کتێبە. وەک بەڕێزیان ئاماژەی بۆ دەکەنئەم بەرهەمانەی لەم کتێبەدا کۆکراونەتەوە. بەشێکی زۆری ئەو هەوڵانەن کە بە نوسین، یان کۆڕ، یان بۆ سەرگوتار، یاخود بە وتە، لەدەرکردنی گۆڤاری(مەدەنیەت)ەوە، بۆ چەمکەکانی مەدەنی، لە(کانونی یەکەمی1998)ەوە، بۆ (کانونی دووەمی2001)بەرهەم هێناوون.10)و بەڕێزیان لەمیانیدا.قسە لەکۆمەڵێک تەوەروباس دەکات و لەڕووی مێژووییەوە قسە لەسەر ئەوەدەکات کە مەدەنیەت وەک چەمک و چوارچێوەی فەلسەفی و سۆسیۆلوژی و سیاسی کەی سەری هەڵداوەو چۆن چەسپیوەو ئینجا باس لەهەموو ئەوان ئەندێشەمەندو فەیلەسوفانی، کۆن و نوێ لەنمونەی:(هیگڵ، ئیسپنسەر، هۆبز، ڕۆسۆ، جۆن لاک، پارسۆنز، لۆهمان، هابرماس...تاد..). دەکات، کە ڕۆڵیان لەدروست بونی چەمکی مەدەنیەتدا هەبووەو باسیان لەچەمکی مەدەنیەت و گرنگی کۆمەڵی مەدەنی و ڕێکخراوی مەدەنی و دەوڵەت و یاسای مەدەنی کردووە، دواتر مەلا بەختیار پێناسەی مەدەنیەت دەکات و پێمان دەڵێتمەدەنیەت تەنیا مەسائیلی ویژدانی و جل و بەرگ و هونەر نیە، مەدەنیەت چوار ڕوکنی گرنگ و چوار جومگی ئەساسی هەیه:1-جومگی ئابووری-2جومگی سیاسی3-جومگی فەلسەفی -4ٚجومگی سۆسیۆلۆژی.177)و ئینجا پێمان دەڵێتمەدەنیەت و کۆمەڵی مەدەنی، وەکو پێویستی مێژوویی پێشکەوتنی کۆمەڵانی جیهانی دەرکەوتوون و، خزمەتێکی مەزنی کردۆتە کۆمەڵ و مرۆڤ و...سەلماوە کەوا مەدەنیەت و کومەڵی مەدەنی، بۆ نەتەوەو گەڵانی جیهان، تایبەت بۆ سیستەمە دیموکراسیەکان و ڕۆڵی تاک لەسایەی دیموکراسیدا، چەند گرنگ و چارەنوسسازە، ئینجا پێمان دەڵێتکۆمەڵی مەدەنی.. کۆمەڵی مرۆڤی ئازادە. ئازادی ئەندێشە، ئازادی ئابوری و ئازادی هەڵسوڕان.45)و شارستانیەت و مەدەنیەتەکانی دونیا، لەخۆڕا دانەمەزراون.بەخەبات و قوربانیدان هاتوونەتەدی... و قوربانی دان و باجی خوێنیشی دەوێ(66)و
ٚمەدەنیەت، پرۆسەیەکی مێژوویی دورو درێژە.177).و ئارامی و حەوسەڵەو خۆڕاگری گەرەکەو مەدەنیەتیش وەکو هەموو پرۆسەیەکی کۆمەڵایەتی، لایەنی پراکتیکی، بە ئەندازەی لایەنی تیۆری، وا بە ئاسانی پێشن ناکەوێ. پراکتیک، پرۆسەیەکی دورودرێژ و دژواری کۆمەڵ و ژیانی کۆمەڵایەتیە. لەتاکەوە بۆ کۆمەڵ، کارکردنێکی زۆر و زەبەندی فکری، سیاسی، ئابوری، کۆمەڵایەتی، ڕوناکبیری و سایکۆلوژی، دەوێ، چەندین دەهە خەباتی دەوێ، بەتایبەتی لەناو گەلانی داخراودا..