پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان
  

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان




گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
بنار عەباس
27-12-2024
سروشت بەکر
پەرتووکخانە
گەشتێکی خۆش بە جیهاندا
27-12-2024
سەریاس ئەحمەد
ژیاننامە
بەهرە سەمیر ئەنوەر
27-12-2024
سروشت بەکر
پارت و ڕێکخراوەکان
یەکێتیی ناوەندی گۆڕەپان و مەیدانی کوردستان
27-12-2024
سروشت بەکر
پارت و ڕێکخراوەکان
یانەی وەرزشی ڕواندز
27-12-2024
سروشت بەکر
پەرتووکخانە
پڕۆسەی ئەنفال و ڕەنگدانەوەی لە ئەدەبی کوردیدا
27-12-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە شیعرەکانی تەڵعەت تاهیر دا
27-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
هونەرمەند و کادری ڕادیۆی کوردی لە بەغدا و نووسەر، شوکڕوڵڵای بابان
27-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
تیپی هونەرەکانی میللی هەولێر ساڵی 1981
27-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
ئەی باڵابەرزی نەرم و شل؛ شیعری: دڵزار، تاهیرتۆفیق، تۆماری ڕادیۆی کوردی لە بەغدا، ساڵی1959
27-12-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  532,073
وێنە
  113,338
پەرتووک PDF
  20,690
فایلی پەیوەندیدار
  109,255
ڤیدیۆ
  1,729
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
292,214
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,114
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,417
عربي - Arabic 
32,839
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,354
فارسی - Farsi 
11,710
English - English 
7,828
Türkçe - Turkish 
3,690
Deutsch - German 
1,809
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,149
ژیاننامە 
26,928
پەرتووکخانە 
26,182
کورتەباس 
19,251
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,082
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,155
شەهیدان 
11,937
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,500
بەڵگەنامەکان 
8,422
وێنە و پێناس 
7,576
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,561
ڤیدیۆ 
1,611
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,465
فەرمانگەکان  
1,013
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
769
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
360
یارییە کوردەوارییەکان 
279
ئیدیۆم 
224
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
187
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
84
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
518
PDF 
32,577
MP4 
2,881
IMG 
208,789
∑   تێکڕا 
244,765
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
ئاری بابان
شوێنەکان
هەرمۆتە
ژیاننامە
هێرۆ سەباح سەربیری
پەرتووکخانە
ئاراسنامە، بەرگی 01
پارت و ڕێکخراوەکان
یانەی وەرزشی ڕواندز
بە گێڕانەوەکانی ڕامۆن مانتۆڤانی ڕۆژانی ڕێبەری گەلی کورد لە ڕۆما 2/1
هەر کونج و ڕووداوێکی وڵات، لە ڕۆژهەڵاتەوە تا ڕۆژاوا، لە باکوورەوە تا باشوور... دەبێتە سەرچاوەی کوردیپێدیا!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

ڕامۆن مانتۆڤانی

ڕامۆن مانتۆڤانی
سەرکان دەمیرەل . ڕۆما
سیاسەتمەداری ئیتاڵی ڕامۆن مانتۆڤانی کە لە گەشتی ڕووسیا-ڕۆما لەگەڵ ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵڵا ئۆجالاندا بوو، لەو کاتەشدا ئەندامی کۆمیسۆنی کاروباریی دەروەی ئیتاڵیا بوو، باسی ڕۆژەکانی وی لە ڕۆما و پڕۆسەیی پیلانگێڕی دەکات
ماوەی 25 ساڵە گۆشەگیرییەکی سەخت لەسەر ڕێبەری گەلی کورد #عەبدوڵڵا ئۆجالان# بەردەوامە. هێزە نێونەتەوەییەکان بەرپرسی یەکەمن لەم گۆشەگیرییە، ئەمە ڕاستییە. عەبدوڵڵا ئۆجالان کە لە 09-11-1998 بۆ بەرەوپیشبردنی قۆناغی ئاشتی و پەیماننامەیەک لە سووریا دەرچووبوو، پانۆرامایی سیاسی ئەو کاتەیی هەتا 15-02-1999وەک پیلانگێڕیی خاچ هەڵسەنگاندبوو.

ڕێبەری گەلی کورد لە 9ی کانوونی تشرینی یەکەم 1998دا گەیشتە مۆسکۆ، لە 12ی تشرینی 1998 لە فڕۆکەی ئاسمانی ڕووسیا لە فڕۆکەخانەی لیوناردۆ داڤینچی لە ڕۆمایی پایتەخت نیشتەوە. عەبدوڵڵا ئۆجالان ئیتاڵیایی وەک بەختێک بینی بۆ چارەسەرکردنی کێشەکانی کورد، بەڵام لە ڕۆما قۆناغێکی زەحمەتی 66 ڕۆژە چاوەڕوانی بوو.

