پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami)
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
هەورامی - Kurdish Hawrami
Zazakî - Kurdish Zazaki
English
Français - French
Deutsch - German
عربي - Arabic
فارسی - Farsi
Türkçe - Turkish
Nederlands - Dutch
Svenska - Swedish
Español - Spanish
Italiano - Italian
עברית - Hebrew
Pусский - Russian
Fins - Finnish
Norsk - Norwegian
日本人 - Japanese
中国的 - Chinese
Հայերեն - Armenian
Ελληνική - Greek
لەکی - Kurdish Laki
Azərbaycanca - Azerbaijani
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami)
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
هەورامی - Kurdish Hawrami
Zazakî - Kurdish Zazaki
English
Français - French
Deutsch - German
عربي - Arabic
فارسی - Farsi
Türkçe - Turkish
Nederlands - Dutch
Svenska - Swedish
Español - Spanish
Italiano - Italian
עברית - Hebrew
Pусский - Russian
Fins - Finnish
Norsk - Norwegian
日本人 - Japanese
中国的 - Chinese
Հայերեն - Armenian
Ελληνική - Greek
لەکی - Kurdish Laki
Azərbaycanca - Azerbaijani
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
تێکشکانی درۆنێک لە ئاسمانی شاری کەرکووک ڕۆژی 29-08-2024
29-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
موحسین مەحمود مستەفا
28-08-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
مونا واسف
28-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
گرتە ڤیدیۆییەکی شەهید ژینا ئەمینی کە لەلایەن سەفا عائیلی لە 2024 بڵاوکرایەوە
27-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
ئاهەنگی نەتەوەی تورکمان لە هەولێر ساڵی 1993
27-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
شیکاری پراگماتیکی گوتاری مانەوەی ئێزدی لە ڕۆمانی (شنگال، هایێ ل من)
27-08-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
دیوانی تاهیر بەگی جاف 3
27-08-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
کاریگەری هۆکارە سروشتییەکان لەسەر دابەشبوونی زمانی کوردی _ شێوەزاری سورچی بە نموونە
26-08-2024
ڕۆژان نوری عەبدوڵڵا
کارە هونەرییەکان
تەمسیلی کۆمیدی لیزەر 02
26-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
کارە هونەرییەکان
تەمسیلی کۆمیدی لیزەر 01
26-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت
  533,937
وێنە
  108,540
پەرتووک PDF
  20,101
فایلی پەیوەندیدار
  102,363
ڤیدیۆ
  1,497
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,260
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,490
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,912
عربي - Arabic 
29,941
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,482
فارسی - Farsi 
9,188
English 
7,457
Türkçe - Turkish 
3,662
لوڕی - Kurdish Luri 
1,691
Deutsch - German 
1,626
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
340
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
90
Svenska - Swedish 
64
Español - Spanish 
50
Հայերեն - Armenian 
50
Polski - Polish 
47
Italiano - Italian 
47
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
24
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
18
Ελληνική - Greek 
14
עברית - Hebrew 
14
Norsk - Norwegian 
14
Fins - Finnish 
12
Тоҷикӣ - Tajik 
6
Português - Portuguese 
6
Ozbek - Uzbek 
6
Esperanto 
5
ქართველი - Georgian 
3
Catalana 
2
Čeština - Czech 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
Srpski - Serbian 
2
Hrvatski - Croatian 
2
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Lietuvių - Lithuanian 
1
Cebuano 
1
балгарская - Bulgarian 
1
हिन्दी - Hindi 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
وشە و دەستەواژە 
130,247
پەرتووکخانە 
25,503
ژیاننامە 
24,983
کورتەباس 
17,734
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,594
پەند و ئیدیۆم 
13,399
شوێنەکان 
11,997
شەهیدان 
11,565
کۆمەڵکوژی 
10,898
هۆنراوە 
10,234
بەڵگەنامەکان 
8,334
وێنە و پێناس 
7,335
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
2,237
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,456
ڤیدیۆ 
1,398
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
819
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
740
شوێنەوار و کۆنینە 
634
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
30,966
MP4 
2,452
IMG 
198,617
∑   تێکڕا 
232,358
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
شەهیدان
مەلا جەمیل ڕۆژبەیانی
پەرتووکخانە
ئاوێنەی بورکانی ژەنەڕاڵ
ژیاننامە
ساڵح قەفتان
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
شەهیدان
ئارمیتا گەڕاوەند
لا تسيئوا لتاريخ الشعب الكوردي..!
