#Efrîn# di bin dagîrkeriyê de (143):
Mirina hemwelatiyekî piştî danûstandineke sert, herdu gundên “Berbenê û Kefircenê” di bin binpêkirin û tewanan de, revanidina keçeke negîhayî, bace û vêrgî.
Zehmetkêşiyên xelkê Efrînê yên veşartî ne kêmtirî yên diyar in, quretî û pozbilindî û kîn û zikreşî di dermafê yên li herêmê mane de, bi ser binpêkirin û tewanên rojane yên digihêne wan, emê jê van bi bîr wînin:
= Mirina hemwelatiyekî bi encama danûstandina hişk:
Dilovanber “Yehye Elî Hemkoro/55/sal”.
Li 21.4.2021an hemwelatî “Yehiya Elî Hemkoro/55/sal” ji Gundê “Kurzêlê” – Navenda Efrînê, piştî ku tenduristiya wî ji ber fişar û danûstandina hişk (a ku di dema bendkirina wî ya rojekê, li 18.4.2021an, ji aliyê Milîseyên “Ehrar Elşam” ve, bi sedema neradestkirina mala diya xwe “ya ku ji bêtirî heyvekê ve li gund mirî” ji “Ehrar” re û niştekirina maleke din ji xelkê gund tê de, pêre bûye) bi şûn ket, bi sekna dil jiyana xwe ji dest da.
= Gundê “Berbenê“:
Gundekî biçûk bi Navça Reco ve girêdayî ye û /7/KM ji navenda wê dûr e, ji /90/ malî pêkhatî ye, hemî xelkê wê ji ber êrişkeriya li ser herêmê penaber bûn, dora/320/nişteciyên resen ên Kurd lê dijiyan, tenê ji wan dora/60 malbat = 180 nişte/ man, û dora /40 malbat = 200 nişte/ tê de û /30/ malbat jî di çadiran de – Rohilatê gund ji anîndeyan hatin niştecîkirin.
Daristana Goristana “Kinkê” li Başûrê Gundê “Berbenê” – Navça Reco berî qutkirinê.
Milîseyên “Firqit Elhemzat” ya ku gund desteser dike her wextekê vêrgiyekê ji /200-1000/ PT li ser her malekê ferz dike, bi ser de jî qutkirina piraniya darên ihracê yên daristana Goristana”Kinkê” li Başûrê gund. Û piraniya malên gund tûşî dizîna keblên elektirîkê û tabloyên taqeta royê û dûmahîkên wan û herweha xwarinvexwarin û firaxên baqirî û qizêzî û hin cûreyên pêz (dewarên doşaniyê) bûn, ji bilî wê jî dest danîn ser bêtirî sî malî jê (Dilovanber Ebdîn Xelîl, Mihemed Henan Reşîd, Mihemed Henan Xelîl, Mehmûd Mihemed Hebeş, Menan Dawod), û milîseyan mala hemwelatî “Mihemed Nûr Hebeş” ji xwe re kirin biryargeheke leşkerî.
Û xelkê gund rastî cûrbecûr binpêkirinan hatin, jê girtinên bêsûcane ji hejmarek hemwelatiyan re û bi demên têkel, û piştî hatin neçarkirin ku vêrgiyên diravî bidin, hatin berdan. Lê hemwelatî “Mihemed Heyder” piştî girtinê bo Turkiyê hate guhestin, bi salek hepis hate sezakirin, û ew saleseza di hepseke Turkiyê de qedand.
Dilovanber “Xelîl Henan Dawod/65/sal”.
Herweha hemwelatî “Xelîl Henan Dawod/65/sal” piştî ku daxwaza vegerandina pezê xwe (yê ku ji aliyê cekdaran ve hatiye dizîn) kir û tûşî kêrûmetkirinê bû, li 18.8.2018an bi sekna dil mir.
Û di çarçewa tevgera olî ya tundrew ya ku li herêmê dibe de, ji aliyên olî yên Tirkî ve û bi alîkariya “Encûmena Xwecihî ya Reco”, dest bi avakirina mizgeftekê hate kirin.
= Gundê “Kefircenê“:
Maleke roxandî li Gundê “Kefircenê” – Navça Şera.
Bi havîngeh û baxweşa xwe navdar e, bi Navça Şera ve girdayî ye, ji dora /200/ mal pêkhatî ye, dora /800/nişteciyên resen ên Kurd lê hebûn, tenê dora /450/ nişte tê de man, dora /400/ nişte ji anîndeyan lê hatin niştecîkirin, çar vêle (avahiyên çendqatî û bi hewş) di navêna gundên “Kefircenê û Metîna” de bi bombebarana asîmanî hatin roxandin, di dema êrişkeriyê de hemî mal û firoşxaneyên xelkê gund bi tevahî hatin rêşkirin û dizîn. Tirektor û maşîne jî hatin dizîn, lê piştî dandina vêrgiyên diravî hin jê vegerîn. Dest danîn ser dora /40/malî û herewha jî /15/ firoşgehên li ser çateriya gund (ên ku piştî du salan li xwediyan vegerîne), û gelek firoşgeh “Berake” li heman çateriyê hatin vekirin, û weke bazareke kirînfirotina tiştmiştên ku ji aliyê milîseyên li Efrînê ve hatine dizîn, bi kar hatin.