لەو ڕۆژەوەی کە عەبدوڵڵا ئۆجالان دەستگیرکرا، ڕۆڵی ئیتاڵیا لەم پڕۆسەیەدا بە پێی پێویست باس کراوە. هەندێک دەڵین حکومەتی ئەو کاتەی ئیتاڵیا بە سەرۆکایەتی ماسیمۆ دالەما، لەم پیلانگێڕیەدا ڕۆڵی نەگێراوە. هەندێکیش ڕەخنەی بێ هەڵوێستی ئەو کاتەی حکومەتی ئیتاڵیا دەکەن، کە نەیاتوانی مانەوەی عەبدوڵڵا ئۆجالان لەو وڵاتەدا فەراهەم بکات.لە 16ی کانوونی دووەم دەرچوونی عەبدوڵڵا ئۆجالان لە ئیتاڵیا، ڕۆژی دەستپێکی پیلانگێڕییەکەیە.

پەڕڵەمانتاری پارتی کۆمۆنیستی ئاوەدانکردنەوەی ئیتاڵیا و ئەندامی کۆمیسۆنی کاروباری ئەو کاتەی ئیتاڵیا ڕامۆن مانتۆڤانی یەکێکە لە شاهیدەکانی ئەو ڕۆژانەی ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵڵا ئۆجالانە لە ڕۆمادا. 12-11-1998 لە گەشتی مۆسکۆ-ڕۆمادا لەگەڵ عەبدوڵڵا ئۆجالاندا بوو، بۆ ئەوەی ئۆجالان لە ئیتاڵیا بمێنێتەوە خەباتێکی زۆریکرد. پەیوەست بەم بابەتەوە لەگەڵ ڕامۆن مانتۆناڤی قسەمانکرد.

بەڕێز مانتۆڤانی لەو کاتەی ڕێبەری گەلی کورد لە ڕووسیاوە دەهاتە ئیتاڵیا تۆ وەک دۆستێکی کوردان لەو گەشتەدا لەگەڵی بووی. ئەو کاتە ئێوە ئەندامی کۆمیسۆنی کاروباری دەروەی ئیتاڵیا بوون. پڕۆسەی مانەوەی ئۆجالان لە فڕۆکەخانە، چون دەگوزەرا و پلانی بەشداریکردنی ئەو قۆناغە چۆنبوو؟

پارتی بوونیادنانەوەی کۆمەنیستی کە لە ساڵی 1991دامەزراوە، هەتا ئەمڕۆش پشتیووانی لە تێکۆشانی گەلی کورد دەکات. پێش ئەوەی سەرۆک ئۆجالان بێتە ئیتاڵیا، پەکەکە داوای لێکردم لەناو پەڕڵەماندا دەستپێشخەرییەک پێکبهێنم، کە دەیانەوێت ئاگربەستی یەکلایەنە هەبێت بە پڕۆسەیی ئاشتی چارەسەری شەڕبکەن.

لە 10-01-1997 لە کۆمیسیۆنی کاروباری دەرەوەی ئەنجوومەنی نوێنەرانی ئیتاڵیا ڕەشنووسی بڕیارێک خرایە دەنگدانەوە، کە لەلایەن پەڕڵەمانتارانی دیکەی گرووپە سیاسییە جیاوازەکانەوە وتوێژی لەبارەوە کرا و مۆرکرا، لەگەڵ بڕیارێکی جودا لە گرووپی ئەلیانزا نازیۆنال یەکخران و ڕازی بووم کە دوا خاڵ سەبارەت بە ئەگەری دەوڵەتی سەربەخۆی کوردی زیاد بکرێت.

کاتێک مرۆڤ لە ڕوانگەی دەستوورییەوە دەڕوانێت، لە ئیتاڵیا بڕیارێک کە لەلایەن کۆمیسیۆنێک یان ئەنجوومەنی نوێنەران یان ئەنجوومەنی پیرانەوە پەسەند دەکرێت، ئەو بڕیارە بەڵگەنامەیەکە کە نوێنەرایەتی هەڵوێستی پەڕڵەمان دەکات وەک بەرزترین دامەزراوەی سەروەری گەل. حکومەت ناچارە بڕگەکانی بڕیارەکە وەک خۆی جێبەجێ بکات.

لەگەڵ بڕیارانە، بۆ یەکەمجار وڵاتێکی یەکێتی ئەوروپا هەڵوێستی سەبارەت بە پرسی کورد نیشاندا و هاتنە ناوەوەی سوپای تورکیا بۆ ناو ئێراق وەک پێشێلکردنی یاسا نێونەتەوەییەکان پێناسە کرد، پێشێلکردنی مافەکانی مرۆڤی گەلی کوردی شەرمەزار کرد و حکومەتەکەی ڕاسپارد چارەسەرێکی سیاسی بدۆزێتەوە بۆ ئەو شەڕە.

لەپاش چەند هەفتەیەک لە قبووڵکردنی بڕیارەکە، وەزیری ناوخۆی ئەو کاتە، جۆرجیۆ ناپۆلیتانۆ، وەڵامی ناڕەزایەتیی بەرپرسانی گرووپی فۆرزا ئیتاڵیای دایەوە سەبارەت بە پێدانی ستاتۆی کۆچبەری بە هاووڵاتییانی کورد خاوەن پاسەپۆرتی تورکی، گوتبووی لە ئەنجامی ئەو ڕەزامەندی کۆمیسیۆنی کاروباری دەرەوە، بە ناچاری بەم کارە هەستاوە.