کوردیپێدیا و هاوکارانی، هەردەم یارمەتیدەردەبن بۆ خوێندکارانی زانکۆ و خوێندنی باڵا بۆ بەدەستخستنی سەرچاوەی پێویست!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي - Arabic
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English0
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami)0
هەورامی - Kurdish Hawrami0
لوڕی - Kurdish Luri0
لەکی - Kurdish Laki0
Zazakî - Kurdish Zazaki0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana0
Cebuano0
Čeština - Czech0
Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
ترکمانی - Turkman (Arami Script)0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

سعد سعيد الديوه جي

سعد سعيد الديوه جي
سعد سعيد الديوه جي
إن أحد أهم أسباب قيام الحركات العبثية في التاريخ، هو تقديم التاريخ بالصورة التي يراد بها لهذه العبثية -عمداً، وعن سابق إصرار وترصد- أن تظهر بها، فيأتي تزوير الحقائق، وإظهارها بغير ما قامت عليه، من الأمور التي يستند إليها محترفو تغيير الحقائق وقلبها. وتاريخ أي شعب من الشعوب، في أي حقبة زمنية، يجب أن يكتب بروح تلك الحقبة، وما سبقها، لا بروح ما يشتهي الكاتب. فالتطلع نحو آفاق المستقبل لا يعني لعن الماضي وإسقاطه من الحسبان بكل جوانبه.
وخلال تجوالي في مكتبات كوردستان، رأيت من الكتب الأجنبية -المترجمة والعربية- ما يشكل إساءة بالغة
لحقائق تمس تاريخ الشعب الكوردي، خصوصاً بما يتعلق بفترة اضمحلال الدولة العثمانية، وتقديمه على أنه رأس الحربة في العمليات التي أدت إلى هجرة الأقوام المجاورة لهم في السكن، كالآثوريين والأرمن. وهو أمر لا يمكن طرحه بهذه البساطة والعاطفية، لكسب ود هذا وذاك.
وروح العصر آنذاك، داخل الدولة العثمانية، كانت تتحكم بها مقومات الصراع مع الدول المتصارعة معها، والتي تقف على أعتاب نهاية (الرجل المريض) لاقتسام أسلابه، فاتخذت من مسألة الأقليات القومية، وانتمائها الديني، حجة للتدخل وإثارة المشاكل. فكان أن جری استمالة الأرمن والآثوريين، وتحريكهم ضد الدولة العثمانية، لا حباً بهم، ولكن لاستخدامهم كأداة ضغط ليس إلا، واستمالة الكورد من قبل العثمانيين، حيث يشتركون معهم في تاريخ ديني عميق يمتد لمئات السنين، وهو عامل لا يمكن إنكاره في الصراع ذلك الوقت.
إن تقديم هذه الأقليات غير الإسلامية، داخل الدولة العثمانية، على أنها حمل وديع، يلاحقه الذئب الكوردي هنا وهناك، هو أمر غير مقبول بتاتاً، لا لأني أشترك مع الكورد بالدين، ولكن لأن التاريخ يقول بأن الكورد هم من أكثر الأقوام تسامحاً وألفة ومحبةً للعيش مع الآخر، وهذا ليس كلاماً عاطفيا، إنما هو مشاعر تولدت خلال مئات الأعوام من التقارب والعيش المشترك، رغم ما أفرزته السنوات العجاف من مشاكل، هي خارج إرادة شعوب المنطقة. وكان أحد أسبابها المطامع الاستعمارية، التي خلطت الأوراق على شعوب المنطقة، سعياً وراء مصالحها.
