نامۍ: عەبدولڕەحمان
نازنام: قاسملۊ
نامۊ تاتەی: حاجی موحەمەد ئاغا قاسملۊ
نامۊ ئەڎێ: فاتیمەخانە
ڕۊ پېڎابییەی: #22-12-1930ز.#
ڕۊ شەهیڎبییەی: #13-07-1989ز.#
یاگۊ پېڎابییەی: #ورمێ#
یاگۊ مەرڎەی: #ڤیەڼا#
$ژیۋاینامە$
عەبدولڕەحمان قاسملو؛ ئەشناسیا بە دکتۆر قاسملو، تاریخو (#22-12-1930#ز.) جە شارو ورمێ، وەرکۆتو کوردەسانی ئامان دنیا. وانای سەرەتایی و میانیش جە ورمێ و تاران تەمامنان.
عەبدولڕەحمان قاسملو، ساڵەو (1946ز.) کۊششی ڕامیاریش بە ئەرەمەرزنای یۊبییەی لاوا دیموکراتی جە شارو ورمێ دەسپەنەکەردەن. کۊمارو کوردەسانی جە مەهاباد مانگەو (12)، ساڵەو (1946ز.) داگیرکریاو کۊتاش ئاما، ئیتر قاسملو پەی وانای ڕوەشکەرڎە شارو تارانی و دمای چن ساڵا دماتەریچ پەی درېژەدای بە وانای، لوا پەی پاریسی، پایتەختو فەڕەنسای. یاوایش بە فەڕەنسای، هامکات بۍ چەنۍ پرۆسەو تیرۆری سەرنەکۆتەی شاو ئێرانی دلۍ زانکۊ تارانی جە تاریخو (#14-02-1949#ز.) کە بی بە هۊکارو دلېنەشییەی ئازاڎیە دیموکراسییەکا دلۍ سەراسەرو ئێرانینە. پا بۊنۆ گلېرۆبییەیێ فراوانو وانکارە ئێرانییەکا جە پاریش لواڕاوە، ئەچاگە قاسملۆ بە درېژی باسش جە تاوانەکا ڕژېمو پالەوی و سەرکوتکەرڎەی ئازاڎیە ڕامیاری و فەرهەنگی و فەردییەکا کەرد، بەڵام ئەچاگە قاسملۆ کۆت چېرو ناڕەزایێ فراوانی و دماجار وانکارە ئێرانییەکۍ پېخامێ ناڕازیئامېزشان پەی  موحەممەد ڕەزا پەھلەوی کیاست، ئانەیچە بی بە مایۍ فشاری گۆرەو باڵیوزخانەو ئێرانی جە پاریس و تەنانەت حکوومەتو فەڕەنسای پەی سەرو قاسملۆی. ئاڎیچ سەرئەنجام ناچاربی پاریسی جیابازۊن و بلۊن پەی (پراگ) پایتەختو چیکۆسلۆڤاکیای، ھەر ئەچا فەترەنە کە جە فەڕەنسا بۍ، بە ھامکاری چن وانکارێ تەری کورڎی کۊمەڵەو وانکارا کورڎیش جە ئەورووپا مەرزنارە.
ساڵەو (1962ز.) قاسملۆ جە زانستگاو پڕاگی دکتۆراو  زانستی ئابوورییش وەرگېرت و ھەتاکو ساڵەو (1970ز.) جە زانستگاو پڕاگی دەرسی ئابووریی سەرمایەداری و ئابووریی سۆسیالیستی و تیئۆریی ھۊردای ئابووری واچېوە. ئەچا ماوەنە دکتۆر قاسملۆ چڼین کتېب و نامیلېش سەرو گیر و گرفتە دارایی و کۊمەڵی و ڕامیارییەکا نویستۍ، کە جە گرڎیشان بەنامبانگتەر و ئېژاتەر، کتېبو (کوردەسان‌ و کورد)ین. ئی کتېبە بنەڕەتەنە سەرو زوانی چیکیی نویسیاوە، تائیسە بە زوانەکانو ئینگلیزی و سلۆڤاکی و پۆڵەندی و عەرەبی و کوردی و فارسی و ھیندی و چن بەشێچش بە فەڕەنسی چاپ و پەخش کریانۆ.