کارکرن بۆ چەمک و ئاڕاستەکانی مۆدێرنێتە، کارێکی سەختە، ئەرکێکی سەنگینە. بەڵام ئەرکێکی چارەنوسسازیشە، چەند سەخت و سەنگین بێ، هەر دەبێ ڕێگا دورودرێژەکەی بگیرێتەبەر و بشبرێتەسەر.12).و دەبێت(دیموکراسی، ئازادی، مەدەنیەت، ئەقڵانیەت و عەلمانیەت)بکەین بە ڕاستیەکی کۆمەلایەتی، سیاسی و کولتوری بنج داکوتراوی ناوکۆمەڵ.3).و هەوڵبدەین چەمکەکانی مەدەنیەت بەشێوەیەکی زانستی وەربگرین و بەشێوەیەکی ڕیالیستی لەوڵاتی خۆماندا بە ئەنجامی بگەیەنین. هەرمووشمان دەبێ خەبات لەو پێناوەدا بکەین.174-175).و هەوڵ و کۆشش و خەباتکردن لەپێناو مەدەنیەت و ڕێگاکانی پێشکەوتن، ڕێگاکانی شارستانیەت، ڕێگاکانی دیموکراسی، ڕێگاکانی ئازادی، ڕێگاکانی ڕووناکبیری، ڕێگاکانی ڕزگارکردنی ئەقڵ.163)و بەمەدەنیکردنی تەواوی ژیان ئەرکەو هەموو کەسێک کەبەشێوەیەک لەشێوەکان پەیوەندی بەپێشکەوتن، دیموکراسی، ئازادی، یەکسانی، دژایەتی بیری کۆنەپەرستیەوە هەیه، هیوادارم هەموان بەشێوەیەک لەسەنگەری خزمەت و پێشکەوتن و بینای مەدەنیەتا کۆببینەوە.166)و تاکو بتوانین پێکەوەئەرکەکانی سەرشانی ڕووناکبیریمان، ئەرکەکانی سەرشانی شارستانیمان، ئەرکەکانی سەرشانی چۆنیەتی بەگەڕخستنی هەموو وزەکانی ئەقڵی مرۆڤەکانمان، ئەرکە مەدەنیەکان، ئەرکەعەلمانیەکان، ئەرکەئەقڵانیەکان، مرۆڤایەتیەکان، بۆچۆنیەتی کۆمەڵێکی مەدەنی دوور لەترس و بیری خورافیات و تۆقاندن.. کەیەکێکە لەهەرە لەمەسەلە پیرۆزکانی سەرشانمان.164-165-166-)ڕاپەڕێنین، وەلێ دەبێ ئاگاداری ئەوەبین و بزانین کە ئێمە لەکۆمەڵێکین، ناکرێ لەهەناوی کۆمەڵەکانی ڕۆژهەڵاتدا کەزەمینەکانی دیموکراسی و ئازادی لەبنەچەدا لاوازە، لاسایی مەدەنیەتی ڕۆژئاوابکرێتەوە...کۆمەڵی مەدەنی لەرۆژئاوادا قۆناغێکی سروشتی دورو درێژی بڕیوە، لەرۆژهەڵاتدا جارێ نیوەی ئەو قۆناغەی ڕۆژئاواشی نەبریووە...ناکرێ.. لەبەرگرنگی و کاریگەری کۆمەڵی مەدەنی لەرۆژئاوادا، کە لە هەڵایسانی شۆڕشی دیموکراسیەوە بایەخی پەیدا کردووە لەرێڕەوێکی مێژوویی دوورو درێژدا، مەدەنیەت خەمڵیوە.19)ڕێک کۆپی پیستی مەدەنیەتی ڕۆژئاوابکەین و قۆناغەکانی ڕێگە بڕین و تایبەتمەندیەکانی کۆمەڵ لەبەرچاو نەگرین و کوێرانە لاسایی مەدەنیەتی