پاشان ئەم هەوڵە لەلایەن پەکەکەوە وەک سەرکەوتنێکی مەزن ستایشکرا، سەرۆک ئۆجەلان پێی وتم کە دەیەوێت لەگەڵ شاندێکی پارتەکەمان کۆببێتەوە. لە مانگی ئەیلولی ساڵی 1998 وەفدێک کە پێکهاتبوو لە من و پەڕڵەمانتار واڵتەر دی سێزاریس و سەرۆکی پڕۆسەکانی ئاشتی لە بەشی پەیوەندییەکانی دەرەوەی پارتەکەمان ئەلفیۆ نیکۆترا لەگەڵ سەرۆک ئۆجالان لە ڕۆژهەڵاتی ناوین کۆبووەوە.

ئەم کۆبوونەوەیە بۆ ئێمە و ئۆجالان گرنگ بوو، چونکە ئێمە زانیمان کە پەیوەندییەکانمان زیاتر لە پشتیووانی نەریتی نێوان هێزە سیاسییە چەپەکان پێشدەکەون. لە بەرانبەر داهێنانە نەرێنییەکانی گڵۆباڵیزمی سەرمایەداریدا، بۆمان دەرکەوت هەمان بەرژەوەندی و نیگەرانی کۆمان دەکاتەوە، پێویستە هێزە شۆڕشگێڕەکانی جیهان بە شێوەیەکی یەکگرتوو بیربکەنەوە و هەڵسوکەوت بکەن، نەک خۆیان سنووردار بکەن بۆ پشتیووانیکردن لە پەیوەندییە ئاساییەکاندا و ئەمەش لەو وڵاتانەی کە دان بوو ماف و هەبوونی کەمینە نەتەوەییەکان نانێن، تاکە چارەسەر دانووستانە بۆ کۆتاییهێنان بە شەڕ و بەرقەرارکردنی ئاشتی.

کۆبوونەوەکە لەلایەن ڕۆژنامەی پارتەکە لیبەرازیۆن بۆ ڕای گشتی بڵاوکردەوە و بەشێکی فراوانی ڕۆژنامەکەی گرت.

دەتوانرێت لێرەوە بڕوانرێتە بڕیاری ناوبراوی پەڕڵەمانی ئیتاڵیا لە 10 -12-1997:
=KTML_Link_External_Begin=https://leg13.camera.it/_dati/leg13/lavori/bollet/199712/1210/pdf/03.pdf=KTML_Link_External_Between=https://leg13.camera.it/_dati/leg13/lavori/bollet/199712/1210/pdf/03.pdf=KTML_Link_External_End=
واتە حکومەتی ئەو کاتەی ئیتاڵیا دەیزانی عەبدوڵڵا ئۆجالان دێتە ئیتاڵیا؟ لە کۆبوونەوە لەگەڵ ئۆجالان چی ڕوویدا و لە فڕۆکەکەدا لەگەڵ ئۆجەلان باستان لە چی کرد؟ بەڕای ئێوە ئۆجالان بۆچی ئیتاڵیای هەڵبژارد؟

لە ڕۆژنامە نێونەتەوەییەکانەوە زانیم کە سەرۆک ئۆجالان ناچارە سووریا بەجێبهێڵێت. دوای ماوەیەکی کوورت زانیاریم لە حزبی کۆمۆنیستی فیدراسیۆنی ڕووسیا وەرگرت کە ئۆجالان لە ڕووسیایە و دەتوانرێت ئەم بابەتە لە دۆما وتوێژی لەسەر بکرێت و لەبارەی پێدانی مافی پەنابەری سیاسی بڕیاربدرێت.

لە لایەکی ترەوە تا ئێوارەی 10-11-1998 لەلایەن سەرکردەکانی کورد لە ئیتاڵیا ئاگادارکرامەوە کە سەرۆک ئۆجالان لە ڕووسیا مەترسی لەسەرە، چونکە بەشێک لە حکومەت و دەزگای هەواڵگری پلانیان دانابوو ڕادەستی تورکیای بکەن، هیچی ترم نەدەزانی. هەروەها پێیان وتم کە سەرۆک بڕیاریداوە بێتە ئیتاڵیا هەرچەندە ئەڵتەرناتیڤی تری هەبوو، هەم لەبەر ئەوەی پەڕڵەمانی ئیتاڵیا پێشکەوتووترین هەڵوێستی لەسەر پرسی کورد هەبووە و هەم لەبەر ئەوەی دەیویست لە وڵاتێکی یەکێتی ئەوروپا و ناتۆدا کە خاوەنی نەریتی پشتگیریکردن و بەشدارییەکی گرنگە لە پڕۆسەکانی ئاشتی، بانگەواز و پێشنیاری کۆبوونەوەی ئاشتییانە دەست پێ بکات.

