ناوی شەمسەدین ئەبو عەباس ئەحمەد کوڕی ئیبراهیم کوڕی خەلەکانی ئەربیلی شافعیە، یەکێکە لەزانا بەناوبانگەکان، ساڵی 1187ی زایینی لە شاری #هەولێر# لەدایک بووە، لەوێ سەرەتاکانی زانستی ئایینی تەواوکردووە، ساڵی 1205 ی زایینی شاری هەولێری جێهێشتووە و بەرەو شاری حەڵەب بەڕێ کەوتووە، پاشان چووە شام و چوار ساڵ لەوێ ماوەتەوە، دواتر چووە وڵاتی میسر و لەخوێندنگای (الفخریە) بووەتە مامۆستا، پاشان گەڕاوەتەوە شام و بووە بەگەورەی قازیان، بەڵام لەئاکامی شۆڕشێکدا کە والی هەڵیگیرساند بەند دەکرێت و پاش دوو هەفتە ئازاد دەکرێت، هەر لەشام پەڕتووکە بەناوبانگەکەی خۆی بەناوی (وفیات الاعیان و انباو الزمان) داناوەو بۆ چەند زمانێکی جیهانی وەرگێڕدراوە و خزمەتێکی گەورەی بەمێژووی ناوچەکە کردووە، چەندین پەڕتووکی تری دەربارەی زانستی (فقە) و (المعانی) داناوە، هەندێک شیعریشی نووسیوە کە گوزارشت لەناسکی سروشت ئەکەن. ئیبن خەلەکان ساڵی 1260و لە تەمەنی 73 ساڵیدا کۆچی دوایی کرد لە شاخی “قاسیون” لە شاری دیمەشق بە خاک سپێردراوە.
ئیبن خەلەکانی زانا و مێژوو نووس ئیبن خەلەکان شارەزاییەکی زۆر باشی لە فقە و ئوسوڵ و زمانی عەرەبیدا هەبووە و، تا ڕادەیەکی بەرچاو شارەزای مەزهەبی شافیعی بووە و، لە فەتواکانییدا دیار بووە کە بەردەوام سەیری ئەو مەزهەبەی کردووە. ئیبن خەلەکان هاوڕێی پەڕتووک بووە و پارە و ماڵەکەی هەموو داوە بە پەڕتووک. لە سەرەتای ژیانیدا حەزی کردووە ببێت بە شاعیر، بۆیە شیعرێکی زۆری داناوه. جگە لەوانە ئیبن خەلەکان مێژوو نووس بووە و خاوەنی پەڕتووکی “وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان” بووە کە لە ساڵی (672) ی کۆچیدا لە نووسینی بۆتەوە، بەڵام تا ساڵی (680) ی کۆچی هەر زانیاری بۆ زیاد کردووە. ئیبن خەلەکان پەڕتووکێکی گەورەی مێژوویی بە ناوی “الکامل فی التاریخ”ی ئیبن ئەسیری مامۆستای وەرگێڕاوەتەوە.