خۆرئاوابکرێتەوەو حیساب و ئیعتیبارات بۆ تایبەتمەندی زەمینەکان نەکەین وکوێرانە خۆمان گیرۆدەی ئەو عەقڵە خۆبەزۆرزانیەی ئەوان بکەین کە پێ یان وابێ هەموو شتێک لەوانەوە داهاتووەو ئێمەش دەبێ کڕنووشیان بۆ بەرین و کۆیلەی زانست و مەعریفەتی ئەوان بین.171). بۆیە ناکرێت کوت و مت بچینە ژێر کاریگەری تێزێکەوە.هەموو تێزێک لەو تێزانەی لەدنیادا هەیە، هێشتا زۆری ماوە لەکوردستان گەڵاڵە بن. ئەکرێ بەپێی پێویستیەکان هەنگاوەکانمان بنێین بۆ گۆڕین و بۆ گەشەکردنی ژیان... ئەمەش بە ئاوڕدانەوەیەکی ورد بەتاقیکردنەوەی بەکارهێنانی هەموو تێزه فکری و مەزهەبی سیاسیەکان دەکرێ.333).بۆیه پێگەیشتنی زەمینەی هاتنەدی مەدەنیەت زۆر گرنکە لەبەرچاوبگیرێت، کە پێگەیشتنێکی بابەتیەو بەڕێزیان پێمان دەڵێتتەنانەت لاسایی کردنەوەی ئەندێشەکانی ئەوروپای ڕۆژئاواش لەناو میللەتانی لەمەڕخۆمان، لاسایی کردنەوەیەکی سەقەتەو بەسەقەتکراویش دەگوێزرێتەوە ناو بەشێک لەخوێنەران..و کەدەشویسترێ لەناو میللەتانی وەکو ئێمەدا.. سوود لەو ئەندێشەو فەلسەفانە وەربگیرێ و بگوازرێنەوە، کە لەسەر زەمینەیەکی تر خوڵقاون.پێویستە پێش هەموو شتێک بیر لەوە بکرێتەوە هەتا چەند زەمینەکانی چاندنی ئەو ئەندێشەو فەلسەفانە لەناو ئەقڵ و ئەقڵانییەتی تاک و کۆی کۆمەڵەدا، ڕەخساوە.21-22).چونکە ئەگەر هەموو ئەندێشەو فەلسەفەکان ئەزبەرمان، بەڵام بەوردی لەتایبەتمەندێتی کۆمەڵەکان تێ نەگەین، وەکو ئەوە وایە باسی تێزەکانی (ئاینیشتاین) بۆ نەخوێندەوارێک بکەیت و چاوەڕێش بیت سەراپا بگۆڕێت.24). بۆیە فۆتۆکۆپی کردنی کوت و متی ئەزمونەکانی مەدەنی و ئەقڵانی و عیلمانی، لەم سەردەمەدا هەڵەیەکی کوشندەیه.33).وپێویستە ورد بین و دورکەوینە لە لاسایی کردنەوە، باشترین شت ئەوەیە بۆ هەزارەی سێ یەم، بە عەقڵمان، دیراسەی ئەو شتانەی وتراون، یان بیستراون، یان هەموو ئەو شتانەی کە لەئایندەیا ئەوترێت، ئێمە لێکیان بدەینەوەو مشت و مڕی وردیان لەسەر بکەین هەتا پرۆژەکانمان بەوردی گەڵاڵە بکەین..و ئاگامان لێ بێت بە ئاسانی بیرۆڕا هەڵەکان و ئەندێشە کۆپیکراوەکان بەسەرمان تێنەپەڕن. وشیاربین..بێ لێکدانەوەو لێکۆلینەوەو توێژینەوە شوێن پێیان هەڵنەگرین.334-336).و ناکرێت هەموو شتەکانی جیهانگیری کوت و مت وەکو خۆی وەربگرین.