تاوەکوو سەرۆک ئۆجالان بگاتە ئیتاڵیا و مافی پەنابەری سیاسی بەدەست بهێنێت، یەکسەر دەستمان بە کارەکانمان کرد. لە ڕاستیدا بۆ ئەوەی هەموو شتێک بە ئاسانی و ڕێکی بڕوات، لێکۆڵینەوە و ڕاوێژمان بە هەموو دامەزراوە و ڕێکخراوەکان کرد. ناتوانم لەبارەی پەیوەندیمان لەگەڵ دامەزراوەکانی ئیتاڵیا و وڵاتانی دیکە زانیاری وردتر بخەمە بەردەستتان.

بە چەند هۆیەک، ئەم پڕۆسەیە ئاسان نەبوو. تورکیا وەک دوای بڕیارەکەی پەڕڵەمان کاردانەوەی بەرانبەر چالاکییەکانمان هەبوو. لە دەرەوەی تورکیاش، لە ئەڵمانیا فەرمانی دەستگیرکردنی نێونەتەوەیی بۆ ئۆجالان هەبوو. هەر لەسەرەتاوە ڕوون بوو بەهۆی بڕیارەکەی ئەڵمانیاوە لە کاتی گەیشتنی بە ئیتاڵیا دەستگیر دەکرێت، ئیتاڵیا دەبێت وەڵامی ئەرێنی بداتەوە بۆ داواکارییەکی ئەڵمانیا پەیوەست بە ڕادەستکردنی ئۆجالان.خ

سەرەڕای زەحمەتی و ئاستەنگە زۆرەکان، هەلومەرجەکانمان ڕەخساند تاوەکوو سەرۆک ئۆجالان بچێتە ئیتاڵیا. بەو دواییانە لەگەڵ بەڕێوەبەرێکی کورد چوومە مۆسکۆ و لەژێرزەمینی ئەو فەرمانگە سەربازییانەی کە هەواڵگری ڕووسیا پاسەوانییان دەکرد لە هەمان فڕۆکەخانە لەگەڵ سەرۆک ئۆجالان کۆبوومەوە.

باسی ڕەوشی ئیتاڵیا و ڕەوشی کاتی گەیشتنمان بە ئیتاڵیا کرد. دەستگیر دەکرێت، بەڵام ناخرێتە زیندان، بەڵکوو بەهۆی کێشەی تەندرووستییەوە لە نەخۆشخانە دەهێڵرێتەوە. پاشان لە ماوەی چەند ڕۆژێکدا، وەک ئەوەی هەیە، دادوەر چاوەڕێی ئەگەری داواکاری ڕادەستکردنەوەی بە ئەڵمانیا دەکرد و ئازادی دەکرد.

ڕاستییەکەی پێم ڕاگەیاند ئەگەر بەدیلەکانی تریش لەبەرچاو بگرن، چونکە سەرەڕای هەوڵەکانمان، بەڵام بەو هۆیەی ئیتاڵیا وڵاتێکی خاوەن سەروەریی دیفاکتۆیی سنووردارە، فشاری تورکیا لەسەر ئەمریکا و ئیتاڵیا وەک دەزانرێت پەیوەستە بە ئەمریکاوە، بۆیە ڕەنگە هەرکاتێک بێت ڕەوشێکی نادیار بێتە ئاراوە.

پێی وتم، ئەگەر ئەڵتەرناتیڤی تریشی هەبێت، ئەوا بڕیاریداوە بڕواتە ئیتاڵیا، چونکە دەیەوێت بیکاتە دەرفەتێک بۆ دەستپێکردنی پێشنیارەکەی بۆ دانووستانەکانی ئاشتی، هاتنی بۆ وڵاتێکی وەک ئیتاڵیا، کە هاوکات ناوەندی ڤاتیکانە و لە هەموو جیهاندا زۆر ناسراوە.

هاوکات ئاماژەی بەوەشکرد، ئەو تۆمەتانەی ئاڕاستەی کراوە هیچ بناغەیەکی نییە و لەبەر ئەوەی پێی وایە هەموو دادگایەک ڕەوایەتی بە وی دەبەخشێت، بۆیە کێشەی ڕادەستکردنەوەی بە ئەڵمانیا نایەتەپێش.

بەم جۆرە سواری یەکەم فڕۆکە بووین بەرەو ڕۆما.

لە فڕۆکەکەدا هەندێک باسی سیاسەتمان کرد. باسی ڕەوشی نوێی ئیتاڵیام بۆ کرد، ئەو حکومەتەی کە دی ئالێما سەرۆکایەتی دەکرد دوای ئەوەی حکومەتی پێشوو بە سەرۆکایەتی پرۆدی ڕووخا بەهۆی پچڕانی نێوان ئێمە و حکومەت و دژایەتیمان لەگەڵ حکومەتی نوێ. هاوکات باسی هەندێکی شتی ناگرنگ و خۆشمان کرد، وەک تۆپی پێی ئیتاڵی و تورکیا.

