خانم خەندەشەن...

میرزا ئۆلقاڎر، تاریفۍ یارەکېش مڎۊ، بە تەعرێ کە هەرچی جوانیۍ دنیێ هەنۍ نمەیاواش پەنە، پېسە وېش واتەن: عەرعەر جە باخان حەیران مەندەشەن، چنوور بەندی زوڵف شەماڵ شەندەشەن. خولاسە خانم نەمامی نەوبەر، هیچ عەیبش نېیەن جە پا تا وە سەر، با وېما گوزەرێ هېمنانە دلۍ شېعرەکېرە کەرمۍ، چۆسەرۆ جوانی و نازاری وەشەویسەکۍ میرزایما پەی بەرمەگنۊ:
خانم خەندەشەن، خانم خەندەشەن
چوون غونچەی نەوخېز دایېم خەندەشەن
خەرامان چین سەرئەفکەندەشەن
سەد کەس چوون خورشید خاوەر بەندەشەن
عەرعەر جە باخان حەیران مەندەشەن
چنوور بەند زوڵف شەماڵ شەندەشەن
خەجاڵەتش کەرد خۊر وە هەواوە
فەزا ها بەلای خورشید نماوە
ئیبتیدای جلووس نەوجوانیشەن
ئینتیهای ئاداب نوکتەدانیشەن
ئاهوی نەساسڵ، مشک بۊ نافەن
نەمام نۊخېز، توڵ پای تافەن
(محبوب القلوب) بېگانە و خوېشەن
پەنای غەریبان گەڎا و دەروېشەن
چوون کەبک کۊسار مەشۊ وەڕاوە
فەزا ها بە لای خورشید نماوە
شیرین ئەرمەن خزمەت‌کارشەن
لەیلی عامری شەرمەسارشەن
تەرسای فەرەنگی ئاوپاشی ڕاشەن
هومەیلای پەری پابۊس پاشەن
شەوبۊ ئارەزوی عەتر شەوبۊشەن
لیمۊ هەم زایېف زەردە لیمۊشەن
ئاهوو خەجاڵەت نیگای نازشەن
تووتی شەرمەندەی ڕیزەی ڕازشەن
ڕەفیقش نېیەن جەڕووی دنیاوە
فەزا ها بە لای خورشید نماوە
شای میناگەردەن بوڵەند دەماخەن
شاهان نەزەنجیر زوڵفش دووساخەن
جە کۊی بېستوون فەرهاد شەردەوە
نیم‌نیگاش مەجنوون داوە گەردەوە
سەنعان پەی شېوەش نە شاران وېڵەن
بارام جەداخش نمەد وە پېڵەن
کان کۊی کەرەم خەزانەی لاڵەن
مەلەک مەعریفەت دەریای کەماڵەن
نازاران بەیان تیپ تیپ جە پاوە
فەزا هابەلای خورشید نماوە
نەمام نەو‌ڕەس ئه و سرمە پۊشەن
شای شیرین ڕازان شەکەر فرۊشەن
گوڵ بۊی گوڵ دەهەن هەم گوڵ جەبینەن
پەروەردەی ئېڵاخ گوڵزار چینەن
ئه و تەرز تەڕلان شۊخ شابازەن
ساحیب عیشوە و لەنج کرشمە و نازەن
شەهنشای ئیقلیم خاڵ‌خاسان وېشەن
شەفای دەرد دڵ بیماران پېشەن
سوفی پەیش نەڕای مەسجد گېڵاوە
فەزا ها بەلای خورشید نماوە
نەقڵش چوون شەکەر نوقڵ شارانەن
خەندەش خەلاسی خەفەت بارانەن
گوڵ جە عەشق ئه و دایېم تاسەشەن
گوڵاو ئینتزار بۊی هەناسەشەن
نوور لەقای هەق وە چارەش وەشتەن
خونچەی زیبای باخ دیبای بەهەشتەن
وەختێ جە ڕوی ناز مەڎیۊ دماوە
فەزا ها بەلای خورشید نماوە
تاریخ عومرش نە پەنج و هەشتەن
دایېم چوون تاوس مەیلش گوڵ‌گەشتەن
بیخەبەر جە دەرد وەسواسەی دڵەن
لاقەید جە سوزان ناڵەی بوڵبوڵەن
هەڵای وە هیجران گیرش نەوەردەن
پیاڵەی عەشقش لەب‌چەش نەکەردەن
دیڎەی وېش نەڎیەن وە دیڎەی یاران
نەکەردەنش سەیر مەحاڵ و شاران
وەرنە مەڎاش عام گشت وە فەناوە
فەزا ها بە لای خورشید نماوە
پیشانیش پرشەی شەمس پەڕنوورەن
نیشانەی نەزەر تەجەلای توورەن
مەلائیک حەیران تاق ئەبرۊشەن
گۊشوارەی گەوهەر تەڵا نە گۊشەن
دیڎە دیڎەی جەیر خووتەن پەروەردەن
نیگا چوون شاباز نەچیر گوم کەردەن
موژەش چوون نەیجوول خەدەنگ خارەن
تا وە ڕۊی مەحشەر زامش ئەوگارەن
دڵبەران نیشان هەر به و تەماوە
فەزا ها بەلای خورشید نماوە
گۊنا شەکەرسېف خامەی خانسارەن
پا لاڵ مەعدەن مینای بازارەن
دەهەن گوڵ غونچەی دادەی داوەرەن
یا چەشمەی حەیات دانەی گەوهەرەن
لەب دورج یاقوت دڎان چوون گەوهەر
نگین ئەنگوشت، دارا و ئەسکەندەر
چوون شیرین نە پشت پەنجەرەی شاوە
فەزا ها بەلای خورشید نماوە
قاش قەوس قەشەنگ یاقووت بیگەرد
شۊخ شیرین حاڵ چاڵ تینی زەرد
گەردەن چوون بلوور سفیدی بی پەی
یا شیشەی شەربەت کە یانان کەی
ئەریەک قەترەی ئاو مەیل کەرۊ چوون حوور
نەسای گەردەنش دیارەن جە دوور
سینەش سفید بە لاچین ئاوان
پا پەڕ قووی نازک نەرم شەتاوان
حاجیان کەردەن تەرک ڕاِی کاوە
فەزا ها بەلای خورشید نماوە
خەرامش مەرهەم ئېش زامەتەن
قامەتش فەزای ڕۊی قیامەتەن
نازار نۊ تووڵ یانەی باوانەن
بانوی موحتەرەم سەرکار خانەن
موبارەک قەدەم مەلەک مەنزەرەن
ڕەژیدەی قودرەت دانای داوەرەن
ئه و کاڵا لایەق وە باڵای خانەن
ئیڎ چوون بەلقەیسەن ئه و سولەیمانەن
بنیشان وە هەم وە ئیستیغناوە
فەزا ها بەلای خورشید نماوە
خولاسە خانم نەمام نه و بەر
هیچ عەیبش نیەن جە پا تا وەسەر
یاشا تا دنیان بوڵەند ئیقباڵ بای
هەر زەڕە شیرین ساحیب جەماڵ بای
(قاڎر) چوون موخلیس قەڎیم ئیخلاسەن
بافتی مەرحەمەت خەڵاتی خاسەن.[1]