رەنگە هەندێ مەسائیلی سلبی هەبێ ئێمە پێویست ناکا وەری بگرین، پێویست ناکات کلتوری خۆمان بتوێنینەوە، پێویست ناکات هەندێ مەسائیلی گرنگی ڕۆحی و کۆمەڵایەتی خۆمان هەیه هەمووی لەدەست بدەین، هەموو ئە شتانەی کەلە جیهان گیریا شتی ئیجابیین، ئێمە هەم بۆلای خۆمان و هەم بۆ کۆمەڵی خۆمان، هەم بۆ کێشە سیاسیەکەشمان، بەکاری بهێنین بۆ پێشکەوتن و بۆ گۆڕان و بۆ گۆڕانکاری.339).و
بەڕێزیان پێمان دەڵێتئێمەی ڕۆژهەڵاتی فێرین بەئاسانی مەسەلە ماددیەکانی شارستانی سەرمایەداری وەرگرین، بەڵام زۆر گران مەسەلە مەعنەویەکان قبوڵ بکەین.نەک هێزه عەلمانی و دیموکراسیەکان، بەڵکو ئەو هێزانەی کەباوەڕیان بە دیموکراسیەتی ڕاستە قینەو بە ئازادی ڕاستەقینەو، عەقڵانیەتی ڕاستەقینە نی یە، ئەوانیش سەرجەم کەرەسە مادیەکانی سەرمایەداری و بەرهەمەکانی عەلمانیەکان بەکاردێنن، سەرەڕای ئەوەی دورن لەمەعریفەی گشتی دیموکراسی و شارستانی و عەلمانی، چون دەبێت پێویستیە مادیەکان بهێنین، هەرواش پێویستە پێویستە مەعنەوی و مەعریفیەکانیش وەربگرین و تێکەڵاو بە پێویستیەکانی بکەین، بەپێی تایبەتمەندی خۆمان. نەک سالایی کردنەوە.331-332).مەلابەختیار پێمان دەڵێت شەپۆڵی گۆڕانکاریەکان و شەمەندەفەری پێشکەوتن لەدنیادا ئەوەندە بە خێرایی ئەڕوات ئەگەر نەتوانین لەئێستاوە بناغەیەک بۆخۆمان دابڕێژین، ئێستا چۆن دەورو بەری سێ سەدە لە ئوروپا دواکەوتوین، دیسانەوە سەدەیەکی تریش دوا ئەکەوین. لەبری ئەوەی مەودای دواکەوتنەکە کەم بکەینەوە، سەدە دواکەوتوەکان زیاتر دەکەین. پێشکەوتن هەرگیزاو هەرگیز تەنها بە گواستنەوەی پێویستە مادیەکان نایەتەدی. پێویستیە ڕووناکبیرییەکان و مەعریفیەکانیش زۆر زۆر گرنگن.(333).
ئینجا بەڕێز مەلابەختیار پێمان دەڵێت لێره کۆمەڵێک دیاردەی جۆراوجۆرن هەن، ئەو دیاردانەی کەتایبەت نین تەنها بەکۆمەڵی کوردەواری و لەبەشێکی زۆری کۆمەڵەکانی جیهان ئەو دیاردانە هەن، کە هەموویان کۆسپ و تەگەرەو ڕێگری گەورەن لەبەردەم هۆشیاری تاک و پێشکەوتنی کۆمەڵ و کرانەوەی عەقڵ و هەنگاوەکانی پرۆسێسی مەدەنیەت و بەمەدەنی کردنی ژیاندا، ئەو دیاردەو دەرکەوتوانە، ئەو بنەماو ڕەچەڵەک و بنەچانە، لە نەبوونی دەسەڵاتی مەرکەزیدا، خۆیان دەبنە جۆرەها دەسەڵات و کاریگەری و هەژمونیان(هیمنە)لەسەر ئەقڵ و کومەڵ هەیە. گیرو گرفتی کاریگەر لەبەردەم هەموو بەرنامەیەکی نوێگەری، ئەقڵانی، عیلمانی، ڕۆشنگەری، هەروا مەدەنیەت، ئالێرەدا گەورە دەبێ.23). و بەشێکی زۆری هاووڵاتی کوردەواری، یان بەستراونەتەوە بە دەسەڵاتی خێڵ، بنەماڵە، ڕەچەڵەک و بنەچەی تایبەتین، یان لەژێر هەژمونی ئەو دەسەڵاتانەدان و هێشتا لێرە.گەلێک بۆچون، نەریت، کەلەپور، کلتور، مەزهەب، بیری پڕو پوچ، خەرافیات و ئەفسانە، هەروا بنەمای بنەماڵەیی، ڕەچەڵکی خزمایەتی، بنەچەی هاوپشتی، دەمارگیری خێڵەکی، ناوچەگەرێتی، تایفەگەرێتی، عەشرەتگەرێتی، مەزهەبگەرێتی، کۆن و دێرینە، لەناو کوردەواریدا، ماون، . ئێستاش بەهێزن.23).