دواتر باسمان لەوە کرد، دوای گەیشتنمان چی بکەین. وتم باشترین شت ئەوەیە ئەم کارە بکەین: سەرۆک و سکرتێرەکەی و کوردێک کە لەگەڵ ئێمە سەفەری کردووە و بە زمانی ئیتاڵی قسەی دەکرد، بچنە ئەو دەروازە سنوورییەی کە تایبەتە بە دیپلۆماتکاران و بە داوای مافی پەنابەری سیاسی خۆی بناسێنێت. من و ئەو کەسانەی تر کە لەگەڵیدا بوون (بەگشتی 4 یان 5 کەس) بە شێوەیەکی ئاسایی بە دەروازەی سنووردا تێپەڕین. هەرچەندە پاسپۆرتی کاروباری پەڕڵەمانیم پێ بوو، بەڵام لەگەڵ سەرۆکدا نەچوومە سنووری دیپلۆماسی، تاوەکوو بوونی سەرۆک لە ئیتاڵیا و پەیامی ئاشتییەکەی لەژێر سێبەری ئەو مشتومڕە بچووکانەی سیاسەتی ئیتاڵیادا نەمێنێتەوە، پێمان وابوو باشترە ڕۆڵی لایەنگریمان بە شاراوەیی بمێنێتەوە.

هەموو شتێک بەگوێرەی پلانەکە بەڕێوەچوو. سەرۆک داوای مافی پەنابەری کرد، لەشکرێکی پۆلیس خۆی و سکرتێرەکەی و وەرگێڕە کوردەکەیان گرت و بردیانن. گەیەنرایە نەخۆشخانەیەکی دەرەوەی ڕۆما. دوو پارێزەری بەناوبانگ جیولیانۆ پیساپیا و لویجی ساراجێنی هاوکاریان کرد و دوای چەند ڕۆژێک ئازاد کرا. نووسینگەی کوردی لە ئیتاڵیا بە هاوکاری دەزگای هەواڵگری ئیتاڵیا، کێشە ئەمنییەکانیان لەبەرچاو گرت، ڤێلایەکی بچووکیان لە گەڕەکێکی دەرەوەی ڕۆما بە کرێ گرت، بۆ ئەوەی ببێتە شوێنی مانەوەی ئۆجالان تا کاتی ڕۆیشتنی. هەروەها ئەم ڤێلایە خاوەنی ئامرازی بەرپەرچدانەوەی هێرشی موشەکی بوو.

سەرۆک وەزیرانی ئەو کاتەی ئیتاڵیا، ماسیمۆ دی ئالیما هەڵوێستی بەرانبەر هاتنی ئۆجالان چی بوو؟ لەبەر ئەوەی لەگەڵ ئۆجالان بوون، دۆسیەیەک لەسەر ئێوە کرایەوە، هۆکارەکەی چی بوو؟

دەتوانین بڵێین سەرۆکی ئەو کاتەی ئیتاڵیا بەرانبەر ئۆجالان و دۆزی کورد سارد بوو و خۆی لێی بەدوور گرت. کاتێک سەیری پێگەی نێونەتەوەیی ئیتاڵیا و بازرگانییە مەزنەکەی لەگەڵ تورکیا دەکەین، بەتایبەتیی لە بواری سەربازیدا، تێدەگەین کە پەیوەندییەکانی ئیتاڵیا لەگەڵ تورکیا لەم ڕووەوە بەهێز بووە.

لە مشتومڕێکی پەڕڵەمانیدا، ڕێکخراوەکانی ئیتاڵیا وەڵامی هێرشی پارتە ڕاستڕەوەکانیان دایەوە، ڕەوایەتی و یاسایی بوونی کارەکانیان پیشاندەدات، ئۆجالان بەهۆی فەرمانی دەستگیرکردنی ئەڵمانیاوە دەستبەسەرکرا، داوای مافی پەنابەرییان لەبەرچاو گرت و بەرگرییان لێ کرد.

بەڵام پاش چەند هەفتەیەک داوایەکم لە دادگاوە پێگەیشت و تۆمەتبارکرابووم بە یارمەتیدان و هاوکاریکردنی پەنابەریی نایاسایی، لەم بارەیەوە باس لە زانیارییەکانی ئێمە نەکرابوو. ڕاپۆرتی پۆلیس سەبارەت بە هاتنی ئۆجالان هەڵە بوو. لە ڕاپۆرتەکەدا نووسراوە ئۆجالان بە بەڵگەنامەیەکی ساختە هەوڵی داوە سنوور تێپەڕێنێت، پاش ئاشکرابوونی دەستبەسەر کراوە.

پاشان بێتاوان دەرچووم، چونکە وتم ئۆجالان لەگەڵ سکرتێرەکەی و کوردێک چووەتە فڕۆکەخانە بۆ دەرکردنی پاسپۆرتی دیپلۆماسی لە ئیتاڵیا و ئەمەش نابێت وەک کارێکی نایاسایی سەیر بکرێت.