ففي كتاب بعنوان (سورما خانم)، من تأليف (كليروبيل يعقوب)*، يتكلم فيه الكاتب عن الكارثة التي حلت بالآثوريين (المصطلح المتداول الآن: الكلدو آشوريين)، الذين خذلهم البريطانيون بعدما استنفذوا مآربهم منهم، فيقول، متحدثا عن الشخصية المعنية بالكتاب: ... حاولتْ أن تجنب الكلدو آشوريين خلال سنوات الحرب العظمى الكثير من المعاناة التي حصلت لهم، مثلما حصل للأرمن، فلاحقتهم الجيوش التركية، مدعومة بالقوات الكوردية غير النظامية، فنفذت فيهم مذابح مريعة منذ عام 1915م. وهذا الكلام عاطفي، لا يتسم بالموضوعية مطلقاً، فأحد جوانب الصراع في أحداث الحرب العالمية الأولى كان دينياً، وليس من المعقول أن يتخلى الكورد عن هذه الرابطة، حيث لم يكن ينظر للدولة العثمانية، من قبل عموم المسلمين، على أنها دولة محتلة، رغم ما ارتكبه الاتحاديون من أعمال مخزية بحق الكورد والعرب وغيرهم.
وتتكرر نفس النغمة في كتاب (المسيحيون الآشوريون – الكلدان في تركيا الشرقية وإيران والعراق)، للأب (جي.سي.جي ساندرس) **، حيث يهمل الكاتب ذكر كوردستان، كما يعطي انطباعاً، في خرائط كتابه، بأن كوردستان هي امتداد لمناطق سكن الآثوريين، الذين يسميهم كسابقه بالآشوريين الكلدان، وهو مصطلح رجراج، ليس له أي سند تاريخي، حيث إن الآشوريين كانوا من سكنة (نينوى) وأطرافها، بينما البابليون -الكلدان - كانوا من سكنة جنوب العراق - بابل- ولم يعرفوا الديانة المسيحية مطلقاً، وأن نهاية (نينوى) كانت على يد البابليين عام 612 ق.م!
يقول (ساندرس) بأن معظم المسيحيين الشرقيين هربوا عام 1915 من أمام الوحشية الكوردية، باتجاه جبال شرقي تركيا الحالية!
ويقول في ص28، وبعد حديثه عن حلم الدولة الآشورية، بالقرب من (كركوك)، وموقف الكورد من هذه المسألة: .... هنا لا بد أن نذكر أن الأكراد أنفسهم هم من نفذ مذابح المسيحيين الآشوريين - الكلدان، التي جرت عام 1915م، والتي راح ضحيتها عشرات بل مئات الآلاف منهم!!
وهذا الكلام مجافٍ للحقيقة، فإن تعميم الأحداث الطائفية، وصبها فوق رؤوس الكورد بالعموم، فيه إساءة بالغة لهم، حيث عشرات الكنائس والأديرة المنتشرة في كوردستان الآن، تنفي هذا الكلام، والذي يعطي صبغة العنصرية للكورد.
وبالإجمال، فكأن المسألة كوردية - مسيحية ليس إلا، وهي سخافة تاريخية لا مبرر لها.