بوونی خێڵەکان، پاشماوەی عەشرەت؛ هۆزو دەسەڵاتی بنەماڵەکان، کۆسپی گەورەن بۆ ئینتیمای نەتەوایەتی و گیانی هاووڵاتی. هەتا ئەو کۆسپانەش هەبێ، هۆشی دیموکراسی، ووشیاری پابەندبوونی کۆمەڵی مەدەنی، تواندنەوەی تاک لەبۆتەی نەتەوەو نیشتماندا، کردنی تاک بەهاونیشتمانییەک داببڕێ لە:خێڵ، هۆز، عەشرەت، بنەماڵە، تەکیه، خانەقا، کەنیسەو پەرستگا..تاد لاواز دەبێ. 20)و مەلا بەختیار بوونی دەوڵەت و لەناو دەوڵەتەکەشدا، بوونی دەسەڵاتی دیموکراسی، بەمەسەلەیەکی ئێجگار گرنگ و زەروری دەزانێت بۆ ڕەخساندنی زەمینەی مەدەنی و پێمان دەڵێت کاتێک دەوڵەت و دەسەڵاتی دیموکراسی و دەستوری تەواویش نەبوو، هەنگینێ گیانی کوێرەوەری جۆراوجۆر، لە هەموو ڕویەکەوە، لەشارو لادێدا، وەکو بەرپەرچی کۆنەپەرستی، کۆنخوازی و سەلەفیەتی سەدەکانی ناوەڕاست، لەبەردەم کۆمەڵی مەدەنیدا دەمێنن. بەرپەرچەکان بەشێوەیەکی ڕاستەوخۆ یاخود نا ڕاستەوخۆ، جاری واهەیە پێکەوەو جاری واش هەیه، بەجیا دەکەونە وێزەی دیموکراسی و جێ بەجێکردنی ئەرکەکانی مەدەنی.20-21). مەلاختیار پێمان دەڵێخەباتی ڕیفۆرمیستی مەدەنیەت لەماوەیەکی چاوەڕواننەکراودا ئەنجام نادرێ...بەڵکە خەباتێکی هێمنانەی دیموکراسیانەی شارستانیانەی پشوو درێژی دەوێ.45).[1]
⚠️ تێبینی: ئەم بابەتە بە ڕێنووسی سەرچاوەی ئاماژە پێکراو نووسراوە، کوردیپێدیا هیچ دەستکارییەکی نەکردووە!

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە 610 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 2
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
پۆلێنی ناوەڕۆک: ڕانانی پەرتووک
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
خاوەنی ئەم بابەتە بەسوپاسەوە، مافی بڵاوکردنەوەیی بە کوردیپێدیا بەخشیوە! یان بابەتەکە کۆنە، یاخود بابەتەکە موڵکی گشتییە.