داوام لە دادوەرەکان کرد سەیری دیمەنی کامێرای فڕۆکەخانە بکەن و ئەمە پشتڕاست بکەنەوە. ئەوەی جێگەی سەرسووڕمانە دادوەری دادگاییکردنەکە ڕایگەیاند کە دیمەنەکانی گەیشتنمان بە فڕۆکەخانە ون بووە و وتی کە باوەڕ بە قسەکانم دەکات و بەم شێوەیە کۆتایی هێناوە بە لێکۆڵینەوەکە.

هەموو ئەمانە ئەوە دەردەخەن کە ماسیمۆ دی ئالێما کاری نایاسایی ئەنجام داوە و هەرچەندە بە فەرمی فەرمانی گۆڕینی تۆمارەکانی هاتنی ئۆجالان نییە، بەڵام مەحاڵە ئاگای لەمە نەبووبێت.

ئەگەر سەرۆکی حکومەت ئاگاداری ئەم کارە نایاساییە نەبووایە، کاتێک ڕاستییەکەی بۆ دەرکەوت، دەبوو هەموو ئەو کارمەندە حکومیانەی کە بە شێوەیەکی نایاسایی دژی کۆماری ئیتاڵیا جووڵاونەتەوە و کار بۆ بیانییەکان دەکەن، بدۆزێتەوە و دادگاییان بکات. بەڵام ئەمەمان نەبینی.

کاتێک عەبدوڵڵا ئۆجالان لە ئیتاڵیا بوو لەڕووی دیپلۆماسییەوە چ ڕوویدا؟ ئاخۆ فشاری مەزن لەسەر حکومەتی ئیتاڵیا هەبوو بۆ دەرکردنی ئۆجالان؟ یان کام وڵات ڕاستەڕاست فشاری سیاسی دەکردە سەر ئیتاڵیا؟

ئەو کاتە حکومەتی تورکیا لەژێر سەرۆکایەتی ئەجاوید بوو، زۆرێک لە گرێبەستە سەربازی و مەدەنییەکانی بەبەهای ملیارەها یۆرۆ هەڵوەشاندەوە و باڵیۆزی بۆ کۆبوونەوەکان گەڕاندەوە و کەمپەینێکی دژی ئیتاڵیا و حکومەتی ئیتاڵیا دەستپێکرد و داوای ڕادەستکردنەوەی ئۆجالانی کرد.

بەڕای من دی ئالێما چ بە نهێنی و چ لە بەردەم ڕای گشتی، بە ئاشکرا فشاری خستووەتە سەر ئەڵمانیا تاوەکوو داوای ڕادەستکردنەوەی ئۆجالان بکات. ئەڵمانیا هەرگیز ئەمەی نەکرد.

حکومەتی ئەمریکا لە ڕێگەی وەزیری دەرەوە مادلین ئۆلبرایت بەڕوونی دەیویست ئیتاڵیا ئۆجالان ڕادەستی تورکیا بکات. ئەم داوایە نەوەک هەر بۆ ئەمریکا، بەڵکوو بۆ ئیتاڵیا و تورکیاش دەستوەردانێکی جدی بوو، هەروەها پێشێلکردنی یاساکانی حکومەتی ئیتاڵیا ڕەوشێکی جدی بوو.

کاتێک ئەم فشارانە بە ئاشکرا بۆ ڕای گشتی ئاشکرا دەکرێت، ئایا دەتوانن پێشبینی ئەوە بکەن کە بە نهێنی چی دەکرێت، یەکێک لەوانە بڵاوبوونەوەی هەواڵی من بوو سەبارەت بە سەردانەکەی سەرۆک ئۆجالان بۆ ئیتاڵیا. دەزگای هەواڵگریی ئەمریکا ئاشکرای کرد پەڕڵەمانتارێکی ئیتاڵی و دوو پەڕڵەمانتاری یۆنان لەناو فڕۆکەکەدا لەگەڵ ئۆجالان لە یۆنان بوون. هەواڵێکی ڕاستەقینە نەبوو چونکە من لەوێ بووم، بەڵام بەس بوو بۆ ئەوەی ڕۆژنامەکانی ئیتاڵیا توڕە بکات و هەوڵی دۆزینەوەی تاوانبار بدات. چەند مانگێک پێش ئەوە ڕۆژنامەی پارتەکەموێنەی ئەو دیدارانەی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لەگەڵ ئۆجەلان ئەنجاممان دابوو بڵاوکردبووەوە و زۆرێک لە ڕۆژنامەنووسان هەوڵیان دا ئەو گومانانە لەسەر من و پارتەکەم پشتڕاست بکەنەوە.

هەروەها ئاگادارکرامەوە کە کۆنفرانسێکی ڕۆژنامەوانی لەلایەن ئەندامی ڕاستڕەوی پەڕڵەمان، سیلڤیۆ بێرلۆسکۆنی، سەبارەت بە پرسە سیاسییە ناوخۆییەکان سازدەکرێت و لەم کۆبوونەوەیەدا، من تۆمەتبار دەکات بە هێنانی تیرۆریستێک بۆ ئیتاڵیا و تاوانبارم دەکات بە زیانگەیاندن بە پەیوەندییەکانی نێوان تورکیا و ئیتاڵیا (تەنانەت ئەو کاتە پەکەکە لە لیستی ڕێکخراوە تیرۆریستییەکانی یەکێتی ئەوروپادا نەبوو) .

