دوێ ویرەوەریۍ! یۆ تاڵ و دڵتەزێن! یۆ وەش و شیرین!
پەی مەنەی دلێ دەورانېیەنە.
نزیک بە شەس (60) ساڵا چېوەڵتەر، یۆوەیم ساڵەو وانایم جە دەگاو نجاریەنە و یانەو لالۊیمەنە، دەس پەنە کەردەبۍ.
دەگاو نجاری دەگێوە گولانۍ و وەشە بێ، کۆتێبێ لاو غەربوو شاروو پاوەیۆ و خەڵکەکەش جافی قسێ کەرۍنێ. فرە مێهرەبانېو عالێ بێنێ چەنی ئېمە.
من بۊنەو لالۊیمۆ کە چاگە معەلم بۍ و جە پاوەوە کۆچشا ئامابێ ئاگە، دلێ هامکەڵاسیەکامەنە فرە وەشەسیا بێنێ. بەر و هامسا هەمیشە ئاگاشا چەنەما بۍ و هێڵۍ و کاسە ماسێ و تەنانەت کەڵەشېر و کەرگېما پەی ئارێنێ.
یانەو لالۊیم نزیکوو تەکیەو شێخ قاڏروو نجاریەنە بێ. ویرما پەی ئەوەڵ جاری کە شێخ قاڏرم دی، فرە سەرسامش بېیا، مەزانۇو ڕەنگا سەر و سیماش و جل و بەرگەکەش بیەبۆ خیاڵۍمش بەرڎېبا پەی وېش.
ڕوێوشا کۊڵێ مامایمۆ بێنێ، وەختێو یاوایمێ وەروو تەکیەی، کابرێوما دی ڕیشێوی چەرمەی درێژش بۍ و کەوېوی سیاوش کەردەبۍ سەرو هیتێو پانتۆڵە چەرمارە و فەقیانێ چەرمێچش بەسێبێنێ مەچەگرفترە. خاکەنازێوە دەسشۆ بۍ و پاسە بزانوو خەریکوو پاک کەردەو گۆڕوو گاوا بێ. وەڵتەر لاو لالۊیمۆ ئەژنەویەبێم کە شێخ قادر وېش هەرمانەو یانەکاو وېشا کەرۊ.
مامام وەختێو کابراش دی، بە پەلە منش سەرو کۊڵێشۆ نیارە و دماو سڵام و ئەحواڵ پەرسی واتش:
ئینەیچە حەمەرەزا گېیانەن، کناچە زامەن.
لاو مامایمۆ هیچ کەس پەیش نەبۍ نامۍ من بە بۍ گېیان بەرۆ، ئینە پەیم فرە سەمەرە بێ، تەنانەت شێخیچ مەشیێ گېیانېوش بە نامەکێ من زیاڎ کەردێ.
دماو چن ساتێوی قسە کەردەی مامایم چەنی کابرای، زانام کابرا خودوو شێخیا. وەڵێ ئانەیەنە ئاگەیە بازمێ جیا، شێخ لوا پەی دلێ داڵانەکەیشا و بە دانێو هێڵۆ ئاماوە بەر. دەسېوش ئارد سەرەمەرە و هێڵەکەش دا دەسمۆ.
مامام ماچۊ:
تەبەڕکەن ڕۊڵە هۆرش بگېرە
چا ڕوۆ من ئیتر چەنی شێخی بېیا ڕەفێق، فرەتەروو ڕوا دماو مەدرەسەی لوێنێ پەی تەکیەی و پاڵو شێخیەنە نیشێنېرە. جار جار هێڵێوم دێ پەنە. فرە دڵم وەش بێ، ئەجۍ باباما. جارێوشا کەڵەشېرێویچش دانێ پەنە، وەختێو کەڵەشېرەکەم بەردۆ یانەو لالۊیم، لالۊم ماچۊ ئینە تەبەڕکا و نمەتاومۍ سەرەش بڕمۍ. دمایی وەختێو مەدرەسە تەمامیا و ئامایمێ پاوە، کەڵەشېرەما هەرپاسە چاگە ئاست جیا.
ویروەریێ وەشێم هەنێ جە دەگاو نجاری، یۊ چانیشا کە فرە پەیم وەش بێ، کۆچوو مەدرەسەکەیما بۍ پەی هەواری!!
خەڵکوو نجارێ وەهارەنە گرد بار کەرێنێ پەی هەواروو نجاری سەری، ئیتر مەدرەسەکەیچ چا فەسڵەنە مەشیێ فاڕیېوە پەی هەواری. مەدرەسەکەما هەوارەنە تەنیا کەڵکێوە دۆراندۆرە بۍ و بە هەژگێ و لۊ و گوڵە چنوورێ سەرو کەڵەکەکێ گیریا بێ. بوەو چنوور و لۆی چەنی بابا آب دادی و دارا آذری تێکەڵ بۍ و بە هەواو وەشوو هەواری لوێنە دلێ خیاڵیما و فرە زوو فێرێش بێنمێ.