Rêbendeke çekdar ye Milîseyên “Elcebhe Elşamiyê” – çateriya Gundê “Kefircenê” – Navça Şera.
Milîseyên “Elcebhe Elşamiyê” gund û çateriyê desteser dike, biryargeheke wê ye leşkerî û hepseke diziyane di avahiyên “Leşkergeha Eltela’êh a berê” de hene ( ya ku alavên ragîndina xwecihî li ser dibêjin ku ew weke Hepsa “Sêdnaya” ye û ji sê salan ve girtiyên bi zorê veşartî tê de hene). Û piraniya darên ihraca di navêna “Kefircenê” û Gundê “Meşalê” yê ku li Ro’avayê wê dikeve de û beşek ji darên ihraca “leşkergehê” qut kirin.
Û xelkê “Kefircenê” rastî gelek cûreyên binpêkirin û tewanan hatin, jê girtinên bêsûcane ji dora /40/ hemwelatî re û piraniya wan jî reşwet û vêrgiyên diravî yên mezin dan ta hatin berdan. Zarok “Rêvan Xandovan Hemdoş/4/sal” li 27.4.2018an bi qurşînekê di pevçûnên di navêna milîseyan de şehîd ket, û hemwelatî “Rif’et Hemîd Hemdoş” li 12.6.2018n ( piştî ku hate revandin, bêtirî /75/ rojan li Ezazê hate hepiskirin û işkencekirin, merivên wî vêrgiyeke diravî ye mezin dan, û hate berdan bi du rojan) jiyana xwe ji dest da.
Herweha tiştmiştê bêtirî /100/mal û vêleyên di navêna çateriya gundên “Kefircenê û Qitmê” de ( yên ku xwediyên piraniya wan ne ji herdu gundan in) bi tevahî hatin rêşkirin û dizîn û dest danîn ser, û hin jê jî milîseyan ji xwe re kirin biryargehên leşkerî.
= Revandina keçeke negîhayî:
Li 25.4.2021an kat dudiyê şevê, giropeke çekdar avête ser mala melbeteke Kurd li Gundê “Xirabê Şera”, bi awakî mekin li xwediyê malê xist û keça wî ya negîhayî “M.H.H.Eyn/16/sal” revand, piroseyê xirbeliqîk û nevehesîk di gund de çêkir, vêca Milîseyên “Firqit Elsultan Melekşah” (ya ku “Ebû Bîlal Hinêş” serkêşiya wê li gund dike) neçar bûn bilivin, ji ber wê bi behaneya lêgerînê li revandkeran lêgerîn di malên xelkê de kirin û tirs çêkirin, li dawiyê bi rengê ku bavê keçikê nikanibe tu giliyan li ba tu aliyan bike, doz girtin û li ser veşartin. Û bi sibehê re keçik li nêzîk çateriya Bajaroka Şera ya hevcîwar avêtî û di rewşeke westandî û xerab de hate dîtin.
Û li aliyekî din li hin ciyan zewaca di bin zext û fişarê û gefgura revandinê de tê dîndin, nimûne: Li vê dawiyê li Bajarê Cindirêsê malbateke Kurd (X.H.Q) hate neçarkirin ku keça xwe bide kurê malbateke ji pêkhateya Ereb ( ye ku xwe bi Milîseyên “Artêşa Niştîmanî ya Sûrî” dibîne) û li Gundê “Dêrbelûtê” – Navça Cindirêsê rûdine.
= Binpêkirinên din:
– Milîseyên “Hêzên Taybet – Feyleq Elşam” ya ku “Ebdela Helawê” serkêşiya wê dike, li 22.4.2021an, herdu hemwelatî ( Hisên Umer Ebroş/27/sal, Xelîl Mihemed Umer/29/sal) ji xelkê Bajaroka “Basûtê” bi behaneya lêkolînê di tewana kuştina “Newzet Tobal û Hêva Qasêm” de (yên ku li 23.2.2021an bi teqandina mala Hêva ji aliyê endamên wê milîseyê ve hatine kuştin) revandin, û piştî heftakê beramberî ferzkirina vêrgiyeke diravî mezin ew berdan, û niha herdu di ciyan (livînan) de ne.
“Ebdo Osman” serkêşê Milîseyên “Hêzên Taybet – Feyleq Elşam”.