وأما الكتاب الآخر، والذي يحتاج إلى كتاب كامل لنقده، فهو كتاب (الفرسان الحميدية)، للأستاذ (ماجد محمد زاخويي)، حيث يحشر المسألة الأرمنية في سياق غريب جداً، ويجعلها في صلب الكتاب. و(الفرسان الحميدية) هي قوات أسسها السلطان (عبدالحميد الثاني)، من القبائل الكوردية عام 1891، وكان لها باع طويل في حفظ الأمن في المناطق الكوردية، وغيرها، من الدولة العثمانية، وفي الدفاع عن حدودها. وهي مسألة تاريخية معقدة، لا يمكن القفز عليها بإلقاء التهم جزافاً على (الفرسان الحميدية)، وربطهم بالمسألة الأرمنية، على نفس نغمة الكتابين السابقين، حيث يتم حشر المسألة الأرمنية في سياق الكتاب بصورة مباشرة، في غاية الغرابة، وتلقى تهم المذابح على رأس الفرسان الحميدية (الكوردية )!
فالكورد لم يكونوا غافلين تجاه الأطماع الروسية والأرمنية والآثورية في مناطقهم، ويورد المؤلف أبياتاً للشاعر (الحاج قادر الكويي) عن تلك المخاوف، تؤكد شعور الكورد بهذه المسألة:
أرض الجزيرة وبوتان، أي بلاد الكورد
يا للأسف يجعلوها (أرمنستان)
قسماً بالقرآن مئة مرة، لم يبق غيرة عند الكورد
إذا ظهرت (أرمنستان) لن يبقَ أحد من الكورد.
فالكاتب في معلوماته المشتتة، وغير المركبة، يقول بأن المسلحين الأرمن في عام 1894، قتلوا سكان عشرين قرية كوردية، وأحرقوا ممتلكاتهم، ولا يسمي تلك الأحداث مذابحاً. وفي مكان آخر يقول: اقتحمت القوات الروسية، مع وحدات أرمنية غير نظامية، مناطق (بايزيد)، وشرعت الوحدات الأرمنية بالقتل دون تمييز، فقضوا على آلاف الكورد، ودمروا عدداً كبيراً من قراهم. وأما عند كلامه عن ردة فعل الكورد، فإن الكاتب (في ص118)، وبالاستناد إلى مراجع غربية، يجعل من (الفرسان الحميدية) مؤسسة غير نظامية، خارجة عن القانون، فاقت بقسوتها تصورات العقل، حيث قتلوا الشيوخ والأطفال والنساء، وأحرقوا القرى، والأسرى، وكانوا يشترون قوافل الأرمن من الجنود فيسلبونهم وينهبوهم، ومن ثم يقتلوهم. ولم يكلف الكاتب نفسه مسألة تحليل النصوص، وأيها السابق، وأيها اللاحق.
لقد دس المستشرقون أكاذيب وادعاءات بشأن كل من وقف بوجههم من شعوب الشرق، وكان الكورد في طليعة هذه الشعوب، حتى أن المصادر الحديثة أكدت بأن (ثورة العشرين)، التي قامت ضد الانكليز في جنوب العراق، كان لكوردستان سبق بها عام 1919م! ولذلك يجب أن نكون بمنتهى الحذر والفطنة عندما ننقل عنهم ومنهم.
ومن المغالطات الموجودة في الكتاب، وضع السلطان (عبدالحميد)، و(الاتحاد والترقي) في خط واحد، تجاه سياسة التتريك. وهذا بحد ذاته يلقي بظلال من الشك على مصداقية الكتاب، لأن هذا الأمر، إن كان كذلك، فإنه ينسف كل أسس التاريخ الحديث!
إن دخول أرمني ويهودي وألباني وتركي على السلطان (عبدالحميد)، عند خلعه عام 1909، ينفي تماماً موقف السلطان (عبدالحميد) من الأقليات، التي لم تحارب الدولة العثمانية.
