باخداری جە هۆرامان
ئەوەنویستەی و دەسکاریکەرڎەی: ئەسعەد ڕەشید
بە مەڵامەتو ئانەی کە فرەو دەگایەکاو هۆرامانی، مەگنانە دامانو کەشەکا(شاهۊ و هۆرامان)ی، دلۍ دەرەی و دۊڵەکا، بە کەمی زەمینی کشتوکاڵیشان هەن، یان زەمینێ کە پەی باخ و باخاتێ فرەی بشیۊن. بېجگە چا بەشەو هۆرامانییە کە مەگنۊ دامانو کەشەکا هۆرامانی، ڕوو بە شارەزوور(پشت دەلێن)، کە زەمینێ فرەشان هەن پەی شانای خەلەی و نیارەی نەماما. وەرو ئانەیە خەڵکو ناوچەکا هۆرامانی، هەر کەسێ دۊنمێ، یان چن دۊنمێ باخش هەن، کە بەشو وېش و یانەو زارۊڵاش کەرۊن، ئەنواع دارۍ میوەی، چەنی پارچە کیارێ کە تەڕەکاڵی هامنەش چەنە سەوزکەران.
باخ و میوەی هەمەجۊری:
کۊرد واتەنی(چاگە ئاوی هەنە، زەمین نېیەن، چېگەیچ زەمین هەن، ئاوی نېیەنە)، بە تەمامی پەی هۆرامانی ڕاسەن، هاناوۍ فرۍ، وەرواوەی جۊشیێ، دەرەی بە خۊڕ، بەڵام ئاڼە زەمینش نېیەن کە بایی ئاوەکۍ بۊنو کریۊن بە زەرعاتو بە کیارە، ئاوەکېچ مجیۊرە ڕۊخانەو سیروانی و چاگەیچۊ پەی پانیشتو عېراقی.
بە هەرحاڵ، هەر دەگێوە هۆرامانی، قەڎپاڵو کەشێنە وەشەکریێنە، کە هاناوێ یان زیاتەرش چەنەنە و سوودش چەنە هۊرگېران پەی ئاودارای پارچە باخێ، یان کیارێ، کە پەی گوزەرنای ژیوای خانەوادەکەیشان،کە چن جۊرۍ درەختۍ میوەیش چەنەنۍ.[1]