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان عەلی )ەوە لە: 17-08-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هاوڕێ باخەوان )ەوە لە: 17-08-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( هاوڕێ باخەوان )ەوە لە: 17-08-2022 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 610 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
کورتەباس
نیگارخانەی دڵنیایی جوانڕۆ بە 30 وێنە ژیان پیشان دەدات
ژیاننامە
ژیا ئومێد ئەنوەر
ژیاننامە
محەمەد بێهروزی
ژیاننامە
مەهناز ئێرەوانی
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە کۆچیرۆکی (خۆر کەوتن)ی (محەمەد فەریق حەسەن)دا
وێنە و پێناس
سێ حاجی خەڵکی شاری کەرکووک لە کاتی گەڕانەوەیان لە حەج لە ساڵی 1965
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
کورتەباس
وەزیری دەرەوەی فەرەنسا لە دیمەشقەوە: کورد هاوپەیمانی ئێمەن
وێنە و پێناس
ئیحسان نوری پاشا، لە کۆنفرانسی کۆمەڵەی خوێندکاری کورد وتار دەدات ساڵی 1940
وێنە و پێناس
هەڵپەڕکێی کۆنی کوردان لە ڕۆژاوای کوردستان ساڵی 1900
پەرتووکخانە
سینەما چییە؟ بەرگی 01 و 02
پەرتووکخانە
پێگەی مەلای جەباری لە شیعری کوردیدا (1806 – 1876)
پەرتووکخانە
ڕەهەندی کۆمەڵایەتی لە دەقە شیعرییەکانی (لەتیف هەڵمەت)دا
ژیاننامە
ئەڤین ئەحمەد
وێنە و پێناس
تیپی لاوانی قەڵا لە کەرکووک، حەفتاکانی سەدەی بیستەم
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
ژیاننامە
تۆفیق ئەمینی
پەرتووکخانە
پێگەی کولتووری (دەنگی گێتی تازە) لە ڕۆژنامەگەریی کوردیدا
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
وێنە و پێناس
حاجی عەبود تەها قەساب، و چەند کەسێکی دیکە، لە شاری کەرکووک ساڵی 1980
ژیاننامە
خەلیل ئیبراهیم مستەفا
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
ژیاننامە
لۆنا مەریوان
ژیاننامە
هێمن کامیل
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
ژیاننامە
شاناز
ژیاننامە
نوورەدین مەلا عەلیزادە
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
کورتەباس
نەتەوە یەکگرتووەکان: 948 پەنابەری سووری لە هەرێمی کوردستانەوە گەڕاونەتەوە وڵاتی خۆیان
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
کورتەباس
ڕاوێژکارێکی خامنەیی: دەبووایە حکومەتی پێشووی سووریا پەیوەندیی لەگەڵ کورد کردبا
کورتەباس
پەیامی وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیا لە دیمەشقەوە لەبارەی کورد

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
محەمەد شێخ حسێن بەرزنجی - ع.ح.ب
18-11-2008
هاوڕێ باخەوان
محەمەد شێخ حسێن بەرزنجی - ع.ح.ب
ژیاننامە
زارا محەمەدی
28-05-2019
هاوڕێ باخەوان
زارا محەمەدی
ژیاننامە
ئیسماعیل ساڵح ئاکرەیی
09-01-2019
سەریاس ئەحمەد
ئیسماعیل ساڵح ئاکرەیی
ژیاننامە
خزر بێنەوا
13-11-2023
شادی ئاکۆیی
خزر بێنەوا
وێنە و پێناس
ئیحسان نوری پاشا، لە کۆنفرانسی کۆمەڵەی خوێندکاری کورد وتار دەدات ساڵی 1940
04-01-2025
کشمیر کەریم
ئیحسان نوری پاشا، لە کۆنفرانسی کۆمەڵەی خوێندکاری کورد وتار دەدات ساڵی 1940
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
خەلیل ئیبراهیم مستەفا
05-01-2025
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕەهەندی کۆمەڵایەتی لە دەقە شیعرییەکانی (لەتیف هەڵمەت)دا
05-01-2025
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
پێگەی کولتووری (دەنگی گێتی تازە) لە ڕۆژنامەگەریی کوردیدا
05-01-2025
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
پێگەی مەلای جەباری لە شیعری کوردیدا (1806 – 1876)
05-01-2025
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە کۆچیرۆکی (خۆر کەوتن)ی (محەمەد فەریق حەسەن)دا
05-01-2025
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
ئیحسان نوری پاشا، لە کۆنفرانسی کۆمەڵەی خوێندکاری کورد وتار دەدات ساڵی 1940
04-01-2025
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
حاجی عەبود تەها قەساب، و چەند کەسێکی دیکە، لە شاری کەرکووک ساڵی 1980
04-01-2025
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