ومن المغالطات الأخرى، قول الكاتب بأن (بديع الزمان النورسي) كان يرفض وينتقد السياسة التوسعية للسلطات العثمانية، تحت غطاء الإسلام، واستخدامه في اضطهاد الشعوب غير الإسلامية. بينما الحقيقة أنه كان ل(النورسي) موقف مؤيد للمشروطية، في البداية، على ضوء الشورى، وعندما تبين له حجم المؤامرة حول المشروطية، من قبل (الاتحاد والترقي)، وأن المشروطية التي يتصورها هي ليست مشروطية (الاتحاد والترقي)، التي ذهب ضحيتها أئمة الطرق الصوفية، كالشيخ عبدالسلام البرزاني - رحمه الله - عام 1914، وغيره، ممن وقف ضد أطماع (الاتحاد والترقي)، اعتذر (النورسي) - رحمه الله - لاحقاً عن موقفه هذا، ووقف ضد (الاتحاد والترقي)، مما أدى إلى اعتقاله، وإلقائه في السجن.
ولا زالت كثير من الأحزاب التركية الحالية تتلمس طريق (النورسي)، وتدين له بالولاء لتعاليمه - رحمه الله - بعد أن أيقن أن الاستعمار لا يهمه إلا تمزيق الشعوب، على أسس إثنية وطائفية.
لقد كان على الكاتب أن يضع النصوص، والنصوص المضادة، ويقوم بمقارنتها، وتحليلها تحليلاً علمياً، لا أن يضع اللوم على (الفرسان الحميدية)، ويكون بذلك حاطب ليل، لتبدو -مع النصوص السابقة- اتهامات بشأن الكورد ككل، ليس إلا.
وهنا لا بد من التذكير بأننا ضد فتح جراح الماضي، جملة وتفصيلاً، وأنه يجب دراسة التاريخ بموضوعية واتزان، لا أن نتهم ذاك، ونلعن هذا، ونبرئ هذا، ونحب ذاك، على أسس عاطفية فقط، ولا ننسى أن الشعوب دائماً تدفع أثمان الصراعات الاستعمارية.
------------
الهوامش:
*سورما خانم 1883 – 1975، تأليف: كلير ويبل يعقوب، ترجمة: نافع توما، مراجعة: الأب توما مرقس، منشورات مجلة الفكر المسيحي، بغداد 2011م.
** المسيحيون الآشوريون - الكلدان في تركيا الشرقية وإيران والعرق، تأليف: الأب د.جي، سي، جس ساندرس، ترجمة: نافع توما، منشورات مجلة الفكر المسيحي، بغداد 2007م.

*** الفرسان الحميدية، تأليف: ماجد زاخويي، دار سبيريز للطباعة والنشر، دهوك 2008م.[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي - Arabic) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي - Arabic)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 712 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي - Arabic | alhiwarmagazine.blogspot.com 07-11-2014
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 8
زمانی بابەت: عربي - Arabic
ڕۆژی دەرچوون: 07-11-2014 (10 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 95%
95%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هەژار کامەلا )ەوە لە: 03-05-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕۆژگار کەرکووکی )ەوە لە: 04-05-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ڕۆژگار کەرکووکی )ەوە لە: 03-05-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 712 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
کورتەباس
ڕۆنی ڕوەکی و ئاژەڵی و پیشەسازی یەکانیان
کورتەباس
کشتوکاڵ لە عیراقی کۆن دا
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
کورتەباس
ئایا خواوەندی یەزیدی یەکان مەلەک تاوس تەوتەمی بوو؟
کورتەباس
لەدایکبوونی جیهان لەلای کوردانی ئەهلی هەق
کورتەباس
(بێدار) شاعیری نیشتمان پەروەری ناوچەی خانەقی 1894-1949
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
پاکستان محەمەد ئەمین
پەرتووکخانە
کاریگەری هۆکارە سروشتییەکان لەسەر دابەشبوونی زمانی کوردی _ شێوەزاری سورچی بە نموونە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
شیکاری پراگماتیکی گوتاری مانەوەی ئێزدی لە ڕۆمانی (شنگال، هایێ ل من)
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