– Li 29.4.2021an “Ebdo Osman” serkêşê Milîseyên “Hêzên Taybet – Feyleq Elşam” li Gundê “Birc Ebdalo” – Navça Şêrewa li ser “Elî Misto kurê Mihemed, Aras Osman kurê Sadiq, Îmad Kuleho kurê Ebid Elhemîd, Hazêm Kuleho kurê Ebid Elhemîd, Ebid Elhemîd Kuleho kurê Hec Ehmed, Adêl Hesen kurê Xelîl, Nebî Sîdo” ji xelkê gund, di bin gefûgur û lêdanê de /5500/dolar Emrîkî vêrgî ferz kir, da ku tirektor an maşînakê ji dest her yekî ji wan negre, û daxwaza wî hate cîbicîkirin bêyî ku tu kes ji wan karibe giliyekî li dijî wî li tu deran veke.
Û ji heftakê ve “Ebdo Osman” bîst berx ji bîst hemwelatiyên xelkê “Birc Ebdalo” (yên ku pêz tîmar dikin û li ba her yekî ji wan dora (10-20) serî hene) standin, û divê bê zanîn ku berî salekê jî ji her yekî ji wan du berx standibûn.
Tê bibîranîn ku biryargehek û hepseke bidizî yên vê milîseyê di mala hemwelatî “Behrî Axa” (ya li gund dest danîne ser de) hene, û “Ebdo Osman” berpirsiyarekî ewlehî bû di nav “Firqit Elhemzat” de dema ku giropeke çekdar li şeva 8.11.2018an êriş mala temenmezin “Ayşe Henan /80/sal” kiriye û ew fetisandiye û pere û zêr ji malê dizî ye.
– Li 28.4.2021an, “Asayişa Sivîl” bi hevaltiya Istîxbaratên Tirkiyê, li navenda Navça Reco hemwelatî “Mihemed Reşîd Osman/61/sal”, ji mala wî li Bajaroka “Be’idîna”, bi behaneya berbijêriya wî ji hilbijartinên şaredariyê re di dema Rêvebiriya Xweser a berê de, girtin; Û herweha li 25.4.2021an hemwelatiyê temenmezin “Mihemed Reşîd Menan” ji heman bajarokê çend katan girtin.
– Li 8.4.2021an li Gundê “Kerê” – Navça Bilbilê, “Ebû Osman” yek ji serkêşên Milîseyên “Firqit Elsultan Mûrad” xwarinek mezin ji “Komîta redkirina zordariyan” re û bi beşdarbûna Milîseyên “Asayişa Leşkerî û sivîl” û “Elsultan Mûrad” li gundên navçê çêkir, da ku bi alîkariya komîtê li ser binpêkirin û tewanên bûne veşêre.
– Li şeva 18.4.2021an giropeke çekdar /500/litir Kilorê paqijkirina avê vala kir û betarî û acet û /550/litir Mazot ji stasyûna kişandina ava vexwarinê li nêzîk Gundê “Kêla” – Navça Bilbilê dizî. Û divê bi bîr were ku stasyûn piştî ku di dema êrişkeriyê de bi tevahî hate dizîn, û li dawiya Avdara borî ji nû ve hate hazirkirin.
Stasyona hilkişandina ava vexwarinê li nêzîk Gundê “Kêla” – Navça Bilbilê.
– “Ebû Welîd” serkêşekî Milîseyên “Feyleq Elmecid” li Gundê “Zerka” – Navça Reco hevkarê xwe têvedide ku pezê xwe -dora100 serî ye- bi şêwakî hovane di nav zeviyên zeytûna û rezên xelkê Gundê “Zerka” û yên derdorê de biçêrîne, û bi çekan gefê dide xwadiyên wan ên ne razî.
= Fewdalîzim û serberdayetî:
– Li şeva 25.4.2021an li nêzîk Gergeha “Newrozê” li Bajarê Efrînê, çekdarina di maşînakê de bombeyeke destayî avêtin orta kolana giştî û revîn, ew teqiya û du zarok birîndar kirin.
– Li şeva 29.4.2021an li nêzîk Bendava “Meydankê” – Navça Şera, çekdarina bombeyeke destayî avêtin maşînak Milîseyên “Firqit Elsultan Mûrad” û ziyan tenê şênberî bûn.
Xelkê Efrînê hêvî û bang li Civaka Navdewletî dikin, da ku li rex wan li dijî terora ku Milîseyên Sûrî yên terorîst yên girêdayî Kiwalisyona Sûrî – Ixwanî bi hevkarî û serpereştî û pilankirina dagîrkeriya Turkiyê wê dinimînin, bisekine.
Nivîsgeha ragihandinê- Efrîn
Partiya Yekîtî ya Demokrat a Kurd li Sûriyê[1]