لە 25-11-1998دا ناچار بووم بە ئامادەبوونی بێرلۆسکۆنی کۆنفرانسێکی ڕۆژنامەوانی سازبکەم و وتم لەسەر داوای ئۆجالان یارمەتیم دا کە بێتە ئیتاڵیا و داوای مافی پەنابەری بکات، تاوەکوو ئاگربەستێکی یەکلایەنە ڕابگەیەنێت و داوای کۆبوونەوەی ئاشتی لەگەڵ تورکیا بکات.

وەک چاوەڕوان دەکرا، شەڕی سیاسی دەستی پێ کرد و زۆربەی ڕۆژنامە و کەناڵە تەلەڤزیۆنییەکان دەیانوت بۆ زیانگەیاندن بە حکومەت، ئۆجالانم هێناوەتە ئیتاڵیا. بۆ یەکەمجار دی ئالێما شتێکی پەسەندکراوی دەربڕی و و وتی 'ئۆجالان ئەو کەسە نییە کە دەبێت بۆم بهێنرێت'، چۆن دەتوانن بەم هەڵوێستە لە ئۆجالان نزیک ببنەوە! ئەو سەرۆکی ملیۆنان کەسە، لە سەرەتای هەشتاکانی سەدەی ڕابردووەوە، دوای سوپای ئەمریکا، دژی بەهێزترین سوپای ناتۆ وەستاوەتەوە و سەرۆکی شەڕی گەریلاییە. بەڵام بە گوێرەی زۆرێک لە ڕۆژنامەنووسانی ئیتاڵی و نوێنەری پارتە ڕاستڕەوەکان و تەنانەت هەندێک چەپڕەوی نەژادپەرست و نەزان، من بۆ بەگژاچوونەوەی حکومەت ئۆجالانم هێناوەتە ئیتاڵیا!.[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە 416 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | anfsorani.com 26-01-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 7
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
ڕۆژی دەرچوون: 26-01-2024 (0 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: دۆزی کورد
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هەژار کامەلا )ەوە لە: 27-01-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 29-01-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 29-01-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 416 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.1119 KB 27-01-2024 هەژار کامەلاهـ.ک.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
هاوژین دڵشاد
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە شیعرەکانی تەڵعەت تاهیر دا
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
پڕۆسەی ئەنفال و ڕەنگدانەوەی لە ئەدەبی کوردیدا
وێنە و پێناس
دوو کەس لە پردی سەقز ساڵی 1990
ژیاننامە
هێرۆ ئیبراهیم
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
ژیاننامە
شەهلا ئەسکەندەر
کورتەباس
گوندی دەرە تفێ، یان گوندی حاجی لەق لەقەکان
کورتەباس
خواست لەسەر وەرزشی مەلەوانی زۆر بووە
ژیاننامە
بەهرە سەمیر ئەنوەر
پەرتووکخانە
ئاراسنامە، بەرگی 01
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
کورتەباس
مۆزەخانەی نیکۆس کازانجاکیس، سوپاسنامەیەک بۆ ئومێد قەرەنی شاعیر و وەرگێڕی کورد دەنێرێت
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
عومەر حاجی ڕەشیدی خومچی
ژیاننامە
بنار عەباس
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
ژیاننامە
ئەحمەد جەبار
کورتەباس
بە بەشداریی سەدان کەسی نێوخۆیی و بیانی، یازدەیەمین ماراسۆنی نێودەوڵەتی هەولێر بەڕێوەچوو
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
کورتەباس
شیعر و دەستنووسێکی مێژوویی سەرۆکی یەکێتیی زانایانی ئایینی کوردستان لە هەولێر بۆ شێخ عەلائەدینی خەلان
وێنە و پێناس
قوتابخانەی فیردەوسی سەرەتایی لە شاری سەقز ساڵی 1973
وێنە و پێناس
قوتابخانەیەکی سەرەتایی لە شاری سەقز ساڵی 1975
وێنە و پێناس
چەمی شاری سەقز ساڵی 1950
ژیاننامە
عەبدولڕەحمان مەجید ڕەسوڵ بەگ
وێنە و پێناس
یانەی ئەفسەران، لە شاری سەقز لە کۆندا
ژیاننامە
ئەحمەد خەڵەف
پەرتووکخانە
گەمەکانی ناسێۆنالیزمی کوردی بە مرۆڤی کورد
پەرتووکخانە
گەشتێکی خۆش بە جیهاندا
ژیاننامە
زەمەن ئیسماعیل
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
ئاری بابان
29-12-2008
هاوڕێ باخەوان
ئاری بابان
شوێنەکان
هەرمۆتە
22-10-2018
ئاراس ئیلنجاغی
هەرمۆتە
ژیاننامە
هێرۆ سەباح سەربیری
08-01-2023
سروشت بەکر
هێرۆ سەباح سەربیری
پەرتووکخانە
ئاراسنامە، بەرگی 01
23-12-2024
ئاراس ئیلنجاغی
ئاراسنامە، بەرگی 01
پارت و ڕێکخراوەکان
یانەی وەرزشی ڕواندز
27-12-2024
سروشت بەکر
یانەی وەرزشی ڕواندز
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
بنار عەباس
27-12-2024
سروشت بەکر
پەرتووکخانە
گەشتێکی خۆش بە جیهاندا
27-12-2024
سەریاس ئەحمەد
ژیاننامە
بەهرە سەمیر ئەنوەر
27-12-2024
سروشت بەکر
پارت و ڕێکخراوەکان