وێنە و پێناس
ناوبازاڕی ڕواندز لە ساڵی 1971
وێنە و پێناس
ئیبراهیم عەلی ڕواندزی و وشیار عەریف ڕەشید ڕواندزی لە ساڵی 1975
ژیاننامە
موحسین مەحمود مستەفا
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
ژیاننامە
بەکر قادر مەحمود
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی گوندی گەرەوان
ژیاننامە
دەریا محەمەد حەوێز
پەرتووکخانە
جۆرناڵی ساختە
ژیاننامە
گوڵستان تارا
وێنە و پێناس
ناوبازاڕی ڕواندز ساڵی 2022
شوێنەوار و کۆنینە
مزگەوتی گەورەی ئامەد
ژیاننامە
فوئاد عوسمان ڕەسوڵ
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
پەروین ئەکرەم محەمەد عەلی گۆران
پەرتووکخانە
دیوانی تاهیر بەگی جاف 3
ژیاننامە
مونا واسف
ژیاننامە
شەهرام عەلی کاژۆ
پەرتووکخانە
بەئاگایی زمانی جەستە لە کۆمەڵە ئاخاوتنییەکان (مامۆستایان و پزیشکان بەنموونە)
وێنە و پێناس
سێ کەسایەتی ناوچەی ڕواندز کۆتایی ساڵانی شەستەکان
ژیاننامە
ڕۆژان شەهید زێوەر

ڕۆژەڤ
شەهیدان
مەلا جەمیل ڕۆژبەیانی
21-08-2010
هاوڕێ باخەوان
مەلا جەمیل ڕۆژبەیانی
پەرتووکخانە
ئاوێنەی بورکانی ژەنەڕاڵ
26-12-2011
هاوڕێ باخەوان
ئاوێنەی بورکانی ژەنەڕاڵ
ژیاننامە
ساڵح قەفتان
01-01-2012
هاوڕێ باخەوان
ساڵح قەفتان
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
31-05-2014
هاوڕێ باخەوان
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
شەهیدان
ئارمیتا گەڕاوەند
04-10-2023
شادی ئاکۆیی
ئارمیتا گەڕاوەند
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
تێکشکانی درۆنێک لە ئاسمانی شاری کەرکووک ڕۆژی 29-08-2024
29-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
موحسین مەحمود مستەفا
28-08-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
مونا واسف
28-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
گرتە ڤیدیۆییەکی شەهید ژینا ئەمینی کە لەلایەن سەفا عائیلی لە 2024 بڵاوکرایەوە
27-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
ئاهەنگی نەتەوەی تورکمان لە هەولێر ساڵی 1993
27-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
شیکاری پراگماتیکی گوتاری مانەوەی ئێزدی لە ڕۆمانی (شنگال، هایێ ل من)
27-08-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
دیوانی تاهیر بەگی جاف 3
27-08-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
کاریگەری هۆکارە سروشتییەکان لەسەر دابەشبوونی زمانی کوردی _ شێوەزاری سورچی بە نموونە
26-08-2024
ڕۆژان نوری عەبدوڵڵا
کارە هونەرییەکان
تەمسیلی کۆمیدی لیزەر 02
26-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
کارە هونەرییەکان
تەمسیلی کۆمیدی لیزەر 01
26-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت
  533,937
وێنە
  108,540
پەرتووک PDF
  20,101
فایلی پەیوەندیدار
  102,363
ڤیدیۆ
  1,497
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,260
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,490
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,912
عربي - Arabic 
29,941
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,482
فارسی - Farsi 
9,188
English 
7,457
Türkçe - Turkish 
3,662
لوڕی - Kurdish Luri 
1,691
Deutsch - German 
1,626
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
340
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
90
Svenska - Swedish 
64
Español - Spanish 
50
Հայերեն - Armenian 
50
Polski - Polish 
47
Italiano - Italian 
47
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
24
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