دمای ڕېککۆتەنامەو میانو ڕابەرا شۆڕشو کورڎی جە پانیشتو کوردەسانی و دۆڵەتی مەرکەزی ئێراقی، ئیمکانو کۊششی ڕامیاری جە وەرکۆتو کوردەسانی زېیاتەر بی، پۆکەی چا کاتەنە دکتۊر قاسملۆ جە ئۆروپاوە گېڵاوە پەی کوردەسانی، بە هامکاری چڼین جە یارانیش ئەرکو زیڼەکەرڎەیۆ و ڕاسکەرڎەیۆ حزبو دیموکراتو کوردەسانیشان گېرت گەردەن. دلۍ کۊنفرانسی یەرەمو حیزبینە، دکتۆر قاسملۆ بە ئەندامو کۊمیتەو میانی و دماتەر بە سکرتێری گرڎینەو حیزبو دیموکراتو کوردەسانو ئێرانی ھۊرچنیا، چا کاتۆن دلۍ گرڎو کۊنگرەکا حیزبینە پېسە سکرتێرو گرڎینەو حیزبی هۊرچنیان. پی تەشکە پەی ماوەو ھەژدە ساڵا پېسە ڕابەرێ کارزانی و شارەزای، پلەی یەکەمو وەرپەرسیارینە هەرمان و بارو حیزبو دیموکراتو کوردەسانو ئێرانیش ڕاوە بەردەن. 
دکتۊر قاسملۆ زوانەکانو کورڎی و فارسی و تورکی و عەرەبی و ئینگلیزی و فەڕەنسی و چێکۆ سلۆڤاکی و ڕووسی بە ڕەوانی زانۍ و بە چن زوانێ تەریچ پېسە ئەڵمانی و زوانەکانو سلاڤی تاکو خایتێ ئاشناییش بۍ.
دکتۊر قاسملۆ، تاریخو (#13-07-1989#ز.) جە کاتێنە پەی ئېستەیۆ ڕاو چارەی ئاشتیوازانەو گرفتو کورڎی جە ئێران، چەنی چن کیانیێوە حکوومەتو کۊمارو ئیسلامی ئێرانی جە ڤییەڼا سەرو مېزەو واتە و واچی نیشتەبېرە، چەنی عبداللە قادری ئازەر ئەندامو کۊمیتەو میانی و کیانیاو حیزبو دیموکراتو کوردەسانو ئێرانی جە ئۆرووپا، بەدەسو کیانیاکاو کۊمارو ئیسلامی ئێرانی شەھیڎۍ کریێ. ھەر دلۍ ئا تاوانە گۆرەیەنە،  دکتۆر فازل ڕەسووڵ، ھاموڵاتی و ڕامیارکارو پانیشتو کوردەسانیچ شەھیڎ کریا.
قاسملۊ، پېسە کۊششکارێ و شۆڕشگېڕێ کورڎی، پېسە سەردارێ کاریزمای، دلۍ پارتە کورڎیەکا هەر چوار پارچەو کوردەسانینە، هەم جە لاو دۆڵەتە داگیرکارەکا کوردەسانیۆ حیسابێ وەرچەمش پەی کریۍ. ئاڎ تاوابېش پېوەنییە ڕامیارەکاش چەنی تەمامو ڕېکۋزیا و پارتە کورڎییەکا فراوان بکەرۊن، هەم میانو سیاسەتو دۆڵەتە ئەقلیمییەکانە پېسە کارەکتەرێ بە ئەزموون و خاوەن ویرێ ڕامیاری باڵای پېوەڼییەکاش مەرزنۊرە، کە بە قازانجو مەسەلە ڕەواکۍ میللەتەکەیش بۊن.
تیرۆرکەردەی قاسملۆی، پېخامێش یاونا دنیای، کە ئاڎ یاگۍ تەرسۍ دژمەنەکاش و ئومېڎو دۊسەکاش بییەن، چونکوم پېسە حەکیمێ دەواکەری، مەسەلۍ میللەتەکەیش یاونێبۍ دنیاو بەری، پەیش بەیان کەردېبېنۍ هەکە مافو ژیوای و وېڕاوەبەری و دەسەڵاتی ڕامیاری پەی میللەتو کوردی کوفر نییەن و پېسە تەماموو میللەتانو دنیێ هەقو وېشەن، حەیف ئا کۊششە ئاقڵانە و حەکیمانە بە مەرگ کۊتاش ئاما، دژمەنۍ کوردیچ پەی ماوێ خەباتو میللەتو کوردیشان جە وەرکۆتەنە سڕ کەرد، ئینەیچ وەختییەن و کۊششی نەتەوەیی سەرەمڕە ئینا ڕانەو مدرایش ئینا چەنی ڕزگاری یەکجاری.[1]