یەکێتیی ناوەندی گۆڕەپان و مەیدانی کوردستان
27-12-2024
سروشت بەکر
پارت و ڕێکخراوەکان
یانەی وەرزشی ڕواندز
27-12-2024
سروشت بەکر
پەرتووکخانە
پڕۆسەی ئەنفال و ڕەنگدانەوەی لە ئەدەبی کوردیدا
27-12-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە شیعرەکانی تەڵعەت تاهیر دا
27-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
هونەرمەند و کادری ڕادیۆی کوردی لە بەغدا و نووسەر، شوکڕوڵڵای بابان
27-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
تیپی هونەرەکانی میللی هەولێر ساڵی 1981
27-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
ئەی باڵابەرزی نەرم و شل؛ شیعری: دڵزار، تاهیرتۆفیق، تۆماری ڕادیۆی کوردی لە بەغدا، ساڵی1959
27-12-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  532,073
وێنە
  113,338
پەرتووک PDF
  20,690
فایلی پەیوەندیدار
  109,255
ڤیدیۆ
  1,729
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
292,214
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,114
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,417
عربي - Arabic 
32,839
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,354
فارسی - Farsi 
11,710
English - English 
7,828
Türkçe - Turkish 
3,690
Deutsch - German 
1,809
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,149
ژیاننامە 
26,928
پەرتووکخانە 
26,182
کورتەباس 
19,251
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,082
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,155
شەهیدان 
11,937
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,500
بەڵگەنامەکان 
8,422
وێنە و پێناس 
7,576
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,561
ڤیدیۆ 
1,611
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,465
فەرمانگەکان  
1,013
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
769
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
360
یارییە کوردەوارییەکان 
279
ئیدیۆم 
224
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
187
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
84
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
518
PDF 
32,577
MP4 
2,881
IMG 
208,789
∑   تێکڕا 
244,765
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
هاوژین دڵشاد
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە شیعرەکانی تەڵعەت تاهیر دا
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
پڕۆسەی ئەنفال و ڕەنگدانەوەی لە ئەدەبی کوردیدا
وێنە و پێناس
دوو کەس لە پردی سەقز ساڵی 1990
ژیاننامە
هێرۆ ئیبراهیم
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
ژیاننامە
شەهلا ئەسکەندەر
کورتەباس
گوندی دەرە تفێ، یان گوندی حاجی لەق لەقەکان
کورتەباس
خواست لەسەر وەرزشی مەلەوانی زۆر بووە
ژیاننامە
بەهرە سەمیر ئەنوەر
پەرتووکخانە
ئاراسنامە، بەرگی 01
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
کورتەباس
مۆزەخانەی نیکۆس کازانجاکیس، سوپاسنامەیەک بۆ ئومێد قەرەنی شاعیر و وەرگێڕی کورد دەنێرێت
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
عومەر حاجی ڕەشیدی خومچی
ژیاننامە
بنار عەباس
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
ژیاننامە
ئەحمەد جەبار
کورتەباس
بە بەشداریی سەدان کەسی نێوخۆیی و بیانی، یازدەیەمین ماراسۆنی نێودەوڵەتی هەولێر بەڕێوەچوو
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
کورتەباس
شیعر و دەستنووسێکی مێژوویی سەرۆکی یەکێتیی زانایانی ئایینی کوردستان لە هەولێر بۆ شێخ عەلائەدینی خەلان
وێنە و پێناس
قوتابخانەی فیردەوسی سەرەتایی لە شاری سەقز ساڵی 1973
وێنە و پێناس
قوتابخانەیەکی سەرەتایی لە شاری سەقز ساڵی 1975
وێنە و پێناس
چەمی شاری سەقز ساڵی 1950
ژیاننامە
عەبدولڕەحمان مەجید ڕەسوڵ بەگ
وێنە و پێناس
یانەی ئەفسەران، لە شاری سەقز لە کۆندا
ژیاننامە
ئەحمەد خەڵەف
پەرتووکخانە
گەمەکانی ناسێۆنالیزمی کوردی بە مرۆڤی کورد
پەرتووکخانە
گەشتێکی خۆش بە جیهاندا
ژیاننامە
زەمەن ئیسماعیل
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16.08
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 3.375 چرکە!