18
Ελληνική - Greek 
14
עברית - Hebrew 
14
Norsk - Norwegian 
14
Fins - Finnish 
12
Тоҷикӣ - Tajik 
6
Português - Portuguese 
6
Ozbek - Uzbek 
6
Esperanto 
5
ქართველი - Georgian 
3
Catalana 
2
Čeština - Czech 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
Srpski - Serbian 
2
Hrvatski - Croatian 
2
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Lietuvių - Lithuanian 
1
Cebuano 
1
балгарская - Bulgarian 
1
हिन्दी - Hindi 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
وشە و دەستەواژە 
130,247
پەرتووکخانە 
25,503
ژیاننامە 
24,983
کورتەباس 
17,734
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,594
پەند و ئیدیۆم 
13,399
شوێنەکان 
11,997
شەهیدان 
11,565
کۆمەڵکوژی 
10,898
هۆنراوە 
10,234
بەڵگەنامەکان 
8,334
وێنە و پێناس 
7,335
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
2,237
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,456
ڤیدیۆ 
1,398
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
819
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
740
شوێنەوار و کۆنینە 
634
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
30,966
MP4 
2,452
IMG 
198,617
∑   تێکڕا 
232,358
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
کورتەباس
ڕۆنی ڕوەکی و ئاژەڵی و پیشەسازی یەکانیان
کورتەباس
کشتوکاڵ لە عیراقی کۆن دا
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
کورتەباس
ئایا خواوەندی یەزیدی یەکان مەلەک تاوس تەوتەمی بوو؟
کورتەباس
لەدایکبوونی جیهان لەلای کوردانی ئەهلی هەق
کورتەباس
(بێدار) شاعیری نیشتمان پەروەری ناوچەی خانەقی 1894-1949
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
پاکستان محەمەد ئەمین
پەرتووکخانە
کاریگەری هۆکارە سروشتییەکان لەسەر دابەشبوونی زمانی کوردی _ شێوەزاری سورچی بە نموونە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
شیکاری پراگماتیکی گوتاری مانەوەی ئێزدی لە ڕۆمانی (شنگال، هایێ ل من)
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
وێنە و پێناس
ناوبازاڕی ڕواندز لە ساڵی 1971
وێنە و پێناس
ئیبراهیم عەلی ڕواندزی و وشیار عەریف ڕەشید ڕواندزی لە ساڵی 1975
ژیاننامە
موحسین مەحمود مستەفا
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
ژیاننامە
بەکر قادر مەحمود
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی گوندی گەرەوان
ژیاننامە
دەریا محەمەد حەوێز
پەرتووکخانە
جۆرناڵی ساختە
ژیاننامە
گوڵستان تارا
وێنە و پێناس
ناوبازاڕی ڕواندز ساڵی 2022
شوێنەوار و کۆنینە
مزگەوتی گەورەی ئامەد
ژیاننامە
فوئاد عوسمان ڕەسوڵ
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
پەروین ئەکرەم محەمەد عەلی گۆران
پەرتووکخانە
دیوانی تاهیر بەگی جاف 3
ژیاننامە
مونا واسف
ژیاننامە
شەهرام عەلی کاژۆ
پەرتووکخانە
بەئاگایی زمانی جەستە لە کۆمەڵە ئاخاوتنییەکان (مامۆستایان و پزیشکان بەنموونە)
وێنە و پێناس
سێ کەسایەتی ناوچەی ڕواندز کۆتایی ساڵانی شەستەکان
ژیاننامە
ڕۆژان شەهید زێوەر
فۆڵدەرەکان
ژیاننامە - ڕەگەزی کەس - نێر ژیاننامە - نەتەوە - کورد وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان کورتەباس - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان ژیاننامە - جۆری کەس - شێوەکار ژیاننامە - جۆری کەس - زیندانی سیاسی ژیاننامە - جۆری کەس - قوربانیی ئەشکەنجە کورتەباس - جۆری دۆکومێنت - زمانی یەکەم کورتەباس - شار و شارۆچکەکان - هەولێر

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 2.578 چرکە!