چەنی ئی گردو ویرەوەریە وەشا، ویرەوەریێوی تاڵ و دڵ تەزێن و خۆفناکم جە نجاری هەن کە تاکو ڕوێو مەنەنا جە خیاڵمەنە بەر نمەشۆ.
کۆڕوو دەروېشا وەروو تەکیەو شیخ قاڏریەنە دۆرەشا دابێ و زکر کەرۍنێ. ئانڏەش پۆ نەشی حاڵشا ئاما پۊرە و هەرکام یاگێ وېشانە لەرزێنێ و هەرمانۍ نائاسائیێ و خەتەرناکێ کەرېنێ.
من پاڵو مامایمەنە سەرو بانو مەرقەدوو شیخ حەمائیزیۆ نیشتێبێنمێرە. دلێ دەروېشەکانە کوڕېوی جوانی تازە پەنە یاوا بە قژۍ درېژېوە حاڵش ئامابێ پۊرە و ئێ و لوێ و هاوارێ کەرۍ.
ئانڏەش نەبەرد دەروېشە جوانەکە کۆت بەرەنیسک دای و سەرەش کوێ بەرەو مەرقەدەکەیەرە.
دلێ ئا خەڵکیەنە کە تەماشەو دەروېشەکا کەرېنێ، قسێ کۆتەرە کە ئا دەروېشە جوانە کاردی قەڵەمبڕەش واردێنە و ئیسە لەمەشەنە گیرش کەردەن و نمێوە سەر.
پاسشە پەنە ئاما ونی ئارێوە و هاوارێ کەرۍ ئۆ شێخی و سەرەش کۆێ مەرقەڏەکەرە.
من ویم بە چەما وېم دیم دەروېشەکێ دۆرشا گرتەبێ و ئاڏێچێ چەنیش هاوارێ کەرۍنێ. دلێ ئی هاوار و داڏیەنە شێخ قاڏرم دی ئاما و لوا سەرو سەرەیش. دەس ئارێ مازیشەرە، دۆعای کەرۍ و فوو کەرۍ دۆروو سەرەیشەرە.
کوچېوش پۆ شی، دەروېشەکە بۍ دەنگ بی و ئیتر هاوارێ نەکەرۍ. دەنگو قیژەو ژەنێوېم ئەژنەوی.
کوچېو جە لاو مامێمۆ دوور کەوتاوە تاکو خاستەر یاگەکێ وینوو، سەرسام بیەبێنێ و بە دەنگو گرەوەو ژەنەکێ دڵم پەڕ بیەبێ. نەزانێنێ چېش کەروو، دیانێ لا پەی مامایم، مڏیەو ئاڏێچە گرەوای گرەوۆ.
مامام لاش کەردۆ منش پالەنە نەبېنێ. وەختێو سەرەش هۊر چەرخناوە و دیاش، بە پەلە ئاما پەی لایم و وەروو چەماش گرتا تاکو تەماشەو دیمەنەکەی نەکەروو. دەسش گرتا و کېشانېش شۆنەو وېشەرە، گرەوەم ئێ، وەلێم وەروو مامایم نەیارێنێ گرەو. وەختێو بەرداشۆ ڕوەو یانەی، جە بڕېو یاگێنە کە ڕاکێ سەختە بۍ گېرێم باوشی. بە هەر جۊرێو بی یاونانېشۆ یانە، پەی ئانەیە دیمەنە خۆفناکەکەم ویر بشۆوە. زوو زوو ۋاچېم پەنە:
دەروېشەکە خاس بۊوە هیچ نېیا ئانە حاڵش پۊرە ئامابێ.
دڵە گولانەکەو من بە پېچەوانەو واتەکا مامایم، چېوېتەر ۋاچۍنێ و فرە دڵنیا بێنێ کە دەروېشکە مەردەن.
ئا ڕوە مامام یانەنە ناسش بزیەوەرە بەر. گردو هەوڵیش ئانە بۍ واچۆ کە دەروېشەکە نەمەردەن. وەلێم من دەلاقەکەنە خەڵکی وینێنێ کە ئاما و لوای تەکیێ و مزگی کەرۍنێ. تاکو ئیسەیچ نە لالۊم و نە مامام، دڏانشا پانەیەرە نەنیا کە ئا دەروېشە جوانە بە واردەی ئا کاردێ جوانەمەرگ بی.
ڕەزا بەهمەنی.[1]