تیپی لاوانی قەڵا لە کەرکووک، حەفتاکانی سەدەی بیستەم
04-01-2025
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک قوتابی پەیمانگا بەشی کارەبا لە کەرکووک ساڵی 1987
04-01-2025
کشمیر کەریم
ژیاننامە
محەمەد بێهروزی
03-01-2025
سروشت بەکر
ئامار
بابەت
  533,027
وێنە
  113,751
پەرتووک PDF
  20,716
فایلی پەیوەندیدار
  109,774
ڤیدیۆ
  1,781
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
292,907
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,119
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,451
عربي - Arabic 
32,977
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,457
فارسی - Farsi 
11,727
English - English 
7,854
Türkçe - Turkish 
3,692
Deutsch - German 
1,837
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,150
ژیاننامە 
26,987
پەرتووکخانە 
26,198
کورتەباس 
19,409
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,140
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,314
شەهیدان 
11,938
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,503
بەڵگەنامەکان 
8,455
وێنە و پێناس 
7,645
ئامار و ڕاپرسی 
4,628
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,561
ڤیدیۆ 
1,664
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,470
فەرمانگەکان  
1,029
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
773
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
391
یارییە کوردەوارییەکان 
279
ئیدیۆم 
247
نەخشەکان 
189
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
187
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
83
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
539
PDF 
32,630
MP4 
2,942
IMG 
209,664
∑   تێکڕا 
245,775
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
کورتەباس
نیگارخانەی دڵنیایی جوانڕۆ بە 30 وێنە ژیان پیشان دەدات
ژیاننامە
ژیا ئومێد ئەنوەر
ژیاننامە
محەمەد بێهروزی
ژیاننامە
مەهناز ئێرەوانی
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە کۆچیرۆکی (خۆر کەوتن)ی (محەمەد فەریق حەسەن)دا
وێنە و پێناس
سێ حاجی خەڵکی شاری کەرکووک لە کاتی گەڕانەوەیان لە حەج لە ساڵی 1965
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
کورتەباس
وەزیری دەرەوەی فەرەنسا لە دیمەشقەوە: کورد هاوپەیمانی ئێمەن
وێنە و پێناس
ئیحسان نوری پاشا، لە کۆنفرانسی کۆمەڵەی خوێندکاری کورد وتار دەدات ساڵی 1940
وێنە و پێناس
هەڵپەڕکێی کۆنی کوردان لە ڕۆژاوای کوردستان ساڵی 1900
پەرتووکخانە
سینەما چییە؟ بەرگی 01 و 02
پەرتووکخانە
پێگەی مەلای جەباری لە شیعری کوردیدا (1806 – 1876)
پەرتووکخانە
ڕەهەندی کۆمەڵایەتی لە دەقە شیعرییەکانی (لەتیف هەڵمەت)دا
ژیاننامە
ئەڤین ئەحمەد
وێنە و پێناس
تیپی لاوانی قەڵا لە کەرکووک، حەفتاکانی سەدەی بیستەم
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
ژیاننامە
تۆفیق ئەمینی
پەرتووکخانە
پێگەی کولتووری (دەنگی گێتی تازە) لە ڕۆژنامەگەریی کوردیدا
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
وێنە و پێناس
حاجی عەبود تەها قەساب، و چەند کەسێکی دیکە، لە شاری کەرکووک ساڵی 1980
ژیاننامە
خەلیل ئیبراهیم مستەفا
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
ژیاننامە
لۆنا مەریوان
ژیاننامە
هێمن کامیل
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
ژیاننامە
شاناز
ژیاننامە
نوورەدین مەلا عەلیزادە
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
کورتەباس
نەتەوە یەکگرتووەکان: 948 پەنابەری سووری لە هەرێمی کوردستانەوە گەڕاونەتەوە وڵاتی خۆیان
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
کورتەباس
ڕاوێژکارێکی خامنەیی: دەبووایە حکومەتی پێشووی سووریا پەیوەندیی لەگەڵ کورد کردبا
کورتەباس
پەیامی وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیا لە دیمەشقەوە لەبارەی کورد

Kurdipedia.org (2008 - 2025) version: 16.17
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.391 چرکە!